Folder-Europa - Hoofdinhoud

20 april 2007

Gisteren sprak ik eurocommissaris Margot Wallström die verantwoordelijk is voor de openbaarheid van het Europese bestuur en voor de communicatie met de Europese burgers. Net als wij zoekt zij naar manieren om de betrokkenheid van de Europeanen bij het Europese project en bij het bestuur van Europa te vergroten. Net als wij is zij tot de conclusie gekomen dat het ‘folder-Europa’ niet meer werkt (als het al ooit heeft gewerkt) en dat je met klassieke propaganda alleen maar weerstand oproept bij de burgers. Dus wij moeten ophouden met het verstrekken van informatie die tot doel heeft mensen op de zegeningen van ‘ Brussel’ te wijzen of die tot in detail uitlegt hoe de Europese democratie in elkaar zit en wat de voordelen zijn van codecisie van het Europese Parlement of comitologie in de eerste pijler ten aanzien van fytosanitaire maatregelen.

Bent u er nog? Al dat Europese jargon doet denken aan het potjeslatijn waarmee de belachelijke artsen uit de verhalen van Rabelais probeerden hun grenzeloze incompetentie te maskeren. Daardoor zal geen burger warme gevoelens bij Europa krijgen. Dankzij de vele gesprekken die ik deze week in Londen, Warschau, Berlijn en Den Haag over Europa en de burger heb mogen voeren, is mijn overtuiging verder gegroeid dat het praten over de bouten en moeren van Europa ons geen stap verder zal brengen. Waarom waren Nederlanders ineens geï nteresseerd in de details van het grondwettelijk verdrag tijdens de referendumcampagne? Waarom vermoedde columnist Ronald Plasterk dat er tussen de regels door van dat verdrag een samenzwering school om de macht van Europa uit te breiden ten koste van ons land? Omdat hij, omdat de Nederlanders ontevreden zijn over de prestaties van het huidige Europa. Omdat zij vinden dat gebrekkige prestaties uit het heden niet veel goeds voorspellen voor de toekomst. Het is net als met een auto. Als je je auto wel leuk vindt en die auto het bovendien prima doet, gooi je er af en toe benzine in, haalt ‘m eens per maand door de wasstraat en verder kijk je er niet naar om. Maar als die auto je regelmatig in de steek laat en hapert bij het optrekken, ga je bezorgd onder de motorkap kijken. Niet dat je dan weet wat je ziet (zeker niet bij moderne auto’s), maar je vertrouwt het gewoon niet. Dat is precies wat er met die Grondwet is gebeurd: mensen zijn teleurgesteld in Europa en daarom vertrouwen zij de spelregels niet.

Ik zeg het Tony Blair graag na: wie denkt dat een nieuw verdrag, ook als het aan alle Nederlandse wensen zou voldoen, de mensen weer enthousiast maakt voor Europa, zal van een koude kermis thuiskomen. Het is de plicht van de Nederlandse regering het Nederlandse ‘nee’ zo te vertalen, dat wij langs de lijnen van wat met de Kamer is afgesproken met een beter verdrag thuiskomen dan de verworpen Grondwet. Daar wil ik graag op worden afgerekend, maar ik reken daarbij niet op applaus voor Europa. Europa krijgt weer applaus als het prestaties levert. Dat is precies wat Peter Laman op www.nederlandineuropa.nl schreef in reactie op mijn vorige blog: “De les, die de politici moeten leren, is dat we geen behoefte hebben aan hoogdravendheid, maar aan praktische voorbeelden.” Dus als de economie beter draait, als banen worden veiliggesteld en de rechten van werknemers worden beschermd, als terroristen buiten de deur worden gehouden, als de ellende in Afrika effectief wordt bestreden. Dat zijn aansprekende prestaties waarmee Europa weer ‘hearts and minds’ kan winnen.

***

PS: Veel van de reacties op mijn log op www.nederlandineuropa.nl over ons bezoek aan Londen gaan over: 'ja, maar wat wil Nederland nu eigenlijk'. Misschien heb ik iets te gemakkelijk aangenomen dat mensen ook de eerdere logs hebben gelezen en bovendien op de hoogte zijn van de brief die het kabinet op 1 9 maart naar de Kamer heeft gestuurd. In die brief staat precies omschreven waarom Nederland een verdrag wil dat zich niet alleen in vorm maar ook inhoudelijk ond erscheidt van de verworpen grondwet. In die brief staat ook op welke punten wij het Europese bestuur willen versterken en op welke punten wij de controle van Nederland op het Europese bestuur willen versterken. Daarbij zijn delen van de verworpen Grondwet best bruikbaar. Nederland wil verhelderd zien waar Europa over gaat en waar we zelf over gaan. Wij willen de zekerheid dat zaken waar wij zelf over gaan niet door Europa kunnen worden overgenomen. Natuurlijk gaat dat over veel besproken zaken als ons homohuwelijk, maar het gaat ook over het typisch Nederlandse volkshuisvestingsbeleid, ons onderwijs, de organisatie van ons zorgstelsel. Maar: lees vooral de brief aan de Kamer, daarin staat het precies omschreven.

Frans Timmermans