31467 - Maatregelen ter bestrijding van voetbalvandalisme en ernstige overlast

Dit wetsvoorstel werd op 20 mei 2008 ingediend door de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Ter Horst¹, en de minister van Justitie, Hirsch Ballin².

Dit voorstel is gebaseerd op de overweging, dat het wenselijk is bij wet te regelen dat de burgemeester ter handhaving van de openbare orde bevoegd is tot het treffen van gebiedsgerichte maatregelen jegens personen ter bestrijding van voetbalvandalisme en andere vormen van groepsgebonden overlast, bij wet te regelen dat de officier van justitie ter strafrechtelijke handhaving van de rechtsorde bevoegd is tot het geven van een gedragsaanwijzing aan de verdachte ter beëindiging van ernstig overlastgevend gedrag of ernstig belastend gedrag jegens personen, alsmede het gelegenheid, middelen of inlichtingen verschaffen tot het plegen van geweld tegen personen of goederen strafbaar te stellen, en daartoe de Gemeentewet, het Wetboek van Strafvordering en het Wetboek van Strafrecht te wijzigen.

Dit wetsvoorstel staat informeel bekend als: Voetbalwet.

Wijziging van de Gemeentewet, het Wetboek van Strafvordering en het Wetboek van Strafrecht ter regeling van de bevoegdheid van de burgemeester en de bevoegdheid van de officier van justitie tot het treffen van maatregelen ter bestrijding van voetbalvandalisme, ernstige overlast of ernstig belastend gedrag jegens personen of goederen (maatregelen bestrijding voetbalvandalisme en ernstige overlast)

Van deze pagina bestaat een uitgebreide versie met het inleidende gedeelte van de memorie van toelichting, alle documenten in dit dossier, een overzicht van door dit wetsvoorstel gewijzigde wetten, een overzicht van Kamerleden en bewindslieden die bij de behandeling van dit dossier het woord hebben gevoerd en een overzicht van verwante dossiers.

• 1. 

  PvdA-bestuurder, minister en senator. Studeerde psychologie en was wetenschapper en docent op tandheelkundig gebied. Haar bestuurlijke loopbaan liep via de Amsterdamse raad, de Universiteit van Amsterdam, een wethouderschap in Amsterdam en het burgemeesterschap in Nijmegen tot een ministerschap in het kabinet-Balkenende IV (2007-2010). In dat kabinet was zij minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Daarna voorzitter van de HBO-raad en in 2011-2015 Eerste Kamerlid. Hield zich in de Senaat bezig met volksgezondheid en verkeer. Gold als een krachtdadige en charmante bestuurder, maar was als minister wat minder gelukkig omdat haar wat ongeduldige en doelgerichte bestuursstijl soms weerstand opriep.
   
• 2. 

  Christendemocratische rechtsgeleerde en politicus die twee perioden minister van Justitie was. Zoon van een Joodse, Duitse vluchteling. Stapte in 1989 over van de Tilburgse universiteit naar het kabinet-Lubbers III en had aanvankelijk het imago van een studeerkamergeleerde en zedenmeester. Trad kort voor de verkiezingen van 1994 af vanwege de IRT-affaire en werd nadien Tweede en Eerste Kamerlid. Werd in 2000 staatsraad, maar keerde in 2006 terug als minister van Justitie en bleef dat opnieuw vier jaar. Was in 2010 tevens minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Bekwaam wetgever die als vurig verdediger van de rechtsstaat gezag had. Workaholic en voor alles jurist.
   
• 3. 

  Vooraanstaande sociaaldemocrate met Groningse roots, die zeventien jaar actief was als Tweede Kamerlid. Was in twee perioden (december 2016-maart 2017 en april 2022-oktober 2023) fractievoorzitter. Voor zij Kamerlid werd beleidsmedewerker Integraal Veiligheidsbeleid bij het ministerie van BZK. In de Tweede Kamer onder meer woordvoerder asiel en migratie en verkeer en voorts voorzitter van de tijdelijke commissie onderzoek onderhoud en innovatie spoor en korte tijd voorzitter van de buitenlandcommissie. Later hield zij zich bezig met onder meer zorg en Koninkrijksrelaties. Kwam uit een 'rood nest' en eenoudergezin. Stond bekend als een doorzetter.
   
• 4. 

  Kees van der Staaij (1968) is sinds 1 juni 2024 staatsraad bij de Afdeling advisering van de Raad van State. Hij was van 19 mei 1998 tot 6 december 2023 Tweede Kamerlid voor de SGP. De heer Van der Staaij was in 2010-2023 politiek leider van de SGP. Hij was eerder adjunct-chefjurist bij de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. In de Tweede Kamer hield hij zich onder meer bezig met algemene politiek onderwerpen, veiligheid en justitie, buitenlandse zaken, Koninklijk Huis en volksgezondheid, welzijn en sport. Hij zat verder een werkgroep voor die de herziening van het Reglement van Orde van de Tweede Kamer voorbereidde en in 2021 een werkgroep over versterking van de positie van de Tweede Kamer. Bij zijn vertrek was hij de nestor van de Kamer.
   
• 5. 

  Spreekvaardig CDA-Tweede Kamerlid met een Turkse achtergrond. Was voor hij in 2001 in de Kamer kwam lid van de Commissie Gelijke Behandeling, juridisch medewerker op een advocatenkantoor en afdelingscoördinator onderwijszaken, juridische zaken en voorlichting van het Amsterdams Centrum voor Buitenlanders. Had al enige bekendheid gekregen als deelnemer aan het discussieprogramma Het Lagerhuis. In de Kamer fractiewoordvoerder integraal veiligheidsbeleid, justitie en politie. Verder hield hij zich bezig met internationaal recht en mensenrechten. Nadien directeur van een centrum dat zich bezighoudt met internationale kindontvoeringen.
   
• 6. 

  Jong Tweede Kamerlid voor de ChristenUnie in de jaren 2007-2010 en daarna wethouder in Almere en Zwolle. Begon zijn loopbaan als medewerker van de Statenfractie van de CU in Noord-Holland en was raadslid in Zaanstad. Daaruit bleek al zijn bijzondere belangstelling voor het decentrale bestuur. Met onderwerpen op dat terrein hield hij zich dan ook als Kamerlid bezig en daarnaast voerde hij het woord over justitie (asielbeleid), onderwijs, constitutionele zaken en openbaar vervoer. Had veel aandacht voor werkwijze, agendering en omgangsvormen in de Kamer. Na zijn Haagse periode enige tijd presentator bij EO-radio en in 2012-2022 wethouder.
   
• 7. 

  Sociaal geëngageerde advocaat uit Heerlen, die een gerespecteerd Tweede Kamerlid voor de SP was. Begon zijn Haagse loopbaan als fractiemedewerker en lid van de Eerste Kamer (1995-1998). In de Tweede Kamer woordvoerder justitie en sociale zaken. Hij maakte verder deel uit van het presidium van de Tweede Kamer en was voorzitter van de vaste commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Kreeg waardering voor de wijze waarop hij leiding gaf aan de onderzoeks- en enquêtecommissies financieel stelsel. Was, net als zijn echtgenote die in Heerlen wethouder was, tevens een prominent lokaal SP-politicus.
   
• 8. 

  Charmante en talentvolle VVD-politica, als Tweede Kamerlid actief op het gebied van justitie, veiligheid en constitutionele zaken. Was voor zij Kamerlid werd senior beleidsadviseur bij het directoraat-generaal rechtshandhaving van het ministerie van Justitie. In juni 2005 maakte zij de overstap naar het wethouderschap in Amsterdam, maar door de verkiezingsnederlaag van haar partij kwam daaraan spoedig een einde. Keerde toen terug naar de Tweede Kamer. Was uitstekend in staat om vraagstukken helder te verwoorden. Was in 2012-2017 staatsraad. Sinds 2022 is zij lid van de Kiesraad.
   
• 9. 

  Mathieu Heemelaar (1955) verving van 3 maart tot 17 juni 2009 Naïma Azough als Tweede Kamerlid voor GroenLinks. In het dagelijks leven was Heemelaar docent en enkele jaren ombudsman aan de Haagse Hogeschool. Hij was actief als secretaris van de Landelijke Werkgroep Politiek van het COC en als deelgemeenteraadslid in Amsterdam-Westerpark. In de Kamer hield hij zich bezig met justitie, politie, asielbeleid en homo-aangelegenheden.
   
• 10. 

  Esther Ouwehand (1976) is sinds 30 november 2006 lid van de Tweede Kamerfractie van de PvdD (Partij voor de Dieren) en sinds 9 oktober 2019 fractievoorzitter en partijleider (trad als zodanig op 24 september 2023 tijdelijk terug). Mevrouw Ouwehand verving eerder van 11 oktober 2018 tot 31 januari 2019 Marianne Thieme als fractievoorzitter en nam ook in januari-mei 2012 het fractievoorzitterschap al even waar. Mevrouw Ouwehand was eerder medewerker op het partijbureau van de Partij van de Dieren. Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november 2023 was zij opnieuw lijsttrekker van haar partij.
   
• 11. 

  Alexander Pechtold (1965) was in 2006-2018 fractievoorzitter en politiek leider van D66. Hij was sinds november 2006 Tweede Kamerlid. De heer Pechtold was verder van 31 maart 2005 tot 3 juli 2006 minister voor Bestuurlijke Vernieuwing en Koninkrijksrelaties. Hij is opgeleid als kunsthistoricus en werkte onder andere bij een veilinghuis. Van 1997 tot 2002 was hij wethouder in Leiden. Vanaf eind 2002 tot 2005 was hij voorzitter van D66. en in de periode 2003-2005 burgemeester van Wageningen. De heer Pechtold was enige jaren woordvoerder Europese zaken en onderwerpen rond het koninklijk huis. Verder was hij voorzitter van de vaste commissie voor Koninkrijksrelaties. Per 1 november 2019 werd hij algemeen directeur van het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen.
   
• 12. 

  VVD-politicus en bestuurder, die al heel jong besloot dat hij de politiek zou ingaan. Werd actief in de JOVD, lid van de Nijmeegse gemeenteraad en, 26 jaar jong, Tweede Kamerlid. Was woordvoerder binnenlands bestuur, politie en media. Leidde de parlementaire enquête paspoortproject. Verloor de strijd om het fractievoorzitterschap van Joris Voorhoeve. Daarna een opvallende carrière als bestuurder. Drie hoge functies, in geen bleef hij langer dan vier jaar: burgemeester van Zwolle, Commissaris van de Koningin in Friesland, minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. Werd daarna voorzitter MKB Nederland en fractievoorzitter van de VVD in de Eerste Kamer. Stapte op vanwege de ondergang van een zorgbedrijf waarvan hij commissaris was.
   
• 13. 

  Rechtsgeleerde van D66-huize die als wetenschapper en politicus in de voetstappen van zijn leermeester Jan Vis stapte. Was docent staatsrecht en later bijzonder hoogleraar gemeenterecht/gemeentekunde (Thorbecke-leerstoel) in Leiden en bijzonder hoogleraar 'rechten decentrale overheden' (Oppenheim-leerstoeel) in Groningen. Kwam in 2004 in de Eerste Kamer en werd in 2010 fractievoorzitter, een functie die hij in 2018-2019 nog eens bekleedde. Sprak veelvuldig in debatten over binnenlands bestuur en constitutioneel bestel, maar ook over justitiële onderwerpen, zorg en integratie. Was voorzitter van de vaste commissie voor Binnenlandse Zaken en Hoge Colleges van Staat/Algemene Zaken en Huis der Koningin. Van september 2018 tot 1 januari 2021 was hij waarnemend burgemeester van Loppersum.
   
• 14. 

  Maatschappelijk betrokken rechter, die acht jaar voor de SP in de Eerste Kamer zat. Specialiseerde zich op het gebied van kinderrechten en was bestuurslid van de Nederlandse tak van Defence for Children. In de Eerste Kamer hield zij zich, met veel juridische deskundigheid, bezig met onderwerpen op justitiegebied, jeugdzorg en vreemdelingenbeleid. Opgevoed in een katholiek milieu als dochter van een KVP-Kamerlid. Was lid van de Staatscommissie parlementair stelsel.
   
• 15. 

  Beschouwende Groningse staatsrechtgeleerde, die als senator voor het CDA een gedegen inbreng had in debatten over bestuur, constitutie, justitie en media. Daarnaast was hij in de Eerste Kamer voorzitter van de vaste commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Zoon van een Friese katholieke onderwijzer. Was universitair hoofddocent en bijzonder hoogleraar decentrale overheden in Groningen en in de Martinistad tevens gemeenteraadslid. Liefhebber van debatten over het staatsrecht en hij was daarbij dan ook geregeld bij de interputiemicrofoon te vinden.
   
• 16. 

  Bescheiden, principiële, pijprokende jurist uit Uddel op de Veluwe, die vijfentwintig jaar een alom gerespecteerd Eerste Kamerlid voor de SGP was. Kwam uit een boerengezin. Hij combineerde het Eerste Kamerlidmaatschap achtendertig jaar met de functie van beleidsmedewerker van de SGP-Tweede Kamerfractie. Was daarnaast geruime tijd Statenlid in Gelderland. Als lid van een kleine fractie, één periode zelfs een eenmansfractie, woordvoerder bij honderden kamerdossiers. Hoewel zijn stem in de Senaat soms de doorslag kon geven, stelde hij zich altijd nuchter en zakelijk op.
   
• 17. 

  Dominante PvdA-politicus met een grote staat van dienst. Zoon van een protestantse Limburgse leraar. Studeerde staatsrecht na eerst in de VS een opleiding voor acteur te hebben gevolgd. Onderscheidde zich in de Tweede Kamer al jong als defensiewoordvoerder en was daarna onder meer fractiesecretaris en voorzitter van de enquêtecommissie bouwsubsidies. Na hoofddirecteur van de VNG en voorzitter van de SER te zijn geweest, keerde hij in 1998 terug in de Haagse politiek als minister van Sociale Zaken in het kabinet-Kok II. In 1999 stapte hij over naar Binnenlandse Zaken. Kwam in 2002 als één van de weinige paarse ministers terug in de Kamer en dong mee naar het leiderschap van de PvdA. Kruiste vaak de degens met minister Verdonk over het asielbeleid. Na 2007 acht jaar een prominent Eerste Kamerlid. Scherp debater, die met een nuchtere zakelijkheid zijn tegenstanders nooit spaarde.
   
• 18. 

  Wetenschapper en SP-bestuurder, die op betrekkelijk jonge leeftijd Eerste Kamerlid werd. Was universitair docent, programmaleider van kenniscentrum Nicis Institute en vanaf 2009 vijf jaar directeur van het wetenschappelijk bureau van de SP, alsmede redacteur van 'Spanning', het tijdschrift van dat bureau. In 2009 promoveerde hij aan de VU. Van 18 juni 2014 tot 30 mei 2018 was hij wethouder voor sociale zaken van Amsterdam. Als Eerste Kamerlid woordvoerder op het gebied van bestuurlijke aangelegenheden. Zo sprak hij bij de behandeling van grondwetsherzieningen, herindelingen en voorstellen op het gebied van het kiesrecht.
   
• 19. 

  Strijdbare SP-politica uit Zwolle, die na twee periode als vervanger te zijn opgetreden in mei 2014 Tweede Kamerlid werd. Was daarvoor bij diverse instellingen werkzaam op het gebied van personeelszaken en werd in 2006 gemeenteraadslid in Zwolle. Na zes jaar fractiemedewerker sociale zaken te zijn geweest, werd zij in 2014 als Kamerlid woordvoerster onderwijs en kinderopvang. Daarnaast hield zij zich bezig met de zorgsector en het jeugdbeleid. Diende samen met Paul van Meenen (D66) een initiatiefvoorstel in over verkleining van de klassen in het basisonderwijs. Brak na haar Kamerlidmaatschap met de SP en is nu wethouder van Hattem voor PvdA/GroenLinks.
   
• 20. 

  Eppo Bruins (1969) is sinds 2 juli 2024 namens NSC minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap in het kabinet-Schoof. Hij maakte vijf jaar deel uit van de Tweede Kamerfractie van de ChristenUnie. Was voor hij Kamerlid werd directeur van de Technologiestichting STW, voorzitter van ForumC, het christelijk forum voor geloof, wetenschap en samenleving, en tot 2016, hoofdredacteur van het blad van het wetenschappelijk instituut van de ChristenUnie. In de Kamer was de heer Bruins woordvoerder financiën, economische zaken, sociale zaken, onderwijs en luchtvaart. Na zijn Kamerlidmaatschap onder meer zelfstandig adviseur en voorzitter van Adviesraad voor Wetenschap, Technologie en Innovatie.
   
• 21. 

  Onderwijswoordvoerster van de PvdA-Tweede Kamerfractie in de periode 2012-2017. Werd al op 20-jarige leeftijd raadslid in Woerden en op haar dertigste wethouder en was enige tijd werkzaam als lerares en organisatie-adviseur/trainer. In 2003-2004 was zij voorzitter van de Jonge Socialisten. Sympathieke, vriendelijke afgevaardigde die in het debat echter scherp kon zijn. Sprak in de Kamer vooral over basisonderwijs, speciaal en passend onderwijs en jeugdzorg. Verder was zij twee jaar voorzitter van de vaste commissie voor Veiligheid en Justitie. Van juli 2018 tot september 2019 was zij wethouder Wonen & Floriade van de gemeente Almere. Keerde daarna terug naar het onderwijs.
   
• 22. 

  Michel Rog (1973) was van 20 september 2012 tot 12 januari 2021 Tweede Kamerlid voor het CDA. Daarna was hij van december 2020 tot november 2021 wethouder in Haarlem. Sinds oktober 2024 is bij burgemeester van Bloemendaal. De heer Rog was in 2008-2012 voorzitter van CNV Onderwijs. Daarvoor was hij vakbondsbestuurder en teamleider burgerluchtvaart bij vakbond De Unie en leraar maatschappijleer in het voortgezet onderwijs. Als Kamerlid was hij woordvoerder onderwijs van de CDA-fractie. De heer Rog was voorzitter van de vaste commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid en van de parlementaire ondervragingscommissie Ongewenste beïnvloeding uit onvrije landen.
   
• 23. 

  Bedachtzame SGP-afgevaardigde met een onderwijskundige achtergrond. Sprak in de ruim elf jaar dat hij Tweede Kamerlid was dan ook geregeld over onderwijs en was betrokken bij diverse parlementaire initiatieven op dat gebied. Was voor zijn Kamerlidmaatschap onder meer leraar geschiedenis en sectordirecteur op een school en directeur van het Wartburg College, locatie Revius in Rotterdam. Had geruime tijd zitting in zowel de gemeenteraad van Veenendaal als Provinciale Staten van Utrecht. In de Tweede Kamer hield hij zich ook bezig met binnenlandse zaken en Koninkrijksrelaties, politie, waterstaat, landbouw, wonen, cultuur en Europese zaken. Belangenbehartiger van de landbouwsector.
   
• 24. 

  Harm Beertema (1952) was van 17 juni 2010 tot 6 december 2023 lid van de Tweede Kamerfractie van de PVV. Hij was 34 jaar werkzaam in het middelbaar beroepsonderwijs en vier jaar bestuurslid van Beter Onderwijs Nederland. De heer Beertema was woordvoerder onderwijs. Hij was eerder Statenlid in Zuid-Holland. In 2024 was hij interim-voorzitter van omroep Ongehood Nederland.
   
• 25. 

  Karin Straus (1971) was kandidaat van de VVD bij de Eerste Kamerverkiezingen 2023. Zij was in 2010-2017 Tweede Kamerlid was toen woordvoerster op het gebied van voor- en vroegschoolse educatie, primair onderwijs, voortgezet onderwijs, beroepsonderwijs en volwasseneneducatie. Verder bracht zij een initiatiefnota uit over onderwijs in krimpgebieden. Mevrouw Straus begon haar loopbaan in het bedrijfsleven en werkte onder andere op gebied van personeel en organisatie bij DSM. Verder zat zij in de gemeenteraad van Roermond en was zij enige tijd raadslid in Midden-Delfland. In 2019-2022 was zij Statenlid in Limburg.
   
• 26. 

  Paul van Meenen (1956) is sinds 13 juni 2023 fractievoorzitter van de D66-Eerste Kamerfractie. Daarvoor was hij van 20 september 2012 tot 7 juni 2023 lid van de Tweede Kamer. Hij was eerder bestuursvoorzitter van een groep van tien scholen voor voortgezet onderwijs in de regio Den Haag. Daarvoor was de heer Van Meenen leraar wiskunde en rector. Hij was verder fractievoorzitter van D66 in de gemeenteraad van Leiden. Hij was onderwijswoordvoerder van zijn fractie en hield zich ook bezig met kinderopvang. Verder was hij voorzitter van de vaste commissie voor Justitie en Veiligheid en lid van het Presidium.
   
• 27. 

  Sander Dekker (1975) was van 26 oktober 2017 tot 10 januari 2022 minister voor Rechtsbescherming op het ministerie van Justitie en Veiligheid in het kabinet-Rutte III. Van 5 november 2012 tot 26 oktober 2017 was hij staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap in het kabinet-Rutte II. Van 23 maart tot 26 oktober 2017 was hij Tweede Kamerlid voor de VVD. De heer Dekker was in 2006-2012 wethouder van Den Haag. Vanaf 2023 is hij lid van de raad van bestuur van het Maasstad Ziekenhuis.