Recensenten gerecenseerd - Hoofdinhoud
29 juni 2007
Eén keer in de week krijg ik een overzicht van de artikelen die in de weekbladen zijn verschenen over Europa. En iedere ochtend is er een knipselkrant met artikelen uit de dagbladen. Vandaag ook weer. Europa wordt zeer uiteenlopend besproken, soms met nuchtere analyses, soms met zoveel cynisme dat het mij naar de keel grijpt.
Neem Elsevier. Dat vliegt echt alle kanten op. De ene commentator schrijft: “Boeiendste verandering in onleesbaar nieuw Europees verdrag is Nederlands: een ingewikkelde procedure om nationale parlementen meer invloed te geven”. Hij vindt dat “de interessantste vernieuwing” en zijn conclusie is dat de Grondwet echt van tafel is. Een ander schrijft dat er helemaal niets is veranderd en dat die procedure niets voorstelt. Een derde schrijft, omdat hij dat al jaren schrijft en dat dus moet volhouden, wat de feiten ook zeggen, dat ons Asielbeleid is verkwanseld. En een vierde ziet in Europa een Titanic en hoopt dat Nederland snel in een reddingsboot stapt om alleen op de wereldzeeën te dobberen. Ben benieuwd wat de trouwe lezersschare van Elsevier in corporate Nederland hiervan vindt. Misschien hetzelfde als de hoofdeconoom van de Rabobank vandaag in het Financiële Dagblad (“Leven als minkukel zonder Europa”), maar zijn argumentatie zal ik niet herhalen, want anders word ik weer van chantage beschuldigd.
Veel uit de Brusselse afspraken blijft volledig onbesproken. Zo is op Nederlands initiatief de bevoegdheidsafbakening tussen de EU en de lidstaten op vele plaatsten verduidelijkt en aangescherpt. Ook is op verscheidene plaatsten de rol van nationale parlementen duidelijk versterkt en is de procedure verzwaard om tot nieuw beleid te komen. Daarover geen letter in de pers.
Nu heb ik altijd gedacht dat de belangrijkste regel van de journalistiek was dat men de feiten goed op een rij heeft en dat men die feiten ook checkt. Bij Buitenlandse Zaken wordt NRC commentator Heldring zeer serieus genomen. Hij wor dt hier als het ware de dag na publicatie net zo besproken als ik vroeger met mijn maten op het schoolplein op maandagochtend de Koot en Bie van de voorafgaande zondagavond tegen het licht hield. Heldring schreef vóór de Europese Top dat Nederland geïsoleerd stond en niets binnen kon halen (“ lamentabele positie”). Hij deed dat op gezag van diplomatiek redacteur Van den Boogaard: “Het Nederlandse isolement is steeds groter geworden. Het wordt echt slikken of stikken voor Nederland”. Na de Top vond Heldring zelf kennelijk ook dat die stelling niet meer houdbaar was, maar om toch nog een beetje zijn gelijk te halen schrijft hij dat wat Nederland heeft binnengehaald (dus toch?) minder aan eigen invloed is te danken dan aan het meeliften op de bagagedrager van grotere partners. Hoe weet meneer Heldring dat? Zat hij er bij in de Europese Raad of heeft hij mensen gesproken die er bij zaten? En waar blijft het stuk van meneer Van den Boogaard waarin hij erkent zich vreselijk vergist te hebben? Dat komt er niet, want NRC concludeert in alle toonaarden dat er niets is veranderd. Volgens het aloude gezegde: “I’ve made up my mind, don’t confuse me with the facts.”
Ik weet sinds jaar en dag dat wat ik net heb geschreven wordt gezien als buitengewoon onverstandig. Want een politicus die de pers gaat recenseren weet één ding zeker: hij kan rekenen op wraak en op de collectieve afwijzing van de pers, want hoe verdeeld ook, men neemt het graag voor elkaar op. En omdat de pers politici maakt en breekt, is kritiek op de pers een ingewikkelde manier van politieke zelfmoord. Maar ik heb nog nooit van mijn hart een moordkuil gemaakt en was niet van plan er nu mee te beginnen. We zien wel.