CU: ‘Nederlandse vlag in de top, soms met een Europese wimpel’ - Hoofdinhoud

Hoe voeden we in 2050 een wereldbevolking van 9 miljard mensen, moet er een zondagrijverbod worden ingesteld voor truckers en moet Europa zelf investeren in viskweek en nieuwe pijpleidingen ontwikkelen in de Kaukasus? De situatie van de kinderzorg in Roemenie en Bulgarije moet verbeteren en Turkije kan toetreding tot Europa wel vergeten. En naast een krediet- en energiecrisis moet er ook een morele crisis bestreden worden…Zomaar wat punten uit het ChristenUnie-SGP-verkiezingsprogramma waarmee de Eurofractie de komende periode de boer opgaat. Tijd voor een nadere kennismaking met lijsttrekker en Eurorealist Peter van Dalen.

Als we elkaar treffen voor dit interview, heeft hij net officieus afscheid genomen van de Inspectie Verkeer en Waterstaat, directie Binnenvaart, waar hij meer dan 4 jaar werkte. Maar hij heeft er iets mooiers voor teruggekregen vindt Peter van Dalen (50) zelf: zijn lijsttrekkerschap voor de Europese verkiezingen is een droom die uitkomt. Het Europese mierennest in Brussel is dan ook geen onbekend terrein voor hem. Al in de jaren tachtig werkte hij er, toen nog voor Leen van der Waal i en de SGP/RPF/GPV-fractie. Sindsdien is Europa nog veel belangrijker geworden.

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: Waarom zou ik ChristenUnie stemmen?

“De Europese insteek van ChristenUnie SGP is 'Samenwerking Ja, Superstaat Nee'.

We zeggen 'ja' tegen Europa op gebieden waar dat nodig is. De vis stopt niet met zwemmen bij de grens, klimaat- en energiecrises moeten we gezamenlijk met andere landen oplossen. Bovendien willen we vanuit onze christelijke levensovertuiging aandacht vragen voor de 3 P's: People (onze naasten), Planet (schepping) en Prosperity (wat we vertalen met zorg voor de huishouding). Tegelijkertijd is ons motto: 'Superstaat Nee': die dingen die we in Nederland kunnen oplossen, daar moet Brussel zich zeker niet mee bemoeien. Een partij als D'66 heeft het alleen over 'Samenwerking Ja'. PVV heeft het alleen over 'Superstaat Nee'. Het ChristenUnie SGP standpunt is uniek en staat precies tussen die twee in.”

Wat zijn de kroonjuwelen van de ChristenUnie SGP Europarlementariërs in de achterliggende jaren? Waar bent u trots op?

“Nou, kroonjuwelen. Dat klinkt wel heel erg D'66achtig. Die hadden kroonjuwelen zoals de gekozen burgemeester en het referendum. We weten allemaal hoe het daarmee is afgelopen. Toch hebben we in Europa wel degelijk wat bereikt. Dank zij Hans Blokland i heeft Europa een belangrijke overwinning behaald op milieugebied: een totaalverbod op stoffen die de ozonlaag afbreken. Onze parlementariër Bas Belder heeft voor elkaar gekregen dat christelijke minderheden in China gehoord worden, en hij zette misstanden in kindertehuizen in Bulgarije op de Brusselse agenda.”

Toch zijn er maar weinig kiezers die echt warm lopen voor Europa...

“Het lijkt soms of we als klein land maar weinig in de melk te brokkelen hebben, maar dat is beslist niet zo. SP en PVV geven bij alles wat misgaat, de schuld aan Europa. Ze staan met hun rug naar Europa. Dat is zuur en onverstandig. We hebben elkaar in Europa echt nodig bij grensoverschrijdende onderwerpen. Het probleem zit 'm ook in de communicatie vanuit Europa, we vertellen te weinig wat we doen. Er moet minder vergaderd worden en meer tijd gestoken in contacten met kiezers. Ik ben zeker van plan dat te doen.”

Europa heeft zware klappen gekregen van de kiezer de afgelopen jaren. Nederland en Frankrijk wezen in 2005 de Europese Grondwet af en ook de Ieren zeiden in 2007 'nee'.

“Het 'nee' heeft tot twee positieve resultaten geleid. Het besef dat een verdere groei van Brussel niet wenselijk is. En ten tweede tot het Verdrag van Lissabon i, dat overigens nog niet geratificeerd is. Het grote verschil met de Grondwet is dat de realisatie van één Europese Superstaat niet meer bovenaan de agenda staat. Niks Europees volkslied en vlag en meer macht naar Brussel. Op onderdelen komt er een sterker Europa voor terug: op energie-, transport- en milieugebied krijgen ze meer te zeggen. Maar de Nationale Parlementen -en dat is winst!- mogen een gele kaart opsteken als ze vinden dat Brussel zich met bepaalde zaken teveel bemoeit. Uiteindelijk komt er meer macht in de hoofdsteden zelf.”

Uiteindelijk gaat toch elk land voor zijn eigenbelang?

“Het is een combinatie van nationaal en Europees belang. We moeten zorgen dat de Brusselse bemoeizucht niet doorslaat. Oostenrijk en Hongarije maken zich bijvoorbeeld zorgen over genetisch-gemodicificeerde gewassen die resistent gemaakt zijn tegen ziekten. Die willen ze niet in hun land. De Europese Commissie wil ze daar echter wel toe dwingen. Kwalijk! Anderzijds moeten landen ook Europees durven denken. Frankrijk overweegt een deel van de autoproductie vanuit Tsjechië terug te halen om weer meer in eigen land te produceren. Dat vind ik geen goed idee, want de gevolgen zullen voor de kwetsbare economie van Tsjechië rampzalig zijn. En als ieder land zou gaan handelen als Frankrijk, stort de open Europese markt in. Dat zou voor een exportland als Nederland rampzalig zijn.”

En dat nodeloze heen- en weer gereis van Brussel naar Straatsburg?

“Het verhuizen van Brussel naar Straatsburg en weer terug kost 200 à 400 miljoen euro per jaar! Maar daar gaat helaas het Europees Parlement niet over, maar de staats- en regeringsleiders van de individuele lidstaten. Duitsland en Frankrijk zullen Straatsburg nooit willen opgeven, dus dat is een heel moeilijk gevecht. Ook wat dat betreft ben ik een Euro-realist.

Waar we zeker iets aan willen doen, is de wildgroei van de bureaucratie. En geld uit de Regionale en Structuurfondsen i moet veel eerlijker besteed worden. Die fondsen zijn opgericht om armere regio's en lidstaten te ondersteunen. Bedoeld voor het aanleggen van wegen, sanering van stadswijken en noem maar op. En wat zien we? Duitsland, Spanje, Italie en Groot-Brittannie maken bijna 30% van het fonds op, terwijl Roemenie, Bulgarije en de drie Baltische Staten in totaal amper 10% krijgen.

Daar voeg ik wel meteen aan toe dat we de inspanningen vanuit Europa en Nederland moeten intensiveren om corruptie en criminaliteit in landen als Bulgarije en Roemenie tegen te gaan. Als drukmiddel moeten Europese bijdragen onthouden of bevroren kunnen worden.”

Op welke andere punten gaat u de komende periode hard inzetten?

“Ik hoop groot in te zetten op energie- en milieu-issues. De CO2-uitstoot moet drastisch naar beneden. Voorraden van olie en gas worden kleiner en zijn in handen van onbetrouwbare landen als Rusland. De EU moet hierin leiderschap tonen en geld en denkkracht op het gebied van duurzame energie bundelen, om goede alternatieven te ontwikkelen.”

Europa moet qua duurzaamheid een voorbeeld zijn voor Amerika, China en India lees ik in het verkiezingsprogramma. Zorgen strenge klimaatregelingen er nu juist niet voor dat de industriele productie naar landen als China en India gaat?

“Niet per se. Amerika-onder-Obama pakt de klimaatdiscussie goed op en China importeert op dit moment zelfs elektrische auto's, waarvan de motor gebouwd is in ons eigen Damwoude.”

Elke politieke partij zegt de energiecrisis op te willen lossen…

“Dit is voor ons echt een speerpunt: dit item staat niet nummer 12 op een lijst van 15 verkiezingsonderwerpen. Belangrijk zijn dus je beweegredenen. Bij ons speelt zorg voor de schepping en de naaste een belangrijke rol en dat bepaalt ook op welke oplossingen je inzet.

Daarnaast willen we ons hardmaken voor godsdienstvrijheid in Europa en daarbuiten. De vrijheid van onderwijs loopt gevaar door de anti-discriminatierichtlijn. Straks hebben we niks meer te zeggen over ons eigen onderwijs!

Lidstaten als Polen en Malta ervaren een morele druk vanuit Brussel om het homo-huwelijk te accepteren. Maar op die punten hoort elk land zelf zijn afwegingen te mogen maken, en niets door Brussel opgelegd te krijgen. Een ander heikel punt is natuurlijk stamcelonderzoek. Daarbij worden menselijke embryo's vernietigd. We vinden dat dit onderzoek niet door de EU mag worden gefinancierd via de algemene EU-bijdrage. We willen op geen enkele manier meewerken aan het betalen van deze vorm van onderzoek. Daarom is het zo belangrijk dat mensen gaan stemmen. We hebben de steun van de kiezer hiervoor heel hard nodig!”

Nog even terug naar de energie-discussie. Is kernenergie voor de ChristenUnie een optie?

“Allereerst zetten we in op energie uit wind, solar, waterkracht, biomassa en getijden. Vervolgens gaat het om besparing en het efficiënter omgaan met de beschikbare energie. Zou er dan nog aanvullend iets nodig zijn, ik zeg het voorzichtig, dan zouden we dat wellicht kunnen opvullen met kernenergie.

Ik zeg het zo voorzichtig omdat het een moeilijk punt is. De SGP is overigens positiever over de mogelijkheden van kernenergie.”

Over de SGP gesproken, hoe verloopt de samenwerking met de mannenbroeders?

“Ik kan in alle eerlijkheid zeggen dat er sprake is van goede eensgezindheid in ons gezamenlijke campagneteam”

Turkije kan het wel vergeten, de toetreding tot de EU?

“Ja. Europa heeft onder druk van Bush en Schröder een fout gemaakt door onderhandelingen hierover te starten. Dat gaan we stopzetten. Turkije ligt voor bijna 97% niet op Europees grondgebied -en de hoofdstad Ankara al helemaal niet- en voldoet dus niet aan het geografische criterium waaraan lidstaten moeten voldoen. Ook op het gebied van economische en democratische stabiliteit en mensenrechten (de zogenaamde Kopenhagencriteria) schort er nog veel aan. Binnen de EU loopt het enthousiasme voor Turkije snel terug. En in Turkije zelf zijn ook steeds meer kritische geluiden te horen.”

Landen als Oekraïne en Moldavïë zijn wel welkom?

“Ik vermoed dat ik al met pensioen ben voordat die landen toetreden. Die zijn natuurlijk nog ver verwijderd van economische en democratische stabiliteit.”

Hamas moet volgens het verkiezingsprogramma van de ChristenUnie SGP buitenspel gezet worden. Hoe gaat u dat doen?!

Hamas moet Israel erkennen en terrorisme afzweren. Dan zijn er onderhandelingen mogelijk over oplossingen zoals een Palestijnse staat.

Opmerkelijk punt is dat de rij- en rusttijdenregeling wat ChristenUnie SGP betreft op de schop kan...

“De rij- en rusttijden worden nu te strikt gehandhaafd. Daar hebben we als truckersnatie last van. Als een chauffeur aan zijn limiet zit en bijvoorbeeld nog tien minuten moet rijden, voordat hij op een beveiligde parkeerplaats de nacht kan doorbrengen, wordt hij in sommige landen op de bon geslingerd. Dat is een te rigide handhaving van de regeling. We zijn wel voor een rijverbod op zondag. Omdat we geloven dat Gods geboden geen juk, maar verlichting geven.”

Ons bin zuunig. En met die kredietcrisis die ons parten speelt, gaat Nederland minder betalen aan Brussel, vermoed ik?

“Nee. We zijn met een afdracht van rond de zes miljard de grootste netto-betaler, maar daarvoor wordt een eerlijke verdeelsleutel gebruikt, die afhankelijk is van onder meer ons nationaal inkomen en de BTW-opbrengsten. Ik vind dit een faire methode. En laten we naast wat Europa kost vooral de opbrengsten niet vergeten. Europa kost iedere Nederlander 1 Euro per dag. Maar Nederland heeft een open, exportgerichte economie en daardoor verdient iedere Nederlander per dag bijna 6 Euro door de Europese interne markt. Dat verhaal hoor ik bijna nergens !”

Bij de vorige verkiezingen deed klokkenluider Paul van Buitenen i mee. Van Buitenen, ook christen, wilde ten strijde trekken tegen fraude in Europa. Zoals het er nu naar uitziet gooit Van Buitenen het moede hoofd in de schoot. Wat is de les daarvan voor u? (Van Buitenen trok destijds ten slotte ook stemmen weg bij uw fractie.)

“Paul van Buitenen heeft zich terecht druk gemaakt om de bestrijding van fraude in Europa. Wij vinden dat het instituut in Europa dat fraude moet bestrijden, OLAF (Office Europeen de Lutte Antifraude), geheel onafhankelijk moet worden. Nu valt OLAF nog onder de Europese Commissie. Dat moet anders, want OLAF moet juist ook binnen de Europese Commissie zelf kunnen nagaan, of er geen fraude gepleegd wordt.”

Hoe zit het eigenlijk met de relatie met de Haagse Christenunie-collega's'?

“Sinds een paar maanden zit ik elke week bij het ChristenUnie-bewindspersonenoverleg in Den Haag om de verbinding met het Europese werk te leggen. We investeren in de wederzijdse contacten, want Brusselse besluiten komen vroeg of laat natuurlijk ook langs in het kabinet en de Eerste en Tweede Kamer. Het is dus belangrijk goed op elkaar af te stemmen.”

Met welk appel trekt u de laatste zwevende kiezer over de drempel?

“Wat we als Nederland zelf kunnen doen, doen we zelf. De Nederlandse vlag hangt in top, indien nodig met een Europese wimpel. Samenwerken ja, Superstaat nee! Kom dus stemmen op 4 juni op ChristenUnie SGP. Iedere stem telt!”

Joanne Brouwer, freelance journalist. Dit is lange versie van het interview uit Handschrift 4, die vrijdag verschijnt.