Europees bezoek aan Wit-Rusland op losse schroeven

Begin april hoopt een Europese delegatie Wit-Rusland te bezoeken. Dat dit bezoek nog lang niet zeker is, bleek vanmorgen uit een overleg achter gesloten deuren in het Europees Parlement². Het overleg over wat wel 'de laatste dictatuur van Europa' wordt genoemd, was gepland met de delegatie Wit-Rusland van het Europees Parlement en de commissie Buitenlandse zaken³ met de Wit-Russische ambassade.

De leden van het Europees Parlement, waaronder rapporteur Bas Belder⁴ (ChristenUnie-SGP) vroegen de vervangende ambassadeur om opheldering over uitspraken van president Loekatsjenko. Belder: "De Wit-Russische president liet zich onlangs, bij een bezoek aan een timmerfabriek, ontvallen dat de democratische oppositie een soort vijfde colonne is en  een regelrechte vijand van het Wit-Russische volk." Het monddood maken en treiteren van de politieke oppositie is in Wit-Rusland aan de orde van de dag. Afgelopen woensdag nog stelden ChristenUnie-politici dit in een korte demonstratie bij de Wit-Russische ambassade aan de kaak.

Rapporteur Belder vroeg vandaag ook officieel naar een verklaring en bewijzen voor Loekatsjenko's laatste uitspraak dat hij 'enorm veel schadelijke informatie over de Wit-Russische oppositie heeft en dat dit alle politieke kringen nog zal schokken'. "Met één van die kringen bedoelt hij dan het Europees Parlement", aldus Belder. "Ik ben erg benieuwd naar die informatie." Het antwoord van de Wit-Russische diplomatie bleef echter uit. "Veelzeggend", vond Belder.

Dat de Europese delegatie op 6 april daadwerkelijk afreist naar Wit-Rusland is nog lang niet zeker. Omdat het Wit-Russische parlement volgens de OVSE⁵ ondemocratisch is, kan de delegatie geen formeel bezoek afleggen. Het maximum haalbare is een informele ontmoeting met Wit-Russische parlementariërs. Wit-Russische diplomaten lieten vandaag al weten dat dit ondenkbaar is.

Het Europees Parlement heeft Wit-Rusland tot maandag 30 maart de tijd gegeven dit op te lossen. "Het is onmogelijk om een formeel bezoek te brengen, want daarbij zou je een heel ondemocratisch regime direct op het hoogste niveau erkennen", vertelde Belder. "Het geplande informele bezoek van 6 tot 8 april is al een behoorlijke handreiking van het Europees Parlement. Heel merkwaardig is wel dat president Loekatsjenko op voorhand al een ontmoeting met de Europese delegatie afwijst, omdat hij nimmer buitenlandse parlementariërs ontvangt."

• 1. 

  De ChristenUnie is een christelijke partij, met op sociaal en ecologisch gebied progressieve en op ethisch gebied behoudender standpunten. Politiek leider van de ChristenUnie is sinds januari 2023 Mirjam Bikker. De partij ontstond in januari 2000 als samenwerkingsverband tussen het Gereformeerd Politiek Verbond (GPV) en de Reformatorische Politieke Federatie (RPF). Per 22 januari 2000 zijn de partijen gefuseerd.
   
• 2. 

  Het Europees Parlement (EP) vertegenwoordigt ruim 450 miljoen Europeanen en bestaat momenteel uit 720 afgevaardigden (inclusief voorzitter). Nederland heeft 31 zetels in het Europees Parlement. Het Europees Parlement wordt geacht een stem te geven aan de volkeren van de 27 landen die aan de Unie deelnemen, en vooral te letten op het belang van de Unie in zijn geheel.
   
• 3. 

  Deze parlementaire commissie houdt zich onder meer bezig met het buitenlands, veiligheids- en defensiebeleid van de Europese Unie, met de toetreding van nieuwe lidstaten tot de Europese Unie en onderhoudt betrekkingen met andere organisaties. De commissie wil ervoor zorgen dat de democratie, de rechtsstaat en de mensenrechten in alle overeenkomsten tussen de EU en derde landen worden gewaarborgd.
   
• 4. 

  Bas Belder (1946) was van 20 juli 1999 tot 2 juli 2019 lid van het Europees Parlement. Namens de SGP maakte hij sinds 2014 deel uit van de fractie van Europese Conservatieven en Hervormers. De heer Belder werkte eerder in het onderwijs en hij was buitenland-redacteur van het Reformatorisch Dagblad. In het Europees Parlement hield de heer Belder zich met name bezig met buitenlands beleid en was lid (en was lange tijd voorzitter) van de delegatie voor de betrekkingen met Israël.
   
• 5. 

  De Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE; in het Engels OSCE) is een intergouvernementele organisatie van circa 55 landen in Europa, Centraal-Azië en Noord-Amerika, die zich sinds 1973 bezighoudt met samenwerking op het gebied van militair, economisch en humanitair beleid.