31560 - Initiatiefvoorstel Wet kraken en leegstand

Dit wetsvoorstel werd op 26 augustus 2008 aanhangig gemaakt door de Tweede Kamerleden Ten Hoopen (CDA)¹, Slob (CU)² en Van der Burg (VVD)³.

Dit voorstel is gebaseerd op de overweging, dat het wenselijk is kraken en leegstand verder terug te dringen en daartoe het Wetboek van Strafrecht, de Leegstandwet en enige andere wetten te wijzigen.

Voorstel van wet van de leden Ten Hoopen, Slob en Van der Burg tot wijziging van het Wetboek van Strafrecht, de Leegstandwet, en enige andere wetten in verband met het verder terugdringen van kraken en leegstand (Wet kraken en leegstand)

Van deze pagina bestaat een uitgebreide versie met het inleidende gedeelte van de memorie van toelichting, alle documenten in dit dossier, een overzicht van door dit wetsvoorstel gewijzigde wetten, een overzicht van Kamerleden en bewindslieden die bij de behandeling van dit dossier het woord hebben gevoerd en een overzicht van verwante dossiers.

• 1. 

  UIt een bakkersfamilie afkomstige MKB-bestuurder en CDA-Tweede Kamerlid. Was in Zoetermeer eigenaar van een brood- en banketbakkerij en daarnaast voorzitter van het Nederlands Christelijk Ondernemersverbond en vicevoorzitter van MKB Nederland. Kwam in 1995 in de Kamer en bleef daar (met een onderbreking van drie jaar) tot en met 2010. Praktische werker, die opkwam voor de ondernemersbelangen. Onder meer woordvoerder consumentenbeleid en mededinging en verder vicevoorzitter van de parlementaire enquêtecommissie bouwnijverheid. Vanaf 2004 zes jaar eerste ondervoorzitter van de Kamer.
   
• 2. 

  Arie Slob (1961) was van 26 oktober 2017 tot 10 januari 2022 minister voor Basis en Voortgezet Onderwijs en Media in het kabinet-Rutte III. Hij was van 14 februari 2001 tot 23 mei 2002 en van 19 november 2002 tot 2 december 2015 Tweede Kamerlid, aanvankelijk voor het GPV en na de fusie met de RPF voor de ChristenUnie. Van 14 mei 2011 tot 10 november 2015 was de heer Slob politiek leider van zijn partij en in 2007-2010 en 2011-2015 fractievoorzitter. Behalve met algemene politieke onderwerpen hield hij zich als Kamerlid bezig met onder andere onderwijs, binnenlands bestuur en financiën. De heer Slob was eerder projectleider bij een schoolbegeleidingsdienst en gemeenteraadslid in Zwolle. In 2016-2017 was hij directeur van het Historisch Centrum Overijssel in Zwolle.
   
• 3. 

  Uit ondernemerskring afkomstig VVD-Tweede Kamerlid dat zich sterk maakte voor het terugdringen van administratieve lasten. Verdedigde als woordvoerster volkshuisvesting met succes een initiatiefwetsvoorstel om woningkraken tegen te gaan en hield zich verder onder meer bezig met koninklijk huis, jeugdzorg en jeugdbeleid, emancipatie en grotestedenbeleid. Gezaghebbend voorzitter van de commissies van Sociale Zaken en van Koninkrijksrelaties. Was voor zij Kamerlid werd onder meer onderzoeker arbeidsmarkt, zelfstandig adviseur en voorzitter van het Nationaal Thematisch Netwerk ondernemerschap. Nadien was zij onder andere voorzitter van de NBBU, de brancheorganisatie van professionele intermediairs op de arbeidsmarkt.
   
• 4. 

  Energieke en toegankelijke Eindhovense ingenieur die tien jaar Tweede Kamerlid was voor de PvdA. Combineerde een snelle geest met even snel uitgesproken bijdragen in debatten. Was vooral actief als woordvoerder volkshuisvesting en wijkenaanpak, maar hield zich ook bezig met (beroeps)onderwijs, grondpolitiek en pensioenwetgeving. Betrokken bij diverse parlementaire initiatieven. Was voor zijn Kamerlidmaatschap werkzaam bij het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt, het ministerie van VROM en Rijkswaterstaat en als hoofd van de afdeling beleid en strategie bij de Dienst Landelijke Gebieden. Was in 2010-2018 wethouder van Eindhoven.
   
• 5. 

  Bouwkundig ingenieur die na een gewaardeerd SP-Tweede Kamerlid te zijn geweest in mei 2014 wethouder van Utrecht werd. Begon zijn loopbaan in de bouwwereld en werd later gemeenteraadslid en fractievoorzitter in Utrecht, algemeen secretaris van de SP en medewerker van de Tweede Kamerfractie. Ook had hij zitting in Provinciale Staten van Utrecht. In de Tweede Kamer hield hij zich vooral bezig met milieu, klimaatverandering, energie, wonen, ruimte en waterstaat. Verder was hij enige jaren voorzitter van de vaste commissie voor Infrastructuur en Milieu. Stond bekend als een energiek Kamerlid, dat met onderkoelde humor scherp maar zakelijk uit de hoek kon komen.
   
• 6. 

  Jong Tweede Kamerlid voor de ChristenUnie in de jaren 2007-2010 en daarna wethouder in Almere en Zwolle. Begon zijn loopbaan als medewerker van de Statenfractie van de CU in Noord-Holland en was raadslid in Zaanstad. Daaruit bleek al zijn bijzondere belangstelling voor het decentrale bestuur. Met onderwerpen op dat terrein hield hij zich dan ook als Kamerlid bezig en daarnaast voerde hij het woord over justitie (asielbeleid), onderwijs, constitutionele zaken en openbaar vervoer. Had veel aandacht voor werkwijze, agendering en omgangsvormen in de Kamer. Na zijn Haagse periode enige tijd presentator bij EO-radio en in 2012-2022 wethouder.
   
• 7. 

  Raymond de Roon (1952) is sinds 30 november 2006 lid van de Tweede Kamerfractie van de PVV. Hij was advocaat-generaal bij het Amsterdamse Gerechtshof. Eerder was hij onder meer officier van justitie in Zutphen en van 2010 tot 2013 gemeenteraadslid in Almere. In 2023-2024 was hij tevens Statenlid in Zeeland. De heer De Roon houdt zich in de Tweede Kamer met name bezig met buitenlandse zaken. Hij was voorzitter van de commissies voor Veiligheid en Justitie en voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking en is nu voorzitter van de commissie voor Defensie.
   
• 8. 

  CDA-bestuurder die na als logistiek manager werkzaam te zijn geweest bij enkele bedrijven, in 2002 wethouder in Helmond werd van stedelijke ontwikkeling, volkshuisvesting en grondzaken. Vanuit die functie stapte hij in 2006 over naar de Tweede Kamer. Hij maakte drie jaar deel uit van de CDA-fractie als woordvoerder ruimtelijke ordening en goederenvervoer. Maakte zich sterk voor concurrentiekracht en duurzaamheid van de goederenvervoersector en kwam met het idee van de plattelandswoning. Besloot in december 2009 echter de overstap te maken naar het provinicaal bestuur. De taken die hij als gedeputeerde kreeg, sloten, zo schreef hij, naadloos aan bij zijn ambities en ervaring.
   
• 9. 

  Alexander Pechtold (1965) was in 2006-2018 fractievoorzitter en politiek leider van D66. Hij was sinds november 2006 Tweede Kamerlid. De heer Pechtold was verder van 31 maart 2005 tot 3 juli 2006 minister voor Bestuurlijke Vernieuwing en Koninkrijksrelaties. Hij is opgeleid als kunsthistoricus en werkte onder andere bij een veilinghuis. Van 1997 tot 2002 was hij wethouder in Leiden. Vanaf eind 2002 tot 2005 was hij voorzitter van D66. en in de periode 2003-2005 burgemeester van Wageningen. De heer Pechtold was enige jaren woordvoerder Europese zaken en onderwerpen rond het koninklijk huis. Verder was hij voorzitter van de vaste commissie voor Koninkrijksrelaties. Per 1 november 2019 werd hij algemeen directeur van het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen.
   
• 10. 

  Kamerlid en staatssecretaris, die daarvoor als officier van justitie naam had gemaakt als 'crimefighter'. Was in 2002-2003 fractievoorzitter van Leefbaar Nederland en toonde zich toen een gedegen Kamerlid. In 2010 keerde hij terug in de Tweede Kamer, maar nu voor de VVD. Als staatssecretaris van Veiligheid van Justitie verdedigde hij in het parlement meer dan de minister veel justitiewetgeving. In het kabinet-Rutte II had hij de lastige portefeuille asielbeleid. Trad in maart 2015 af toen minister Opstelten viel over de 'bonnetjesaffaire' over de deal uit 2000 die Teeven als OvJ met een crimineel had gesloten. Hij keerde kort daarna terug als Tweede Kamerlid. Ongecompliceerde, hardwerkende politicus, die na zijn vertrek uit de politiek als buschauffeur en ondernemer aan de slag ging.
   
• 11. 

  Groningse vakbondsvrouw die veertien jaar een spreek- en strijdvaardig lid van de GroenLinks-Tweede Kamerfractie was. Kwam uit de kring van de PSP en is overtuigd republikein. In de FNV was zij regiohoofd van de regio Noord (Friesland, Groningen en Drenthe) en daarnaast negen jaar gemeenteraadslid in Groningen. In de Tweede Kamer hield zij zich onder meer bezig met arbeid en zorg, emancipatie, verkeer, binnenlands bestuur en koninkrijksrelaties. Verder was zij vicefractievoorzitter, lid van het Kamerpresidium en voorzitter van vaste commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Was in 2013-2017 regiodirecteur Noord bij de Nederlandse Spoorwegen en is nu burgemeester van Schiermonnikoog.
   
• 12. 

  Kees van der Staaij (1968) is sinds 1 juni 2024 staatsraad bij de Afdeling advisering van de Raad van State. Hij was van 19 mei 1998 tot 6 december 2023 Tweede Kamerlid voor de SGP. De heer Van der Staaij was in 2010-2023 politiek leider van de SGP. Hij was eerder adjunct-chefjurist bij de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. In de Tweede Kamer hield hij zich onder meer bezig met algemene politiek onderwerpen, veiligheid en justitie, buitenlandse zaken, Koninklijk Huis en volksgezondheid, welzijn en sport. Hij zat verder een werkgroep voor die de herziening van het Reglement van Orde van de Tweede Kamer voorbereidde en in 2021 een werkgroep over versterking van de positie van de Tweede Kamer. Bij zijn vertrek was hij de nestor van de Kamer.
   
• 13. 

  PvdA-bestuurder en politicus uit het gezin van een maatschappelijk geëngageerde gereformeerde Rijnsburgse huisarts. Was enige tijd assistent van wethouder Jan Schaefer en werd in 1990 raadslid in Amsterdam. Vanaf 1984 was hij tevens advocaat. Leidde in 1994 de Amsterdamse PvdA naar een verkiezingsoverwinning, daar waar de PvdA in andere steden verloor en was in 2000 voorzitter van de landelijke programmacommissie. Volgde in 2008 Ella Vogelaar op als minister voor Wonen, Wijken en Integratie in het kabinet-Balkenende IV. Werd in juli 2010 burgemeester van de hoofdstad. Door een combinatie van strengheid en empathie en door zijn vermogen om groepen te verbinden spoedig een geliefd burgemeester. Zijn vroege overlijden in 2017 werd alom betreurd.
   
• 14. 

  Christendemocratische rechtsgeleerde en politicus die twee perioden minister van Justitie was. Zoon van een Joodse, Duitse vluchteling. Stapte in 1989 over van de Tilburgse universiteit naar het kabinet-Lubbers III en had aanvankelijk het imago van een studeerkamergeleerde en zedenmeester. Trad kort voor de verkiezingen van 1994 af vanwege de IRT-affaire en werd nadien Tweede en Eerste Kamerlid. Werd in 2000 staatsraad, maar keerde in 2006 terug als minister van Justitie en bleef dat opnieuw vier jaar. Was in 2010 tevens minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Bekwaam wetgever die als vurig verdediger van de rechtsstaat gezag had. Workaholic en voor alles jurist.
   
• 15. 

  Gedurende ruim tien jaar een extrovert en debatvaardig Tweede Kamerlid van D66. Had een achtergrond als acteur bij diverse toneelgezelschappen en was voorzitter van de Jonge Democraten. Verder was hij financieel bestuurslid van de Nationale Jeugdraad. In de Tweede Kamer hield hij zich onder meer bezig met het onderwijsbeleid, drugsbeleid, natuurbehoud, dierenwelzijn, binnenlands bestuur, cultuur en media. Hij was voorzitter van de vaste commissie voor Economische Zaken, Landbouw en Innovatie en lid van de onderzoekscommissie onderwijsvernieuwingen en van het Kamerpresidium. Was betrokken bij vele parlementaire initiatieven, zoals die om de Tweede Kamer het voortouw te geven in de kabinetsformatie en om tot invoering van een correctief dan wel raadgevend referendum te komen.
   
• 16. 

  Gedegen en gerespecteerd lid van de Tweede Kamerfracties van GPV en ChristenUnie, die na vier jaar Eerste Kamerlidmaatschap minister van Defensie werd in het kabinet-Balkenende IV. Had het in die laatste functie veel moeilijker, onder andere vanwege de discussies rond de vredesmissie in Afghanistan. Zijn politieke loopbaan begon hij als medewerker van de Tweede Kamerfractie van het GPV, waarna hij in 1989 zelf Kamerlid werd. Hield zich met uiteenlopende onderwerpen bezig. Leidde in 1995-1996 het parlementaire onderzoek naar klimaatverandering. Daarnaast was hij nauw betrokken bij de parlementaire nasleep van het Srebrenicadrama en het vastleggen van betrokkenheid van de Tweede Kamer bij militaire missies. Na het uittreden van de PvdA-ministers was hij in 2010 acht maanden tevens minister voor Wonen, Wijken en Integratie.
   
• 17. 

  Joviale Groningse ondernemer, die met krachtig stemgeluid als VVD-Tweede en Eerste Kamerlid vaak de belangen van automobilisten verdedigde. Had echter ook altijd oog voor het belang van goed openbaar vervoer en hij was tevens voorstander van invoering van een kilometerheffing. Directeur van een managementadviesbureau en mede-eigenaar van een aantal bedrijven op het terrein van onroerend goed en bouw. Was daardoor goed ingevoerd op het beleidsterrein van de volkshuisvesting. Ook met dat terrein hield hij zich in beide Kamers bezig. Hij was mede-initiatiefnemer bij wetgeving om het eigenwoningbezit te bevorderen. Was in zijn laatste periode als Tweede Kamerlid fractiesecretaris. Goedlachse levensgenieter.
   
• 18. 

  Rechtsgeleerde van D66-huize die als wetenschapper en politicus in de voetstappen van zijn leermeester Jan Vis stapte. Was docent staatsrecht en later bijzonder hoogleraar gemeenterecht/gemeentekunde (Thorbecke-leerstoel) in Leiden en bijzonder hoogleraar 'rechten decentrale overheden' (Oppenheim-leerstoeel) in Groningen. Kwam in 2004 in de Eerste Kamer en werd in 2010 fractievoorzitter, een functie die hij in 2018-2019 nog eens bekleedde. Sprak veelvuldig in debatten over binnenlands bestuur en constitutioneel bestel, maar ook over justitiële onderwerpen, zorg en integratie. Was voorzitter van de vaste commissie voor Binnenlandse Zaken en Hoge Colleges van Staat/Algemene Zaken en Huis der Koningin. Van september 2018 tot 1 januari 2021 was hij waarnemend burgemeester van Loppersum.
   
• 19. 

  Feministisch activiste en schrijfster van bekende boeken als 'De schaamte voorbij' en 'Het beroofde land', die in 2003 Eerste Kamerlid werd voor de SP en dat acht jaar bleef. Als activiste zet zij zich onder meer in voor de Palestijnen en voor de rechten van slachtoffers van oorlog en geweld. In de Kamer hield zij zich bezig met onder meer justitie (asielbeleid, antikraakwetgeving, positie huurders, grondrechten), emancipatiebeleid, integratie en onderwijs. Stapte in 2016 over naar de politieke beweging van Sylvana Simons.
   
• 20. 

  Voormalige directeur van de Hogeschool in Kampen en tevens wethouder in die gemeente, die vier jaar Eerste Kamerlid voor de ChristenUnie was. Was eerder als onderwijzer werkzaam op een school in Spakenburg en later lid van de Onderwijsraad en van de raad van bestuur van de Evangelische Theologische Faculteit te Leuven. In de Eerste Kamer hield hij zich onder meer bezig met onderwijs, integratie, financiën en volkshuisvesting en ruimtelijke ordening.
   
• 21. 

  In het staats- en bestuursrecht gevormde christendemocraat van protestanten huize, die op alle bestuurlijke niveaus actief was. Na als wetenschapper in Tilburg werkzaam te zijn geweest, werd hij achtereenvolgens gemeenteambtenaar van Helmond, gedeputeerde van Noord-Brabant, Eerste Kamerlid en waarnemend burgemeester van Aalburg. Als joviale senator voor het CDA hield hij zich onder andere bezig met justitie (bestuurlijke procedures, woningleegstand, omgevingsrecht), verkeer (puntenrijbewijs, Westerschelde) en milieu (luchtkwaliteit).
   
• 22. 

  In Duitsland geboren Amsterdamse advocaat, die vier jaar voor GroenLinks in de Eerste Kamer zat. Was daar onder meer financieel woordvoerster en hield zich verder bezig met uiteenlopende bestuurlijke en juridische aangelegenheden en met defensie en buitenlands beleid. Als strafrechtpleiter bekend door de verdediging van onder anderen Volkert van der G. en de Koerdische politicus Öcalan. Was in 2012-2017 bijzonder hoogleraar advocatuur in Amsterdam. Sinds 1 maart 2019 is zij hoogleraar advocatuur en ethiek in Maastricht.
   
• 23. 

  Rotterdamse juriste en wetenschapper, die acht jaar lid van de PvdA-fractie in de Eerste Kamer was. Met name deskundig op het gebied van het sociaal recht en van de sociale rechtshulp. Op laatstgenoemd vakgebied werd zij in 2007 bijzonder hoogleraar. Daarvoor onderzoeker bij het Hugo Sinzheimer Instituut voor arbeid en recht. Als Eerste Kamerlid sprak zij bij vele debatten over justitiële onderwerpen en enkele keren over onderwerpen op het terrein van sociale zaken. Had samen met haar partner een café-restaurant in Woudsend.
   
• 24. 

  Als SP'er gekozen Eerste Kamerlid, dat na royement een onafhankelijke fractie vormde. Hij werd in 2007 met voorkeurstemmen gekozen via de lijst van de SP en claimde zijn recht om de zetel te behouden. Daarvoor was hij fractievoorzitter van de SP in Provinciale Staten van Overijssel, een fractie die in belangrijke mate had bijgedragen aan zijn verkiezing tot senator. Werkte als beleidsadviseur bij diverse grote gemeenten en als adviseur van de Politie-academie. Richtte na zijn breuk met de SP de partij Solidara op. Van Turkse afkomst. Had met wat moeizaam uitgesproken speeches een beperkte rol in de Senaat.
   
• 25. 

  Zeeuw, die als PvdA-Tweede Kamerlid een medewetgever was op terreinen die niet allemaal de publiciteit haalden. Zo was hij nauw betrokken bij de totstandkoming van de nieuwe omvangrijke Omgevingswet en bij wetgeving op het gebied van wonen (huren, woningmarkt, leegstand). Daarnaast hield hij zich onder meer bezig met havens en scheepvaart en met de zogenoemde krimpregio's. Voor hij in 2012 Kamerlid werd, was hij tien jaar wethouder van onder andere wonen, zorg, welzijn en onderwijs in Middelburg.
   
• 26. 

  Stef Blok (1964) was van 25 mei 2021 tot 10 januari 2022 minister van Economische Zaken en Klimaat. Hij verving minister Van 't Wout. Zijn taken als minister van Buitenlandse Zaken, wat hij sinds 7 maart 2018 was, werden overgenomen door minister Kaag. In het kabinet-Rutte II was de heer Blok van 5 november 2012 tot 27 januari 2017 minister voor Wonen en Rijksdienst en van 27 januari tot 26 oktober 2017 minister van Veiligheid en Justitie. Van 25 augustus 1998 tot 5 november 2012 was de heer Blok Tweede Kamerlid. Hij was in de periode 2010-2012 fractievoorzitter van de VVD in de Tweede Kamer. Daarvoor was hij kredietanalist-secretaris Concern Krediet College en accountmanager Corporate Banking bij ABN/Amro. In de Tweede Kamer was hij woordvoerder sociale zekerheid, AOW, pensioenen en financiën. De heer Blok is sinds 2022 lid van de Europese Rekenkamer.
   
• 27. 

  Opvallend en tamelijk spraakmakend Tweede Kamerlid van de VVD uit het Overijsselse Raalte, die zich soms bediende van oneliners, als 'bouwen, bouwen, bouwen' en 'rijden, rijden, rijden'. Woningbouw, weginfrastructuur, maar ook luchtvaart en scheepvaart waren dan ook de onderwerpen waarmee hij zich specifiek bezighield. Eerder was hij ambtenaar in Brussel. Zo was hij enige jaren betrokken bij het instrumentarium dat tot grotere financiële stabiliteit moest leiden, zoals de Europese noodfondsen. Daarnaast was hij betrokken bij de hulpprogramma's voor Cyprus en Griekenland. Daarna werkte hij bij de SRB, onderdeel van de Europese Bankenunie. Als Kamerlid medeverdediger van wetgeving over handhaving van het verbod op het kraken van gebouwen.
   
• 28. 

  Sietse Fritsma (1972) was van 1 september 2020 tot 6 december 2023 Tweede Kamerlid voor de PVV. Eerder was hij dat al tussen 2006 en 2019. Hij was daarvoor IND-medewerker, en vertrok aanvankelijk uit de Tweede Kamer in 2019 om als ondernemer aan de slag te gaan. In de Kamer hield hij zich in zijn eerdere zittingsperiode met name bezig met het asiel- en immigratiebeleid en eerder ook met volkshuisvesting. Hij was in 2010 tevens raadslid in Den Haag. In 2015-2017 was hij vicefractievoorzitter.
   
• 29. 

  Madeleine van Toorenburg (1968) is sinds 13 juni 2023 lid van de CDA-fractie in de Eerste Kamer. Zij was gedurende veertien jaar Tweede Kamerlid voor het CDA, waarin het voorzitterschap van de parlementaire enquêtecommissie Fyra het meest in het oog sprong. Hield zich verder vooral bezig met justitie en veiligheid, asielbeleid en terrorismebestrijding en was zij vicefractievoorzitter. Maakte ook deel uit van het Kamerpresidium. Voor zij Kamerlid werd, was zij werkzaam in het gevangeniswezen en locatiedirecteur van jeugdinrichting "De Leij" te Vught. Mevrouw Van Toorenburg was in 2021-2023 lid van Gedeputeerde Staten van Limburg. Sinds 2 februari 2024 is zij waarnemend burgemeester van Nuenen, Gerwen en Nederwetten. Als Kamerlid houdt zich vooral bezig met justitie en asielbeleid.
   
• 30. 

  Jasper van Dijk (1971) was van 30 november 2006 tot 6 december 2023 lid van de Tweede Kamerfractie van de SP. In de periode maart-juli 2023 werd hij tijdelijk vervangen door Frank Futselaar. Hij was medewerker van de SP-fracties in de Tweede Kamer en het Europees Parlement en gemeenteraadslid in Amsterdam. De heer Van Dijk was eerst woordvoerder onderwijs, sociale zaken en integratie en werd later woordvoerder defensie, buitenlandse zaken, ontwikkelingssamenwerking, Europa en asiel en migratie.
   
• 31. 

  Tot architect opgeleide woordvoerder wonen, ruimtelijke ordening, milieu, ruimtevaart en innovatie in de D66-Tweede Kamerfractie. Was voor zij in 2017 Kamerlid werd fractievoorzitter van D66 in de gemeenteraad van Eindhoven en adviseur van Atriensis, een bureau dat woningcorporaties adviseert over energie en duurzaamheid. Zelf lijdend aan een progressieve gehooraandoening zette zij zich - met anderen - met succes in voor wettelijke erkenning van de Nederlandse gebarentaal.
   
• 32. 

  Kathalijne Buitenweg (1970) is sinds 1 juni 2021 staatsraad in de Afdeling advisering van de Raad van State. Zij was van in 2017-2021 Tweede Kamerlid voor GroenLinks en toen vicefractievoorzitter en woordvoerster justitie, politie en veiligheid. Van 1999 tot 2009 was mevrouw Buitenweg lid van het Europees Parlement. Daar zette zij zich met name in voor het tegengaan van discriminatie en een sterkere Europese justitiesamenwerking. In 2004 was zij lijsttrekker bij de Europese verkiezingen. Eerder was mevrouw Buitenweg actief in internationale jongerenorganisaties. Verder is zij medewerkster geweest van de fracties in Europees Parlement en Tweede Kamer. In de jaren 2010-2016 was zij docent en promovenda aan de Universiteit van Amsterdam. Zij was voorts lid van het College voor de Rechten van de Mens.
   
• 33. 

  Bedachtzame SGP-afgevaardigde met een onderwijskundige achtergrond. Sprak in de ruim elf jaar dat hij Tweede Kamerlid was dan ook geregeld over onderwijs en was betrokken bij diverse parlementaire initiatieven op dat gebied. Was voor zijn Kamerlidmaatschap onder meer leraar geschiedenis en sectordirecteur op een school en directeur van het Wartburg College, locatie Revius in Rotterdam. Had geruime tijd zitting in zowel de gemeenteraad van Veenendaal als Provinciale Staten van Utrecht. In de Tweede Kamer hield hij zich ook bezig met binnenlandse zaken en Koninkrijksrelaties, politie, waterstaat, landbouw, wonen, cultuur en Europese zaken. Belangenbehartiger van de landbouwsector.
   
• 34. 

  Ferdinand Grapperhaus (1959) was van 26 oktober 2017 tot 10 januari 2022 minister van Justitie en Veiligheid in het kabinet-Rutte III. Hij was advocaat bij onder meer het advocatenkantoor Allen & Overy in Amsterdam en deeltijdhoogleraar Europees arbeidsrecht in Maastricht. Hij is lid van het CDA en was in 2009 voorzitter van de programmacommissie van die partij. Verder was hij enige jaren kroonlid van de SER. Sinds 2023 geeft hij leiding aan de tak juridische dienstverlening van Deloitte. Tevens is hij bijzonder hoogleraar in Rotterdam.
   
• 35. 

  Mark Harbers (1969) was van 10 januari 2022 tot 2 juli 2024 minister van Infrastructuur en Waterstaat in het kabinet-Rutte IV. Van 26 oktober 2017 tot en met 21 mei 2019 was hij staatssecretaris van Justitie en Veiligheid in het kabinet-Rutte III. Hij was eerder in 2009-2018 en 2019-2022 Tweede Kamerlid voor de VVD, onder meer als financieel woordvoerder en fractiesecretaris. Verder was hij eerste ondervoorzitter van de Kamer en voorzitter van de commissie voor de Rijksuitgaven. De heer Harbers was eerder politiek adviseur van minister Zalm en in de periode 2007-2009 wethouder van Rotterdam. Als Kamerlid was hij in de periode 2019-2022 woordvoerder klimaat, energiebeleid en stikstofbeleid.
   
• 36. 

  Kajsa Ollongren (1967) was van 10 januari 2022 tot 2 juli 2024 minister van Defensie in het kabinet-Rutte IV. Daarvoor was zij minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in het kabinet-Rutte III. In dat kabinet was zij namens D66 tevens viceminister-president. Mevrouw Ollongren was van 18 juni 2014 tot 26 oktober 2017 wethouder van Amsterdam en in september 2017 werd zij daar waarnemend burgemeester. In 2011-2014 was zij secretaris-generaal van het ministerie van Algemene Zaken. Eerder was zij plaatsvervangend secretaris-generaal op dat ministerie en daarvoor onder meer plaatsvervangend directeur-generaal economische politiek en directeur integratie en strategie op het ministerie van Economische Zaken.