31537 - Initiatiefvoorstel Evenwichtige samenstelling van en medezeggenschap in pensioenfondsbesturen

Dit wetsvoorstel werd op 18 juli 2008 aanhangig gemaakt door de Tweede Kamerleden Blok (VVD)¹ en Koşer Kaya (D66)².

Het voorstel is gebaseerd op de overweging, dat het wenselijk is om enkele wijzigingen in de Pensioenwet aan te brengen met name om een evenwichtige samenstelling van de besturen van pensioenfondsen te bevorderen en daartoe de medezeggenschap van de belanghebbenden in de pensioenfondsbesturen beter te regelen alsmede voor de toekenning van een beroepsrecht aan minderheden van deelnemersraden.

Voorstel van wet van de leden Koşer Kaya en Blok tot wijziging van de Pensioenwet met betrekking tot een evenwichtige samenstelling van en de medezeggenschap in pensioenfondsbesturen

Van deze pagina bestaat een uitgebreide versie met het inleidende gedeelte van de memorie van toelichting, alle documenten in dit dossier, een overzicht van door dit wetsvoorstel gewijzigde wetten, een overzicht van Kamerleden en bewindslieden die bij de behandeling van dit dossier het woord hebben gevoerd en een overzicht van verwante dossiers.

• 1. 

  Stef Blok (1964) was van 25 mei 2021 tot 10 januari 2022 minister van Economische Zaken en Klimaat. Hij verving minister Van 't Wout. Zijn taken als minister van Buitenlandse Zaken, wat hij sinds 7 maart 2018 was, werden overgenomen door minister Kaag. In het kabinet-Rutte II was de heer Blok van 5 november 2012 tot 27 januari 2017 minister voor Wonen en Rijksdienst en van 27 januari tot 26 oktober 2017 minister van Veiligheid en Justitie. Van 25 augustus 1998 tot 5 november 2012 was de heer Blok Tweede Kamerlid. Hij was in de periode 2010-2012 fractievoorzitter van de VVD in de Tweede Kamer. Daarvoor was hij kredietanalist-secretaris Concern Krediet College en accountmanager Corporate Banking bij ABN/Amro. In de Tweede Kamer was hij woordvoerder sociale zekerheid, AOW, pensioenen en financiën. De heer Blok is sinds 2022 lid van de Europese Rekenkamer.
   
• 2. 

  Advocaat en vakbondsjuriste bij de FNV in de D66-Tweede Kamerfracties in de jaren 2004-2012 en 2015-2017. Werd in 2006 herkozen dankzij bijna 35.000 voorkeurstemmen. In de periode tussen die lidmaatschappen ruim een jaar wethouder van Wassenaar. Als Kamerlid zat zij in de parlementaire onderzoekscommissie financieel stelsel (vanaf 2010 enquêtecommissie). Verder hield zij zich onder meer bezig met sociale zaken en pensioenwetgeving en met binnenlandse zaken. Zij diende onder andere een initatiefvoorstel in over afschaffing van de Zondagswet. Warme persoonlijkheid, maar als Kamerlid temperamentvol. Van 2018 t/m 2021 was zij wethouder in Amersfoort. Sinds november 2023 is mevrouw Koser Kaya voorzitter van de Landelijke Cliëntenraad voor mensen met een uitkering.
   
• 3. 

  In Twente geboren SP-Tweede Kamerlid, dat zich onder meer sterk maakte voor betere arbeidsomstandigheden in de transportsector. Was eerder bestuurder van de Industriebond FNV en directeur van een Bureau Beroepsziekten. Als woordvoerder sociale zaken voerde hij verder geregeld het woord over pensioenen, inkomen en werkgelegenheid en kwam hij op voor de belangen van zzp'ers. Sprak als Kamerlid in ronde bewoordingen en hield op laagdrempelige wijze contact met zijn achterban en met maatschappelijke organisaties.
   
• 4. 

  Gedurende ruim tien jaar een extrovert en debatvaardig Tweede Kamerlid van D66. Had een achtergrond als acteur bij diverse toneelgezelschappen en was voorzitter van de Jonge Democraten. Verder was hij financieel bestuurslid van de Nationale Jeugdraad. In de Tweede Kamer hield hij zich onder meer bezig met het onderwijsbeleid, drugsbeleid, natuurbehoud, dierenwelzijn, binnenlands bestuur, cultuur en media. Hij was voorzitter van de vaste commissie voor Economische Zaken, Landbouw en Innovatie en lid van de onderzoekscommissie onderwijsvernieuwingen en van het Kamerpresidium. Was betrokken bij vele parlementaire initiatieven, zoals die om de Tweede Kamer het voortouw te geven in de kabinetsformatie en om tot invoering van een correctief dan wel raadgevend referendum te komen.
   
• 5. 

  Tony van Dijck (1963) is sinds 30 november 2006 lid van de Tweede Kamerfractie van de PVV. Hij was managementconsultant en enige jaren woonachtig en werkzaam op Curaçao, onder meer als ondernemer in de horeca. De heer Van Dijck woont in Den Haag. Hij is woordvoerder financiën.
   
• 6. 

  Amsterdamse zakenvrouw, die ruim een jaar Tweede Kamerlid was voor de PvdA. Was algemeen directeur van een damesmodezaak (familiebedrijf) en voorzitter van de Ondernemersvereniging Museumkwartier. Als Kamerlid hield zij zich onder meer bezig met ruimtelijke ordening (inrichting van Nederland) en met pensioenwetgeving. Het belangrijkste parlementaire dossier dat zij behandelde was de Nota Ruimte over de hoofdlijnen van het ruimtelijke beleid.
   
• 7. 

  Politiek voorman van de SGP, die als nestor van de Tweede Kamer gezag verwierf. Studeerde weg- en waterbouw en was werkzaam in het onderwijs. Kwam in 1981, na ruim acht jaar Statenlid in Utrecht te zijn geweest, in de Kamer. Vanaf 1986 fractievoorzitter en partijleider. Voerde in de Kamer het woord over uiteenlopende onderwerpen. Minzame, hardwerkende volksvertegenwoordiger die zich dienstbaar opstelde en geen eerzucht kende. Als nestor ontwikkelde hij zich, ondanks het tamelijk politieke isolement van zijn partij, tot het staatsrechtelijk en 'zedelijk' geweten van de Kamer. Waarschuwde geregeld tegen verruwing van de parlementaire mores.
   
• 8. 

  Op Curaçao geboren afgevaardigde van de ChristenUnie die in de Tweede Kamer zes jaar met veel overgave uiteenlopende dossiers behandelde. Zij was woordvoerster economische zaken, sociale zaken en werkgelegenheid, integratie, volkshuisvesting en Koninkrijksrelaties. Vooral op dat laatstgenoemde terrein speelde zij als delegatielid vaak een actieve rol. Daarnaast was zij lid van de onderzoekscommissie onderwijsvernieuwingen. Voor zij Kamerlid werd, was mevrouw Ortega directeur van een adviesbureau op het gebied van organisatie en personeelsbeleid en daarvoor als ambtenaar adviseur van de gemeente Rotterdam.
   
• 9. 

  Bredaas VVD-politicus, die negen maanden Tweede Kamerlid was. In 2010-2014 was hij wethouder van Breda. Hij was eerder werkzaam in de telecomsector, en onder meer president-directeur van Enertel en leidde later een investeringsbedrijf. De heer Meeuwis was verder onder meer voorzitter van de VVD-afdeling in Breda. In de Tweede Kamer hield hij zich bezig met luchtvaartbeleid, arbeidsomstandigheden, fraude in de sociale zekerheid, arbeidsmarktbeleid/ontslagrecht en het armoedebeleid.
   
• 10. 

  Politica van GroenLinks die als Tweede Kamerlid snel gezag verwierf als woordvoerster op het gebied van zorg en financiën. Nadat zij in december 2010 Femke Halsema had opgevolgd als fractievoorzitter en politiek leider raakte zij echter snel omstreden, onder meer door de keuze de politiemissie in Kunduz te steunen. In 2011 was er verder een ongelukkig optreden tijdens de algemene beschouwingen en in 2012 ontstond een onplezierige strijd om het lijsttrekkerschap met Tofik Dibi. Zag het Lenteakkoord van 2012 als haar politieke hoogtepunt. Verliet kort na de verkiezingsnederlaag van haar partij de Haagse politiek. Werkte voor haar politieke loopbaan voor de Emancipatieraad en bij het ministerie van Sociale Zaken en was directeur van expertisecentrum LEEFtijd. Is nu onder meer actief op het gebied van duurzaamheid en commissaris van KPN.
   
• 11. 

  Pieter Omtzigt (1974) was met korte onderbreking vanaf 3 juni 2003 tot en met 13 mei 2025 lid van de Tweede Kamer. Vanaf 2023 was hij partijleider van het door hem opgerichte Nieuw Sociaal Contract, waarmee hij twintig zetels haalde. Voordien was hij lid van de CDA-fractie, die hij verliet na langdurig aanhoudende frictie. Stond bekend als 'dossiervreter', vooral in de toeslagenaffaire. Zette zich als econometrist verder veel in voor onderwerpen als pensioenen en belastingen. Was daarnaast actief in de Raad van Europa, namens welke hij een schandaal in Malta blootlegde. Trad in 2025 terug, nadat het na meerdere pauzes niet gelukt was te herstellen van een burn-out.
   
• 12. 

  Piet Hein Donner (1948) was van 1 februari 2012 tot 1 november 2018 vicepresident van de Raad van State. Hij was van 22 juli 2002 tot 21 september 2006 minister van Justitie, van 22 februari 2007 tot 14 oktober 2010 minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en van 14 oktober 2010 tot 16 december 2011 minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Daarvoor was de heer Donner onder meer voorzitter van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid en lid van de Raad van State (1998-2002). In 2001-2002 leidde hij een commissie die adviseerde over de WAO-problematiek en in 2002 en 2003 trad hij op als informateur. In de periode november 2006-februari 2007 was hij Tweede Kamerlid voor het CDA. Sinds december 2018 is hij minister van staat.
   
• 13. 

  In de Stellingwerven geboren VVD-politicus die het tot staatssecretaris, fractievoorzitter en minister van Buitenlandse Zaken bracht, maar zijn politieke loopbaan abrupt moest afbreken. Voor hij in 2006 Tweede Kamerlid werd onder meer werkzaam bij Shell, directeur van een projectmanagmentsbureau en fractievoorzitter van de VVD in de gemeenteraad van Utrecht. Als Kamerlid hield hij zich bezig met de zorg en hoger onderwijs en was hij lid van de onderzoekscommissie onderwijsvernieuwingen. Voerde als staatssecretaris in het kabinet-Rutte I, ondanks veel protest, krachtdadig forse bezuinigingen in de cultuursector door. Tijdens Rutte II was hij als fractievoorzitter een belangrijke steunpilaar voor dat kabinet. Buitenlandse Zaken in Rutte III was als 'beloning' daarvoor te beschouwen, maar ontmaskering van een door hemzelf opgeklopt verhaal over de Russiche dreiging, dat hij in 2016 op het VVD-congres had verteld, ondermijnde zijn gezag en dwong hem tot vertrek.
   
• 14. 

  Malik Azmani (1976) is sinds 2 juli 2019 lid van het Europees Parlement voor de VVD, waarvoor hij lijsttrekker was. Hij maakt deel uit van de fractie Renew Europe. De heer Azmani was van 17 juni 2010 tot 7 juni 2019 Tweede Kamerlid voor de VVD. Hij werkte als procesvertegenwoordiger bij de IND in Zwolle en was lid van de directie van de IND in Rijswijk. Hij was gemeenteraadslid in Ommen van 2010 tot 2014. Van 2013 tot 2016 was hij tevens lid van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa. De heer Azmani was als Kamerlid onder meer woordvoerder asiel, migratie. In 2014-2018 was hij voorzitter van de vaste commissie voor Europese Zaken. In het Europees Parlement houdt hij zich bezig met justitie en veiligheid, migratie en buitenlandse zaken.
   
• 15. 

  Veelzijdig Tweede Kamerlid van de PvdA, dat zich gedurende ruim tien jaar bezighield met uiteenlopende dossiers, zoals ruimtelijke ordening, pensioenen, sociale zekerheid en arbeidsmarkt. Was verder lid van de enquêtecommissie financieel stelsel, twee jaar fractiesecretaris en lid van het Presidium. Voor zij Kamerlid werd, was zij manager van TransLink Systems, het bedrijf dat verantwoordelijk was voor de ontwikkeling van de OV-chipkaart. Zij werkte daarvoor als adviseur van minister Netelenbos. In 2017 werd zij uitvoerend bestuurder van pensioenfonds PME. Van februari 2021 tot juni 2022 was zij wethouder van Rotterdam.
   
• 16. 

  Eddy van Hijum (1972) is sinds 2 juli 2024 minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en (derde) vicepremier in het kabinet-Schoof. Hij was van 6 december 2023 tot 2 juli 2024 Tweede Kamerlid voor NSC. Eerder was hij elf jaar Tweede Kamerlid voor het CDA. Voor hij Kamerlid werd was hij werkzaam als adviseur op het gebied van bestuurlijke organisatie en onderzoeker op het gebied van waterbeheer. Tevens was hij toen gemeenteraadslid in Zwolle. Hij maakte deel uit van de onderzoekscommissie onderhoud spoor en was fractiesecretaris en presidiumlid. In 2014 maakte hij de overstap naar de provinciale politiek en werd hij (tot 2023) gedeputeerde in Overijssel. Als Tweede Kamerlid voor NSC hield hij zich bezig met financiën, Europees en internationaal monetair beleid en financiën medeoverheden.
   
• 17. 

  Vooraanstaande PvdA-senator en bestuurder met een vakbondsachtergrond. Was bij de Dienstenbond FNV onderhandelaar, en werd daarna topman in onder meer de pensioensector en bij de Nederlandse Spoorwegen. Leidde in 2005 een PvdA-commissie over hervorming van de verzorgingsstaat en was acht jaar voorzitter van de PvdA-Eerste Kamerfractie. Gemoedelijke Limburger, die als manager ontspannen leiding gaf. Bedenker van de 'ijzeren wet van Noten' over het verband tussen het stemgedrag van bevriende fracties in beide Kamers. Van 1 februari 2011 tot 1 december 2018 was hij burgemeester van het Overijsselse Dalfsen.
   
• 18. 

  Wetenschapper en SP-bestuurder, die op betrekkelijk jonge leeftijd Eerste Kamerlid werd. Was universitair docent, programmaleider van kenniscentrum Nicis Institute en vanaf 2009 vijf jaar directeur van het wetenschappelijk bureau van de SP, alsmede redacteur van 'Spanning', het tijdschrift van dat bureau. In 2009 promoveerde hij aan de VU. Van 18 juni 2014 tot 30 mei 2018 was hij wethouder voor sociale zaken van Amsterdam. Als Eerste Kamerlid woordvoerder op het gebied van bestuurlijke aangelegenheden. Zo sprak hij bij de behandeling van grondwetsherzieningen, herindelingen en voorstellen op het gebied van het kiesrecht.
   
• 19. 

  Wopke Hoekstra (1975) is sinds 9 oktober 2023 lid van de Europese Commissie, belast met klimaatactie. In de Commissie-Von der Leyen zijn klimaat en duurzame groei zijn portefeuilles. Hij was van 10 januari 2022 tot 1 september 2023 minister van Buitenlandse Zaken en viceminister-president in het kabinet-Rutte IV. Daarvoor was hij vanaf 26 oktober 2017 minister van Financiën. Bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2021 was de heer Hoekstra lijsttrekker van het CDA. Hij was van 7 juni 2011 tot 26 oktober 2017 Eerste Kamerlid. De heer Hoekstra was consultant bij adviesbureau McKinsey en bestuurslid van het CDA-Amsterdam. Hij was voorts voorzitter van de commissie CDA-verkiezingsprogramma 2017.
   
• 20. 

  Uit de PSP afkomstige GroenLinks-senator en bestuurder. Had vanaf 2004 ruim tien jaar zitting in de Eerste Kamer, waarin hij acht jaar fractievoorzitter was. Daarvoor was hij wethouder van Roermond en ruim zeven jaar voorzitter van Divosa, de landelijke vereniging van leidinggevenden bij Nederlandse overheidsorganisaties op het terrein van werk, inkomen en zorg. In 2009-2015 was hij directeur van Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten en in 2015-2023 was hij directeur divisie werkbedrijf UWV. Spreekvaardig, gedreven, energiek en betrokken senator, die over uiteenlopende onderwerpen sprak.
   
• 21. 

  Joris Backer (1953) was van 7 juni 2011 tot 13 juni 2023 Eerste Kamerlid voor D66. Hij was directeur Corporate Legal van Schiphol. Voorheen was hij onder meer advocaat en werkzaam bij Shell. De heer Backer was voorzitter van de commissie die in 2006 en 2010 het D66-verkiezingsprogramma schreef. Hij hield zich in de Eerste Kamer onder meer bezig met Europa, justitie, financiën (begroting) en wetenschap. De heer Backer was in de periode 2015-2019 tweede ondervoorzitter van de Eerste Kamer en van 11 juni tot 2 juli 2019 tijdelijk Voorzitter.
   
• 22. 

  Gepensioneerde hoogleraar scheikunde aan de Vrije Universiteit, die in 2011 voor OSF in de Eerste Kamer kwam. Hield zich in de Eerste Kamer met vele onderwerpen bezig. Was als OSF'er tevens nauw verbonden met 50PLUS, waarvan hij bestuurder was, tot het in 2012 na een conflict met Jan Nagel tot een breuk kwam. Kort voor de verkiezingen van 2015 brak hij ook met de OSF, waarna hij als zelfstandige eenmansfractie doorging. Een rol als eenling leek voor hem, als wetenschapper en onafhankelijk denker, ook het best passend. Bij interrupties moest de Voorzitter hem geregeld vragen enige bondigheid in acht te nemen. Was in 2009-2011 tevens voorzitter van de Nederlandse Bond voor Pensioenbelangen.
   
• 23. 

  Roermondse liberale politicus, afkomstig uit het verzekeringswezen en later vastgoedondernemer. Spraakmakende slagerszoon met grote geldingsdrang. Keerde zich in Limburg tegen de overheersing in het bestuur door de KVP. Hield zich als Tweede Kamerlid vanaf 1982 vooral bezig met volkshuisvesting en het midden- en kleinbedrijf en was ondervoorzitter van de enquêtecommissie bouwsubsidies. Gaf in 1989 een nogal openhartig interview, wat hem tijdelijk zijn Kamerzetel kostte, maar keerde in 1991 terug. Werd in 1989 opnieuw wethouder van Roermond, waarmee hij zich een machtspositie verwierf in die gemeente. Zijn nauwe banden met de vastgoedwereld brachten hem later in opspraak en in 2012 moest hij zijn Eerste Kamerlidmaatschap neerleggen. Nadat de VVD hem royeerde, ging hij met een lokale partij verder. De rechter verhinderde in 2018 zijn terugkeer als wethouder, maar in 2022 werd hij dat wel (tot en met 2024).
   
• 24. 

  Peter Ester (1953-2022) was van 7 juni 2011 tot zijn overlijden op 11 december 2022 Eerste Kamerlid voor de ChristenUnie. Hij was lector arbeidsmarktvraagstukken en innovatief ondernemerschap aan de Hogeschool Rotterdam. Daarvoor was hij onder meer hoogleraar sociologie in Tilburg, directeur van onderzoeksinstituten, gasthoogleraar in de VS en plaatsvervangend kroonlid van de SER. In de Eerste Kamer hield hij zich bezig met sociale zaken en werkgelegenheid, financiën en Koninkrijksrelaties.
   
• 25. 

  Politicus die ruim een halve eeuw actief was op vele fronten en bij meerdere partijen, vanaf 2011 bij 50PLUS. Begon bij de PvdA-jongeren, werd voorman van Nieuw Links en was later Eerste Kamerlid voor die partij. Was jarenlang programmamaker bij de VARA en lange tijd een prominent partijbestuurder van de PvdA. Stapte later uit die partij en richtte de lokale partij Leefbaar Hilversum op, die succesvol was bij de gemeenteraadsverkiezingen, waarna hij in 2001 wethouder werd. Medeoprichter van Leefbaar Nederland, waarvan hij ook voorzitter werd. Haalde Pim Fortuyn in de politiek. Na mislukte pogingen een nieuwe partij op te richten, keerde hij in 2011 terug in het politieke centrum als medeoprichter van 50PLUS. Was als voorzitter naast Henk Krol voorman van die partij en acht jaar Eerste Kamerlid. Schaker, die wist hoe in Hilversum en Den Haag 'de hazen liepen' en volop gebruikmaakte van die kennis.
   
• 26. 

  Henk Kamp (1952) was van 24 september 2021 t/m tot 10 januari 2022 minister van Defensie in het (demissionaire) kabinet-Rutte III. Eerder was hij in het kabinet-Balkenende I minister van Volkshuisvesting en nam later in dat kabinet ook Defensie op zich; een ministerschap dat hij ook bekleedde in Balkenende II. Had toen intensieve bemoeienis met de missies in Irak en Uruzgan. Na twee jaar Kamerlid en een functie op de Antillen keerde hij in 2010 terug als minister van Sociale Zaken in het kabinet-Rutte I. Wegbereider van het kabinet-Rutte II en daarin minister van Economische Zaken. De heer Kamp begon zijn loopbaan als fiscaal rechercheur en wethouder van Borculo en werd in 1994 Tweede Kamerlid voor de VVD. Sinds 1 januari 2018 was hij voorzitter van branchevereniging ActiZ (zorg).