Hoofd(pijn)zaken - Hoofdinhoud
Vandaag een groot deel van de dag hier in Brussel doorgebracht met het bespreken van de gevolgen van het Ierse 'nee'. Zowel in sociaaldemocratische kring, bij de bijeenkomst met partij- en regeringsleiders, als in de wandelgangen van de Europese Raad, is de referendumuitslag het op één na meest besproken onderwerp. In deze fase wordt er nauwelijks over oplossingen gespeculeerd, al kan natuurlijk niet iedereen zich beheersen en doen ook de meest wilde en vergezochte scenario's de ronde. Wat het meest besproken onderwerp is? Het EK voetbal. Inmiddels mocht ik de complimenten in ontvangst nemen van Franco Frattini, de Italiaanse minister van Buitenlandse Zaken, voor de sportieve houding van Oranje tegen de Roemenen, waardoor Italië naar de kwartfinales gaat (het is zeker niet mijn verdienste, maar ik geef de complimenten graag door aan Van Basten en zijn mannen). Premier Zapatero liet weten vooral Oranje te vrezen, met name de snelle counters en de rake schoten van de aanvallers. Bij het nemen van de zogenaamde familiefoto, waarbij wij allemaal op een vooraf gemarkeerde plek moeten gaan staan (27 regeringsleiders en 27 ministers), gooi ik het maar in de groep. "En, dames en heren, wie wordt er Europees kampioen?" Goed voor vele reacties van vele kanten. Voetbal is werkelijk de mooiste ijsbreker die ik ken.
Terug naar de op één na belangrijkste kwestie. Van de Ieren hebben we nu de eerste inzichten mogen vernemen van de redenen voor het 'nee'. Ook de Europese Commissie heeft er onderzoek naar laten doen. Veel komt overeen met hetgeen ook eerder in Nederland aan de orde was. Heel herkenbaar vond ik de situatie dat de regering veel te laat begonnen is met de campagne (door het aftreden van de premier en het inwerken van zijn opvolger), waardoor het ja-kamp voortdurend achter de feiten aanliep. Een Ierse minister zei: "When you are explaining, you are losing", en zo is het maar net. Ook het na vele, vele jaren voor het eerst tegenzittende economische tij had een rol gespeeld: waarom kiezen voor verandering als er zoveel onzekerheden zijn en het met de status quo zo lang zo goed was gegaan?
Ook in Ierland hadden de tegenstanders een veel hardere en daardoor veel pakkendere campagne gevoerd dan de voorstanders. Ook in Ierland nam men het daarbij bepaald niet zo nauw met de waarheid. Een meneer Ganley had een club opgericht, Libertas, die kennelijk over drie keer zoveel financiële middelen beschikte dan het ja-kamp en die mensen de stuipen op het lijf heeft gejaagd met volstrekt uit de lucht gegrepen indianenverhalen. Over de mogelijkheid dat Ieren verplicht zouden moeten dienen in een Europees leger en dat abortus en het homohuwelijk vanuit Brussel zouden worden opgelegd. Zoals gezegd, bij Fransen en Nederlanders ging een zucht van herkenning op.
Dit is allemaal betreurenswaardig, maar ook een fact of life. De uitslag is de uitslag en daarmee basta. Bovendien doet het niets af aan het feit dat de al dan niet verzonnen argumenten van de tegenstanders kennelijk eerder en makkelijker geloofd werden dan de argumenten van de voorstanders of van de neutrale referendumcommissie. Dat betekent simpelweg dat een meerderheid van de Ieren vandaag liever een pas op de plaats maakt dan nieuwe Europese afspraken. Met andere woorden, men twijfelt aan de nut van het Verdrag en neemt aan (ook dit hebben we in Frankrijk en Nederland gezien) dat 'nee' zeggen betekent dat er niets verandert en alles gewoon z'n gangetje blijft gaan. Als men dat denkt, dan hoeven de tegenstanders niet meer te doen dan twijfel te zaaien en dat is goed gelukt. In lijn met de beroemde uitspraak van president Truman: "If you can't convince them, confuse them". De meest fundamentele vraag: "what is in it for us all", is kennelijk niet overtuigend beantwoord. Daar is dus werk aan de winkel en niet alleen in Ierland.
Meer informatie
Discussieer mee over dit weblog op www.nederlandineuropa.nl