Financiële verantwoording van het Ministerie van Defensie (X) - Financiële verantwoordingen over het jaar 2001 - Hoofdinhoud

Deze financiële verantwoording is onder nr. 22 toegevoegd aan dossier 28380 - Financiële verantwoordingen over het jaar 2001.

Officiële titel	Financiële verantwoordingen over het jaar 2001; Financiële verantwoording van het Ministerie van Defensie (X)
Document­datum	05-06-2002
Publicatie­datum	12-03-2009
Nummer	KST59613
Kenmerk	28380, nr. 22
Van	Defensie (DEF)
Originele document in PDF

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Vergaderjaar 2001–2002

28 380

Financiële verantwoordingen over het jaar 2001

Nr. 22

FINANCIËLE VERANTWOORDING VAN HET MINISTERIE VAN DEFENSIE (X) OVER HET JAAR 2001

Deze financiële verantwoording van het ministerie bestaat uit:

– de rekening van verplichtingen, uitgaven en ontvangsten, voorzien van een toelichting; – de op deze rekening aansluitende saldibalans per 31 december 2001,

voorzien van een toelichting.

De financiële verantwoordingen van de baten-lastendiensten

– Defensie Telematica Organisatie en

– Dienst Gebouwen, Werken en Terreinen.

bestaan uit:

– de rekening van baten en lasten, voorzien van een toelichting;

– de rekening van kapitaaluitgaven en -ontvangsten, voorzien van een toelichting en – de balans per 31 december 2001, voorzien van een toelichting.

Den Haag, 5 juni 2002

De Minister van Defensie,

F. H. G. de Grave

Staat behorende bij de Financiële verantwoording over het jaar 2001

Rekening 2001

Ministerie van Defensie (X)

Onderdeel uitgaven en verplichtingen

(1)

(2)

(3)=(2)-(1)

Art.

Omschrijving

Oorspronkelijk vastgestelde begroting

Realisatie

Verplichtingen

EUR1000

Verschil realisatie en oorspronkelijk vastgestelde begroting

Uitgaven

Verplichtingen

Uitgaven

Verplichtingen

EUR1000

EUR1000

EUR1000

EUR1000

Uitgaven

EUR1000

01

02

03

04

05

06

08

20 21 22 23 24 25 26 27 28 29

01

02

20 21 22

20 21 22

20 22

20 22

01 02 04

05

TOTAAL

Algemeen

Personeel en materieel

Subsidies en bijdragen

Geheime uitgaven

Internationale verplichtingen

Garanties

Milieumaatregelen

Technologie-ontwikkeling

Loonbijstelling

Prijsbijstelling

Overige departementale uitgaven

Pensioenen en uitkeringen

Wachtgelden burgerpersoneel en inactiviteitswedden militair personeel

Militaire pensioenen en uitkeringen

Koninklijke marine

Personeel en materieel Subsidies en bijdragen Investeringen groot materieel en infrastructuur

Koninklijke landmacht

Personeel en materieel Subsidies en bijdragen Investeringen groot materieel en infrastructuur

Koninklijke luchtmacht

Personeel en materieel Investeringen groot materieel en infrastructuur

Koninklijke marechaussee

Personeel en materieel Investeringen groot materieel en infrastructuur

Multi-service projecten en activiteiten

Luchtmobiele brigade Vredesoperaties Overige uitgaven Internationale Samenwerking

Efficiencybesparing/kwaliteits-verbetering

575 530

150 691

39 461

2 834

409

• - 

  7 383

0

• - 

  3 652 1 517

142 009

• - 

  62 574

20 707

63 244

(1)

(2)

(3)=(2)-(1)

Art.

Omschrijving

Oorspronkelijk vastgestelde begroting

Realisatie

Verschil realisatie en oorspronkelijk vastgestelde begroting

Verplichtingen

Uitgaven

Verplichtingen

Uitgaven

Verplichtingen

EUR1000

EUR1000

EUR1000

EUR1000

EUR1000

Uitgaven

EUR1000

06         EVDB-fonds

09                          Defensie Interservice Commando

02         Personeel en materieel

03         Investeringen groot materieel en infrastructuur

53 670

45 379

53 670

45 379

Mij bekend,

De Minister van Defensie,

0

0

Staat behorende bij de Financiële verantwoording over het jaar 2001

Rekening 2001

Ministerie van Defensie (X)

Onderdeel ontvangsten

(1)

(2)

(3) =(2)-(1)

Art.

Omschrijving

Oorspronkelijk vastgestelde begroting

Realisatie

Ontvangsten

EUR1000

Verschil realisatie en oorspronkelijk vastgestelde begroting

Ontvangsten

EUR1000

Ontvangsten

EUR1000

TOTAAL

192 312

281 818

89 506

01                 Algemeen

20     Verrekenbare ontvangsten

21     Niet-verrekenbare ontvangsten

02                 Pensioenen en uitkeringen

01     Verrekenbare ontvangsten

02     Niet-verrekenbare ontvangsten

03                 Koninklijke Marine

20     Verrekenbare ontvangsten

21     Niet-verrekenbare ontvangsten

04                 Koninklijke Landmacht

20     Verrekenbare ontvangsten

21     Niet-verrekenbare ontvangsten

05                 Koninklijke Luchtmacht

20     Verrekenbare ontvangsten

21     Niet-verrekenbare ontvangsten

06                 Koninklijke Marechaussee

20     Verrekenbare ontvangsten

21     Niet-verrekenbare ontvangsten

08                 Multi-service projecten en activiteiten

02     Ontvangsten naar aanleiding van vredesoperaties

03     Overige ontvangsten Internationale Samenwerking

09                 Defensie Interservice Commando

02     Verrekenbare ontvangsten

03     Niet-verrekenbare ontvangsten

19 914

19 596 318

1 860

681 1 180

47 115

46 162 953

55 928

52 575 3 353

35 032

31 538

3 494

4 588

4 315 272

6 716

1 407

5 309

21 159

21 159

0

9 981

6 626

3 355

2 069

1  509 560

50 107

47 447

2 660

82 462

77 068 5 394

43 104

37 683 5 421

5 362

4 405 957

61 858

54 953

6 905

26 875

26 741 134

-9 933

12 970 3 037

209

828 - 620

2 992

1 285

1  707

26 534

24 493

2 041

8 072

6 145 1 927

774

90 685

55 142

53 546

1 596

5 716

5 582 134

Mij bekend,

De Minister van Defensie,

Staat behorende bij de financiële verantwoording over het jaar 2001

Rekening 2001

Ministerie van Defensie (X)

Onderdeel baten-lastendiensten (in EUR1000)

(1)

(2)

(3) =(2)-(1)

Art.

Omschrijving

Oorspronkelijk vastgestelde begroting

01

02

Baten-lastendienst Defensie Telematica Organisatie

Totale baten Totale lasten Saldo van baten en lasten

Totale kapitaalontvangsten Totaal kapitaaluitgaven

Baten-lastendienst Dienst Gebouwen, Werken en Terreinen

Totale baten Totale lasten Saldo van baten en lasten

221 263

218 268

2 995

18 151 33 035

72 559

72 287

272

84 482 86 838 - 2 356

11 923 14 551 - 2 628

Totale kapitaalontvangsten Totaal kapitaaluitgaven

3 630 10 255

7 389 11 079

3 759 824

De gerealiseerde bedragen zijn steeds afgerond naar boven (op 1000 Euro)

Mij bekend,

De Minister van Defensie,

INHOUDSOPGAVE VAN DE FINANCIËLE VERANTWOORDING 2001

Blz.:

Blz.:

Algemene toelichting

• 1. 

  Inleiding

• 2. 

  Leeswijzer

• a. 

  Euroconversie

• b. 

  Norm bij het verklaren van verschillen

• c. 

  Verwijzing naar suppletore begrotingen 2001

• 3. 

  Beleidsprioriteiten

• a. 

  Versterking van de Europese militaire capaciteiten in 2001 (EVDB)

• b. 

  Investeren in personeel: prioriteiten van het personeelsbeleid

• c. 

  Uitvoering Defensienota 2000: wat heeft Defensie gedaan in 2001?

• 4. 

  Motie Melkert/Werkgroep van Zijl

• a. 

  Gevechtskracht/overhead

• b. 

  Vredesoperaties

• 5. 

  Aanbevelingen Werkgroep Financiële Verantwoordingen

• a. 

  Werving en selectie

• b. 

  Investeringscyclus

• c. 

  Brandstof en energiegebruik

• 6. 

  Defense Capabilities Initiative

• 7. 

  Het totale realisatiebeeld

• 8. 

  Bedrijfsvoering

• a. 

  Informatievoorziening

• b. 

  Evaluaties en audits

• c. 

  Financieel beheer

• d. 

  Stand van zaken Voorschrift Informatiebeveiliging Rijksoverheid (VIR)

• e. 

  Rechtmatigheidsonderzoek 2000 van de Algemene Rekenkamer

• f. 

  Financiële informatiesystemen

• 9. 

  Invoering Euro

• 10. 

  Misbruik en oneigenlijk gebruik (M&O)

• 11. 

  Actieplan professioneel inkopen en uitbesteden

• 12. 

  Van Beleidsbegroting tot Beleidsverantwoording

14 16 16 17

18 18 20 21 21 22 23 23 23 24

26

26 27 27 28 29 29

Artikelsgewijze toelichting

Verplichtingen en uitgaven

– Beleidsterrein Algemeen

– Beleidsterrein Pensioenen en uitkeringen

– Beleidsterrein Koninklijke Marine

– Beleidsterrein Koninklijke Landmacht

– Beleidsterrein Koninklijke Luchtmacht

– Beleidsterrein Koninklijke Marechaussee

– Beleidsterrein Multi-service projecten en activiteiten

– Beleidsterrein Defensie Interservice Commando

Ontvangsten

– Beleidsterrein Algemeen

– Beleidsterrein Pensioenen en uitkeringen

– Beleidsterrein Koninklijke Marine

– Beleidsterrein Koninklijke Landmacht

– Beleidsterrein Koninklijke Luchtmacht

– Beleidsterrein Koninklijke Marechaussee

– Beleidsterrein Multi-service projecten en activiteiten

– Beleidsterrein Defensie Interservice Commando

Baten-lastendiensten

– Defensie Telematica Organisatie

– Dienst Gebouwen, Werken en Terreinen

Saldibalans per 31 december 2001

Bijlagen

– Voorbeeldmededeling over de bedrijfsvoering

– De wijze en de mate van inzet bij de vredesoperaties

– Ramingskengetallen

– Defense Capabilties Initiative (DCI)

– Afkortingenlijst

31 44 45 64 80 93 98 105

123 124 124 126 127 128 129 130

131 143

159

178 181 191 208 220

8

9

• 1. 

  INLEIDING

Met deze financiële verantwoording wordt verantwoording afgelegd over de besteding van de begrotingsgelden in 2001. In totaal gaat het om een bedrag van € 7,2 miljard aan uitgaven, € 8,2 miljard aan verplichtingen en € 0,3 miljard aan ontvangsten. De financiële verantwoording van Defensie is opgebouwd uit twee delen: de rekening met een algemene en een arti-kelsgewijze toelichting inclusief de verantwoording van de baten-lasten-diensten en de saldibalans met een toelichting.

In deze algemene toelichting wordt, na de leeswijzer, samenvattend en in hoofdlijnen ingegaan op de beleidsprioriteiten zoals opgenomen in de beleidsagenda van de begroting 2001, de in de Motie Melkert/Werkgroep van Zijl genoemde onderwerpen gevechtskracht/overhead en vredesoperaties, de aanbeveling van de werkgroep «Financiële verantwoordingen», het totale realisatiebeeld, een aantal bedrijfsvoeringsaspecten en voorts, naast Misbruik en oneigenlijk gebruik (M&O), het actieplan «Professioneel inkopen en uitbesteden» en VBTB.

In de artikelsgewijze toelichting worden de realisatiecijfers vergeleken met de begrotingsramingen. Dit gebeurt op het niveau van beleidsterrein, begrotingsartikel en begrotingsressort. Hierna volgen de rekeningcijfers van de baten-lastendiensten. De financiële verantwoording sluit af met een vijftal bijlagen: een «Voorbeeldmededeling over de Bedrijfsvoering», een nadere toelichting bij de wijze en de mate van inzet bij de vredesoperaties, Defence Capabilities Initiative (DCI), geraamde en gerealiseerde ramingskengetallen en tenslotte een afkortingenlijst.

• 2. 

  LEESWIJZER

• a. 

  Euroconversie

Hoewel de ontwerpbegroting in guldens is opgesteld en de realisatie in guldens heeft plaatsgevonden, is de verantwoording over het begrotingsjaar 2001 in euro’s opgesteld. Dit kan betekenen dat als gevolg van de omrekening van de guldensbedragen naar euro’s afrondingsverschillen voor kunnen komen.

• b. 

  Norm bij het verklaren van verschillen

Voor het toelichten van verschillen tussen begroting en realisatie op het niveau van de artikelonderdelen zijn de volgende normen gehanteerd:

Norm bij het verklaren van verschillen

Voor begrotingsbedragen                                                                                            Verschillen

Tot € 10 miljoen                                                                     > 20% en minimaal € 0,5 miljoen vanaf € 10 miljoen                                                                                                 >€ 2,5 miljoen

De normkeuze houdt in dat alleen verschillen die de aangegeven (absolute of relatieve) omvang te boven gaan worden toegelicht. Om redenen van politieke of beleidsrelevantie zijn in enkele gevallen ook kleinere verschillen toegelicht.

• c. 

  Verwijzingen naar suppletore begrotingen 2001

Tijdens de uitvoering van de begroting 2001 is de Tweede Kamer al over het merendeel van de mutaties geïnformeerd door middel van een tweetal suppletore begrotingen. Voor een meer uitvoerige toelichting op het betrokken deel van de gerealiseerde verschillen wordt verwezen naar de memorie van toelichting bij deze begrotingen:

• - 

  eerste suppletore begrotingswijziging (samenhangende met de Voorjaarsnota): Wet van 27 september 2001, Stb. 497;

• - 

  tweede suppletore begrotingswijziging (samenhangende met de Najaarsnota): Wet van 31 januari 2002, Stb. 151.

• 3. 

  BELEIDSPRIORITEITEN

• a. 

  Versterking van de Europese militaire capaciteiten in 2001 (EVDB)

De versterking van de Europese militaire capaciteiten is de eerste speerpunt van het defensiebeleid. Tegen die achtergrond heeft Defensie in 2000 en 2001 ruimte gecreëerd op het artikel 08.06 EVDB-fonds. Met de ter beschikking staande gelden, initieel € 136,1 miljoen is de uitvoering van een aantal projecten voorzien. Naast deze voorziening is door een herschikking van fondsen binnen de begroting nog een bedrag, verdeeld over een aantal jaren, van € 181,5 miljoen vrijgemaakt voor dit doel. De Kamer is zowel in zijn algemeenheid (brief D2001001952 dd 25 juni 2001) als specifiek over de voortgang van een aantal EVDB-projecten ingelicht.

Met Duitsland is een overeenkomst getekend over de Nederlandse bijdrage aan de versterking van de Duitse luchttransportcapaciteit in ruil voor trekkingsrechten. De overeenkomst met het Verenigd Koninkrijk over de samenwerking inzake het «role 3» veldhospitaal is eveneens ondertekend. De Koninklijke Landmacht werkt sinds december jl. aan de versterking van het hoofdkwartier van het Duits-Nederlandse legerkorps. Met de uitvoering van de plannen voor de omvorming van het hoofdkwartier van het Duits-Nederlandse legerkorps in een High Readiness Forces Land Headquarters (HRF (L)HQ 1(GE/NL)Corps) is in 2001 begonnen; de eerste contracten voor het Titaan-project zijn afgesloten. De Nederlandse deelneming aan het Sostar-ontwikkelingsprogramma ligt op schema.

Conform de motie Van den Doel-Zijlstra-Van ’t Riet worden de commandofaciliteiten op het tweede amfibische transportschip volledig gefinancierd; de gesprekken over internationale co-financiering gaan intussen door. Voor het tweede project dat de motie noemt, de versterking van de KMAR-capaciteit voor internationale politiemissies, is een maatregel met meerjarige budgettaire effecten getroffen. Het EVDB-fonds wordt verder gebruikt voor de versnelde invoering van een defensiebreed «tracking&tracing»-systeem en voor een eenmalige investering in de «European Air Transport Co-ordination Cell. Deze coördinatiecel is inmiddels gevestigd op vliegbasis Eindhoven.

De toetsing van de nationale defensieplannen aan de Headline Goal en het DCI heeft geleid tot heroverweging van de verwerving van de «Light Utility Helicopters» en uitstel van het SHORAD-project. Met de herschikking van de desbetreffende fondsen zal worden voorzien in een aanvul- lende transporthelikoptercapaciteit. Hiermee wordt bijgedragen aan de Europese behoefte aan transporthelikopters.

Het streven naar intensivering van de internationale militaire samenwerking ter vergroting van de internationale militaire effectiviteit en doelmatigheid heeft in 2001 gestalte gekregen in de ondertekening van multinationale overeenkomsten over de oprichting van de «Multinational Sealift Group» en in verband met het «European Amfibious Intiative». Nederland en Frankrijk hebben een intentieverklaring ondertekend over samenwerking op het terrein van onbemande vliegtuigen («Unmanned Aerial Vehi-cles» – UAV).

De samenwerking met landen in Midden- en Oost-Europa is in 2001 geïntensiveerd. De nadruk in de samenwerking met deze landen lag vooral op het opleiden van militairen en het vergroten van de interoperabiliteit met deze landen ten behoeve van het gezamenlijk optreden in vredesoperaties. De opleidingen aan Midden- en Oost-Europese militairen waren onder meer gericht op de plaats van de krijgsmacht in een democratische samenleving. De opleidingen zijn in 2001 verder uitgebreid en verdiept. Het aanbod is uitgebreid met een opleiding voor, onder meer, landen in Oost-Europa, op de Kaukasus en in Centraal-Azië. Daarnaast heeft een algemene officiersopleiding plaatsgemaakt voor een intensieve opleiding aan officieren uit een viertal landen waarmee Nederland het meest samenwerkt, namelijk Roemenië, Bulgarije, Slowakije en Slovenië.

Ook heeft de verbetering van de interoperabiliteit met Midden- en Oost-Europese landen verder gestalte gekregen. Naast Bulgaarse eenheden zijn vanaf eind 2000 Roemeense eenheden opgenomen in het Nederlandse contingent van Sfor. Deze eenheden ontvangen voorafgaand aan hun inzet training en opleiding in Nederland. De bijdrage van Bulgaarse en Roemeense detachementen vermindert de uitzenddruk voor Nederlandse eenheden. De betrokkenheid van deze landen bij het bevorderen van de veiligheid in de regio wordt hiermee eveneens vergroot. Deze samenwerking zal zeker worden voortgezet.

• b. 

  Investeren in personeel: prioriteiten van het personeelsbeleid

A. Wijziging personeelsstructuur door verjonging en flexibilisering van het personeelsbestand.

1. Opheffen verschil BOT/BBT

In de beleidsagenda bij de ontwerpbegroting 2001 is, als uitwerking van de Defensienota 2000, aangegeven dat het militair personeelsbestand moet worden verjongd en geflexibiliseerd. Als nadere uitwerking van dit voornemen is aangegeven dat hiertoe een herschikking van het personeelsbestand noodzakelijk is, naar een groter BBT-bestand (uiteindelijk stijgend naar 60% van het totale militaire personeelsbestand) en een kleiner BOT-bestand (uiteindelijk dalend tot 40%).

Defensie overweegt inmiddels in de toekomst al het personeel aan te stellen als BOT en voorzieningen te treffen in het beheer en de rechtspositie van personeel om tussentijds het dienstverband te beëindigen. Overigens blijft de verjonging en flexibilisering van de krijgsmacht als doelstelling gehandhaafd.

Dit voornemen is onderwerp van gesprek geweest in de discussie met de centrales voor defensiepersoneel over de in de loop van het jaar 2000 geconstateerde sterke gevoelens van onvrede onder het personeel. Daarbij is overeengekomen het personeelssysteem te veranderen, het onderscheid BOT/BBT daadwerkelijk op te gaan heffen en alle militairen aan te gaan stellen voor onbepaalde tijd. In de «agenda voor de toekomst» is dit ook als zodanig verwoord.

Voordat de afschaffing van het onderscheid tussen BOT en BBT evenwel kan worden doorgevoerd, is het noodzakelijk dat de gevolgen daarvan goed in kaart zijn gebracht en dat eventuele aanpassingen in regelgeving, informatievoorziening etc. zijn doorgevoerd. Een werkverband is thans bezig deze consequenties te inventariseren en waar nodig aanpassingen voor te bereiden.

Wat betreft de in de Defensienota 2000 verwoorde doelstelling van verjonging en flexibilisering van het personeelsbestand geldt, dat deze onverkort van kracht blijft. Wel zal het tot nu toe gehanteerde stuurgetal, de BOT/BBT-verhouding, moeten worden vervangen door een meer op de nieuwe situatie toegesneden stuurgetal. Ook het ontwikkelen van dit stuurgetal maakt onderdeel uit van de activiteiten van genoemd werkverband.

2. Trainees Interservice Projectenpool (TRIP)

In 2001 is aan de beide hoofddoelstellingen van TRIP op voortvarende wijze invulling gegeven. Het gaat om verjonging en flexibilisering van het personeelsbestand, met speciale aandacht voor de knelpuntcategorieën. Van drie pools zijn trainees op functies in de organisatie gekomen en twee nieuwe pools zijn van start gegaan. Voor de werving is in 2001 ervaren dat andere methoden dan adverteren goedkoper en effectiever zijn. De aanwezigheid op de Carrière Beurs Overheid leverde veel positieve reacties op. Nog meer reacties kwamen er naar aanleiding van de site op internet. Bij de aanname van de trainees worden naast de specifieke eisen met betrekking tot het functiegebied ook algemene eisen gesteld. Er wordt gelet op competenties voor Algemeen Manager of Beleidsmedewerker, maar bovenal moeten kandidaten flexibel zijn en heel breed inzetbaar. Het eerste initiatief dat in 2001 is ontplooid, betreft de pool voor projectmanagers. Binnen de Defensie-organisatie zijn velen werkzaam als projectleider c.q. projectmanager. Als gevolg van nieuwe regelgeving en krapte in geld en tijd moeten er steeds hogere eisen gesteld worden aan de projectleider waarbij projectmanagement een vak is geworden! Deze pool van 13 trainees kan als proeftuin gezien worden voor dit nieuwe functiegebied. Het tweede initiatief betreft de pool voor financieel-economische zaken op het niveau van middelbaar beroeps onderwijs (MBO/FEZ). Voor goede krachten binnen het FEZ-gebied moet het aantrekkelijker gemaakt worden bij Defensie te blijven, ook voor het middenkader. Daarom is het besluit genomen een nieuwe pool voor FEZ te starten waarbij trainees volgens het TRIP-concept opgeleid worden. Als speciaal onderdeel wordt de mogelijkheid geboden een officieel HEAO-diploma te behalen. Hiertoe wordt een contract gesloten met de Haagse Hogeschool.

B. Behoud, loopbaan en zorg op basis van goed werkgeverschap

1. Het vernieuwen en aantrekkelijk maken van arbeidsvoorwaarden

In de beleidsagenda 2001 is een reeks van maatregelen aangekondigd ter bevordering van de arbeidsmarktpositie van Defensie. Over een aantal van deze maatregelen diende nadere overeenstemming met de Centrales van Overheidspersoneel te worden bereikt. Het in dit kader in de beleidsagenda aangegeven onderhandelingsresultaat voor de periode 2000–2001 is in februari 2001 omgezet in een definitief akkoord. De wijzigingen ten opzichte van het onderhandelingsresultaat betroffen met name de vormgeving van het vernieuwde diensteindestelsel. De overige maatregelen ter verbetering van de arbeidsmarktpositie, waaronder de verhoging van de aanvangssalarissen en de uitbreiding van het bindings- en beloningsinstrumentarium, zijn onverkort neergeslagen in het uiteindelijke akkoord. Hiermede is invulling geven aan de in dit kader in de Defensienota beschikbaar gestelde additionele middelen.

Daarenboven is in het arbeidsvoorwaardenakkoord 2001–2003 met gebruikmaking van de zogenaamde «Van Rijn»-gelden een verdere verbetering van de bezoldiging van de soldaten en een uitbreiding van het beloningsinstrumentarium, onder andere aan te wenden voor de verbetering van de positie van de instructeur in het loopbaanbeleid, opgenomen. In het arbeidsvoorwaardenakkoord 2001–2003 zijn verder afspraken gemaakt over de vormgeving van een kapitaalgedekt prépensioen per 1 januari 2003 en is een onderzoek overeengekomen naar een verbreding van de keuzemogelijkheden in arbeidsvoorwaarden. De voorbereiding van het militair prépensioen verloopt conform planning. In dit kader is onder andere een aan het Parlement voor te leggen wijziging van de Uitkeringswet Gewezen Militairen en van de Kaderwet Militaire Pensioenen voorzien.

Het onderzoek naar de verbreding van keuzemogelijkheden zal conform de in de arbeidsvoorwaardenovereenkomst 2001–2003 gemaakte afspraken in mei leiden tot een eerste inventarisatie van mogelijkheden. Dit vormt een eerste stap in de richting van de in de Defensienota aangekondigde «CAO à la carte». Door middel van een uitbreiding van maatwerk in de arbeidsvoorwaarden wordt beoogd de positie van Defensie als modern en aantrekkelijk werkgever verder te bevorderen.

Dit betekent overigens niet dat de arbeidsvoorwaarden van Defensie op dit moment ontoereikend zouden zijn. Uit onder andere een recent door Intermediair uitgevoerde vergelijking van de arbeidsvoorwaarden met werkgevers elders binnen en buiten de overheid komt naar voren dat de arbeidsvoorwaarden over het algemeen voldoende concurrerend zijn.

2. Loopbaanperspectieven

Burgerpersoneel:in arbeidsvoorwaardenakkoorden 1997–1999 en 1999– 2000 en in de Defensienota 2000 is aandacht besteed aan de mobiliteit van burgerpersoneel (in hoofdgroep IV en hoger). Uit inventarisaties is gebleken dat binnen die doelgroep een redelijke mobiliteit aanwezig is. Het betreft evenwel een reactieve vorm van mobiliteit die vooral wordt ingegeven door planmatige en niet-planmatige uitstroom dan wel de gevolgen van reorganisaties. Het gevolg hiervan is dat vele sollicitanten afwijzingen ontvangen en/of verkeerde keuzes maken in de loopbaanontwikkeling. Deze kunnen leiden tot ontevredenheid en daardoor ongewenste uitstroom in de hand werken. Daarom zijn in 2001 initiatieven genomen en maatregelen getroffen om een pro-actief mobiliteitsbeleid voor deze categorie in te voeren. In dit beleid blijft vooropstaan dat de medewerker de architect blijft van zijn eigen loopbaan en derhalve zelf de initiatieven neemt voor zijn/haar ontwikkeling. Defensie draagt zorg voor de loopbaanbegeleiding van het personeel dat behoort tot deze doelgroep. Een belangrijke rol is in deze weggelegd voor de leidinggevenden en de personeelsdiensten. Tijdens functioneringsgesprekken wordt aandacht besteed aan de verdere invulling van de loopbaan, de capaciteiten en de wensen. Voorzien wordt in de mogelijkheden om capaciteiten te identificeren en tot ontwikkeling te brengen. In voorkomend geval wordt een ontwikkelingsplan opgesteld.

Verder wordt gestimuleerd dat de beoogde mobiliteit zich met name voltrekt over de grenzen van de beleidsterreinen heen. Dit geldt in het bijzonder voor personeel vanaf schaal 11 en hoger. Daar waar mogelijk zullen beleidsterreinoverschrijdende loopbaanpaden worden ontwikkeld. Voor de coördinatie en de uitvoering van deze mobiliteit is een Management Development (MD)/Mobiliteitsplatform ingesteld. De implementatie van het mobiliteitsbeleid heeft een gestage voortgang.

Mobiliteit militairen tussen de krijgsmachtdelen onderling: in het kader van het veranderingsproces binnen Defensie is door een werkverband verder onderzoek gedaan naar de mogelijkheden tot uitwisseling van militair personeel tussen de krijgsmachtdelen onderling. Deze mobiliteit zal bijdragen aan een doeltreffender optreden van de krijgsmacht doordat meer kennis en inzicht ontstaat in elkaars organisatie en functioneren. In het kader hiervan zijn functies geïdentificeerd (op het niveau KAPT/ LTZ2OC, MAJ/LTZ1 en Lt-kol/KLTZ) bij de krijgsmachtdelen (vooralsnog met uitzondering van de Koninklijke Marechaussee) op basis waarvan deze vrijwillige mobiliteit gestalte kan gaan krijgen. Het gaat hierbij om functies die passen in de bestendige loopbaanpatronen van de krijgsmachtdelen en die voorts passen in de gewenste cultuuromslag. In algemene zin gaat het hierbij om staffuncties. Deze functies zullen met een eerste prioriteit gevuld worden door militairen van een ander krijgsmachtdeel. De bevelhebbers hebben de overtuiging dat deze mobiliteit een positieve bijdrage zal leveren aan de verdere ontplooiing en loopbaanontwikkeling van de individuele militair. De functies zijn inmiddels gepubliceerd.

Competentiemanagement: in het kader van de verbetering van het personeelsbeleid is een eerste oriëntatie uitgevoerd betreffende een integrale invoering van competentiemanagement. Gekozen is om de integrale invoering stapsgewijs te laten geschieden. In dit kader zal aangevangen worden met een aantal pilots. De gedachten gaan hierbij uit naar een pilot bij de Koninklijke Marechaussee en een pilot voor de topfunctionarissen Defensie.

3.  Intensivering kinderopvang

Er is in 2001 een aantal initiatieven genomen om een intensivering van inpandige kinderopvang te realiseren. Het pilotproject inpandige kinderopvang van de Koninklijke Luchtmacht op de vliegbasis Twente wordt gecontinueerd. De Koninklijke Marine heeft in 2001 in Den Helder op basis van de in de Defensienota 2000 aangekondigde maatregelen voor kinderopvang € 193 000 uitgegeven. In 2002 zal de Koninklijke Landmacht een pilotproject starten op de kazerne bij Oirschot.

4.  Family support

In december 2001 is het beleidskader Family Support gereedgekomen. In januari 2002 is aangevangen met de implementatie van de aanbevelingen. Hierin is de volgende tweedeling aangebracht: thuisfrontzorg enerzijds en internationale mobiliteit anderzijds. Bij het onderwerp thuisfrontzorg gaat het primair om de ondersteuning van het thuisfront tijdens uitzendingen. Bij het onderwerp internationale mobiliteit gaat het om het ondersteunen van in het buitenland geplaatst defensiepersoneel en hun gezinsleden.

5.  Employability

Het employabilitybeleid richt zich thans met name op BBT’ers die onvoldoende zijn toegerust om aan het einde van hun contract bij Defensie verzekerd te zijn van een goede terugkeermogelijkheid naar de civiele arbeidsmarkt. Defensie investeert hiervoor in opleidingsfaciliteiten ter bevordering van de maatschappelijke meerwaarde. Zoals in de ontwerpbegroting 2002 al is aangegeven wordt overwogen het onderscheid tussen BOT en BBT op te heffen. Gevolg hiervan zal zijn, dat het employabilitybeleid dan zal gaan gelden voor al het Defensiepersoneel.

De employabilityplannen van de krijgsmachtdelen zijn in 2001 goedgekeurd. Zoals onder andere aangegeven in de voortgangsrapportages personeelsvoorziening krijgsmacht geven de krijgsmachtsdelen daarmee elk een eigen invulling aan onder andere de studiefaciliteiten (inclusief studieverlof) en de bemiddelings- en begeleidingsorganisaties. De implementatie van deze plannen is momenteel in volle gang. Concreet heeft de Koninklijke Marine in 2001 twee Centra voor Employability en Externe bemiddeling geopend, heeft de Koninklijke Landmacht eind 2001 besloten loopbaancentra met dependances in te richten en worden bij de Koninklijke Luchtmacht op onderdeelsniveau de Bureaus Personeelsvoorziening in de P&O-diensten geschikt gemaakt om de employability-activiteiten te kunnen uitvoeren. Ook de uitwerking van het eind 2001 goedgekeurde employabilityplan van de Koninklijke Marechaussee is inmiddels ter hand genomen.

Voor de uitvoering van het employabilitybeleid is in de Defensienota 2000 voor de periode van 2000 t/m 2009 € 250 miljoen beschikbaar, beginnend met € 4,5 miljoen in 2000 en jaarlijks stijgend tot € 45 miljoen structureel vanaf 2009. De voor 2001 beschikbare € 9 miljoen zijn door de krijgsmachtdelen als volgt gerealiseerd: Koninklijke Marine € 2,1 miljoen; Koninklijke Landmacht € 4,9 miljoen, Koninklijke Luchtmacht € 1,5 miljoen en Koninklijke Marechaussee € 0,5 miljoen.

Personele sterkte

In de onderstaande tabel is overzicht van de personele sterkte opgenomen.

MTBS = Maximaal Toegestane Begrotingssterkte

BS = Begrotingssterkte (= geraamde gemiddelde sterkte gedurende het begrotingsjaar)

WS = Werkelijke Sterkte (= gerealiseerde begrotingssterkte)

Uit bovenstaande tabel blijkt de dat werkelijke sterkte, oftewel de gerealiseerde begrotingssterkte Defensiebreed is achtergebleven. Dit geldt in het bijzonder voor BBT-personeel. Voor een deel is de onderschrijding in de sterkte van BBT-personeel gecompenseerd door inzet van BOT- en burgerpersoneel.

• c. 

  Uitvoering Defensienota 2000: wat heeft Defensie gedaan in 2001?

Kerndepartement

Op 17 oktober 2001 heeft het Parlement een brief ontvangen over de voortgang van het veranderingsproces bij Defensie. In 1998 constateerden de bewindslieden dat de interne informatievoorziening en de afbakening van verantwoordelijkheden verbeterd diende te worden. Defensie diende meer transparant en meer doelgericht te functioneren. Sindsdien is er veel veranderd en zijn er duidelijke verbeteringen bereikt. De toprapportages van de lijnverantwoordelijken voorzien in een gestructureerde informatievoorziening over de uitvoering, de bedrijfsvoering en de financiën. De positie van de Chef Defensie Staf (CDS) is versterkt door onder andere het beëindigen van de mandatering van vredesoperaties en de uitbreiding van het Defensie Crisis Beheersings Centum (DCBC). Defensie heeft ook geleerd opener om te gaan met bijzondere voorvallen die zich voordoen in de organisatie. De interactie met de maatschappij is opener geworden. In de genoemde brief bent u geïnformeerd over het besluit, onder de noemer zichtbaar doeltreffend, om door middel van een aantal aanvullende maatregelen deze fase van verandering in 2002 af te ronden. Het gaat hierbij, onder andere, om de reorganisatie van de topstructuur van het kerndepartement met als doel de versterking van de ondersteuning van de bewindslieden in zowel beleidsmatig opzicht als wat betreft de controlfunctie. Vanaf 1 maart 2002 is sprake van twee directoraten-generaal, één voor Financiën en Control en één voor Personeel en Materieel. Daarnaast richt de aandacht zich thans vooral op de werking van de genomen maatregelen en het gebruik van de instrumenten. Deze zullen in de organisatie blijvend moeten zijn geborgd. De externe Commissie Franssen heeft in april 2002 over de positie van de CDS gerapporteerd.

Koninklijke Marine

In 2001 is het moderniseringsproject van de Maritieme patrouillevliegtuigen van start gegaan. De drie mijnenbestrijdingsvaartuigen en drie Maritieme patrouillevliegtuigen zijn beschikbaar voor afstoting. Er zijn in 2001 nog geen gegadigden gevonden voor dit materieel. In augustus is het derde mariniersbataljon geactiveerd en een begin gemaakt met de aanname en opleiding van het personeel.

Voor de infrastructuur van de marinierskazerne Buitenveld in Den Helder is het DMP-A document uitgewerkt.

Het eerste fregat van de Zeven Provinciën klasse heeft in het najaar zijn proefvaart afgerond en van het vierde fregat is de kiel gelegd. Voor de modernisering van de mijnenjaagcapaciteit is op 6 december 2001 tussen de Koninklijke Marine en de Belgische zeemacht een samenwerkingsovereenkomst afgesloten. Het contract met de industrie is op 10 december getekend.

Met de opening op 12 december 2001 van het gezamenlijk Maritiem Hoofdkwartier en Kustwachtcentrum op de Nieuwe Haven te Den Helder is de huisvesting in één complex gerealiseerd.

Het fregat Hr.Ms. Pieter Florisz is 14 december 2001 overgedragen aan Griekenland.

Koninklijke Landmacht

Om het expeditionair vermogen te kunnen ondersteunen is een aantal grote materieelprojecten in 2001 afgerond. Het nieuwe anti-tankwapen GILL en het Licht Verkennings- en Bewakingsvoertuig (Fennek) vormen belangrijke steunpilaren voor de operationele toekomst. Ook wordt een deel van de verouderde YPR (infanteriegevechtsvoertuig) vervangen door een klein pantserwielvoertuig (eveneens Fennek). Om de gevechtswaarde van de Leopard II up-to-date te houden is een modificatie van de schiet-buis doorgevoerd. Om in de toekomst een deel van de verouderde YPR te kunnen vervangen is in internationaal verband een ontwikkelingsopdracht geplaatst voor de Gepantzertes Transport Kraftfahrzeug (GTK).

Koninklijke Luchtmacht

Om het operationeel concept van de «Main Operating Base», dat wil zeggen het opereren met F-16 jachtvliegtuigen vanaf de drie Nederlandse vliegbases Leeuwarden, Twente en Volkel, te kunnen verbeteren is de verkenningscapaciteit van het 306 squadron van de vliegbasis Volkel verdeeld over de drie vliegbases en wordt 313 squadron, het huidige opleidingssquadron van de vliegbasis Twente, in 2002 opgewaardeerd tot volwaardig «Main Defence Force» squadron. De opleidingstaken van het 313 squadron zijn inmiddels overgedragen aan 306 squadron. Uiteindelijk ontstaan hierdoor drie gelijkwaardige eenheden die, zonder ondersteuning van andere eenheden, jachtvliegtuigen kunnen inzetten voor crisisbeheersingsoperaties.

De Tactische Helikoptergroep heeft haar vizier gericht op het bereiken van de Operationele Gereedheidsstatus in 2003. De uitrusting van de transporthelikopters met elektronische zelfbeschermingsmiddelen en de personele uitbreiding van de Tactische Helikoptergroep met 300 functies maken daar deel van uit en verlopen conform planning.

De overige beleidsvoornemens die voortvloeien uit de Defensienota 2000 en die waren voorzien in 2001 zijn uitgevoerd. Zo zijn de Object Luchtverdedigingsquadrons van de vliegbases Leeuwarden en Twente opgeheven en is het opleidingssquadron van de Groep Geleide Wapens op De Peel geïntegreerd in één van de vier operationele squadrons.

Koninklijke Marechaussee

Met de invoering van de integrale bedrijfsvoering bij de Koninklijke Marechaussee zijn vorderingen gemaakt. Dit zal echter in 2002 verder moeten worden uitgebouwd. Dit hangt onder andere samen met de reorganisatie en versterking van de staf. De vereiste zorgvuldigheid maakt van een dergelijke reorganisatie een meerjarig traject. In 2002 zal hieraan verder invulling moeten worden gegeven.

De versnelde opleiding van 270 marechaussees is in 2001 grotendeels voltooid. Door nieuwe intensiveringen – onder andere de bij nota van wijziging op de ontwerpbegroting 2002 doorgevoerde beleidsintensivering in het kader van de terrorismebestrijding – leidt ertoe dat de dependance te Vught voor de te leveren extra opleidinginspanning in stand wordt gehouden.

De renovatie en de gedeeltelijke nieuwbouw van het Opleidingscentrum Koninklijke Marechaussee (OCKMar) is gestart. Wel heeft er een herfasering van het project en de daarmee samenhangende budgetten plaatsgevonden.

De Koninklijke Marechaussee heeft in 2001 het «stappenplan uitzendingen KMar» geïmplementeerd. Daarmee is een verbeterde systematiek voor de uitzending van marechaussees in het kader van internationale crisisbeheersingsoperaties doorgevoerd.

• 4. 

  MOTIE MELKERT/WERKGROEP VAN ZIJL

• a. 

  Gevechtskracht (prestatie-indicatoren en kengetallen)

In 2001 is voor het tweede achtereenvolgende jaar ervaring opgedaan met de systematiek waarmee gevechtskracht wordt vertaald naar «doelstellingen voor operationele gereedheid». Het doel is deze systematiek met ingang van de begroting 2003 volledig te hebben ingevoerd. In samenhang met het project Van Beleidsbegroting Tot Beleidsverantwoording (VBTB) zijn in de beleidsbegroting 2002 de gemaakte vorderingen op dit gebied zichtbaar. Dit betreft met name de toepassing van de gereedheids- matrices bij de drie grootste krijgsmachtdelen. In 2001 is gezocht naar krijgsmachtbrede mogelijkheden voor het verder verbeteren van de aansluiting in de drie-eenheid: doelstelling, realisatie en verantwoording. De stand van zaken is als volgt. Voor de uitvoering van de taken van Defensie volgens het in de Defensienota 2000 vastgelegde ambitieniveau, wordt in een doelstelling vastgelegd wat de gewenste beschikbaarheid van operationele eenheden is. Deze gewenste beschikbaarheid wordt in de begroting van een jaar opgenomen en uitgedrukt in zogenaamde gereedheidsmatrices. Een operationele eenheid is beschikbaar wanneer aan een aantal minimum eisen wordt voldaan (op het gebied van personeel en materieel en voor wat betreft de mate van geoefendheid). In de verantwoording over een begrotingsjaar wordt verklaard of de opgedragen beschikbaarheid ook is gehaald, en zo niet, welke oorzaken daaraan ten grondslag hebben gelegen of welke problemen zich daarbij hebben voorgedaan en hoe deze worden of zijn opgelost. Ook zijn vorderingen gemaakt bij het formuleren van doelstellingen en kengetallen voor de ondersteunende eenheden van de krijgsmachtdelen, het formuleren van prestatie-indicatoren voor de Koninklijke Marechaussee en de presentatie van kengetallen bij de Dico-ressorts. Voor de overige beleidsartikelen (Militaire Inlichtingen Dienst (MID), Vredesoperaties, Internationale samenwerking, Civiele taken en Wetenschappelijk Onderzoek en Ontwikkeling) was het proces om kengetallen te ontwikkelen gaande in de aanloop naar de begroting. Een verder verbeterde en geconcretiseerde opzet van doelstellingen en prestatiegegevens zal in 2002 worden afgerond en gepresenteerd in de begroting 2003.

• b. 

  Vredesoperaties

Ten laste van het artikel 08.02 zijn de uitgaven ten behoeve van vredesoperaties verantwoord. Deze uitgaven betreffen het Nederlandse aandeel (1,62% tot juli 2001 en daarna 1,74 %) in de kosten van VN-operaties (contributies) en de additionele uitgaven die het gevolg zijn van de deelname van de Nederlandse krijgsmacht aan vredesoperaties. Bij de opstelling van de ontwerpbegroting 2001 is rekening gehouden met geïntensiveerde Nederlandse inzet op de Balkan en deelname tot medio 2001 aan UNMEE. De totale voorziening voor additionele uitgaven ten behoeve van vredesoperaties en de VN-contributies bedroeg op dat moment € 154,1 miljoen. Door hogere verrekenbare ontvangsten en noodzakelijke toevoegingen uit het HGIS-budget voor met name de verhoging van de VN-contributies door toename van het aantal VN-operaties en de hogere uitgaven voor met name UNMEE, werd het niveau van de voorzieningen voor vredesoperaties in 2001 bij tweede suppletoor op € 201,8 miljoen gebracht. Uiteindelijk is totaal € 198,3 miljoen uitgegeven. Het overzicht over 2001 van de integrale kosten van in het begrotingsjaar uitgevoerde vredesoperaties zal ten tijde van het aanbieden van de financiële verantwoording eveneens aan het Parlement worden aangeboden.

In de bijlage «De wijze en de mate van inzet bij de vredesoperaties», wordt nader ingegaan op de diverse operaties.

• 5. 

  AANBEVELINGEN WERKGROEP FINANCIËLE VERANTWOORDINGEN

• a. 

  Werving en selectie

Algemeen

Sinds mei 2000 is het parlement vier keer schriftelijk geïnformeerd over de voortgang van de verbetering personeelsvoorziening krijgsmacht. Defensie beoogt nadrukkelijk een integrale benadering van alle aspecten van in-, door- en uitstroom. Het gaat hierbij zowel in kwantitatieve als kwalitatieve zin om de vulling en bezetting van functies. Onderstaand is in hoofdlijnen de ontwikkelingen in 2001 vermeld.

In de tegelijkertijd met deze financiële verantwoording in mei aan het parlement aan te bieden «Integrale Monitor Personeelsvoorziening Defensie» (IMPD) wordt meer in detail ingegaan op de personeelsvoorziening. Deze monitor bestaat uit vier delen: arbeidsmarkt, werving en selectie, instroom en doorstroom plus uitstroom.

Arbeidsmarkt

De omvang van de doelgroep voor een aanstelling als militair is ongeveer 2,4 miljoen. Hiervan zijn volgens onderzoek naar verwachting ruim 1,4 miljoen jongeren beschikbaar. Belangstellingsonderzoek heeft uitgewezen dat desgevraagd ongeveer 10% van deze jongeren belangstelling heeft voor een baan als militair. Voorts is een aanzienlijk deel van de jongeren nog onbekend met de mogelijkheden om aangesteld te worden als militair.

Werving en selectie

In 2001 is gestart met de ontvlechting van de hoofdprocessen werving en keuring en selectie. De Defensie Werving en Selectie (DWS) is in november 2001 omgevormd tot de werkorganisatie Instituut voor Keuring en Selectie (IKS) Defensie onder gelijktijdige ontvlechting van de wervingsonderdelen naar de krijgsmachtdelen. De krijgsmachtdelen hebben keten-regisseurs benoemd ten behoeve van de integrale sturing en beheersing van de gehele keten van personeelsvoorziening. Het IKS Defensie is inmiddels geopend. Een in 2001 goedgekeurd eindrapport van de Werkgroep Optimalisatie Keurings- en Selectieproces (WOKS), waarin sprake is van een verdere harmonisatie van keuringseisen, zal moeten leiden tot een hoger rendement van de bestaande keurings- en selectiecapaciteit. Het door processtroomlijning en procesherinrichting verder verkorten van de doorlooptijd naar minder dan twee weken heeft een hoge prioriteit. Om enerzijds de wens om kennis en ervaring te bundelen en anderzijds te voorkomen dat als gevolg van de ontvlechting van DWS kennis en ervaring verloren zou gaan, is een Kennis- en Expertisecentrum (KEC) ingericht bij het Directoraat-Generaal Personeel en Materieel. Het tegelijk met het IKS Defensie geopende KEC zal door onderzoek en rapportage de aanwezige deskundigheid en informatie op het terrein van de personeelsvoorziening bijeenbrengen en ter beschikking stellen aan de krijgsmachtdelen.

In 2001 hebben ongeveer 19 000 personen gesolliciteerd voor een baan als militair, dit is 15% meer dan in 2000. In de Integrale Monitor Personeelsvoorziening Defensie (IMPD) wordt nader ingegaan op verbijzonderingen voor wat betreft de uitval in het keurings- en selectieproces (admi- nistratieve voorselectie, psychologisch onderzoek, geneeskundig onderzoek, veiligheidsonderzoek en terugtrekkers, het selectieresultaat van DWS, het resterende externe selectieresultaat van Defensie, het uiteindelijke aanstellingsresultaat bij de krijgsmacht, het opkomstverloop en de kostprijzen van het wervings- en selectieproces.

De periode tussen aanmelding en afronding is verder verkort. De duur van het selectieproces in 2001 bedroeg gemiddeld 6 weken (in 2000 was dit nog 10 weken). In de tweede helft van 2001 is de beoogde doorlooptijd van vier weken wel bereikt.

Instroom en doorstroom

Het aanstellingsresultaat (intern en extern) was in 2001 totaal 7 961 militairen. De neerwaartse trend van de laatste jaren lijkt te zijn omgebogen. De aanzienlijke verhoging met ongeveer 1 100 externe instroom kan deels worden toegeschreven aan alle inspanningen om de personeelsvoorziening van de krijgsmacht te verbeteren. Dat betreft niet alleen verbeteringen op het gebied van werving en selectie en arbeidsvoorwaarden (bijvoorbeeld verhoging soldatensalarissen). Ook de geringere economische groei zal een positief effect hebben gehad. Een groot deel van de instroom vindt echter aan het einde van het jaar plaats, terwijl de uitstroom meer gelijkmatig over het jaar heeft plaatsgevonden. Een gevolg hiervan is dat ondanks de hogere instroom ten opzichte van de uitstroom, de in 2001 gerealiseerde begrotingssterkte (een gemiddelde over het totale begrotingsjaar) ten opzichte van 2000 is gedaald.

Met de harmonisatie van keuring- en selectie-eisen in 2002 ontstaat er meer inzicht in de mogelijkheden om een sollicitant op basis van zijn testresultaten te plaatsen zowel binnen het krijgsmachtdeel van de eerste voorkeur als naar een ander krijgsmachtdeel.

Uit de onderstaande tabel blijkt dat bij de Koninklijke Landmacht en de Koninklijke Luchtmacht de aanstellingsopdracht voor met name het BBT-personeel aanzienlijk lager is gesteld dan de gepresenteerde behoefte. De reden hiervoor is dat bij de Koninklijke Landmacht en de Koninklijke Luchtmacht in de aanstellingsopdracht rekening wordt gehouden met factoren als de arbeidsmarktsituatie, de opleidingscapaciteit en het opkomstverloop. Daarnaast wordt rekening gehouden met de beschikbare financiële middelen. Bij de Koninklijke Marechaussee is met die factoren ook rekening gehouden, maar was een neerwaartse bijstelling van de opdracht ten opzichte van de behoefte niet noodzakelijk. Door de Koninklijke Marine daarentegen is in 2001 bij de aanstellingsopdracht in mindere mate rekening gehouden met de factoren arbeidsmarkt, opleidingscapaciteit en financiële middelen. Het aanstellingsresultaat bij de Koninklijke Marine is daardoor, in vergelijking met de andere twee grote krijgsmachtdelen Koninklijke Landmacht en Luchtmacht lager uitgevallen voor het BBT-personeel. In de IMPD wordt op de factoren die van invloed zijn op het bereikte aanstellingsresultaat meer in detail ingegaan.

Uitstroom

Als laatste onderdeel van het personeelslogistieke proces wordt bij de uitstroom onderscheid gemaakt tussen reguliere uitstroom en niet-reguliere uitstroom. De cijfers met betrekking tot de uitstroom geven op het eerste gezicht een bemoedigend resultaat.

Een bijzondere vorm van niet-regulier verloop is het opleidingsverloop dat zich bij alle krijgsmachtdelen in 2001 positief heeft ontwikkeld ten opzichte van 2000. In 2001 is het opleidingsverloop van de Koninklijke Marine 19%, bij de Koninklijke Landmacht 24%, bij de Koninklijke Luchtmacht 9% en bij de Koninklijke Marechausee 14%. Doelstelling blijft om het opleidingsverloop in 2004 terug te brengen tot maximaal 10%.

Procesgegevens en doelmatigheidsindicatoren DWS

Deze gegevens (het verloop in het selectieproces en de kostprijzen van het selectieproces) zijn opgenomen in de Integrale Monitor Personeelsvoorziening, welk gelijktijdig met deze verantwoording aan het Parlement zal worden aangeboden.

• b. 

  Investeringscyclus

In de verantwoording over de begroting 2000 is als bijlage een tabel «investeringscylus» opgenomen. Aangezien de hierin opgenomen informatie niet wezenlijk is gewijzigd, is dit jaar afgezien om deze tabel weer integraal op te nemen in de verantwoording. Uit de vorig jaar in de verantwoording opgenomen tabel «investeringscyclus» met de ontwikke- ling in de lengte van operationele levensduur van hoofdwapensystemen kunnen de volgende conclusies worden getrokken:

+ De exacte gevolgen van deze inzet bij vredesoperaties voor de levensduur van de wapensystemen en/of het noodzakelijke onderhoud zijn moeilijk te kwantificeren;

+ Voor de meeste hoofdwapensystemen is de thans voorziene datum van uitfasering van de hoofdwapensystemen in lijn met de bij de aanschaf van deze systemen geprognoticeerde datum;

+ Bij enkele wapensystemen dient, teneinde de geplande levensduur te behalen dan wel deze incidenteel te verlengen, rekening te worden gehouden met aanvullende maatregelen, bijvoorbeeld in de vorm van een levensduurverlengend onderhoudsprogramma (Zuiderkruis), een aanvullend investeringsproject (PAM) of van een verhoogd reserve-delenverbruik en extra onderhoudsuren (Mercedes Benz).

Het afgelopen jaar zijn geen significante wijzingen opgetreden in de voorziene uitfaseringstijdstippen van de vermelde hoofdwapensystemen. Met de in de komende jaren onder het programma «materieellogistieke informatievoorziening (matlog IV)» te verwerven en in te voeren materieel-logistieke informatiesystemen dient ook het inzicht in de kwantitatieve gevolgen van de inzet van het materieel te worden verbeterd.

Uitgaven vredesoperaties

Inzet van groot materieel voor vredesoperaties leidt tot additionele materiële exploitatiekosten in verband met verbruik van brandstof, verbruiks-artikelen, munitie en uitgaven voor gebruiksgereed maken, onderhoud en herstel van materieel. De additionele exploitatie-uitgaven welke aantoonbaar verband houden met deelname aan vredesoperaties, worden ten laste van begrotingsartikel 08.02 Vredesoperaties gebracht. Indien voor wapensystemen investeringen zijn gepleegd, welke verband hielden met de inzet voor een vredesoperatie, komen deze investeringsuitgaven ten laste van de reguliere begrotingsartikelen. Slechts indien aanpassingen nodig zijn in verband met bijzondere klimatologische omstandigheden, terreinomstandigheden of specifieke dreigingen dan komen investeringen in aanmerking voor verantwoording op artikel 08.02.

• c. 

  Brandstof- en energiegebruik

De door de Werkgroep Financiële Verantwoording gevraagde informatie met betrekking tot energie- en brandstofgebruik zal worden opgenomen in het Milieu Jaarverslag 2001 dat ten tijde van het aanbieden van deze verantwoording tevens aan het parlement zal worden aangeboden.

• 6. 

  DEFENSE CAPABILITIES INITIATIVE

De regeringsleiders van de Navo besloten tijdens de Top van Washington in april 1999 tot het «Defence Capabilities Initiative» (DCI), omdat de Navo-strijdkrachten ook in de veranderende veiligheidssituatie doeltreffend moeten kunnen blijven optreden. In het DCI zijn 58 doelstellingen voor de Navo-lidstaten geïdentificeerd, die in de komende jaren moeten worden uitgevoerd. Het betreft hier maatregelen ter bevordering van de flexibiliteit en het aanpassingsvermogen, alsmede van de paraatheid, de mobiliteit, de interoperabiliteit en het voortzettingsvermogen van de eenheden. Nederland hecht daarom belang aan dit initiatief.

De DCI-doelstellingen hebben belangrijk richting gegeven aan de in de Defensienota 2000 opgenomen maatregelen. Ook de EU heeft in het kader van de «Headline Goal» tekortkomingen vastgesteld en streeft ernaar de paraatheid en de interoperabiliteit van de Europese krijgsmachten te vergroten.

Zoals toegezegd bij de beantwoording van de vragen bij de vaststelling van de begroting voor het jaar 2002 (vergaderjaar 2001–2002, 28 000 X, nr. 4) is een overzicht van de Nederlandse bijdrage aan het DCI opgenomen (bijlage 4 bij deze verantwoording, «Defense Capabilities Initiative»).

• 7. 

  HET TOTALE REALISATIEBEELD

In de onderstaande tabel, naar beleidsterreinen ingedeeld, is de realisatie 2001 (inclusief HGIS) afgezet tegen de geautoriseerde begroting 2001. Voor een goed vergelijk zijn ook de realisatiecijfers van 1999 en 2000 opgenomen:

Ten opzichte van de autorisatiebegroting 2001 is per saldo € 575,5 miljoen aan het Defensiebudget toegevoegd. Dit is opgebouwd uit een aantal verhogingen zoals: € 308,4 miljoen voor loon- en prijsbijstelling 2001, € 125,4 miljoen zijnde de doorgeschoven loonbijstelling 2000 omdat in dat jaar geen arbeidsvoorwaardenakkoord bereikt kon worden, bij Voorjaarsnota toegekende gelden voor intensiveringen (€ 97,6 miljoen; zie ook de eerste suppletore begroting 2001) waaronder € 45,3 miljoen ten behoeve van het Europees Veiligheids- en Defensiebeleid (EVDB), € 48,9 miljoen doorschuiving EVDB-gelden 2000 en voorts € 90,0 miljoen met betrekking tot hogere (met de uitgaven verrekenbare) ontvangsten. Daarnaast is het budget voor vredesoperaties verhoogd met € 44,0 miljoen. Hier tegenover staan als belangrijkste budgetverlagingen het doorschuiven van € 79,0 miljoen voor EVDB naar 2002 en een resterend bedrag aan eindejaarsmarge van € 35,1 miljoen.

Naast de hiervoor aangegeven meer- en minderuitgaven op het totale Defensieniveau zijn budgetten tussen de beleidsterreinen herschikt die een neutraal effect hebben op de hoogte van het Defensiebudget en die vooral verband houden met onderlinge dienstverleningen, overhevelingen van functies en kasgeldaanpassingen van diverse groot materieel- projecten waarbij noodzakelijke meeruitgaven op projecten worden gecompenseerd door (autonome) projectonderschrijdingen.

De grootste afwijkingen kunnen als volgt worden verklaard: Algemeen: de bij dit beleidsterrein geraamde loonbijstelling, welke als gevolg van het niet in 2000 afsluiten van het arbeidsvoorwaardencontract, eerst in 2001 tot betaling is gekomen, is verantwoord ten laste van de overige beleidsterreinen;

Multiservice projecten en activiteiten: ten laste van dit beleidsterrein zijn niet geraamde bedragen ten behoeve van de inzet in Eritrea (UNMEE) en EVDB (versterking Duits luchttransport) verantwoord en Defensie Interservice projecten: extra uitgaven voor de invoering van LAN2000 waren niet voorzien in de ontwerpbegroting.

Een nadere toelichting op de verschillen tussen de autorisatie en de realisatie op begrotingsartikel-, ressort- en/of artikelonderdeelsniveau, is in de artikelsgewijze toelichting opgenomen.

• 8. 

  BEDRIJFSVOERING

• a. 

  Informatievoorziening (IV)

In 2001 is verder vormgegeven aan de inspanningen om, in lijn met het beleid bedrijfsvoering en op basis van de uitgangspunten «gezamenlijk, gemeenschappelijk en commercieel van de plank, tenzij...» maatregelen te nemen teneinde zeker te stellen dat de IV binnen Defensie transparant, doelgericht en doelmatig wordt ingericht. Het resultaat zal een geïntegreerde en samenhangende IV zijn, waarmee tevens de voorwaarde wordt ingevuld om de juiste managementinformatie te verkrijgen, die essentieel is voor een adequate sturing door commandanten en politieke leiding. Daartoe is medio 2001 het IV-beleidsplan vastgesteld, waarmee de ingezette koers is vastgelegd. Het Parlement is hierover geïnformeerd. Als concrete uitwerking van dit beleidsplan is in 2001 een aantal projecten gestart waarmee de defensiebrede IV-voorzieningen wordt vormgegeven. Vermeldenswaard is voorts het feit dat een verdere voortgang is gemaakt inzake de verbetering van de samenhang tussen de plannen van de functionele gebieden (personeel, materieel en financiën). Vanwege de complexiteit van het onderwerp, de soms ingrijpende gevolgen voor de defensie-onderdelen, de noodzakelijke samenhang en de te bereiken doelmatigheid, is in 2001 de Directie Informatievoorziening en Organisatie opgericht, waarin het ICT-beleidspersoneel van het kerndepartement is samengevoegd en ondergebracht. Deze directie is onder meer belast met de regie inzake de realisatie van het IV-beleidsplan en ressorteert onder het Directoraat-Generaal Financiën en Control (DGFC).

• b. 

  Evaluaties en audits

Binnen Defensie beschikken de managers op zowel centraal als decentraal niveau over auditcapaciteit die zij kunnen inzetten om de kwaliteit van de bedrijfsvoering te toetsen en aanbevelingen te doen ter verbetering. Onderdeel van deze structurele benadering is het jaarlijks uitvoeren van risico-analyse als startpunt voor directe verbetermaatregelen en de audit-planning. De resultaten van de in 2001 uitgevoerde audits zijn verwerkt in de verbeterplannen 2002 en zijn daarnaast gebruikt bij het opstellen en onderbouwen van de voorbeeldmededeling over de bedrijfsvoering 2001.

In 2001 is de organisatie van de auditfunctie verbeterd, zijn de aanbevelingen uit het rapport van de werkgroep IBO-CDV-Accountancy verwerkt en is de relevante regelgeving aangepast. In nieuwe regelgeving is de toezichthoudende rol van het Audit Comité vastgelegd en verder uitgewerkt. Het Audit Comité krijgt een versterkte en actievere rol binnen de Auditfunctie Defensie.

In de nieuwe regelgeving inzake de Auditfunctie binnen Defensie is een defensiespecifieke invulling van het rapport IBO-CDV Accountancy vastgelegd. De regie van het auditbeleid en -uitvoering is in handen van het DGFC, waarbij de Defensie Accountantsdienst een eigen verantwoordelijkheid houdt ten aanzien van de uitvoering van de accountantscontrole. De defensiebrede audits worden, in opdracht van de directeur-generaal Financiën en Control, in beginsel uitgevoerd met de onderzoekscapaciteit van de Defensie Accountantsdienst.

In 2001 is een aanvang gemaakt met de versterking van de evaluatiefunctie binnen Defensie, de verbetering van uitvoering van de beleidsevaluaties en de implementatie van de Regeling Prestatiegegevens en Evaluatieonderzoek Rijksoverheid. Binnen Defensie wordt gestreefd naar een volledige afdekking van het defensiebrede beleid met behulp van beleidsevaluaties. Hierbij zullen de ex-ante evaluaties worden uitgevoerd door de beleidsmakers als onderdeel van het proces van beleidsvoorbereiding en zullen de ex-post beleidsevaluaties door zorg van DGFC worden uitgevoerd.

Op het decentrale niveau zal, door zorg van verantwoordelijke managers, de eigen evaluatiefunctie en de kwaliteit van de evaluatie van het afgeleide beleid verder worden verbeterd.

• c. 

  Financieel beheer

Betalingsverkeer

Aangezien de banken de dienstverlening inzake het verwerken van betaal-bestanden via een extern medium (cartridge) hebben stopgezet, is in samenspraak met de huisbankier van Defensie, RABO-Bank Nederland, een data-communicatiesysteem tot stand gebracht. Via dit systeem worden de betalingen vanuit het begrotingsadministratiesysteem in enkele stappen on-line naar de RABO-bank verzonden. Verzending van cartridges via transport met een militaire ordonnans behoort daarmee tot het verleden. Het datacommunicatiesysteem is vanaf 1 februari 2002 volledig operationeel. Acties worden thans ondernomen om ook de betalingen van militaire salarissen via het datacommunicatiesysteem te laten verlopen. Naar verwachting wordt het gedeelte binnenlandse betalingen medio 2002 gerealiseerd. Daarna wordt aangevangen met het via datacommunicatie betalen van salarissen van militairen die in het buitenland zijn geplaatst.

In het jaar 2001 zijn de procedures en regels van het betalingsverkeer nog verder gestroomlijnd. Verschillende aanwijzingen zijn samengevoegd tot één aanwijzing voor alle kasbeheerders van Defensie. Zo zijn de bevoegdheden en verantwoordelijkheden inzake het gebruik van creditkaarten aangescherpt, de verantwoording van kosten betalingsverkeer vereenvoudigd, regels gesteld bij geldtransporten, regels opgenomen voor verrekeningen met derden en is een procedure opgenomen hoe te handelen in het geval van in surséance van betaling gestelde bedrijven respectievelijk failliet verklaarde bedrijven.

Om te bereiken dat geldelijke aanspraken op derden ook daadwerkelijk worden omgezet in geldelijke ontvangsten zijn in 2001 nadere richtlijnen gesteld bij het beheer van vorderingen. Naast de kaders voor het instellen van vorderingen gelden thans stringentere regels en afgebakende bevoegdheden voor het aanmanen bij debiteuren, schuldvereffening, buiten invordering stellen en kwijtschelden. De nieuwe aanwijzing voor het vorderingenbeheer is vanaf 6 augustus 2001 van kracht geworden en geldt voor alle beleidsterreinen van Defensie, alsmede de baten-lasten-diensten.

In het kader van snelle en correcte afhandeling van geldelijke ontvangsten is in het jaar 2001 een pilot gestart om de periode tussen daadwerkelijke ontvangst en verantwoording in de financiële administratie te verkorten. De pilot voorziet in een min of meer geautomatiseerde kennisgeving van de ontvangsten aan de vorderingbeheerders. De evaluatieresultaten van de pilot laten zien dat ook in 2002 onverminderde aandacht nodig is voor het ontvangstenbeheer. Een defensiebreed werkverband is belast met het nog verder stroomlijnen van de processen. Naar verwachting zal de pilot medio 2002 kunnen worden omgezet in definitieve afspraken en maatregelen.

Financieel en materieelbeheer

Een daartoe ingestelde Task Force heeft in 2001 alle tekortkomingen met de daarbij behorende verbeterpunten in het financieel en materieelbeheer in kaart gebracht. De verbeteracties zijn door de lijnmanagers in verbeterplannen opgenomen. De plannen van de lijnmanagers voldoen qua opzet, format en begeleidende appreciaties van de lijnmanagers aan de door de Task Force, Algemene Rekenkamer en de Defensie Accountantsdienst gestelde criteria en aan de eisen die gelden voor een goede aansturing, uitvoering en monitoring van het gehele verbeterproces.

Ter uitwerking van de toezegging aan de Tweede Kamer om het verbeter-proces intensiever te monitoren zijn de (vrijwel maandelijkse) verbeterplannen en voortgangsrapportages in eerste instantie beoordeeld door de directeur FEZ. In separate bijeenkomsten heeft hij zijn bevindingen met de projectverantwoordelijken van de beleidsterreinen besproken. In deze gesprekken hebben ook de betreffende auditmanagers van de Defensie Accountantsdienst geparticipeerd. Voor de Koninklijke Luchtmacht en de Koninklijke Marechaussee geldt voorts dat ook vertegenwoordigers van de Algemene Rekenkamer (bureau Defensie) en de Directie Accountancy Rijksoverheid van het ministerie van Financiën deze maandelijkse vergaderingen hebben bijgewoond.

De directeur FEZ heeft de Task Force geïnformeerd over de resultaten van zijn besprekingen met de projectverantwoordelijken van de beleidsterreinen. Waar nodig heeft de Task Force in een achttal bijeenkomsten maatregelen genomen om te bereiken dat inderdaad over het jaar 2001 gesproken kan worden van een (naar de werking) ordelijk financieel en materieelbeheer.

Ten aanzien van het normenkader is overleg met de Algemene Rekenkamer gevoerd over de vraag wat Defensie moet doen ter verbetering van het financieel beheer en het materieelbeheer. Voor de betreffende beleidsterreinen zijn de punten in het financieel en materieelbeheer vastgesteld die in ieder geval, ook volgens de Algemene Rekenkamer, moeten zijn opgelost. In samenspraak met de Algemene Rekenkamer en de Defensie

Accountantsdienst zijn een zogenoemde shortlist financieel beheer (voor de Koninklijke Luchtmacht en Koninklijke Marechaussee) en een shortlist materieelbeheer (voor alle beleidsterreinen) vastgesteld. Met de in de shortlists opgenomen normen is aan lijnmanagers duidelijk gemaakt welke aspecten in het financieel en materieelbeheer minimaal in opzet, bestaan en werking ultimo 2001 op orde moeten zijn.

De lijnmanagers en hun mensen hebben veel werk verzet om de tekortkomingen in het financieel en materieelbeheer weg te nemen. Met daadkracht en commitment zijn de zaken in 2001 aangepakt. De resultaten mogen er zijn.

Ten aanzien van het door de Task Force FIMAB gestelde normenkader (shortlists) zijn ultimo 2001 nog niet alle verbeteracties afgerond. Vooral bij de KL (materieelbeheer) en bij de KMar (financieel beheer) zullen alle tekortkomingen eerst in 2002 volledig kunnen worden weggenomen. Zonder afbreuk te doen aan het in 2001 verbeterde beheer ten opzichte van 2000, kunnen de resterende tekortkomingen per 31 december 2001 met de daarbij behorende risico’s als aanvaardbaar worden beschouwd. Tot het moment waarop ook deze laatste tekortkomingen zijn weggenomen wordt de in 2001 geïntensiveerde monitoring gehandhaafd en waar nodig aangescherpt.

Vorenstaande stand van zaken van de ultimo 2001 bereikte resultaten in het financieel en materieelbeheer geldt mede als toelichting op het gestelde in de voorbeeldmededeling over de bedrijfsvoering.

• d. 

  Stand van zaken Voorschrift Informatiebeveiliging Rijksoverheid (VIR)

De wijze waarop defensie haar informatiebeveiliging moet realiseren is vastgelegd in het Voorschrift Informatiebeveiliging Rijksdienst (VIR). Per 1 januari 2002 moest 75 % van de informatiebeveiligingsplannen zijn vastgesteld en per 1 juli 2002 geldt dat voor alle plannen. Dan moeten ook de belangrijkste maatregelen uit de plannen zijn geïmplementeerd. Een jaar later moet het totale VIR-programma zijn afgerond.

De norm om per 1 januari 2002 te beschikken over 75% van de informatie-beveiligingsplannen is gehaald. Van de afzonderlijke beleidsterreinen heeft het Defensie Interservice Commando de norm niet gehaald. Te verwachten is dat op 1 juli 2002, ook bij de Defensie Interservice Commando, alle beveiligingsplannen zijn opgesteld. Met voldoende commitment, budget, deskundigheid en een strakke voortgangsbewaking zullen ook de mijlpalen ten aanzien van het implementeren van de uit de plannen voortvloeiende maatregelen worden gehaald.

• e. 

  Rechtmatigheidsonderzoek 2000 van de Algemene Rekenkamer

De AR heeft ten aanzien van de financiële verantwoording van het Ministerie van Defensie over 2000 vastgesteld dat deze een deugdelijke weergave is van de uitkomsten van het financieel beheer en dat deze is opgesteld volgens de voorschriften. Voorts stelde zij vast dat de financiële verantwoordingen van de baten-lastendiensten Dienst Gebouwen, Werken en Terreinen (DGW&T) en de Defensie Telematica Organisatie (DTO) aan de eisen voldeden.

De AR constateerde in het jaar 2000 een aantal positieve ontwikkelingen, maar vroeg tevens nadrukkelijk de aandacht voor de resterende tekortkomingen.

Defensiebreed werd aandacht gevraagd voor het materieelbeheer en de enkele aspecten van het financieel beheer (de verificatiefunctie, het verplichtingenbeheer, contractvorming en het verwervingsproces). Bij de Koninklijke Landmacht werd het vervolg bezwaaronderzoek naar het financieel beheer afgerond omdat de resterende «oude» tekortkomingen inmiddels waren weggenomen.

Ten aanzien van het uitgevoerde bezwaaronderzoek naar het financieel beheer bij de Koninklijke Luchtmacht werd besloten dit voort te zetten, omdat nog niet alle tekortkomingen volledig waren weggenomen. Bij de Koninklijke Marechaussee stelde de AR dat eerder geconstateerde tekortkomingen in het financieel beheer nog steeds aanwezig waren en werd aangemerkt als een potentieel bezwaargeval. De AR zag evenwel af van een bezwaaronderzoek omdat door Defensie voldoende verbeteracties en versterking van de monitorsysteem werden toegezegd.

• f. 

  Financiële informatiesystemen

Om aan de structurele informatiebehoefte, welke voldoet aan de eisen die onder andere de Kamer er aan stelt, veilig en tijdig te kunnen voldoen, wordt binnen Defensie het concept van geïntegreerde bestuurlijke informatievoorziening geïmplementeerd.

Dit impliceert een Defensiebrede integratie van de bestuurlijke informatiesystemen op het gebied van operatiën, personeel en organisatie, gezondheid en welzijn, materieel en logistiek, opleidingen, economie en financiën, documentaire informatievoorziening en beveiliging. Hiertoe is het Defensie IV-beleidsplan 2002/2011 opgesteld, waarin de marsroute wordt uitgezet om de gewenste Defensiebrede integratie te bereiken.

• 9. 

  INVOERING EURO

De invoering van de euro heeft plaatsgevonden conform het in 1999 vastgestelde Draaiboek Euro Ministerie van Defensie, opgesteld door de Projectgroep Euro Defensie. Dit draaiboek ondersteunt de coördinatie van aanpassingen in de door het ministerie van Financiën gedefinieerde aandachtsgebieden (domeinen), te weten automatisering, juridische zaken (wet- en regelgeving), administratie en organisatie, treasury en voorlichting.

Defensie heeft gekozen voor een centrale regie vanuit het functiegebied DGFC en een decentrale uitvoering door de zes beleidsterreinen.

Medio 2001 werd de fase «aanpassen en testen» afgerond. Per 1 december 2001 is gestart met de fase «converteren» («implementatie») van ± 140 eurogevoelige informatiesystemen, het merendeel in de vorm van een gezamenlijke big bang gegevensconversie gedurende de periode 22 – 31 december 2001. Het converteren van alle informatiesystemen binnen Defensie is inmiddels succesvol en binnen het budget afgerond. Het merendeel van de uitgaven betreft de inhuur van specifieke kwaliteit ten behoeve van het europroject, onder andere uitgevoerde audits (in 2001 zijn twee audits uitgevoerd ten behoeve van de fase «aanpassen en testen» en de fase «converteren») – ondersteuning door ingehuurde expertise voor de beleidsterreinen om de uitvoering te begeleiden en aanpassingen, testen en converteren van geautomatiseerde systemen door met name de Baten-lastendienst Defensie Telematica Organisatie.

• * 

  conform raming Draaiboek Euro Defensie

Toelichting

• 1. 

  Personele en materiële uitgaven Het betreft hier uitgaven voor inhuur van ondersteunende capaciteit ten behoeve van het europrojectmanagement bij de beleidsterreinen, alsmede ten behoeve van door externen uitgevoerde audits.

• 2. 

  Wet- en regelgeving De wijziging van wetgeving waarvoor Defensie verantwoordelijk is brengt geen extra uitgaven met zich mee.

• 3. 

  Automatisering De meeste extra uitgaven hebben betrekking op inhuur van automatiseringsdeskundigen van de baten-lastendienst Defensie Telematica Organisatie voor het aanpassen van geautomatiseerde systemen en het opzetten van handboeken.

• 4. 

  Voorlichting Defensie heeft een voorlichtingsplan opgesteld ten behoeve van de invoering van de euro. De uitgaven hebben betrekking op voorlichting aan het personeel, zoals brochures en publicaties, intranetsites en workshops.

• 5. 

  Overige kosten Hieronder zijn met name uitgaven opgenomen die met de wijzigingen in het elektronisch betalingsverkeer (treasury) te maken hebben, zoals aanpassen en vervangen van kassa’s en oplaadapparatuur ten behoeve van chippen.

• 10. 

  MISBRUIK EN ONEIGENLIJK GEBRUIK (M&O)

Van gevoeligheid voor misbruik en oneigenlijk gebruik is sprake indien de aanspraak op een uitkering of subsidie afhankelijk is van gegevens die door een derde, of andere belanghebbenden, zelf moeten worden verstrekt. Het beleid ter voorkoming van M&O is een onderdeel van het bij Defensie gevoerde financieel beheer. Per 2 oktober 2001 is een daartoe strekkende aanwijzing Secretaris-Generaal in werking getreden. Daarin is onder meer bepaald dat de hoofden van dienst verantwoordelijk zijn voor de bekendstelling, de naleving en het toezicht op de uitvoering van deze aanwijzing en dat een adequate verwerking in de administratieve organi- satie plaatsvindt. De Defensie-onderdelen dienen jaarlijks, ten tijde van de eindverantwoording, inzicht te geven in de problematiek van betrokken regelingen. Evaluatie vindt elke drie jaar plaats. Bij Defensie bestaat geen materieel gebrek aan zekerheid met betrekking tot de rechtmatigheid van de uitgaven van de M&O-problematiek.

• 11. 

  ACTIEPLAN PROFESSIONEEL INKOPEN EN AANBESTEDEN (PIA)

In 2001 heeft Defensie in het kader van PIA een inkoopdiagnose opgesteld. In deze inkoopdiagnose wordt onder meer ingegaan op het inkooppakket van Defensie, de inkooporganisatie en de inkoopprocedures. Zoals in de afgelopen jaren is ook in het onderhavige jaar in het kader van het reguliere verwervingsproces per project bezien in hoeverre verdergaande uitbesteding tot de mogelijkheden behoorde. De in het kader van Competitieve Dienstverlening ondernomen activiteiten hebben daarbij een belangrijke rol gespeeld.

Hoewel de ontwikkelingen op het gebied van Europese aanbestedingen nauwlettend worden gevolgd en de te hanteren procedures zonodig daarop worden aangepast, hebben zich in 2001 geen situaties voorgedaan die Defensie ertoe noopten het dienaangaande vigerende beleid bij te stellen. Evaluatie van het beleid is een vast onderdeel van een min of meer continu proces van verbetering. In 2001 zijn diverse evaluaties uitgevoerd waaronder die van het Defensie Materieelkeuze Proces.

Teneinde de ondersteuning met nieuwe informatie en communicatie technologie te vergroten zijn lopende proefprojecten voortgezet en nieuwe onderzoeken verricht op het gebied van elektronisch zaken doen en naar de realisatie van een defensiebreed inkoop ondersteunend systeem. Opleiding en ontwikkeling blijft een voortdurend punt van aandacht, de activiteiten in het kader van de Trainees Interservices Projectenpool werpen ook op dit terrein hun vruchten af.

Op zowel departementaal, interdepartementaal en internationaal niveau zijn in 2001 waar doelmatig en doeltreffend diverse samenwerkingsprojecten gerealiseerd.

Ook door middel van deelname aan diverse deelprojecten in het kader van PIA wordt door Defensie een bijdrage geleverd aan de realisatie van dit project.

• 12. 

  VAN BELEIDSBEGROTING TOT BELEIDSVERANTWOORDING (VBTB)

Met het afronden van de Defensiebegroting 2002 is een belangrijke stap voorwaarts gemaakt met het project VBTB bij Defensie. Door het formuleren en operationaliseren van doelstellingen en prestatiegegevens voor de beleidsartikelen is het VBTB-gedachtengoed breed in de organisatie uitgedragen. Het succes van implementatie van VBTB wordt echter mede bepaald door de wijze waarop de Tweede Kamer het VBTB-instrumentarium benut. Vanwege het vermeend gevoel van aantasting van het budgetrecht is op verzoek van de Kamer de begroting 2002 gebaseerd op de organisatiestructuur waardoor de VBTB uitgangspunten niet volledig in de begroting 2002 konden worden geïmplementeerd. Daarom wordt in overleg met de Kamer de begroting 2003 opgezet in lijn met de algemene doelstellingen van Defensie zoals deze in de Grondwet en de

Defensienota zijn vastgelegd. De overige werkzaamheden van het onder DFEZ ressorterende projectbureau VBTB, zoals vastgelegd in het Master-plan VBTB voor Defensie, liggen op schema. Het streven is om de werkzaamheden van het projectbureau VBTB ultimo 2003 af te ronden waarna de verdere doorontwikkeling van VBTB in de lijn wordt ingebed.

Mede naar aanleiding van de verbetervoorstellen van Financiën bij de begroting 2002 zal de begroting voor 2003 op de volgende punten verder worden verbeterd:

+ opnemen van een evaluatieprogramma voor alle beleidsartikelen;

+ een indeling hanteren die meer recht doet aan de uitgangspunten van een beleidsbegroting en die tevens voorziet in voldoende inzichtelijkheid en mogelijkheid tot amendering zoals gewenst door de Kamer;

+ meer structuur in de beleidsagenda, zodat de beleidsprioriteiten en de daarop betrekking hebbende WWW-vragen beter tot hun recht komen;

+ beperken van het aantal bijlagen.

Naast de totstandkoming van de beleidsbegroting zijn in 2001 conform het Masterplan VBTB intern Defensie diverse ontwikkelingen in gang gezet:

– aansluiting van de interne planning en control documenten van het departement (ActiviteitenPlan en Begroting en Toprapportages) op de externe begroting en verantwoording;

– actualisering van het planning- en controlproces in samenhang met invoering VBTB en het veranderingsproces Defensie;

– vaststellen verdeling van verantwoordelijkheden en bevoegdheden in aansluiting op de begrotingsindeling Defensie (interne beleidsverantwoordelijkheid en resultaatverantwoordelijkheid);

– borging van de evaluatiefunctie en de kwaliteit van de beleidsinformatie in begroting en jaarverslag in lijn met de Regeling Prestatiegegevens en Evaluatieonderzoek Rijksoverheid;

– opzet, inrichting en totstandkoming van het jaarverslag nieuwe stijl door middel van een voorbeeldjaarverslag 2001;

– ontwikkeling van een managementinformatiesysteem dat op flexibele, gestructureerde en betrouwbare wijze informatie bijeen moet brengen als ondersteuning voor het planning- en controlproces en de interne sturing en beheersing;

– structurele aandacht voor verbetering van de bedrijfsvoering en inbedding van de Mededeling over de bedrijfsvoering in de planning- en controlcyclus in aansluiting op de totstandkoming van de voorbeeldmededeling 2000 en 2001 (zie bijlage 1) alsmede het referentiekader.

ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING

• 01. 

  Beleidsterrein Algemeen

Algemeen

Het beleidsterrein Algemeen omvat de Centrale Organisatie (CO) welke bestaat uit het Kerndepartement (KD) en de Militaire Inlichtingendienst (MID)

Doelstellingen Kerndepartement

+ het politiek en ambtelijk ondersteunen van de bewindslieden in hun contacten met het parlement, hun rol als lid van het kabinet en bij het onderhouden van interdepartementale en internationale relaties;

+ het op hoofdlijnen integraal aansturen van de krijgsmachtdelen;

+ het controleren op de realisatie van het geformuleerde beleid.

Doelstellingen MID

+ het leveren van kwalitatief hoogwaardige inlichtingen- en veiligheids-informatie waarmee een onmisbare bijdrage wordt geleverd aan het formeren, in stand houden en het inzetten van de Nederlandse krijgsmacht.

Bedrijfsvoering CO

Personeelsbeheer

In 2001 een vervolg gegeven aan het in 2000 ingezette ARBO-beleid. Veel aandacht is besteed aan preventieve voorlichting op het gebied van beeldschermergonomie en RSI.

Evaluaties en Audits

In 2001 zijn de audits naar het financieel beheer bij de MID en het verificatieproces bij de CO door de DEFAC uitgevoerd. Het auditrapport betreffende het verificatieproces bij de CO moet echter nog worden vastgesteld. De audit naar het verwervingsproces bij DFZ is in het kader van de opleiding Operational Auditing uitgevoerd door een multidisciplinair audit-team. De audit naar het materieelbeheer is komen te vervallen, omdat het Verbeterplan Materieel Beheer is uitgevoerd. De audit aangaande beleidsterrein 02. Militaire pensioenen en uitkeringen, naar de militaire diensttijdpensioenen is doorgeschoven van 2001 naar de eerste helft van 2002 in verband met capaciteitsproblemen.

Grondslag beleidsterrein 01Algemeen

Onder dit beleidsterrein worden naast de uitgaven voor het Kerndepartement en de Militaire Inlichtingendienst, de gemeenschappelijke uitgaven geraamd en verantwoord die niet specifiek aan enig krijgsmachtdeel zijn toe te wijzen.

Realisatie

De totaal geraamde en gerealiseerde uitgaven van het beleidsterrein Algemeen voor het jaar 2001 zijn als volgt te specificeren:

Toelichting

Toelichting op de verschillen beleidsterrein Algemeen Het relatief grote verschil tussen de begroting 2001 en de uiteindelijk realisatie vindt zijn oorzaak in twee ontwikkelingen. Intern onderzoek heeft bevestigd dat de uitgaven voor materiële uitgaven structureel hoger liggen dan geraamd. Hiertoe zijn inmiddels budgettaire maatregelen genomen. Daarnaast is artikel 01.29 Overige departementale uitgaven belast met € 20,8 miljoen als gevolg van een naheffingsaanslag loon-belastingpremie volksverzekering (lumpsum betaling voor in verband met fiscaal belast zijn van de van Rijkswege verstrekte voeding en huisvesting, dit als uitvloeisel van de nieuwe belastingwetgeving) en het intensiever gebruik van de Ziektenkostenvoorziening Defensiepersoneel.

01.20 Personeel en materieel

De grondslag van het artikel en het te voeren beleid

In dit artikel zijn de verplichtingen en uitgaven opgenomen die nodig zijn voor het functioneren van het ambtelijk apparaat van het Kerndepartement en de Militaire Inlichtingendienst (MID), samen vormend de Centrale Organisatie (CO), welke ieder als een afzonderlijk ressort zijn opgenomen.

Deze ressorts zijn opgebouwd uit de volgende artikelonderdelen:

• - 

  ambtelijk burgerpersoneel, waarin begrepen de loonkosten en overige tot het loon te rekenen kosten van de bewindslieden;

• - 

  militair personeel;

• - 

  overige personele uitgaven;

• - 

  materiële uitgaven.

Daarnaast worden nog bedragen voor wachtgelden voor het burgerpersoneel en het aandeel van het Kerndepartement in de uitvoeringskosten USZO op dit artikel geraamd.

Begroting Realisatie 2001               2001

Verschil

In % Begroting Realisatie Verschil          In%

2001               2001

Het ressort Kerndepartement (KD)

Algemeen

Het ressort Kerndepartement bestond in 2001, naast de algemene leiding (minister, staatssecretaris, secretaris-generaal en plaatsvervangend secretaris-generaal, inclusief enkele onder hem ressorterende diensten) uit de Defensiestaf, de directoraten-generaal Personeel, Materieel en Economie en Financiën alsmede de zelfstandige directies juridische zaken, algemene beleidszaken, voorlichting en de Defensie accountantsdienst. Voorts is nog een aantal bijzondere organisatie-eenheden toegevoegd, zoals de staf Inspecteur-Generaal Krijgsmacht en defensiepersoneel werkzaam bij de permanente vertegenwoordiging van het Koninkrijk der Nederlanden bij de Navo en de Weu.

Begroting Realisatie 2001               2001

Verschil

In % Begroting Realisatie 2001               2001

Verschil

In %

Toelichting op de verschillen

01.20.01 Ambtelijk burgerpersoneel

Ten laste van dit artikelonderdeel zijn de uitgaven voor salarissen, overwerk, toelagen, alsmede het aandeel in de sociale lasten betrekking hebbende op het burgerpersoneel van het KD verantwoord.

Naast een reguliere stijging van de uitgaven als gevolg van aanpassing van de uitgaven aan het loonpeil 2001, heeft in 2001 een nabetaling plaatsgevonden over 2000, als gevolg van het eerst in 2001 in plaats van ultimo 2000 afsluiten van het arbeidsvoorwaardenakkoord.

Zowel de sterkte van het KD als het gemiddeld salaris zijn gewijzigd. Dit heeft ertoe geleid dat de uitgaven voor het actief en niet-actief burger- personeel van het KD ruim € 2,4 miljoen hoger uitvallen. Deze stijging is wat betreft het actief-reguliere personeel toe te schrijven aan een bijstelling van de begrotingssterkte in 2001 waaronder uitgaven voor 4 VUIT-medewerkers (Veteranen UITvoerings-organisatie) en een stijging van de bezetting.

Daarnaast zijn er meer uitgaven benodigd geweest voor de Traineepool economie en financiën als gevolg van meer deelnemers aan deze pool.

Bij de categorie niet-actief personeel is de raming van zowel aantal als gemiddeld bedrag vooraf slechts bij benadering voorspelbaar. In deze categorie niet-actief personeel zijn ondergebracht: het langdurig ziek personeel, personeel met ouderschapsverlof en personen die gebruik maken van de PAS-regeling (partiële arbeidsparticipatie senioren).

01.20.02 Militair personeel

Ten laste van dit artikelonderdeel zijn de uitgaven voor salarissen, overwerk, toelagen, alsmede het aandeel in de sociale lasten betrekking hebbende op het militair personeel van het KD verantwoord.

01.20.03 Overige personele uitgaven

Ten laste van dit artikelonderdeel zijn de personele uitgaven anders dan salarissen verantwoord. Deze hebben zowel betrekking op burger- en militair personeel en zijn in sterke mate afhankelijk van de personeelssterkte. De uitgaven hebben onder meer betrekking op reizen, verplaatsen, representatie, persoonsgebonden toelagen en uitkeringen, onderwijs en opleidingen en inhuur van tijdelijk personeel.

Inhuur tijdelijk personeel

De stijging van de realisatie van dit artikelonderdeel wordt veroorzaakt door inhuur van duurder, niet voorzien, hoger gekwalificeerd personeel dan gebruikelijk.

Overige personele zaken

De stijging van de realisatie van dit artikelonderdeel wordt veroorzaakt door blijvend hogere uitgaven voor de ARBO in verband met de ARBO-wet en daarvan afgeleide zaken, als gevolg van intensivering van de wetgeving op dit gebied.

Employee benefits

De stijging van de realisatie van dit artikelonderdeel wordt veroorzaakt door vertraging bij het fietsproject in 2000. Hierdoor vond een verschuiving plaats naar 2001.

01.20.04 Materiële uitgaven

Ten laste van dit artikelonderdeel zijn de materiële uitgaven verantwoord. Het betreft hier uitgaven voor onder meer kleine bedrijfsmatige investeringen, huisvesting, bureauzaken, informatiesystemen, zaken van operationele aard, inventarisgoederen en klein materieel, data- en telecommu-nicatie-apparatuur, voertuigen en O-, I- en A-deskundigheid.

Toelichting op de verschillen

Intern onderzoek heeft tot de conclusie geleid dat, op basis van het huidige activiteitenniveau meer uitgaven zullen worden gerealiseerd dan oorspronkelijk (meerjarig) geraamd. Inmiddels zijn meerjarig budgettaire maatregelen genomen.

Inhuur O-, I-&A-deskundigheid

Met name hierop is een groot aantal incidentele posten geboekt. Dit wordt vooral veroorzaakt door activiteiten ten behoeve van het Defensie-brede IV-programma, de voorbereiding tot uitbesteding van de Defensie Telematica Organisatie (DTO), de overgang naar de Euro en de hoge beheerskosten voor het netwerk in verband met de overgang naar LAN 2000 en de gelijktijdige instandhouding van het oude netwerk.

Informatiesystemen

De verdergaande digitalisering en informatisering van informatievoorziening hebben geleid tot aanzienlijke meeruitgaven

Het ressort Militaire Inlichtingen Dienst (MID)

De MID voert zijn werkzaamheden uit op basis van de Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (WIV).

De uitgaven voor de bedrijfsvoering van de MID worden verantwoord onder artikel 01.20 Personeel en materieel op de artikelonderdelen 05 tot en met 08. Daarnaast is voor de MID een aanvullend bedrag geraamd op het artikel 01.22 Geheime uitgaven.

Begroting Realisatie 2001               2001

Verschil

In % Begroting Realisatie 2001               2001

Verschil

In %

01.20.05 Ambtelijk burgerpersoneel

Ten laste van dit artikelonderdeel zijn de uitgaven voor salarissen, overwerk, toelagen, alsmede het aandeel in de sociale lasten betrekking hebbende op het burgerpersoneel van de MID verantwoord.

01.20.06 Militair personeel

Ten laste van dit artikelonderdeel zijn de uitgaven voor salarissen, overwerk, toelagen, alsmede het aandeel in de sociale lasten betrekking hebbende op het militair personeel van de MID verantwoord.

Toelichting op de verschillen

Het lagere aantal BOT-ers (beroeps onbepaalde tijd) wordt veroorzaakt door een overheveling van 28 vte’n (€ 1,078 miljoen) naar de krijgsmachtdelen als uitvloeisel van de reorganisatie MID en 77 openstaande vacatures.

01.20.07 Overige personele uitgaven

Ten laste van dit artikelonderdeel zijn de personele uitgaven anders dan salarissen verantwoord. Deze hebben zowel betrekking op burger- en militair personeel en zijn in sterke mate afhankelijk van de personeelssterkte. De uitgaven hebben onder meer betrekking op reizen, verplaatsen,

representatie, persoonsgebonden toelagen en uitkeringen, onderwijs en opleidingen en inhuur van tijdelijk personeel.

Toelichting op de verschillen

Inhuur tijdelijk personeel

Op het onderdeel inhuur tijdelijk personeel is meer gerealiseerd vanwege het feit dat er een groot aantal openstaande vacatures bestaat (met name voor wat betreft de militaire functies) en derhalve meer capaciteit wordt ingehuurd dan begroot.

01.20.08 Materiële uitgaven

Ten laste van dit artikelonderdeel zijn de materiële uitgaven verantwoord. Het betreft hier uitgaven voor onder meer kleine bedrijfsmatige investeringen, huisvesting, bureauzaken, informatiesystemen, zaken van operationele aard, inventarisgoederen en klein materieel, data- en telecom-municatie-apparatuur en voertuigen.

Toelichting op de verschillen

O-, I- en A-deskundigheid

De projectkosten met betrekking tot kleine bedrijfsmatige investeringen betreffende de inhuur O-, I-, en A-deskundigheid zijn met ingang van 2001, verantwoord op het algemene subartikelonderdeel O-, I- en A-deskundig-heid en niet meer ten laste van de bedrijfsmatige investeringen

Overige persoonsgebonden materiële uitgaven

Voornamelijk als gevolg van het afsluiten van meer onderhoudscontracten dan verwacht vindt op dit onderdeel een hogere realisatie plaats.

Kleine bedrijfsmatige investeringen

Voor de materiële uitgaven is een onderrealisatie ontstaan door capaciteitsgebrek in het verwervingstraject en vertraging welke wordt veroorzaakt door onder andere de complexiteit van de nieuwe technologie.

In de begroting 2001 is een aantal beleidsintensiveringen voor de MID voorzien, welke ten dele in 2001 zijn gerealiseerd. Een deel van de intensiveringen zal in 2002 worden uitgevoerd.

Voor de beleidsintensivering Stabilisering Informatievoorziening MID geldt dit met name voor de projecten binnen het beveiligingsplan. Uitvoering van het beveiligingsplan zal zijn aanvang in 2002 krijgen, dit in tegenstelling tot de voorgenomen planning. Het niet kunnen uitwerken van het beveiligingsplan is veroorzaakt door capaciteitsproblemen binnen de MID. De uitlevering van 2Mb crypto-apparatuur is verlaat door het uitblijven van de goedkeuring (om veiligheidsredenen) van de BeveiligingsAutoriteit (BA).

Voor de beleidsintensivering Afdeling Verbindings Inlichtingen (AVI) geldt met name de temporisering van een aantal projecten naar aanleiding van de gebeurtenissen op 11 september in relatie tot de discussie van de satellietcommunicatie. Een kapitaalintensief project als INMARSAT is naar 2002 doorgeschoven.

Voor diverse andere grote materieelprojecten zijn reeds verplichtingen in 2001 aangegaan, echter deze komen pas in 2002 tot uitlevering en betaling. Deze projecten waren gepland en begroot in 2001 en geven mede nu een onderrealisatie op materiële uitgaven.

Artikelonderdeel 01.20.09 Wachtgelden en inactiviteitswedden De uitgaven op dit artikelonderdeel hebben betrekking op de diverse wachtgeldregelingen voor de burgerambtenaren van het KD en de MID. Separaat zichtbaar zijn de uitgaven voor wachtgelden in verband met het Sociaal Beleidskader (SBK) en de Uitstroom Bevorderende Maatregel Ouderen (UBMO).

Het beleid blijft er op gericht de instroom in de wachtgeldregelingen zoveel mogelijk te beperken door middel van een actieve herplaatsingsinspanning en het gebruik van SBK-instrumenten waaronder om-, her- en bijscholing. Sinds 1996 omvat dit artikel ook de uitgaven die betrekking hebben op de uitvoeringskosten van de Uitvoeringsinstelling Sociale Zekerheid voor Overheid en Onderwijs (USZO).

01.21 Subsidies en bijdragen

Ten laste van dit artikel zijn de uitgaven geraamd en verantwoord voor: – subsidies aan verschillende instellingen;

– bijdragen aan andere ministeries, ten behoeve van verenigingen, stichtingen en comités.

Subsidies worden verleend aan instellingen die voor Defensie een zeker nut hebben en mede afhankelijk zijn van financiële hulp van Defensie.

Begroting 2001

Realisatie 2001

Verschil

In %

Artikelonderdelen (bedragen x€ 1 000,-)

Uitgaven

Begroting 2001

Realisatie 2001

Verschil

In %

Toelichting op de verschillen

Het verschil van per saldo € 2,834 miljoen heeft de volgende oorzaken:

• - 

  de uitgaven zijn aangepast voor loonbijstelling naar het niveau 2001

• - 

  de betaling aan de Adviesraad Internationale Vraagstukken welke was geraamd ten laste van artikel 01.20;

• - 

  extra uitgaven ten behoeve van TNO als gevolg van de verzakelijking TNO;

• - 

  de verhoging van de bijdrage aan de Stichting Dienstverlening Veteranen betreffende personele lasten verbonden aan de wetenschappelijk onderzoeker die tewerk wordt gesteld bij deze stichting;

• - 

  een verhoging van de uitgaven ten behoeve van de Stichting Koepelorganisatie militaire tehuizen en de Stichting bijzondere scholen voor onderwijs op algemene grondslag.

Naast deze extra uitgaven zijn er ook enkele minderuitgaven:

• - 

  door het onderbrengen van het Nationaal Bureau voor Verbindingsbeveiliging bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties zijn de geraamde uitgaven niet tot betaling gekomen;

• - 

  omdat nog geen overeenstemming is bereikt met de eigenaar van de Collectie Visser zijn de hiervoor geraamde uitgaven niet gerealiseerd.

De in de staat vermelde verplichtingenmutatie van € 10,940 miljoen op dit artikel is het gevolg van het aangaan van een meerjarige verplichting in verband met de verzakelijking van TNO.

01.22 Geheime uitgaven

Overeenkomstig artikel 19 van de Comptabiliteitswet 1976 en de regeling Rijksbegrotingsvoorschriften, is dit artikel bij Defensie aangewezen als het artikel waarop de geheime uitgaven zijn verantwoord.

Toelichting op de verschillen

De verhoging van de verplichtingen en uitgaven betreft een intensivering en uitbreiding van taken voortvloeiend uit de invoering van de Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (WIV).

De geheime uitgaven die worden verantwoord door de MID, worden gecontroleerd door de President van de Algemene Rekenkamer en een daartoe aangewezen accountant van de departementale accountantsdienst. Het beleid is erop gericht de onder dit artikel verantwoorde uitgaven tot het strikt noodzakelijke te beperken.

01.23 Internationale verplichtingen

De gemeenschappelijk gefinancierde Navo-programma’s, waaraan Nederland deelneemt, betreft hier met name het Navo Veiligheids Investeringsprogramma, de bijdrage aan de Militaire Begroting van de Navo en de investeringen en exploitatie van het Airborne Early Warning en Control System (Awacs).

Toelichting op de verschillen

Navo Veiligheids Investeringsprojecten in Nederland De lagere realisatie van de verplichtingen met € 6,509 miljoen en de uitgaven met € 9,862 miljoen is veroorzaakt door vertraging in de uitvoering van Navo-infrastructuurprojecten. Met name architect- en engineering werkzaamheden nemen meer tijd en capaciteit in beslag dan aanvankelijk voorzien.

Exploitatie AWACS

De hogere exploitatie-uitgaven en verplichtingen zijn toe te schrijven aan de verhoogde inzet van de middelen als gevolg van «vredesoperaties» en de activiteiten naar aanleiding van het «11 september» incident. Het verhoogde brandstofverbruik en daarbij gerelateerde hoge dollarkoers is hier mede debet aan.

01.24 Garanties

De in de begroting 2001 opgenomen garanties zijn reeds in voorgaande jaren aangegaan en hebben in 2001 niet geleid tot uitgaven. Bij de toelichting op de Saldibalans is een garantiebijlage opgenomen.

01.25 Milieumaatregelen

Ten laste van dit artikel zijn de uitgaven verantwoord voor aan milieumaatregelen gerelateerd wetenschappelijk onderzoek. Daarnaast worden hier ook contributies aan milieu-organisaties en de inhuur van externe deskundigen op milieugebied verantwoord.

Toelichting op de verschillen

De lagere realisatie van de uitgaven op dit artikel met € 3,652 miljoen wordt veroorzaakt door:

• - 

  het ten laste van het beleidsterrein Koninklijke Marine verantwoorden van € 1,997 miljoen in verband met het asbest-veilig maken van de Zuiderkruis;

• - 

  een toename van onderzoeken naar onder andere schietactiviteiten in het Waddengebied en een onvoorzien asbestonderzoek op Volkel, dat in 2000 is uitgevoerd en waarvan de betaling in 2001 heeft plaatsgevonden.

01.26 Technologie-ontwikkeling

Algemeen

Ten laste van dit artikel zijn de uitgaven geraamd en verantwoord voor de ontwikkeling en toepassing van (technologische) kennis ten behoeve van Defensie. Deze activiteiten worden – vaak in internationaal verband – uitgevoerd door Nederlandse bedrijven, (onderzoeks)instellingen en universiteiten. Incidenteel wordt uit dit artikel ook bijgedragen aan een materieelontwikkelingsproject voor een krijgsmachtdeel, indien de ontwikkeling van nieuwe technologische kennis een belangrijk deel van een dergelijk project uitmaakt. Het ministerie van Economische Zaken neemt financieel deel aan technologie- en materieelontwikkelingsprojecten indien hierdoor de internationale concurrentiepositie van de Nederlandse industrie wordt verbeterd. Het overleg aangaande de financiële bijdrage van het ministerie van Economische Zaken vindt plaats in de commissie ontwikkeling defensiematerieel (Codema).

Toelichting op de verschillen

De hogere uitgaven op dit artikel met € 1,517 miljoen worden verklaard door extra uitgaven voor een groot aantal kleine projecten welke gefinancierd worden door de krijgsmachtdelen. Dit betreft ondermeer:

• - 

  de afsluitende werkzaamheden Humanitair Ontmijnen 2000;

• - 

  het project «Small Parafoil Autonomous Delivery System» en

• - 

  epidemiologisch- en literatuuronderzoek.

Daarnaast is het project «Stress gerelateerde aandoeningen bij militairen na uitzending», waarvoor gelden waren geraamd, ten laste van het Dico-budget verantwoord.

Artikel 01.27 Loonbijstelling

Via dit artikel worden de ontvangen bedragen voor de loonbijstelling over de beleidsterreinen verdeeld.

Toelichting

Aan het bedrag van de ontwerpbegroting 2001, waarin met name de gelden voor het nog niet in 2000 afgesloten arbeidsvoorwaardenakkoord 2000-2001 zijn begrepen, is voor een bedrag van € 60,8 miljoen geld voor nieuw P-beleid toegevoegd en is het geld voor eerder genoemd akkoord dat betrekking had op 2000, via de eindejaarsmarge eveneens aan 2001 toegevoegd (€ 125,4 miljoen). Na afsluiting van het akkoord 2000-2001, zijn de gelden betrekking hebbend op zowel 2000 als de doorwerking daarvan in 2001, aan de beleidsterreinen uitgedeeld. Bij eerste suppletore begroting 2001 is voor een bedrag van € 190,6 miljoen toegevoegd ten behoeve de loonbijstelling 2001 en de uit de Voorjaarsnotabesluitvormig voortvloeiende budgettoevoegingen. In dit kader kan de € 20,8 miljoen genoemd worden voor de afkoopsom met de belastingdienst voor loon in natura voor de militairen. In combinatie met het afsluiten in 2001 van het arbeidsvoorwaardenakkoord 2001-2003, is vervolgens totaal € 166,7 miljoen aan de beleids- terreinen uitgedeeld. Bij de slotwet 2001 is het op dit artikel resterende bedrag (€ 18,8 miljoen) aan het arbeidsvoorwaardengeld voor 2002 toegevoegd.

De verdeling over de beleidsterreinen van de loonbijstelling 2000 en 2001 in 2001 is als volgt (x € 1000):

Artikel 01.28 Prijsbijstelling

Via dit artikel worden de ontvangen bedragen voor de prijsbijstelling over de beleidsterreinen verdeeld.

Toelichting

Het op dit artikel initieel geraamde bedrag is grotendeels aangewend via het artikel 01.27 Loonbijstelling voor de al tijdens de opstelling van de Defensienota ontwikkelde maatregelen voor P-beleid. Tijdens de begrotingsuitvoering 2001 is voor een bedrag van € 116,8 miljoen prijsbijstelling aan de Defensiebegroting toegevoegd en over de daartoe in aanmerking komende artikelen van de beleidsterreinen verdeeld.

01.29 Overige interdepartementale uitgaven

Ten laste van dit artikel zijn de uitgaven verantwoord ten behoeve van het gehele ministerie van Defensie. Het betreft uitgaven voor:

– voorlichting;

– schadevergoedingen;

– hulpprogramma’s aan Navo-lidstaten, zoals steun aan landen met «developing defence Industries» (DDI);

– samenwerkingsprogramma’s met de Midden- en Oost-Europese landen waaronder uitgaven voor wapenbeheersing;

– exploitatiekosten van het Weu-satellietcentrum;

– overige uitgaven, zoals drukwerk en publicatiekosten en de uitgaven in het kader van de wettelijke bepalingen omtrent telecommunicatie en frequentiebeheer;

– uitgaven met betrekking tot bouwactiviteiten (artikelonderdeel 05.

Infrastructuur). Op dit artikelonderdeel worden momenteel de uitgaven verantwoord die betrekking hebben op kosten van renovaties en onderhoud van de defensiegebouwen in gebruik bij TNO/DO;

– uitgaven met betrekking tot de Ziektekostenvoorziening Defensiepersoneel (ZVD-regeling);

– de rentebedragen in het kader van de vermogensconversie agentschappen.

Toelichting op de verschillen

Overige uitgaven

De extra uitgaven worden voornamelijk veroorzaakt door de betaling aan de belastingdienst van een lumpsum van € 20,807 miljoen. Dit betreft, als uitvloeisel van het nieuwe belastingstelsel, een betaling voor de fiscalisering van de van Rijkswege verstrekte voeding en huisvesting aan daarvoor in aanmerking komende militairen.

ZVD-regeling

De hogere realisatie bij de Ziektekostenvoorziening Defensiepersoneel wordt grotendeels veroorzaakt doordat een groter aantal werknemers gebruikt gemaakt heeft van deze regeling.

• 02. 

  Beleidsterrein Pensioenen en uitkeringen

02.02 Militaire pensioenen en uitkeringen

Per 1 juni 2001 zijn als gevolg van het contract «Kapitaaldekking militaire pensioenen» de diensttijdpensioenen, nabestaandenpensioenen en invaliditeitspensioenen (65+) in beheer bij het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds (ABP). De uitkeringen in verband met de Uitkeringswet gewezen militairen (UKW), de invaliditeitspensioenen en arbeidsongeschiktheid (65-) waren in 2001 in handen van de Uitvoeringsinstelling Sociale Zekerheid voor Overheid en Onderwijs (USZO).

De leeftijdsopbouwvan het bestand gewezen militair personeel is niet altijd evenwichtig. Dit werkt door in de uitgaven voor pensioenen en uitkeringen.

Daarnaast worden op dit artikel ook de uitgaven geraamd en verantwoord die betrekking hebben op uitkeringen in het kader van het veteranenbeleid.

Toelichting op de verschillen per artikelonderdeel

De overrealisatie van het budget vindt zijn oorzaak voornamelijk in mutaties met een technisch karakter. Het uitgavenniveau is aangepast aan het loonpeil 2001, terwijl tevens een nabetaling heeft plaatsgevonden als gevolg van het eerst in februari 2001 afsluiten van het arbeidsvoorwaardencontract voor het jaar 2000. Voor wat betreft de UKW-regeling blijkt dat er een hogere instroom dan geraamd heeft plaatsgevonden.

Topprioriteiten

Voor 2001 zijn naar aanleiding van de respectievelijke rapporten van de Defensie Accountantsdienst (DEFAC) alsmede de door de CO zelf onderkende knelpunten in de financiële en materiële processen, de volgende topprioriteiten ter verbetering van het financieel en materieel beheer geformuleerd:

+ opzet en werking financieel beheer; + stimulering verbetermaatregelen 2000 en 2001;

+ ondersteuning planning en control-taken bij beschikkende functionarissen; + actualisering onderhoudsorganisatie AO (financiële processen); + borging interne controle en Audit functie; + opzet en werking monitor materieel beheer.

Opzet, bestaan en werking van de topprioriteiten financieel en materieel beheer zijn gerealiseerd. Onverminderde aandacht van het lijnmanagement blijft nodig voor de werking van het financieel en materieel beheer.

• 03. 

  Beleidsterrein Koninklijke Marine

Algemene beleidsdoelstelling

De Koninklijke Marine draagt met de zeestrijdkrachten bij aan de hoofddoelstelling van de krijgsmacht:

+ de bescherming van de integriteit van het eigen en bondgenootschappelijk grondgebied, inclusief de Nederlandse Antillen en Aruba; + de bevordering van de internationale rechtsorde en stabiliteit;

+ ondersteuning van de civiele autoriteiten bij rechtshandhaving, rampenbestrijding en humanitaire hulp.

Bijzonderheden betreffende de inzet

UNMEE

De aanwezigheid van de UNMEE-vredesmacht in het grensgebied tussen Ethiopië en Eritrea gedurende het voorjaar heeft, gelet op de normalisering van de lokale situatie, het beoogde doel bereikt. Met de terugkeer van de Hr.Ms. Rotterdam uit Massawa op 15 juli 2001 is de operatie UNMEE afgesloten.

Bijdrage aan de strijd tegen het terrorisme

De terroristische aanval op de Verenigde Staten van 11 september jl. heeft gevolgen gehad bij de invulling van elk van de drie hoofdtaken van de Koninklijke Marine en een grote invloed uitgeoefend op de activiteiten in de laatste helft van 2001.

Kort na 11 september 2001 is door de Verenigde Staten een beroep gedaan op de Koninklijke Marine voor extra inzet in het Caribisch gebied; deze «Backfill» bestaat uit een fregat met maritieme helikopter en een extra Orion patrouillevliegtuig (Kamerstuk 27 925, nr 26). Vanaf begin oktober zijn twee fregatten als onderdeel van de Immediate Reaction Forces ingezet in de Middellandse Zee, al spoedig aangevuld met als eerste stap de extra inzet van het bevoorradingsschip Hr.Ms. Amsterdam. De voorbereidingen voor de operatie Enduring Freedom zijn in de maanden oktober en november uitgevoerd, met het vertrek op 10 december van Hr.Ms. Philips van Almonde naar het gebied rond het Arabische schiereiland als eerste stap.

Valutakoersen en brandstofprijzen

Het begrotingsjaar 2001 wordt voorts gekenmerkt door een grote druk op de exploitatie als gevolg van de hoge koers van de dollar, het Britse pond en de Antilliaanse gulden en de hoge brandstofprijzen. Bij de tweede suppletore begroting is ter gedeeltelijke compensatie van de hoge dollarkoers budget toegevoegd waardoor de geplande activiteiten voor het overgrote deel doorgang hebben kunnen vinden.

Realisatie

De totaal geraamde en gerealiseerde uitgaven van het beleidsterrein Koninklijke Marine voor het jaar 2001 zijn als volgt te specificeren:

Toelichting op de realisatiecijfers

De toename van de totale uitgaven is met name bepaald door loon- en prijsbijstellingen, onder andere als gevolg van de BTW stijging van 17,5% naar 19% en aan de CAO-gerelateerde overige personele uitgaven voor verplaatsen en reiskosten.

Ondanks de lagere realisatie van de begrotingssterkte militair personeel is in het artikel personeel en materieel de realisatie, per saldo, toegenomen door de aanzienlijk hogere valutakoersen (de dollar, gemiddeld € 1,125 ten opzichte van begroot € 0,88; het Britse pond; de Antilliaanse gulden) en de hoge brandstofprijzen.

In de uitwerking van de verschillen per artikelonderdeel bij de ressorts worden andere specifieke factoren van invloed op de realisatie bruto toegelicht.

De realisatie van groot materieel en infrastructuur is ondanks de toevoeging van de prijsbijstelling als gevolg van een groot aantal salderende mutaties, die bij de onderscheiden artikelonderdelen worden toegelicht, per saldo minder toegenomen.

03.20 Personeel en materieel

Grondslag

De uitgaven binnen dit artikel zijn bij de Koninklijke Marine verdeeld over vijf ressorts, te weten: Commandant der Zeemacht in Nederland, Commandant der Zeemacht in het Caribisch gebied, Commandant Korps Mariniers, Ondersteunende eenheden en Admiraliteit. De uitgaven voor wachtgelden en inactiviteitswedden worden eveneens op dit artikel geraamd en verantwoord.

Het beleid is georiënteerd op een resultaat gerichte bedrijfsvoering, waarbij budgetten en beheersbevoegdheden zoveel als mogelijk decentraal worden neergelegd. Daarmee wordt beoogd de doelmatigheid van opereren te verhogen. De decentrale manager, in casu de commandant of directeur van de Resultaat Verantwoordelijke Eenheid (RVE), wordt daarmee in staat gesteld de middelen (personeel, materieel en financiën) optimaal in te zetten.

Operationele doelstellingen

De operationele doelstellingen van de ressorts CZMNED, CZMCARIB en CKMARNS geven een overzicht van de inzetbaarheid van de eenheden in aantal en verdeeld naar reactietijd. Bijzonderheden worden onder de respectievelijke tabellen en overzichten toegelicht.

Onderverdelingnaar artikelonderdeel

De personele en materiële uitgaven worden per ressort onderverdeeld in vier artikelonderdelen. Deze artikelonderdelen zijn:

+ ambtelijk burgerpersoneel waarop de uitgaven voor salarissen, overwerk, toelagen, alsmede het aandeel in de sociale lasten betrekking hebbende op het burgerpersoneel worden verantwoord;

+ militair personeel met de uitgaven voor salarissen, overwerk, toelagen, alsmede het aandeel in de sociale lasten betrekking hebbende op het militair personeel;

+ overige personele uitgaven waarop de personele uitgaven anders dan salarissen worden verantwoord. Deze uitgaven hebben betrekking op burger- en militair personeel, zijn in sterke mate afhankelijk van de personeelssterkte en de activiteitsplanning en betreffen onder meer kleding en uitrusting, voeding, reizen, verplaatsen, onderwijs en opleidingen, voorziening woonruimte en de inhuur van tijdelijk personeel;

+ materiële uitgaven waarop de uitgaven voor materiële exploitatie worden verantwoord. Het betreft hier uitgaven voor onder meer huisvesting, kleine bedrijfsmatige investeringen, bureauzaken, informatiesystemen, data- en telecommunicatie, uitbesteding aan O-, I- en A-deskundigen, zaken van operationele aard, inventarisgoederen en klein materieel, onderhoud en herstel van het materieel, onderhoud van gebouwen en terreinen, brandstoffen olie en smeermiddelen, bedrijfsstoffen en bevoorrading.

Ressort Commandant der Zeemacht in Nederland

Grondslag

Het ressort Commandant der Zeemacht in Nederland (CZMNED) bestaat uit de Groep Escorte Schepen, de Groep Maritieme Helikopters, de Groep Maritieme Patrouillevliegtuigen, de Onderzeedienst, de Mijnendienst en de overige eenheden van CZMNED, zoals het Maritiem Hoofdkwartier Nederland, het commandement, kazernes en walinrichtingen.

Operationele doelstellingen

Noten

Twee direct inzetbare fregatten zijn permanent ingedeeld als Immediate Reaction Forces (IRF) eenheid. In het kader van de bevordering van de internationale rechtsorde en de strijd tegen het terrorisme zijn de IRF eenheden daadwerkelijk ingezet voor de operatie Active Endeavour. Bij deze operatie is één korte termijn inzetbaar bevoorradingsschip additioneel ingezet. Vanaf 10 december 2001 is één extra fregat ingezet voor de operatie Enduring Freedom (Brief van de Minister D2001003863 dd 30-11-2001).

Het trainings- en oefenprogramma van de korte termijn inzetbare fregatten is in het najaar aangepast in verband met de internationale ontwikkelingen.

Als gevolg van de beperkte beschikbaarheid van personeel van de wapentechnische dienst vliegtuigmaker en in mindere mate vliegers en waarnemers is voor drie van de zeven korte termijn inzetbare fregatten een volledige boordvluchteenheid met Maritieme helikopter beschikbaar.

Aan het eind van 2001 is het aantal direct inzetbare mijnenbestrijdingsvaartuigen vier en het aantal lange termijn inzetbare eenheden twee waarmee de doelstelling uit de Defensienota (met als eindtotaal twaalf eenheden) is gerealiseerd.

Als gevolg van problemen met de huidige sonarinstallaties voldoet één mijnenbestrijdingsvaartuig aan de vereiste korte termijn inzetbaarheid en zijn de drie lange termijn inzetbare eenheden niet-materieel gereed. Na de modernisering van de Sonar C-2 in het kader van het PAM-project zullen de mijnenbestrijdingsvaartuigen weer voldoen aan hun materiële gereedheid op dit gebied. Voor de direct inzetbare mijnenbestrijdings-vaartuigen zijn nog werkende installaties beschikbaar.

Gedurende 2001 zijn diverse malen Maritieme patrouillevliegtuigen ingezet ten behoeve van verificatiemissies boven Kosovo. In het kader van Enduring Freedom zijn twee Maritieme patrouillevliegtuigen op afroep beschikbaar (Brief van de Minister D200 100 3863 dd 30–11–2001).

Gerealiseerde activiteiten

Het ressort CZMNED heeft als hoofdactiviteiten het inzetbaar maken en houden van de operationele eenheden van de vloot en het inzetten van die operationele eenheden.

De permanente deelname van een fregat in de Standing Naval Forces Atlantic (STANAVFORLANT), een tweede fregat in de Standing Naval Forces Mediterranean (STANAVFORMED) en een mijnenbestrijdings-vaartuigen aan de Mine Counter Measure Force North (MCMFORNORTH), de inzet van vaardagen en vlieguren ten behoeve van de Kustwacht Nederland en de deelname aan grotere oefeningen geven invulling aan de hoofdactiviteiten inzetbaar maken en houden van operationele eenheden.

In 2001 zijn Maritieme patrouillevliegtuigen ingezet als bijdrage aan de KFOR verificatiemissie boven Kosovo en is in juni en juli 2001 de Hr.Ms. Rotterdam ingezet ter ondersteuning van de terugkeer van de uitgezonden eenheden in het kader van de United Nations Mission in Ethiopia and Eritrea (UNMEE).

Naar aanleiding van de gebeurtenissen op 11 september zijn ter bevordering van de internationale rechtsorde en de strijd tegen het terrorisme twee fregatten ingezet als onderdeel van de Immediate Reaction Forces (IRF) voor de operatie Active Endeavour. Op verzoek van Supreme Allied Commander Atlantic is additioneel één bevoorrader aan deze operatie

2

3

5

6

toegevoegd. In december is het fregat Hr.Ms. Philips van Almonde vertrokken naar het gebied rond het Arabisch schiereiland in het kader van de operatie Enduring Freedom.

Prestatie-indicatoren

Meeteenheid

Begroot Realisatie

Verschil

In %

Groep escorteschepen (*1)                                     vaardagen

Groep maritieme helikopters (*1)                          vlieguren

Groep maritieme patrouillevliegtuigen                vlieguren

Onderzeedienst                                                          vaardagen

Mijnendienst                                                              vaardagen

Noot

*1: Als gevolg van de inzet in het kader van de bevordering van de internationale rechtsorde zijn meer vaardagen Groep escorteschepen en vlieguren Groep Maritieme helikopters gemaakt dan begroot. De toename van het aantal vaardagen Groep escorteschepen is getemperd als gevolg van de aanpassing van het vaarschema voor de korte termijn inzetbare eenheden.

Realisatiecijfers

Toelichting op verschillen

03.20.02 Militair personeel

Ondanks de toevoeging van de loonbijstelling is de toename van de realisatie minder hoog omdat de gerealiseerde sterkte als gevolg van vacatures achterblijft bij de begrote sterkte.

03.20.03 Overige personele uitgaven

De aanhoudende vacatureproblematiek binnen het ressort CZMNED maakt het noodzakelijk extra personeel in te huren teneinde de continuïteit in de uitvoering van de taken zeker te stellen. Hierdoor is de realisatie van verplichtingen en uitgaven hoger dan geraamd.

03.20.04 Materiële uitgaven

De hogere realisatie van de verplichtingen en de uitgaven is naast de hoge dollarkoers en brandstofprijzen veroorzaakt door de afgesloten service level agreements (SLA’s) met de Defensie Telematica Organisatie, de hogere uitgaven voor groot en klein onderhoud en de bijstellingen van de contracten voor de instandhouding van Maritieme helikopters en Maritieme patrouillevliegtuigen.

Ressort Commandant der Zeemacht in het Caribisch gebied

Grondslag

Het ressort Commandant der Zeemacht in het Caribisch gebied (CZMCA-RIB) bestaat uit het Commandement der Zeemacht in het Caribisch gebied, de Marinebasis Parera en de Marinekazerne Suffisant te Curac¸ao en de Marinierskazerne Savaneta te Aruba, de Antilliaanse en Arubaanse militie, Hr.Ms. Pelikaan en de radiostations in het Caribisch gebied. Voorts heeft CZMCARIB de beschikking over twee infanteriecompagnieën en een ondersteuningspeloton die tot juli 2001 deel uit hebben gemaakt van het gedeeltelijk mobilisabele Vierde Mariniersbataljon en na deze datum van het operationele Derde Mariniersbataljon.

Tevens beschikt CZMCARIB over het stationsschip met aan boord een Maritieme helikopter en over drie Maritieme patrouillevliegtuigen die zijn opgenomen bij het ressort CZMNED en de overige eenheden van de Nederlandse strijdkrachten indien zij opereren in het Caribisch gebied, twee helikopters voor helikoptervliegopleiding (HVO) en (resterende capaciteit) voor de kustwacht Nederlandse Antillen en Aruba.

Operationele doelstellingen

Gereedheidstermijn

Direct inzetbaar Korte termijn inzetbaar Lange termijn inzetbaar Begroot Realisatie         Begroot Realisatie          Begroot Realisatie

Type eenheid

Fregatten

Ondersteuningsvaartuigen Maritieme patrouillevliegtuigen Marinierspeloton met gevechtsondersteuning Marinierspeloton Antilliaanse militie Marinierspeloton Arubaanse militie

Noot

¹ De Antilliaanse en Arubaanse militie zijn gedurende 2001 niet volledig gevuld geweest.

Gerealiseerde activiteiten

De Koninklijke Marine is belast met de verdediging van de Nederlandse Antillen en Aruba. De eenheden worden daarnaast ingezet voor de Kustwacht Nederlandse Antillen en Aruba. De inzet van de eenheden resulteerde in een groot aantal drugsvangsten, naast de onderschepping van verdovende middelen door eigen eenheden van de Kustwacht. Na 11 september jl. hebben de Verenigde Staten hun militaire middelen in het Caribisch gebied sterk verminderd ten behoeve van hun «homeland defence». Nederland heeft op verzoek van de Verenigde Staten de counter drugs operaties geïntensiveerd met de aanwezige eenheden.

De gerealiseerde operationele oefenactiviteiten stonden in het licht van amfibische trainingen en oefeningen ter versterking van de territoriale integriteit van de Nederlandse Antillen en Aruba. De oefeningen zijn uitgevoerd in een breed internationaal kader.

Het orkaanseizoen was betrekkelijk rustig, wel is in samenwerking met de civiele autoriteiten een oefening gehouden op de Bovenwindse eilanden. Tevens is gedurende het jaar civiele bijstand bijstand verleend bij respectievelijk de bewaking en het verbeteren van de beveiligingsinfrastructuur van de Bon Futuro gevangenis op Curac¸ao.

Prestatie-indicatoren

Meeteenheid

Begroot Realisatie

Verschil

In %

Schepen

Maritieme patrouillevliegtuigen

Helikopters

Marinierspelotons¹ AntMil/AruMil²

Vaardagen

Vlieguren

Vlieguren

Mensoefendagen

Mensoefendagen

Noten

De onderrealisatie marinierspelotons is onder andere ontstaan door het uitvallen van oefeningen met de Franse eenheden op Martinique en in

Frans Guyana en oefeningen met de Verenigde Staten alsmede door het verlenen van de technische bijstand bij de Bon Futuro gevangenis te

Curac¸ao.

De Antilliaanse en Arubaanse militie heeft in 2001 minder mensoefendagen gerealiseerd dan begroot als gevolg van de gewijzigde taakstelling,

de niet volledig gevulde regelnummers en de vervallen gezamenlijke oefeningen met de mariniers.

Realisatiecijfers

Toelichting op de verschillen

03.20.05 Ambtelijk burgerpersoneel

De salarissen van het lokale burgerpersoneel worden betaald door tussenkomst van de Landsregering op basis van inningsopdrachten. De achterstand in verzending van deze opdrachten is gedurende het jaar ingelopen waardoor de uitgaven en verplichtingen hoger zijn dan oorspronkelijk begroot.

03.20.06 Militair personeel

De toename in de realisatie van de uitgaven en verplichtingen is getemperd omdat in de maanden augustus en september de salarissen van de mariniers in het ressort zijn doorbelast op de begroting van het ressort commandant Korps Mariniers als gevolg van het operationeel stellen van het derde mariniersbataljon.

2

03.20.07 Overige personele uitgaven

Uit oogpunt van adequate personeelszorg kunnen gezinsleden van uitgezonden militairen passend (middelbaar) onderwijs genieten. Om deze zorg te kunnen continueren zijn overeenkomsten gesloten met Nederlandstalige scholen op Curac¸ao en Aruba. Tevens is de boekingssystematiek voor voorschotten onderwijskosten aangepast waardoor de verplichtingen en uitgaven totaal hoger zijn dan begroot.

Ressort Commandant van het Korps Mariniers

Grondslag

Het ressort Commandant van het Korps Mariniers (CKMARNS) bestaat uit het hoofdkwartier van CKMARNS, de Groep Operationele Eenheden Mariniers (GOEM), de marinierskazernes te Doorn, Rotterdam en Texel, het Mariniersopleidingscentrum, de gevechtsveldreserve en de bewakingsdetachementen en de Marinierskapel van de Koninklijke Marine.

In de GOEM zijn de operationele eenheden ondergebracht. In vredestijd bestaat de GOEM uit het eerste en tweede mariniersbataljon, het gevechtssteunbataljon, het amfibisch ondersteuningsbataljon en het logistiek bataljon. De Bijzondere Bijstands Eenheid (BBE-M) is een onderdeel van het gevechtssteunbataljon. Het derde mariniersbataljon is in augustus 2001 geactiveerd en gestart is met vulling van het stafelement van het bataljon. De eenheden van het derde mariniers bataljon, geplaatst in het Caribisch gebied, vallen onder het operationeel gezag van CZMCARIB.

Operationele doelstellingen

Noot

¹ Het direct inzetbare bataljon heeft ondersteund door eenheden van onder andere het logistiek bataljon en het gevechtssteunbataljon in de eerste helft van 2001 de operatie UNMEE uitgevoerd. Na terugkeer is een intensief trainingsprogramma opgezet dat doorloopt tot medio 2002 waarna het direct inzetbare bataljon weer volledig beschikbaar is. De gereedheid van de korte termijn inzetbare eenheden die door UNMEE en de inzet voor de mond- en klauwzeer-(MKZ)-crisis was teruggelopen, is in het najaar van 2001 weer op peil gebracht.

Gerealiseerde activiteiten

Gedurende het eerste half jaar zijn eenheden van het Korps Mariniers, ondersteund door vlootpersoneel en personeel van andere krijgsmachtdelen, uitgezonden in het kader van de United Nations Mission in Ethiopia and Eritrea (UNMEE). Hier is tevens de ondersteuning bijgekomen in het kader van de MKZ-crisis. In de tweede helft van 2001 zijn de reguliere activiteiten in het kader van oefenen- en opwerken weer ter hand genomen. Ook heeft de BBE-M, als onmiddelijk inzetbare eenheid, militaire bijstand verleend bij de bewaking van de tunnels nabij Rotterdam en Amsterdam op 27 september 2001.

Prestatie-indicatoren

Meeteenheid

Begroot Realisatie          Verschil

In %

Operationele marinierseenheden¹

Mensoefendagen

139 681

74 121

65 560

47%

Noot

¹ Als gevolg van de operatie UNMEE en de MKZ-crises is het overgrote deel van de Groep Operationele Eenheden Mariniers gedurende de eerste acht maanden van het jaar daadwerkelijk ingezet waardoor een groot aantal oorspronkelijk geplande oefeningen is komen te vervallen.

Realisatiecijfers

Toelichting op de verschillen

03.20.10 Militair personeel en 03.20.11 Overige personele uitgaven Door de uitbreiding van de begrotingssterkte als gevolg van de instroom van personeel voor het derde mariniersbataljon en het doorbelasten van mariniers binnen het ressort CZMCARIB in de maanden augustus en september is de realisatietoename hoger dan verwacht.

03.20.12 Materiële uitgaven

In het jaar 2001 is het Korps Mariniers ingezet bij de vredesoperatie UNMEE. De uitgavenreductie als gevolg van het wegvallen van activiteiten is ingezet ten behoeve van de uitgaven van deze operatie. Een deel hiervan heeft betrekking op de voorraad specifieke mariniersartikelen. In verband met de levertijden die over de jaargrens lopen is de realisatie per saldo lager dan begroot.

Ressort Ondersteunende Eenheden

Grondslag

Het ressort Ondersteunende eenheden bestaat uit het Marinebedrijf (MB), het Centrum voor Automatisering Wapen- en Commando Systemen (CAWCS), de Opleidingseenheden van de Koninklijke Marine (OKM) en het Koninklijk Instituut voor de Marine (KIM).

Gerealiseerde activiteiten

De activiteiten van het ressort Ondersteunende Eenheden zijn er op gericht voorwaarden te scheppen zodat de eenheden van de Koninklijke Marine in materieel en in personeel opzicht kunnen voldoen aan de vereiste operationele doelstellingen.

Prestatie-indicatoren

Marinebedrijf

Noten

¹     In het kader van het optimalisering van het onderhoudsproces is als proef het meerjarig onderhoud (MJO) van één multipurposefregat omgezet in een tussentijds onderhoud (TTO).

²     De uren engineering betreffen het ontwerpen en ontwikkelen van kleine verbeteringen die voortkomen uit materieelgebruik; tevens valt het configuratiebeheer hieronder. De over-realisatie wordt veroorzaakt door bijstelling van de engineering-activiteiten.

Opleidingseenheden

Noten

De realisatie van de initiële opleidingen en functie-opleidingen is achtergebleven omdat het resultaat van de werving minder is dan begroot waardoor minder personen gestart zijn met deze opleidingen.

Het aantal gepubliceerde artikelen en algemene publicaties is hoger dan begroot en het aantal rapporten is kleiner dan geprognotiseerd. Hierdoor zijn per saldo minder publicaties gerealiseerd dan begroot.

Realisatiecijfers

Toelichting op de verschillen

03.20.13 Ambtelijk burgerpersoneel

Toevoeging van de loonbijstellingen en een hogere gerealiseerde sterkte binnen het totale ressort Ondersteunende eenheden leidt tot een hogere realisatie op dit artikelonderdeel.

03.20.14 Militair personeel

De toename van de realisatie als gevolg van de loonbijstelling in dit budget is getemperd door vacatures binnen het ressort Ondersteunende eenheden.

03.20.15 Overige personele uitgaven

Als gevolg van vacatures is meer personeel ingehuurd bij het Marine-bedrijf en het CAWCS. De geplande opleidingen zijn niet geheel gerealiseerd, zoals de vakopleiding matroos technische dienst vliegtuigmaker, bedrijfshulpverleningsopleidingen, leerovereenkomst ROC (instroom technisch personeel), vlieginstructeur opleiding en de opleiding Mountain Flying. Voorts is een aantal cursussen in de Verenigde Staten niet tot realisatie gekomen waardoor minder uitgaven en verplichtingen zijn gerealiseerd dan begroot. Per saldo is de realisatie hoger dan begroot.

03.20.16 Materiële uitgaven

Door vertraging in de realisatie van trainingssystemen is de realisatie lager. Per saldo is door een overheveling van budgetten voor intendance-artikelen als gevolg van verdere decentralisatie van taken en bevoegdheden in het kader van het Verbeterd Economisch Beheer (VEB), door de afgesloten service level agreements (SLA’s) met de Defensie Telematica Organisatie en het eerder verwerven van LCD-projectoren voor de opleidingseenheden, de realisatie hoger dan begroot.

Ressort Admiraliteit

Grondslag

Het ressort Admiraliteit bestaat uit de Marinestaf, de Directie Materieel der Koninklijke Marine, de Directie Personeel der Koninklijke Marine en de Directie Economisch Beheer der Koninklijke Marine.

Activiteiten

De Admiraliteit draagt zorg voor het voeren van het operationele beleid van de Koninklijke Marine, het functioneren van de militaire eenheden van de Koninklijke Marine voor zover deze onder de Admiraliteit zijn gesteld, in onderlinge samenhang en elk afzonderlijk ter uitvoering van de opgedragen taken in vredestijd en in geval van oorlogsvoorbereiding, het voeren van een personeelsbeleid dat er op is gericht de organisatie van de Koninklijke Marine, te allen tijde en in alle omstandigheden te doen beschikken over de gewenste hoeveelheid voor zijn taak berekend personeel, het voeren van materieelsbeleid gericht op de materieel-logistieke processen «voorzien-in», «instandhouden» en «afvoeren», het bevorderen en bewaken van doelmatigheid van de Koninklijke Marine door het vormgeven aan en het uitvoeren van het financieel-economische beleid en het toetsen van de rechtmatigheid van de bestedingen en tot slot het voeren van een bedrijfsvoerings- en automatiseringsbeleid.

Realisatiecijfers

Toelichting op de verschillen

03.20.17 Ambtelijk burgerpersoneel

Toevoeging van de loonbijstelling en een hogere sterkte dan begroot, draagt bij aan een hogere realisatie op dit artikelonderdeel.

03.20.18 Militair personeel

Omdat de begrotingssterkte lager was dan de gerealiseerde sterkte en door een wijziging in de boekingssystematiek in het salarissysteem voor de voorschotten van onderwijskosten van gezinsleden van in het buitenland geplaatst militair personeel is de realisatie hoger dan begroot.

03.20.19 Overige personele uitgaven Door loon- en prijsbijstellingen is de realisatie hoger dan begroot.

03.20.20 Materiële uitgaven

Onder dit artikelonderdeel zijn tevens de uitgaven voor milieu en B.T.W., invoerrechten en accijnzen verantwoord. De hogere realisatie van de verplichtingen is met name ontstaan door de afgesloten service level agreements (SLA’s) met de Defensie Telematica Organisatie.

03.20.21 Wachtgelden en inactiviteitswedden

Grondslag

De uitgaven op dit artikelonderdeel hebben betrekking op de diverse wachtgeldregelingen voor het burger- en militair personeel van de Koninklijke Marine. Naast het reguliere wachtgeld worden op dit artikelonderdeel ook de uitgaven voor wachtgelden en uitstroombevorderende maatregelen geraamd die voor de Koninklijke Marine uit het Sociaal Beleidskader (SBK) voortvloeien.

De realisatie van de wachtgelden en inactiviteitswedden zijn één op één gerelateerd aan het aantal uitkeringsjaren. De verschillen zijn naast de loonbijstelling ontstaan doordat minder respectievelijk meer uitkeringsjaren zijn gerealiseerd dan begroot.

De hogere uitvoeringskosten zijn een gevolg van de doorbelasting van kosten van incidentele projecten. Voorbeelden hiervan zijn het Europroject en de overgang van militaire pensioenen naar kapitaaldekking.

03.21 Subsidies en bijdragen

Grondslag

Ten laste van dit artikel worden uitgaven geraamd voor subsidies. De subsidies worden verleend aan instanties die activiteiten uitvoeren, waardoor het belang van de Koninklijke Marine direct of indirect wordt gediend. De doelstellingen van deze instanties worden uiteengezet in de subsidiebijlage van de begroting.

Realisatiecijfers

03.22 Investeringen groot materieel en infrastructuur

De grondslag van het artikel en het te voeren beleid

Ten laste van dit artikel worden uitgaven geraamd voor investeringen in groot materieel en infrastructuur. Het beleid is gericht op verbetering van het bestaande materieel, opheffing van tekortkomingen en vervanging van verouderd materieel. De nadruk ligt op investeringen ten behoeve van luchtverdediging, maritieme operaties in kustwateren en vergroting van de strategische mobiliteit. Belangrijkste projecten in 2001 zijn de aanbouw van de Luchtverdedigings- en commandofregatten (LCF) van de De Zeven Provinciën-klasse, het Project Aanpassing Mijnenbestrijdingscapaciteit, het project Capability Upkeep Program (CUP) van de Maritieme patrouillevliegtuigen en het project NH-90-helikopters.

Realisatiecijfers

Toelichting op de mutaties

Artikelonderdeel schepen

Grondslag

Op dit artikelonderdeel worden de uitgaven gedaan voor investeringen in het varend materieel van de Koninklijke Marine. Het betreft onder andere de projecten: het Project fregatten van de De Zeven Provinciën-klasse (LCF), het Project Aanpassing Mijnenbestrijdingscapaciteit (PAM), Modificeren van de vuurleidingsradar en het Project Hydrografische opneme-ningsvaartuigen (HOV).

De mutaties op de verplichtingen en de uitgaven worden aan de hand van de projecten toegelicht en salderen tot de onderscheidelijke verschillen.

Project fregatten van de De Zeven Provinciën-klasse (LCF)

De verplichtingen en uitgaven in dit project zijn per saldo hoger uitgevallen dan geraamd. De oorzaken zijn, naast de effecten van de prijsindex en de hoge dollarkoers, het goedkeuren van de wijzigingen in het Anti Air Warfare contract, de eerdere aanbesteding van de tweede bestelling «Quad Pack canisters» ten behoeve van het Evolved Sea Sparrow Missile, het noodzakelijke meerwerk als gevolg van aanpassingen aan de Sensor Wapen en Commandosystemen (SEWACO) en accommodatiewijzigingen.

Daarnaast is de kiellegging in de bouw van het vierde LCF gerealiseerd. Hierdoor is een aantal kapitale installaties, zoals voortstuwing en energievoorziening, verworven en opgenomen in de stand onderhanden werk waardoor de realisatie hoger uitkomt dan begroot.

Project Aanpassing Mijnenbestrijdingscapaciteit (PAM)

In het gezamenlijke contract van de Koninklijke Marine en de Belgische Marine, dat na goedkeuring van de Tweede Kamer in december 2001 is gesloten, zijn de verplichtingen per saldo lager uitgekomen dan begroot als gevolg van actualisering van de planning en inhoud van het project. In plaats van de geplande twaalf sonar/C2 systemen zullen er tien systemen worden afgenomen, met een optie op twee. De voor 2001 begrote uitgaven konden door het moment van ondertekening niet meer worden gerealiseerd.

Modificeren van de vuurleidingsradar

Op verzoek van de Canadese Marine is het afsluiten van het contract voor het modificeren van de vuurleidingsradarsystemen (STIR) aan boord van de luchtverdedigings- en multipurposefregatten van de Koninklijke Marine en fregatten van de Canadese Marine vervroegd van 2003 naar 2001 waardoor de verplichting hoger is dan begroot.

Hydrografische opnemeningsvaartuigen (HOV)

Het in de begroting verwachte tijdstip van ondertekening van het contract is doorgeschoven naar 2002 waardoor de verplichting niet is aangegaan in 2001. Het gerelateerde begrote bedrag voor de eerste termijnbetaling is daarmee ook niet gerealiseerd.

Artikelonderdeel vliegtuigen

Grondslag

Op dit artikel worden de uitgaven gedaan voor het vliegend materieel van de Koninklijke Marine. Het betreft hier voornamelijk de vervanging van de Lynx Maritieme helikopters door de NH-90 en het Capability Upkeep Program (CUP) van de Maritieme patrouillevliegtuigen alsmede een aantal kleinere projecten zoals de Bolted Mainrotor Head (BMRH) ten behoeve van de Lynx Maritieme helikopters en zelfbeschermingsmiddelen ten behoeve van de Maritieme patrouillevliegtuigen.

Realisatiecijfers

Project NH-90

Door een overloop van risicovoorzieningen uit 2000 alsmede de prijscompensatie zijn de gerealiseerde verplichtingen hoger dan begroot.

Project Capability Upkeep Program van de Maritieme patrouillevliegtuigen (CUP Orion)

De verplichting is hoger dan begroot door aanpassing van het BTW-deel in verband met de hogere dollarkoers. Echter door het in 2000 afsluiten van de voor 2001 begrote verplichting voor de verwerving van de radar en het uitrusten van drie patrouillevliegtuigen voor de kustwachttaken met satellietcommunicatie, is de verplichtingenrealisatie voor het project CUP per saldo lager dan begroot.

Artikelonderdeel Elektronisch Materieel

Grondslag

Op dit artikel worden de uitgaven gedaan voor het elektronisch materieel van de Koninklijke Marine, voor zover die niet in een projectbudget onder een ander artikelonderdeel zijn opgenomen. Het betreft met name het project Theatre Missile Defence (TMD), de vervanging van verbindingsap-paratuur voor de mariniers (NIMCIS), het project satellietcommunicatie voor militair gebruik (MILSATCOM), het project Local Area Missile System (LAMS) en het project Universele trainer voor elektronische oorlogvoering (UNET).

Realisatiecijfers

Project Satelliet communicatie voor militair gebruik (MILSATCOM)

Door vertraging in de verwervingsvoorbereiding van de ICT-infrastructuur ten behoeve van het grondstation zijn de verplichtingen en uitgaven lager dan begroot. Daarnaast zijn voor dit project de uitgaven lager door vertraging in de aanbesteding van de bouw van het ankerstation te Lauwersmeer.

Universele trainer voor elektronische oorlogvoering (UNET; voorheen EOV trainer)

Met name door vertraging in de verwerving door bijstelling van de behoeftestellingen en het verloop van de onderhandelingen is het in 2000 geplande contract pas in 2001 getekend waardoor de verplichtingen en uitgaven hoger uitvallen dan begroot.

Artikelonderdeel munitie

Grondslag

Op dit artikelonderdeel worden de uitgaven geraamd voor de aanschaf van kapitale munitie zoals onder andere Standard-Missiles (SM), NATO Sea Sparrow Missiles (NSSM), Evolved Sea Sparrow Missiles (ESSM), Harpoon-missiles en torpedo’s. Tevens wordt rekening gehouden met de aanschaf van conventionele munitie, zoals die voor de klein-kaliber-wapens en de Oto Melara-kanons, voor zover deze munitie als aanvulling op de oorlogsvoorraden wordt verworven.

Realisatiecijfers

Toelichting op de mutaties

Door vertraging in de verwerving van de korte afstands anti-tank munitie (SRAT) voor het Korps Mariniers en de sonoboeien voor de Maritieme patrouillevliegtuigen zijn niet alle begrote verplichtingen gerealiseerd.

Per saldo zijn de uitgaven lager dan begroot als gevolg van herfasering in het leverings- en betalingsschema van kapitale munitie en de CHAFF-munitie (ten behoeve van luchtafweer), naast de hogere uitgaven in verband met voorraadvorming sonoboeien voor de Maritieme patrouillevliegtuigen.

Artikelonderdeel Overig groot materieel

Grondslag

Dit artikelonderdeel betreft projecten die naar hun aard niet in één van de andere artikelonderdelen van het groot materieel kunnen worden ondergebracht, waaronder automatisering van de bestuurlijke informatiesystemen en projecten die over het algemeen niet groter zijn dan € 2,5 miljoen.

Realisatiecijfers

Toelichting op de mutaties

De verplichtingen zijn hoger dan begroot doordat de communicatieapparatuur ten behoeve van het Kustwachtcentrum Nederland geactualiseerd moest worden om te voldoen aan de huidige eisen en door de bijstelling van de raming voor de inrichting van het Marine Hoofdkwartier en Kustwachtcentrum Nederland te Den Helder alsmede meerwerk voor de nieuwbouw Marinebedrijf.

De uitgaven zijn per saldo hoger dan begroot als gevolg van een vertraging in de aanschaf communicatie-apparatuur en de versnelde aanschaf van transportmaterieel ten behoeve van het Korps Mariniers.

Artikelonderdeel Infrastructuur

Grondslag

Op dit artikel wordt het (nieuw-)bouwprogramma voor gebouwen, werken en terreinen voor de Koninklijke Marine geraamd.

Realisatiecijfers

Toelichting op de mutaties

Door vertraging in de nieuwbouw Marinierskazerne Buitenveld te Den Helder ten behoeve van het derde mariniersbataljon en de noodzakelijke vervanging van de hoofdplatform-toplaag op het Marine Vliegkamp Valkenburg (brief van de Minister, nr. D200 100 2525 dd. 14–08–2001) is de realisatie van de verplichtingen lager dan begroot. Door de realisatie van de in 2000 vertraagde nieuwbouw legering officieren in Den Helder zijn de uitgaven hoger. De totale uitgavenstijging is echter uiteindelijk als gevolg van vertraging in de aanbesteding van de nieuwbouw dienstencomplex Marinekazerne Amsterdam beperkt.

• 04. 

  Beleidsterrein Koninklijke Landmacht Algemeen

Inzet

Het jaar 2001 stond in het teken van nationale steunverlening en internationale missies. De missie in Bosnië is gecontinueerd. De missies UNFICYP in Cyprus, UNMEE in Eritrea en Essential Harvest in Macedonië zijn afgesloten. De missie ISAF in Afghanistan is opgestart. In het kader van de steunverlening is een belangrijke bijdrage geleverd aan de MKZ-crisis en is naar aanleiding van de aanslagen van 11 september 2001 bijgedragen aan de extra beveiliging van militaire installaties, civiele communicatie-installaties en Amerikaanse infrastructuur. De internationale samenwerking komt onder meer tot uitdrukking tijdens de missie in Bosnië. In september 2001 is de leiding over MND-SW aan Nederland overgedragen. Met ingang van SFOR-11 is een Bulgaars Gemotoriseerd Infanteriepeloton toegevoegd aan het Mechbat. Tevens heeft een Roemeens EOD- en transportdetachement deel uitgemaakt van het Nederlandse contingent van SFOR.

Versterking Europese militaire capaciteiten en de Defensienota

In het kader van de versterking van de Europese militaire capaciteiten is de Koninklijke Landmacht voortvarend van start gegaan met de omvorming van het hoofdkwartier van het 1e Duits-Nederlandse Legerkorps naar een «High Readiness Forces (Land) Headquarters (HRF(L)HQ). De overige beleidsvoornemens in het kader van de Defensienota die in de begroting 2001 staan genoemd zijn gerealiseerd, met dien verstande dat de paraatstelling van de compagnie bij het 17e Painfbat is uitgesteld naar medio 2002 en dat van de 136 af te stoten Leopard II A4 er in 2001 52 zijn verkocht.

Financiën

In de artikelsgewijze toelichting is zichtbaar hoe de uitgaven zijn verdeeld over de ressorts. In 2001 heeft een sterke stijging plaatsgevonden van de uitgaven voor met name materiële exploitatie. Dit kon binnen het budget geaccommodeerd worden vanwege de tegenvallende personele vulling en herverdelingen van budgetten binnen Defensie.

Bij het opstellen van de begroting 2001 was het nog niet duidelijk of deze stijging structureel of incidenteel van aard zou zijn. Derhalve is in 2001 gestart met een grondige analyse van de exploitatie-uitgaven voor de komende jaren, waaruit de conclusie is getrokken dat deze stijging structureel van aard blijkt te zijn. In de loop van 2002 zullen maatregelen worden uitgewerkt om deze trend te stoppen en, indien mogelijk, om te buigen.

Het budget voor de investeringen is naast de prijsbijstelling verhoogd teneinde het voorschot voor het anti-tankwapen GILL te kunnen betalen. Dit betreft echter geen overschrijding van het projectbudget, maar een herfasering van het budget.

Realisatie

De totaal geraamde en gerealiseerde uitgaven van het beleidsterrein Koninklijke Landmacht voor het jaar 2001 zijn als volgt te specificeren:

Voor bovengenoemde ressorts geldt dat de bijstelling ten opzichte van de begroting 2001 voor een belangrijk deel is veroorzaakt door de aanpassing aan het loon- en prijspeil 2001.

Toelichting op de verschillen

De verschillen worden naar oorzaak bij de realisatiecijfers van de uitgavenbegrotingsartikelen toegelicht.

04.20 Personeel en materieel

De uitgaven binnen dit artikel zijn bij de Koninklijke Landmacht verdeeld over vijf ressorts: 1 (GE/NL) Legerkorps, Nationaal Commando, Commando Opleidingen Koninklijke Landmacht, Overige eenheden Bevelhebber der Landstrijdkrachten en de Landmachtstaf. Ook de uitgaven voor wachtgelden en inactiviteitswedden worden op dit artikel geraamd en verantwoord.

Het ressort 1 (GE/NL) Legerkorps

Dit ressort betreft het Nederlandse deel van 1 (GE/NL) Legerkorps. Dit Nederlandse deel bestaat uit 1 (NL) Divisie «7 December», 11 Luchtmobiele brigade en het Nederlandse deel van de binationale legerkorpstroepen (Command Support Brigade).

Operationele doelstellingen en activiteiten

Meeteenheden

Raming 2001

Realisatie 2001

Inzet

Mensjaren

1 700

1 380

Opbouw realisatie 2001:

– 145 mensjaren UNMEE/TFH,

– 10 mensjaren individueel,

– 1225 mensjaren SFOR en SFOR-gerelateerde individueel.

De afwijking van de raming heeft te maken met de afbouw van de missie KFOR. Dit was in de raming 2001 niet voorzien

• * 

  De gereedheidstermijn bij het DLC wijkt in de realisatie af van de begroting. Dit heeft te maken met het mobilisabel stellen van 300 Matdbat. Hierdoor zijn drie eenheden direct inzetbaar en twee op lange termijn in plaats van vier eenheden op korte termijn en één op lange termijn.

Toelichting per artikelonderdeel

04.20.02 Militair personeel

Ten laste van dit artikelonderdeel zijn de uitgaven voor salarissen, overwerk, toelagen, alsmede het aandeel in de sociale lasten betrekking hebbende op het militair personeel van het ressort 1 (GE/NL) Legerkorps verantwoord.

De stijging van de uitgaven is een saldomutatie als gevolg van de onder-schrijding van de begrotingssterkte, aanpassing aan het loonniveau 2001 en hogere uitgaven in verband met personele inzet bij de MKZ-crisis. De gemiddelde sterkte is lager uitgekomen door meer uitstroom van beroepspersoneel in dienst voor onbepaalde als gevolg van concurrentie op de arbeidsmarkt. Bij het beroepspersoneel in dienst voor bepaalde tijd (BBT-ers) zijn de wervingsresultaten in het eerste helft van dit jaar tegengevallen en werden minder contracten verlengd dan waarmee rekening werd gehouden.

04.20.03 Overige personele uitgaven

Ten laste van dit artikelonderdeel zijn de personele uitgaven anders dan salarissen verantwoord. De uitgaven zijn in sterke mate afhankelijk van de burger- en de militaire personeelssterkte en de gerealiseerde activiteiten en hebben onder meer betrekking op reizen, onderwijs en opleidingen en de inhuur van tijdelijk personeel.

De stijging van uitgaven en verplichtingen bij de overige personele uitgaven is met name het gevolg van inhuur ten behoeve van de CIS-beheersorganisatie.

04.20.04 Materiële uitgaven

Ten laste van dit onderdeel zijn de materiële exploitatie-uitgaven van het Legerkorps verantwoord. Dit betreffen voornamelijk de kosten verband houdende met oefeningen en inhuur van oefenterreinen, de inhuur van O-, I- en A-deskundigen en overige materiële uitgaven zoals binationale uitgaven, uitgaven internationale staven, zelfstandige aanschaf en uitbesteding. De uitgaven van de gehele Koninklijke Landmacht voor huisvesting, inventarisgoederen en klein materiaal, onderhoud gebouwen en terreinen, data- en telecommunicatie worden bij het ressort NATCO geraamd en verantwoord.

De stijging van de uitgaven is met name het gevolg van aanschaffingen in het kader van snelle inzet van materieel ten behoeve van ondersteuning vredesoperaties. Deze extra uitgaven worden op basis van nacalculatie verrekend ten laste van het artikel Vredesoperaties.

Het ressort Nationaal Commando (NATCO)

Het ondersteunend ressort Nationaal Commando (NATCO) is ingericht op basis van resultaat verantwoordelijke eenheden, De organisatie bestaat uit de volgende eenheden: de Staf, de vijf Regionaal Militair Commando’s (RMC), het Nederlands Armed Forces Support Agency Germany (NASAG), het Landelijk Bevoorradingsbedrijf KL, het Hoger Onderhoudsbedrijf KL, het Explosieven Opruimingscommando KL en de Prepositioned Organizational Material Sites (POMS).

Activiteitentoelichting en prestatie-indicatoren

In het begrotingsjaar 2001 zijn diverse reorganisatieprojecten afgerond dan wel voortgezet. Uitgangspunt daarbij was onder andere het reduceren van ongeveer 800 functies, éénvormigheid aanbrengen in structuren en procedures en het implementeren van het gewijzigde beleid ten aanzien van voeding- en kantinediensten (VOKA).

Daartoe:

– zijn garnizoenen gereorganiseerd in 5 RMC’s; opgeheven 15 garnizoenen

– zijn het Nationaal Verzorgings Commando (NVC) en de Regionale Geneeskundige Diensten (de RGD’n) per 1 januari 2001 overgedragen aan het 1(GE/NL)Legerkorps;

– is de ARBO-Dienst KL overgedragen aan de Dienst Personeel en Organisatie (DPO);

– is het grootste deel van de telematica-organisatie overgedragen aan Dico/DTO;

– is het KTOMM Bronbeek per 1-1-2001 overgedragen aan het Dico;

– wordt de reorganisatie van NASAG, de NATRES en de ressortstaf nog voortgezet (verkeert in een vergevorderd stadium);

– bevinden de onderzoeken in het kader van de Competatieve Dienstverlening (CDV) ten aanzien van hoger onderhoud, voeding- en kantinediensten en munitierenovatie zich in verschillende fasen.

De dienstverlening van NATCO heeft zich gericht op de volgende activiteiten: – facilitaire diensten: klein onderhoud infrastructuur, integrale veiligheidszorg, telematica, voedings- en kantinediensten; – operationele diensten: alle steunverleningen; – specifieke diensten: gedetineerdenzorg, explosievenopruiming; – logistieke diensten: onderhoud, bevoorrading, beheer en opleg.

Ten opzichte van de begroting is de volgende capaciteitsinzet gerealiseerd:

Meeteenheden

Raming 2001

Realisatie 2001

Facilitaire diensten Operationele diensten Specifieke diensten Logistieke diensten

Mensuren Mensuren Mensuren Mensuren

De afwijking bij de gespecificeerde diensten is vooral het gevolg van een gewijzigde indeling tussen de diensten onderling. Zo is de militaire muziek van specifieke- naar facilitaire diensten overgegaan.

Toelichting per artikelonderdeel

04.20.07 Overige personele uitgaven

Ten laste van dit artikelonderdeel zijn de personele uitgaven anders dan salarissen verantwoord. De uitgaven hebben betrekking op burger- en militair personeel en zijn in sterke mate afhankelijk van zowel de personeelssterkte als de gerealiseerde activiteiten en hebben onder meer betrekking op reizen, verplaatsen, onderwijs en opleidingen, inhuur van tijdelijk personeel en de uitgaven voor kleding en voeding voor de gehele Koninklijke Landmacht.

Enerzijds dalen de uitgaven door vertraging van de afleveringen van onder meer NBC-kleding, gevechtslaarzen en out-of-area gevechtskleding en door hogere verrekeningen («ontvangsten») door meer onttrekkingen van kleding aan de landsvoorraden door met name de Koninklijke Luchtmacht.

Anderzijds zijn de uitgaven gestegen door meer verstrekkingen van voeding tijdens ondersteuningsactiviteiten in het kader van de MKZ-crisis en door meer (tijdelijke) inhuur van bewakingspersoneel (via de Nederlandse Veiligheidsdienst) vanwege een vertraging van het investeringsproject Integrale Veiligheidszorg (IVZ) en het langzamer afstoten van militaire complexen dan gepland. Per saldo stijgen de verplichtingen en de uitgaven.

04.20.08 Materiële uitgaven

Onder dit artikelonderdeel worden de materiële uitgaven verantwoord ten behoeve van de gehele Koninklijke Landmacht. Het betreft hier onder meer de uitgaven voor kleine bedrijfsmatige investeringen, huisvesting, bureauzaken, informatiesystemen, data- en telecommunicatie, inventarisgoederen en klein materieel, onderhoud en herstel van het materieel, munitie, klein onderhoud van gebouwen en terreinen en brandstoffen, olie, smeermiddelen en bedrijfsstoffen.

De stijging van de uitgaven is met name veroorzaakt door het onderbrengen van de Defensie-brede taken inzake telematicavoorzieningen (Uitbesteding Telematica Diensten, UTD) bij Dico/DTO waardoor de uitgaven vanuit de bezoldiging, overige personele uitgaven en binnen de materiële uitgaven verschoven zijn.

Voorts is sprake van een meerbehoefte aan onderhoudsvoorzieningen ten behoeve van diverse typen wiel- en rupsvoertuigen (waaronder rupsbandschakels YPR en het herstel van directe ruilcomponenten Leopard-2) en hogere uitgaven voor brandstoffen (onder andere veroorzaakt door hogere dollarkoersen).

Tevens stijgen de uitgaven voor huisvesting en het (klein) onderhoud aan infrastructurele voorzieningen door de vertraging in de afstoting van militaire complexen.

De toename van de verplichtingen is voornamelijk het gevolg van het vastleggen van de verplichting met betrekking tot de jaarlijks te leveren telematica diensten en beheer door DTO. De telematicagroepen van de Koninklijke Landmacht zijn overgegaan naar DTO. De hieruit voortvloeiende verplichtingen dienden voor een periode van acht jaar te worden vastgelegd.

Het ressort Commando Opleidingen Koninklijke Landmacht (COKL)

Het ressort Commando Opleidingen Koninklijke Landmacht (COKL) bestaat uit twaalf resultaatverantwoordelijke eenheden. Dit betreft naast de Staf negen opleidingscentra – Manoeuvre, Vuursteun, Genie, Logistiek, Rijden, Ede, Initiële Opleidingen, de Koninklijke Militaire School en het Instituut voor Leiderschap, Media en Opleidingskunde – en twee bijzondere organisatie-eenheden: de Begeleidings Organisatie Civiel Onderwijs en de Lichamelijke Oefening en Sportorganisatie.

Activiteitentoelichting en prestatie-indicatoren

De missie van het COKL is het leveren van een bijdrage aan de vorming van operationele inzetgerede eenheden, door het verzorgen van opleidingen en het ondersteunen van de onderdeelstraining. Het COKL fungeert binnen de Koninklijke Landmacht als autoriteit op het gebied van opleiding, trainingen en militair optreden. De genoemde missie staat onder druk als gevolg van de tekorten in met name de instructeursfuncties. Er zijn inmiddels diverse maatregelen genomen ter verbetering van de kwalitatieve en kwantitatieve vulling van het instructeursbestand. De effecten van een langere opleidingsduur (AMO), verbeterde arbeidsvoorwaarden en certificering instructeurs moeten op termijn de gewenste resultaten opleveren.

In 2001 zijn de volgende aantallen gerealiseerd:

Initiële opleidingsproducten

De realisatie 2001 is lager uitgevallen dan verwacht. De oorzaken hiervoor zijn: het opleidingsverloop is nog steeds (te) hoog is, de werving ligt nog steeds niet in lijn met de planning en de beperkte instructeurscapaciteit. Naast de eerdere maatregelen heeft COKL ook extern capaciteit ingehuurd (civiele rij-instructeurs) om het instructeurstekort hiermee voor een deel op te vangen.

Vervolgopleidingsproducten

De onderrealisatie is een gevolg van een niet in evenwicht zijnde vraag en aanbod. De klantvraag gaat vaak de geringe instructiecapaciteit te boven, dit terwijl er ook periodes zijn waarin de klantvraag zelf lager is dan de beschikbare capaciteit. In 2001 heeft COKL een reguliere afstemmingsoverleg ingevoerd teneinde een juiste afstemming te krijgen in de vraag en aanbod van de opleidingsproducten. Dit zal ertoe moeten leiden dan op termijn de planning en realisatie beter op elkaar aansluiten.

Trainingsproducten

De trainingsproducten omvatten onder meer het gebruik van specifieke onderwijsleermiddelen, simulatoren, het opstellen van trainingsscenario’s, het beschikbaar stellen van observers/trainers en het gebruik van schietkampen. COKL bevindt zich in de aanvangsfase naar de omzetting tot Opleidings en Trainings Commando (OTC). De omzetting leidt tot een concentratie van de schaarse kennis en middelen ter ondersteuning van opleiding en training. Dit jaar heeft dit al geleid tot een stijging in het opleveren van het aantal producten.

LO/Sport opleidingen en trainingen

Door gebrek aan beschikbaar personeel bij het LO/sport kon minder trainingsondersteuning worden aangeboden. De realisatie van de trainingsproducten valt hierdoor lager uit dan verwacht.

Secundaire producten

Door het aantal vacatures in de instructieve functies wordt door COKL de hoogste prioriteit gegeven aan leveren van initiële en vervolgopleidingen. Dit heeft met name gevolgen voor de secundaire producten. De stijging van het aantal uren aan kennisproducten is onder meer een gevolg dat in de ontwerpbegroting de overheveling van de ILMO-taken naar staf COKL niet in het productieoverzicht waren opgenomen.

Maatschappelijke meerwaarde

Weergegeven wordt het aantal BBT-ers die succesvol hun studietraject hebben afgesloten. In de begeleiding wordt gestreefd naar zoveel mogelijk afronden van de studie. Maar toch zijn het de individuele omstandigheden van de BBT-er en zijn eigen verantwoordelijkheid om zijn studie tot een goed einde te volbrengen. Dit resulteert in een geringe afwijking van de planning.

Toelichting per artikelonderdeel

04.20.09 Ambtelijk burgerpersoneel

Ten laste van dit artikelonderdeel zijn de uitgaven voor salarissen, overwerk, toelagen, alsmede het aandeel in de sociale lasten betrekking hebbende op het burgerpersoneel van het ressort COKL verantwoord.

De stijging van de uitgaven is met name het gevolg van de loonbijstelling naar aanleiding van de overeengekomen arbeidsvoorwaarden voor 2001.

04.20.10 Militair personeel

Ten laste van dit artikelonderdeel zijn de uitgaven voor salarissen, overwerk, toelagen, alsmede het aandeel in de sociale lasten betrekking hebbende op het militair personeel van het ressort COKL verantwoord.

De bijstelling is grotendeels het gevolg van loonbijstelling naar aanleiding van het arbeidsvoorwaardenakkoord 2000 en 2001/2003.

Het ressort Overige eenheden Bevelhebber der Landstrijdkrachten (OVBLS)

Het ressort Overige eenheden BLS bestaat uit de Koninklijke Militaire Academie (KMA), de Topografische Dienst Nederland (TDN), de Directie Personeel en Organisatie (DPO) en de Directie Materieel (DM). Daarnaast zijn er nog enkele kleine organisatie-elementen ondergebracht bij dit ressort zoals het personeel van de Koninklijke Landmacht bij de Navostaven.

Toelichting per artikelonderdeel

04.20.13 Ambtelijk burgerpersoneel

Ten laste van dit artikelonderdeel zijn de uitgaven voor salarissen, overwerk, toelagen, alsmede het aandeel in de sociale lasten betrekking hebbende op het burgerpersoneel van het ressort Overige eenheden BLS (OVBLS) verantwoord.

De stijging van de verplichtingen en uitgaven is enerzijds het gevolg van de loonbijstelling in 2001 en anderzijds door een gemiddeld hogere jaar-sterkte. De sterkte is toegenomen door het POMS-personeel dat na sluiting van de Sites bij de Koninklijke Landmacht is geplaatst en de oprichting van het C2-Support Centre waardoor functies vanuit het NATCO zijn overgekomen.

04.20.14 Militair personeel

Ten laste van dit artikelonderdeel zijn de uitgaven voor salarissen, overwerk, toelagen, alsmede het aandeel in de sociale lasten betrekking hebbende op het militair personeel van het ressort OVBLS verantwoord. De stijging van de verplichtingen en uitgaven is enerzijds het gevolg van de loonbijstelling in 2001 en anderzijds door een toename van de gemiddelde jaarsterkte. Deze toename betreft met name het sterk toegenomen aantal leerlingen bij de KMA en uitbreiding van taken bij de DPO (Arbo-dienst en gezondheidszorg).

04.20.15 Overige personele uitgaven

Ten laste van dit artikelonderdeel zijn de personele uitgaven anders dan salarissen verantwoord. Deze uitgaven hebben betrekking op zowel burger- als militair personeel en zijn in sterke mate afhankelijk van de personeelssterkte en de gerealiseerde activiteiten en betreffen onder meer reizen, verplaatsen, opleidingen en inhuur van tijdelijk personeel.

De daling van de uitgaven is voornamelijk het gevolg van de vertraging bij de plaatsing van de bestelorder «Nieuw Dagelijks Tenue» met ruim een jaar. De vertraging is veroorzaakt door een langer keuzetraject dan voorzien, waarin meer modellen zijn getest door de gebruikers.

04.20.16 Materiële uitgaven

Ten laste van dit onderdeel zijn de materiële uitgaven van dit ressort verantwoord en betreffen ondermeer grotere onderhoudsprojecten onder de Directie Materieel (Sensor-, wapen-, commando- en communicatiesystemen en wiel- en rupsvoertuigen) en de inhuur van O-, I- en A-deskundigen. Alle uitgaven van de Koninklijke Landmacht voor huisvesting, inventarisgoederen en klein materiaal, onderhoud gebouwen en terreinen, data en telecommunicatie zijn bij het ressort NATCO geraamd en verantwoord.

De stijging van de verplichtingen en uitgaven voor materiële exploitatie is met name veroorzaakt door de volgende aanvullende onderhouds-behoeften:

+ manoeuvre-materieel, met name het achterstallig onderhoud aan pantserrupsvoertuigen (YPR), dat vanwege de vertraging van het investeringsproject Vervanging Pantservoertuigen (Infanterie Gevechtsvoertuig) in het licht van de inzet bij VN-acties noodzakelijk bleek; + wielvoertuigen, met name door aanpassingen aan vigerende arbo- en milieuwet- en regelgeving;

+ simulatiesystemen, zoals de Stingertrainer, de video-oefenuitrusting (VOU), de trainer Vuursteun Informatie Systeem (VUIST-1) en YPR-voertuigen;

+ sensor-, wapen- en commandosystemen (SEWACO), waaronder de Remotely Piloted Vehicle (RPV).

Het ressort Landmachtstaf (LAS)

Tot het ressort Landmachtstaf worden de volgende eenheden gerekend: de Beleidsstaf, waaronder de Directeur Beleid en Planning, de Directeur Control en de Directeur Personeel, de Operationele Staf BLS en een ondersteunend element met daarin het kabinet van de BLS en een stafgroep met een aantal kleine eenheden. De Landmachtstaf ondersteunt de bevelhebber bij de aansturing van de Koninklijke Landmacht en schept de beleidsmatige voorwaarden om de eenheden en/of het individuele (reserve)-personeel van de Koninklijke Landmacht gereed te hebben en beschikbaar te stellen voor alle taken in het gehele crisisbeheersingsspectrum.