Verkiezingen en zetelverdeling Europees Parlement 2009 (Nederland)

Bij de verkiezingen voor het Europees Parlement (EP) in 2009 werd CDA de grootste Nederlandse partijen in het EP met twintig procent van de stemmen, goed voor 5 zetels. Nieuwkomer PVV wist met 17 procent van de stemmen en 4 zetels de tweede partij te worden. PvdA, VVD GroenLinks behaalden 3 zetels. SP en ChristenUnie/SGP konden allebei 2 vertegenwoordigers naar het EP sturen. De opkomst bij de verkiezingen bedroeg in Nederland 36,75 procent van de kiesgerechtigden.

• * 

  Het zeteltal in 2009 is niet goed vergelijkbaar met dat in 2004, omdat het totaal aantal te verdelen Nederlandse zetels afnam van 27 in 2004 naar 25 in 2009

  Neem contact op met de redactie van PDC voor een volledig overzicht van de deelnemende partijen.

Op basis van de verkiezingsuitslag konden direct 21 zetels verdeeld worden. De overige 4 zetels zijn verdeeld als restzetel over achtereenvolgens:

• - 

  de lijstencombinatie CDA-ChristenUnie/SGP (1)
• - 

  de lijstencombinatie PvdA-GroenLinks (1)
• - 

  de lijstencombinatie VVD-D66 (1)
• - 

  SP (1).

Meer over

• 1. 

  Het Christen-Democratisch Appèl (CDA) is een christelijk geïnspireerde partij in het centrum van het politieke spectrum. Henri Bontenbal is momenteel politiek leider van het CDA. De partij werd opgericht op 11 oktober 1980 als fusie van Anti-Revolutionaire Partij (ARP), Christelijk-Historische Unie (CHU) en Katholieke Volkspartij (KVP).
   
• 2. 

  De Partij voor de Vrijheid (PVV) is een populistische partij, met zowel conservatieve, 'rechtse' als 'linkse' standpunten. De PVV is op 22 februari 2006 geregistreerd bij de Kiesraad door Geert Wilders, na zijn vertrek bij de VVD. Hij is sindsdien ook de politiek leider.
   
• 3. 

  De Partij van de Arbeid (PvdA) is een progressieve, sociaaldemocratische partij. De partij werd opgericht in 1946 als een voortzetting van de vooroorlogse Sociaal-Democratische Arbeiders Partij (SDAP), de Vrijzinnig-Democratische Bond (VDB) en de Christelijk-Democratische Unie (CDU). De PvdA trok samen met GroenLinks op en deed met een gezamenlijke lijst mee aan de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november 2023. Frans Timmermans leidt de gezamenlijke fractie in de Tweede Kamer.
   
• 4. 

  De Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD) is een rechtse liberale partij, met op onder meer ethisch gebied progressievere standpunten. Politiek leider is sinds 14 augustus 2023 Dilan Yesilgöz-Zegerius. De partij werd opgericht in 1948 als opvolger van de Partij van de Vrijheid (PvdV), die weer een voortzetting was van de vooroorlogse Liberale Staatspartij (LSP).
   
• 5. 

  Democraten 66 (D66) is een hervormingsgezinde sociaal-liberale partij. De huidige politiek leider is Rob Jetten. De partij werd opgericht op 14 oktober 1966 door 44 'homines novi', waarvan er 25 eerder bij andere politieke partijen actief waren geweest. Belangrijkste initiatiefnemer en voorman (tot 1998) was de oud-journalist Hans van Mierlo.
   
• 6. 

  GroenLinks is een progressieve partij, die duurzaamheid hoog in het vaandel heeft. De partij werd opgericht op 24 november 1990 als fusie van de Communistische Partij van Nederland (CPN), de Evangelische Volkspartij (EVP), de Politieke Partij Radikalen (PPR) en de Pacifistisch-Socialistische Partij (PSP). GroenLinks trok samen met de PvdA op en deed met een gezamenlijke lijst mee aan de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november 2023. Frans Timmermans leidt de gezamenlijke fractie in de Tweede Kamer.
   
• 7. 

  De ChristenUnie is een christelijke partij, met op sociaal en ecologisch gebied progressieve en op ethisch gebied behoudender standpunten. Politiek leider van de ChristenUnie is sinds januari 2023 Mirjam Bikker. De partij ontstond in januari 2000 als samenwerkingsverband tussen het Gereformeerd Politiek Verbond (GPV) en de Reformatorische Politieke Federatie (RPF). Per 22 januari 2000 zijn de partijen gefuseerd.
   
• 8. 

  De SGP is een behoudende christelijke (reformatorische) partij aan de rechterkant van het politieke spectrum, die strikt volgens Bijbelse normen politiek wil bedrijven. Politiek leider van de SGP is Chris Stoffer. De partij werd opgericht op 24 april 1918 en is daarmee de oudste nog bestaande partij van Nederland.
   
• 9. 

  Brabants CDA-politicus, die met drieëntwintig jaren in de Tweede Kamer en tien jaar in het Europees Parlement een parlementariër pur sang was. Begon zijn loopbaan als juridisch medewerker bij de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, maar werd in 1986 al op jonge leeftijd, als representant van het CDJA, Kamerlid. Lange tijd woordvoerder onderwijs en daarna voor justitie, waaronder vreemdelingenbeleid en veiligheid. Was voorzitter van de Kamercommissies van Onderwijs en Justitie. Enige jaren secretaris van de CDA-fractie en lid van het Kamerpresidium. Bij de Europese verkiezingen van 2009 was hij lijsttrekker van het CDA en in het Europees Parlement hield hij zich onder meer met vervoer bezig. Opgewekte debater, die zijn zaken goed kende. Stond bekend als motorliefhebber.
   
• 10. 

  Barry Madlener (1969) is sinds 2 juli 2024 minister van Infrastructuur en Water in het kabinet-Schoof. Hij was van 20 september 2012 tot 2 juli 2024 Tweede Kamerlid voor de PVV. Hij was van 14 juli 2009 tot 20 september 2012 lid van het Europees Parlement voor de PVV. In de periode 30 november 2006-14 juli 2009 was hij al eerder Tweede Kamerlid. De heer Madlener is makelaar en was in de periode 2002-2007 gemeenteraadslid van Leefbaar Rotterdam. Bij de Europese verkiezingen van 2009 was hij lijsttrekker van de PVV. In de Tweede Kamer was hij sinds het aantreden van het kabinet-Rutte III de woordvoerder landbouw. Hij hield zich lang bezig met verkeer en volkshuisvesting.
   
• 11. 

  Thijs Berman (1957) was van 20 juli 2004 tot 1 juli 2014 lid van het Europees Parlement. Hij maakte namens de PvdA deel uit van de fractie van de Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten (S&D). De heer Berman was correspondent in Parijs voor diverse weekbladen en radioprogramma's en werkte ook enige tijd als journalist in Moskou. In het Europees Parlement hield hij zich vooral bezig met ontwikkelingssamenwerking. Hij was ook voorzitter van de delegatie voor betrekkingen met Afghanistan. In 2009 was de heer Berman lijsttrekker van de PvdA bij de Europese verkiezingen.
   
• 12. 

  Internationaal georiënteerde liberaal, die namens de VVD negen jaar Tweede Kamerlid en tien jaar lid van het Europees Parlement was. Voor zijn Kamerlidmaatschap directeur van Public Affairs Consultants bij Deloitte en internationaal secretaris van de VVD. Zijn komst in de Kamer werd vertraagd vanwege geruchten over extreemrechtse sympathieën als student, die echter onbewezen bleven. Ontwikkelde zich snel tot een gedegen Kamerlid, dat helder en scherp formuleerde. Woordvoerder Europese zaken en als voorzitter van de commissie voor Defensie nauw betrokken bij de krijgsmacht. Was in 2009 en 2014 lijsttrekker bij de Europese verkiezingen. Baarde opzien met zijn steun aan de Oekraïense democratiseringsbeweging. Aimabele, toegankelijke volksvertegenwoordiger, die grossierde in buitenlandse onderscheidingen.
   
• 13. 

  Sophie in 't Veld (1963) was van 20 juli 2004 tot 16 juli 2024 lid van het Europees Parlement. Tot juni 2023 was dat voor D66, daarna stapte zij over naar Volt. Zij maakte deel uit van de fractie Renew Europe. Mevrouw In 't Veld was lijsttrekker van D66 bij de Europese verkiezingen 2004, 2009, 2014 en 2019. Zij was voor Volt België één van de lijsttrekkers bij de Europese verkiezingen in 2024. Mevrouw In 't Veld is historica en was sinds 1994 werkzaam in Brussel, eerst als medewerker van een Europarlementariër en vanaf 1996 als secretaris van de Europese Liberaal-Democratische fractie bij het Comité van de Regio's. Mevrouw In't Veld hield zich in het Europees Parlement bezig met burgerlijke vrijheden en mensenrechten.
   
• 14. 

  Judith Sargentini (1974) was van 14 juli 2009 tot 2 juli 2019 lid van het Europees Parlement. Zij maakte namens GroenLinks deel uit van de fractie-De Groenen/Vrije Europese Alliantie. Mevrouw Sargentini was fractievoorzitter van GroenLinks in de gemeenteraad van Amsterdam. Verder was zij actief in de Landelijke Studentenvakbond en in organisaties op het gebied van internationale samenwerking. Zij was lobbyist voor eerlijke handel en mensenrechten en actief op voorlichtingsgebied. Mevrouw Sargentini was lijsttrekker van GroenLinks bij de Europese Verkiezingen van 2009. In het Europees Parlement hield zij zich voornamelijk bezig met burgerlijke vrijheden. Als rapporteur drong zij met succes aan op het activeren van de artikel-7-procedure tegen Hongarije. Zij was adjunct-directeur van Artsen zonder Grenzen Nederland en is sinds 2024 wethouder van Gouda.
   
• 15. 

  Dennis de Jong (1955) was van 14 juli 2009 tot 2 juli 2019 lid van het Europees Parlement. Namens de SP maakte de heer De Jong deel uit van de Confederale Fractie Europees Unitair Links/Noords Groen Links. Hij was lid van de commissies interne markt en consumentenbescherming en begrotingscontrole. De heer De Jong promoveerde in 2000 op een proefschrift over vrijheid van godsdienst en levensovertuiging en was bijna zeven jaar adviseur op Buitenlandse Zaken voor mensenrechten en 'goed bestuur'. Hij was eerder onder meer diplomaat, ambtenaar op diverse ministeries en medewerker van zowel de Europese Commissie als van de Nederlandse vertegenwoordiging bij de EU in Brussel. In 2009 en 2014 was hij lijsttrekker van de SP bij de Europese verkiezingen.
   
• 16. 

  Peter van Dalen (1958) was van 14 juli 2009 tot 4 september 2023 lid van het Europees Parlement. Hij maakte deel uit van de fractie van de Europese Volkspartij. De heer Van Dalen was lijsttrekker van ChristenUnie/SGP bij de Europese verkiezingen van 2009, 2014 en 2019. Hij was hoofdinspecteur-directeur bij de Toezichtseenheid Binnenvaart van de Inspectie Verkeer en Waterstaat. Daarvoor was hij onder meer medewerker van Europarlementariër Van der Waal en lid van de gemeenteraad van Houten. De heer Van Dalen hield zich in het Europees Parlement met name bezig met vervoer, godsdienstvrijheid in het EU buitenland beleid, de euro(crisis) en het visserijbeleid. Hij was vicevoorzitter van de Visserijcommissie.
   
• 17. 

  In Nederland vonden vanaf 1979 iedere vijf jaar verkiezingen plaats voor de Nederlandse volksvertegenwoordigers in het Europees Parlement. De opkomst daalde van 58,1 procent van de kiesgerechtigden in 1979 naar een dieptepunt van onder de 30 procent in 1999. Sinds 2004 ligt het opkomstpercentage tussen de 30 en 46 procent. De verkiezingen waren op 6 juni 2024.