Hans van Baalen, VVD: ENERGIE!

Campagnevoeren is de kern van de politiek! Het betekent de kiezer overtuigen op basis van argumenten en presentatie. Vertrouwen winnen. Het is de politiek van alledag, maar dan in een snelkookpan. Dat betekent heldere keuzes maken. Wat doe ik wel? Wat doe ik niet? Welke onderwerpen breng ik offensief en welke alleen defensief. Campagnes zijn uitputtingsslagen, maar die kosten niet alleen heel veel energie, maar die geven heel veel energie.

Van Amsterdam naar Curaçao, via Miami, Houston naar Vancouver en via Amsterdam naar Straatsburg. Alles in een week. In Curaçao ging ik eind april met collega-kandidaat Laetitia Smits van Oyen op campagne want de West mag ook stemmen op 4 juni. Geef tegelijkertijd aan dat de band van Curaçao met de Europese Unie² via Nederland loopt en dat men die band of moet koesteren, incl. streng financieel en justitieel toezicht, of moet verwerpen en dan dus moet kiezen voor de onafhankelijkheid. Op 15 mei moet die keuze worden gemaakt. Een tussenweg is er niet. Helderheid blijkt op Curaçao gewaardeerd te worden.

Ik kom niet om te beledigen, zoals de PVV, die de opgestoken middelvinger presenteert, maar als Nederlands Kamerlid die met zijn collega’s uit De West als volwassenen onder elkaar komt debatteren. Tevens bezoek ik de Koninklijke Marine, die de veiligheid in het Caribisch Gebied garandeert.

In Vancouver bezoek ik het congres van de Canadese liberalen onder de nieuwe leiding van Michael Ignatieff. Michael ken ik van seminars in Oxford in 1999 en intensief contact als Kamerlid over Afghanistan, waar de Canadezen ook militair actief zijn. Tevens leid ik als inkomend voorzitter het Uitvoerend Comité van de Liberale Internationale, de wereldfederatie van liberale en democratische politieke partijen, zoals de VVD en de Amerikaanse Democrats. Ik maak ook gebruik van de mogelijkheid om met mijn collega Margaret de Vos van Steenwijk onze campagneboodschap in de Nederlandse gemeenschap in Canada uit te dragen. Vele van de Nederlanders in Canada hebben zich geregistreerd en mogen stemmen in de Europese verkiezingen.

Lees onderweg in de economy class heel veel documentatie over Europa en de autobiografie van Gerrit Zalm³, de Romantische boekhouder. Gerrit is eerlijk en direct. Hij is een bestuurder die ik voor 200% vertrouw en gewoon een leuke man. Ben overigens overvallen door de aanslag op de Koningin in Apeldoorn en de vele doden en gewonden. Mijn vrouw Ineke is directeur van het Fonds Slachtofferhulp. Vrijwilligers bieden zonder enig eigenbelang alle persoonlijke hulp die nodig is. Op Schiphol overleg ik met mijn medewerker Stephan Stegweg en reis door naar Straatsburg, waar ik de volgende morgen om 07.00 uur in Goede Morgen Nederland in debat ga met Sophie in het Veld van D66. Zij woont al meer dan 15 jaar in Brussel en dat leidt ertoe dat zij zich niet kan voorstellen dat er ook nog mensen kritiek hebben op “Brussel”. Europa als ruimteschip zonder burgers. Terug naar Nederland voor een bevrijdingdagdebat in Den Haag en een fantastisch bezoek aan de werkstad Rotterdam, mijn geboortestad. Caroline van Doorn en Simone Wolthuis hebben weer eens laten zien dat de Rotterdamse VVD van aanpakken weet. Beloof in september mijn Nederlandse EP-collega’s in Rotterdam uit te nodigen om met het gemeentebestuur, de haven en het bedrijfsleven te kijken wat er de komende 5 jaar op Europees gebied voor Rotterdam moet worden gedaan. Wat goed is voor Rotterdam is goed voor Nederland. Geef in de media aan dat de PVV duikt en debatten ontloopt. Wat een grove minachting voor de kiezer!

Pauw & Witteman is het eerste grote live lijsttrekkersdebat op TV. Zal voor de kijkers wel als een kruiwagen met kikkers zijn overgekomen. Vrijdag 8 mei veel interviews en een mislukte poging om naar een regionaal lijsttrekkersdebat in Assen te komen. Een verkeersongeluk maakt het onmogelijk om op tijd in Assen te arriveren. In Assen gaat de mare dat ik gewond zou zijn geraakt. Collega-lijsttrekkers bellen mij bezorgd op. Waardeer dat zeer, maar met mij is alles OK. Gelukkig zijn Jan Mulder⁴ en Betty de Boer⁵ bereid mij daar te vervangen. Dat doen zij op een voortreffelijke wijze. Eet eindelijk, bij toeval, weer eens thuis met mijn vrouw Ineke en mijn zoon Robert van bijna drie. Zij krijgen sinds mijn campagne om het lijsttrekkerschap structureel te weinig aandacht. Eenmaal in het EP zal ik een straffe agenda voeren om mijn gezin, dat mij het meest dierbaar is, niet te kort te doen en mijn kiezers optimaal te vertegenwoordigen.

Zaterdag op 9 mei, de Dag van Europa, een overvolle en enthousiaste VVD-bijeenkomst in Brussel. Toine Manders⁶ heeft vele bussen met VVD’ers naar Brussel weten te krijgen. Is een warm bad. Ik heb veel respect voor ons “kanon” Toine uit Brabant. Hierna een lijsttrekkersdebat van het Algemeen Dagblad in het Europees Parlement. Neelie Kroes⁷ opent. Wat een grande dame, wat een energie! Jules Maaten⁸, de huidige delegatieleider van de VVD in Brussel begeleidt mij de hele dag. Jules is een goede vriend uit de Liberale Internationale toen wij beiden de tas van Frits Bolkestein mochten dragen.

Zondag 10 mei leg ik, als voorzitter van de Vaste Tweede Kamercommissie voor Defensie, een krans voor de gevallen in de Slag om de Residentie in mei 1940. Ook mijn oud-fractievoorzitter en persoonlijke vriend Jozias van Aartsen⁹ legt als burgemeester van Den Haag een krans. Hij is een scherp denker, een warme persoonlijkheid en een toegankelijke burgemeester. Ik ben trots op hem. Openbaar bestuur als passie! Bij herdenkingen als deze ben ik steeds weer geroerd over de moed die militairen kunnen opbrengen in tijden van grote nood. Maandag 11 mei veel campagne-overleg, bezoek aan de Libelle-zomerweek in Almere met Mark Rutte¹⁰, Justitie-debat in de Oude Zaal van de Tweede-Kamer en een lijsttrekkersdebat bij het Rotterdamsche Studenten Corps. Dat laatste is een echte thuiswedstrijd. Wim van de Camp¹¹ van het CDA¹² vertrouwt mij toe: “Hier kom ik niet meer aan te pas, wanneer kan ik naar huis?”

Hans van Baalen¹

Tweede-Kamerlid en lijsttrekker van de VVD bij de Europese Verkiezingen

• 1. 

  Internationaal georiënteerde liberaal, die namens de VVD negen jaar Tweede Kamerlid en tien jaar lid van het Europees Parlement was. Voor zijn Kamerlidmaatschap directeur van Public Affairs Consultants bij Deloitte en internationaal secretaris van de VVD. Zijn komst in de Kamer werd vertraagd vanwege geruchten over extreemrechtse sympathieën als student, die echter onbewezen bleven. Ontwikkelde zich snel tot een gedegen Kamerlid, dat helder en scherp formuleerde. Woordvoerder Europese zaken en als voorzitter van de commissie voor Defensie nauw betrokken bij de krijgsmacht. Was in 2009 en 2014 lijsttrekker bij de Europese verkiezingen. Baarde opzien met zijn steun aan de Oekraïense democratiseringsbeweging. Aimabele, toegankelijke volksvertegenwoordiger, die grossierde in buitenlandse onderscheidingen.
   
• 2. 

  De Europese Unie (EU) is het belangrijkste samenwerkingsverband in Europa. De deelnemende landen hebben voor deze Unie een aantal organisaties opgericht waaraan zij een deel van hun eigen bevoegdheden hebben overgedragen. Dit zijn onder meer het Europees Parlement, de Europese Commissie, de Raad en het Europese Hof van Justitie.
   
• 3. 

  Met twaalf jaar de langstzittende minister van Financiën. Kwam uit een eenvoudig milieu (zijn vader was kolenboer); hardwerkend en wars van dikdoenerij. Doorliep na een studie economie een ambtelijke loopbaan en werd gezaghebbend directeur van het Planbureau. Als minister in het paarse kabinet ontwikkelde hij een nieuwe begrotingsnorm die uitging van een strikte scheiding van overheidsinkomsten en -uitgaven. Was verantwoordelijk voor een omvangrijke herziening van het belastingstelsel en de invoering van de euro. Bepleitte strakke naleving van de begrotingsregels in de EU. Na de verkiezingen van 2002 fractievoorzitter en politiek leider van de VVD. Keerde echter na anderhalf jaar terug naar het ministerschap dat hem beter lag. Lag goed in het parlement zowel door zijn deskundigheid als joviale optreden. Na zijn ministerschap acht jaar voorzitter van de Raad van Bestuur van ABN AMRO.
   
• 4. 

  Jan Mulder (1943) was van 22 juni 2010 tot 1 juli 2014 lid van het Europees Parlement. Eerder was hij dat van 1994 tot en met 2009. Hij maakte namens de VVD uit van de fractie van de Alliantie van Liberalen en Democraten (ALDE). De heer Mulder is opgeleid tot landbouwkundig ingenieur en was langere tijd werkzaam als ambtenaar bij de Europese Commissie. Hij was in zijn eerste periode ook woordvoerder landbouw, maar hield zich vooral bezig met de jaarbegroting van de Europese Unie en van de diverse EU-instellingen, en met de controle daarvan.
   
• 5. 

  Doelgerichte Groningse VVD-politica, die zich actief toonde als woordvoerster vervoer en huisvesting. Kreeg haar politieke scholing in de gemeenteraad van Groningen, waar zij in 2006-2010 fractievoorzitter van de VVD was. Beroepsmatig was zij onder meer werkzaam als jurist bij de provincie Groningen en als projectmanager en consultant. Zette zich zowel in voor goed openbaar vervoer als voor goede weg- en waterverbindingen ten behoeve van het Nederlandse bedrijfsleven. Sprak daarnaast onder meer over volkshuisvesting (huurbeleid, woningbouw, corporaties) en Waddenzee- en Noordzeebeleid.
   
• 6. 

  Toine Manders (1956) was van 2 juli 2019 tot 16 juli 2024 lid het Europees Parlement. Hij werd gekozen voor 50PLUS, maar trad in juni 2020 toe tot het CDA. Hij maakt deel uit van de fractie van de Europese Volkspartij. Eerder was hij lid van 20 juli 1999 tot 1 juli 2014. Tot oktober 2013 zat hij namens de VVD in de fractie van ALDE. De heer Manders was lijsttrekker van 50PLUS bij de Europese verkiezingen 2014 en 2019. Hij was onder meer industrieel vormgever, eigenaar van een plantenkwekerij en advocaat. In het Europees Parlement hield de heer Manders zich vooral bezig met interne markt en consumentenbescherming.
   
• 7. 

  Neelie Kroes, dochter van een Rotterdamse vervoersondernemer, was tussen 1971 en 2014 als VVD-politica in vele functies actief. Zij werd in 1971 Tweede Kamerlid en was toen woordvoerster vervoer en onderwijs. In het eerste kabinet-Van Agt (1977-1981) was zij staatssecretaris van vervoerszaken en PTT-zaken. Daarna was mevrouw Kroes minister van Verkeer en Waterstaat in het kabinet-Lubbers I (1982-1986) en kabinet-Lubbers II (1986-1989). In die functie was zij onder meer verantwoordelijk voor de spreiding van de PTT (hoofddirectie naar Groningen) en voor de verzelfstandiging van de PTT. Na haar ministerschap werd zij onder meer president van Universiteit Nijenrode en had zij vele functies in het bedrijfsleven. In 2004-2010 was mevrouw Kroes als Europees commissaris belast met mededinging. In de Commissie-Barroso II (2010-2014) had zij de portefeuille digitale agenda en was zij tevens vicevoorzitter van de Europese Commissie.
   
• 8. 

  Jules Maaten (1961) was in 1999-2009 lid van het Europees Parlement voor de VVD. De heer Maaten was onder andere medewerker van een Tweede Kamerlid en secretaris-generaal van de Liberale Internationale. Hij was vicevoorzitter van de fractie van de Europese Liberale Democraten. Hij ontwikkelde zich tot specialist in de EU-regelgeving ter beperking van het tabaksgebruik, de kwaliteit van zwemwater, en de invoering van de euro. In 2004 was de heer Maaten lijsttrekker van de VVD bij de Europese Verkiezingen.
   
• 9. 

  VVD-politicus, maar zoon van een Haagse ARP-bestuurder en minister. Begon zijn loopbaan bij de VVD-Tweede Kamerfractie, onder meer als ambtelijk secretaris, en was daarna directeur van de Telders-stichting en medewerker van minister Wiegel. Na secretaris-generaal van Binnenlandse Zaken te zijn geweest, werd hij minister van Landbouw in het kabinet-Kok I. Startte een grootschalige saneringsoperatie in de varkenshouderij. Minister van Buitenlandse Zaken in het tweede kabinet-Kok. Werd in 2002 Kamerlid en in 2003 fractievoorzitter van de VVD. Mocht zich echter niet politieke leider noemen en stapte na de verloren raadsverkiezingen van 2006 op. Stond als burgemeester van Den Haag (2008-2017) goed aangeschreven bij de bevolking. Was in 2017 waarnemend commissaris van de Koning in Drenthe en van december 2017 tot juli 2018 waarnemend burgemeester van Amsterdam.
   
• 10. 

  Mark Rutte (1967) is sinds 1 oktober 2024 secretaris-generaal van de NAVO. Hij was van 14 oktober 2010 tot 2 juli 2024 minister-president en minister van Algemene Zaken. Sinds 2006 was hij politiek leider van de VVD. In 2006-2010 was de heer Rutte fractievoorzitter van de VVD in de Tweede Kamer. Hij was van 17 juni 2004 tot 28 juni 2006 staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap belast met wetenschapsbeleid, beroepsonderwijs en studiefinanciering. Daarvoor was hij bijna twee jaar staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid belast met onder andere volksverzekeringen, bijstand en arbeidsomstandigheden. De heer Rutte was eerder voorzitter van de JOVD en manager bij een werkmaatschappij van Unilever.
   
• 11. 

  Brabants CDA-politicus, die met drieëntwintig jaren in de Tweede Kamer en tien jaar in het Europees Parlement een parlementariër pur sang was. Begon zijn loopbaan als juridisch medewerker bij de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, maar werd in 1986 al op jonge leeftijd, als representant van het CDJA, Kamerlid. Lange tijd woordvoerder onderwijs en daarna voor justitie, waaronder vreemdelingenbeleid en veiligheid. Was voorzitter van de Kamercommissies van Onderwijs en Justitie. Enige jaren secretaris van de CDA-fractie en lid van het Kamerpresidium. Bij de Europese verkiezingen van 2009 was hij lijsttrekker van het CDA en in het Europees Parlement hield hij zich onder meer met vervoer bezig. Opgewekte debater, die zijn zaken goed kende. Stond bekend als motorliefhebber.
   
• 12. 

  Het Christen-Democratisch Appèl (CDA) is een christelijk geïnspireerde partij in het centrum van het politieke spectrum. Henri Bontenbal is momenteel politiek leider van het CDA. De partij werd opgericht op 11 oktober 1980 als fusie van Anti-Revolutionaire Partij (ARP), Christelijk-Historische Unie (CHU) en Katholieke Volkspartij (KVP).