IClimate - Hoofdinhoud
"De kans dat de aarde opwarmt is volgens wetenschappers groter dan 90%" aldus Frans Timmermans: "Een nieuwe verhouding tussen mens en natuur is noodzaak, geen keuze"
Dinsdag heb ik een boeiend debat mogen voeren met studenten aan de Universiteit van Leiden. Onderwerp was de klimaatverandering en wat de EU eraan zou moeten doen. Drie studenten hadden stellingen voorbereid die zij met verve, originaliteit en humor verdedigden. De kern blijft steeds dat actie nodig is om de CO2 uitstoot fors te verminderen om zo de stijging van de temperatuur te beperken tot 2° Celsius. Die actie zal alleen succes hebben als er mondiale afspraken komen. Mondiale afspraken zijn slechts mogelijk als de EU tot actie overgaat en dat kan alleen als de lidstaten ook thuis de nodige maatregelen nemen. Maatregelen die alleen succesvol kunnen zijn als wij als individuele burgers ook bereid zijn ons gedrag te veranderen en een keuze vóór een duurzaam leven te maken.
Zo loopt er een rode draad van de allerhoogste schaal naar de allerkleinste. Boeiend is ook dat iedereen het erover eens is dat het technologisch helemaal niet zo'n ingewikkelde klus is, omdat er geen grote uitvindingen meer hoeven worden gedaan. Het gaat vooral om een economische, politieke, sociale én persoonlijke omschakeling.
Klimaatsceptici waren er niet in de zaal, wel iemand die zich aangesproken voelde door de ‘Don't do anything, we're fucked anyway’ houding. Er is toch geen redden meer aan, dus laat maar lopen. Met name de studenten die stellingen hadden voorbereid toonden overtuigend aan dat er wel degelijk iets aan te doen valt. Natuurlijk zijn er nog steeds de nodige klimaatsceptici die bestrijden dat de temperatuur stijgt of die, onder erkenning dat de temperatuur stijgt, bestrijden dat het een gevolg is van menselijk handelen. Misschien is het goed daar eens een paar zaken over op een rij te zetten.
Wetenschappelijk staat vast dat de kans dat de aarde opwarmt groter is dan 90%. De kans dat dit het gevolg is van menselijk handelen is ook groter dan 90%. De concentratie van broeikasgassen is in de afgelopen jaren exponentieel toegenomen. Door klimaatsceptici wordt hier bij gelegenheid weleens tegen ingebracht dat de aarde in de laatste 10 jaar afkoelt. Zij kiezen bewust voor 1998 als referentiejaar, omdat het een heel bijzonder jaar was. Vanwege een sterke El Niño was het het warmste jaar ooit gemeten. Hierna volgden jaren die niet uitzonderlijk heet waren, dus ten opzichte van 1998 heeft zich een kleine afkoeling voorgedaan. Maar wie, zoals klimatologen doen, naar de langjarige trend kijkt, ziet sinds anderhalve eeuw een zeer significante toeneming van de temperatuur, in sterke afwijking van de tijd ervoor. Ook wijzen wetenschappers erop dat de lichte daling van de afgelopen jaren geheel wegvalt in de jaar-op-jaar ruis die hoort bij een natuurverschijnsel als het klimaatsysteem. Daarnaast veroorzaakten ook La Niña en een aantal vulkaanuitbarstingen een tijdelijke temperatuurdaling.
Verder is wetenschappelijk eenvoudig vast te stellen dat concentraties broeikasgassen in hoge mate de pré-industriële waarden van de laatste vele duizenden jaren overtreffen en dat deze toename een rechtstreeks gevolg is van menselijk handelen. Klimatologen zijn het erover eens dat het warmer wordt, natter ook en dat extreem weer veel vaker zal voorkomen. Voor Nederland komt het gevaar vooral van het water.
De conclusie is voor mij evident en onontkoombaar. Wij zullen ons moeten aanpassen aan dit nieuwe klimaat en wij zullen alles uit de kast moeten halen om verdere temperatuurstijging tegen te gaan. Tegen al die mensen die nog twijfelen zou ik willen zeggen: bent u bereid te gokken met de toekomst van uw kinderen en kleinkinderen? Ik niet.