Uitvoering van publieke taken

Met dank overgenomen van Parlement.com.

Er zijn allerlei organisatievormen waarmee de overheid taken kan (laten) uitvoeren die voortvloeien uit de behoefte aan waarborging van een publiek belang. Volgens de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) is er sprake van een publiek belang als de behartiging van een maatschappelijk belang anders (bijvoorbeeld spontaan via de markt) niet goed tot zijn recht komt.

Een ministerie kan bijvoorbeeld zelf een bepaalde overheidstaak uitvoeren onder de directe ministeriële verantwoordelijkheid van de betrokken minister.

Het is ook mogelijk dat een overheidsorganisatie op grotere afstand van de minister met een taak wordt belast, of dat de taak wordt uitbesteed aan private organisaties. De verschillen tussen diverse manieren van organiseren zijn soms klein.

1.

Overzicht van organisaties met publieke taken

  • Hoge Colleges van Staat

    Van een aantal overheidsorganen is (grond)wettelijk vastgelegd dat ze zelfstandig en onafhankelijk zijn. Dit zijn de Hoge Colleges van Staat, een verzamelnaam voor enkele colleges binnen de overheid met een bijzondere positie. Zij hebben als taak de Rijksoverheid te controleren en te adviseren.

  • Ministeries

    De voorbereiding van beleid, wetten en regelingen vindt plaats op een ministerie (ook wel: departement). Ook bij het uitvoeren en controleren hiervan hebben ministeries een belangrijke taak, maar soms gebeurt dat ook door intern of extern verzelfstandigde organisaties of door rechtspersonen met een wettelijke taak.

  • Zelfstandige bestuursorganen (ZBO's)

    Een zelfstandig bestuursorgaan (ZBO) is een een bestuursorgaan van de centrale overheid dat niet onder een minister i valt. ZBO's zijn "bekleed met openbaar gezag". Dat wil zeggen dat ze bevoegd zijn bepaalde taken uit te voeren en daarvoor ook instrumenten tot hun beschikking hebben.

    In hybride organisaties worden tegelijkertijd publieke en private activiteiten verricht. Bij bijvoorbeeld de ontwikkeling en verspreiding van kennis kan dit voordelen hebben, maar er zijn ook nadelen in de vorm van concurrentievervalsing aan verbonden.

 

Meer over