Bijna-crisis? - Hoofdinhoud
Een echte crisissfeer hing er voor mijn gevoel gisterenavond laat niet in de zaal. Misschien omdat de emoties in het debat zelf niet hoog opliepen. Staatssecretaris Jack de Vries zette rustig en met heldere argumenten uiteen, waarom nu echt het moment aangebroken is om een JSF-testtoestel aan te gaan schaffen. PvdA-woordvoerder Eijsink bleef namens de PvdA-fractie ook zakelijk argumenteren, maar bewoog ook in tweede termijn geen millimeter. Zij willen nu hoe dan ook geen JSF-testtoestellen kopen.
Deze rigide opstelling verbaasde mij. Het regeerakkoord wijst toch een andere richting? Bovendien: het bezwaar “we weten nog niet genoeg” is bij de dikke stapels rapporten nogal dun. Nog verbazingwekkender was dat ook de toegestoken hand van de coalitiepartners en de staatssecretaris werd afgeslagen. Er kwam een alleszins redelijk compromis op de proppen: nu groen licht geven voor het eerste JSF-toestel, waarvoor het moment van beslissen nu echt aangebroken is. En dan maken we nog weer een nieuwe afweging voordat een tweede testtoestel wordt aangeschaft. Daar kwam gisteren nog eens de informatie bij, dat mocht die beslissing voor het tweede toestel negatief uitpakken, Nederland alsnog zonder veel extra kosten het eerste toestel zouden kunnen terugleveren. Kortom: een prima compromis lag en ligt voor het oprapen. Waarom dan een ramkoers gekozen?
Het is altijd een uitdaging om bij het nemen van een besluit niet tevreden te zijn met een krappe meerderheid, maar om een zo groot mogelijk draagvlak te zoeken. Vasthouden waar het moet, bewegen waar het kan. De handtekening voor het eerste testtoestel moet worden gezet. Het is onverantwoord om hier te talmen en te treuzelen. Hier moet worden vastgehouden. Bewegen kan wel bij het tweede testtoestel. Met een later besluit hierover valt te leven.
De staatssecretaris van Defensie begon zijn betoog gisteren met een verwijzing naar Michiel de Ruyter. Hopelijk kiest de PvdA niet voor de andere zeeheld, “Van Speijk”, die de historische woorden sprak: “dan liever de lucht in”!
Het debat van gisteren liep uit op een patstelling. Het zou goed zijn als de coalitiepartijen er vandaag met elkaar uitkomen. Vanavond rond zeven uur is het afrondende kamerdebat gepland, als laatste debat voor het meireces.