Besluit 2007/551/GBVB/JBZ van de Raad van 23 juli 2007 betreffende de ondertekening, namens de Europese Unie, van een overeenkomst tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten van Amerika inzake de verwerking en overdracht van persoonsgegevens van passagiers (PNR-gegevens) door luchtvaartmaatschappijen aan het Department of Homeland Security (DHS) (ministerie van Binnenlandse veiligheid) van de Verenigde Staten van Amerika (PNR-overeenkomst 2007) - Hoofdinhoud

BESLUIT 2007/551/GBVB/JBZ VAN DE RAAD

van 23 juli 2007

betreffende de ondertekening, namens de Europese Unie, van een overeenkomst tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten van Amerika inzake de verwerking en overdracht van persoonsgegevens van passagiers (PNR-gegevens) door luchtvaartmaatschappijen aan het Department of Homeland Security (DHS) (ministerie van Binnenlandse veiligheid) van de Verenigde Staten van Amerika (PNR-overeenkomst 2007)

DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE,

Gelet op het Verdrag betreffende de Europese Unie, en met name op de artikelen 24 en 38,

Overwegende hetgeen volgt:

BESLUIT:

Artikel 1

De ondertekening van de overeenkomst tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten van Amerika inzake de verwerking en overdracht van persoonsgegevens van passagiers (PNR-gegevens) door luchtvaartmaatschappijen aan het Department of Homeland Security (DHS) (ministerie van Binnenlandse veiligheid) van de Verenigde Staten van Amerika (PNR-overeenkomst 2007) wordt namens de Europese Unie goedgekeurd onder voorbehoud van de sluiting van die overeenkomst.

De tekst van de overeenkomst, de begeleidende brief van het DHS en de brief met de reactie van de Europese Unie zijn aan dit besluit gehecht.

Artikel 2

De voorzitter van de Raad wordt gemachtigd de persoon (personen) aan te wijzen die bevoegd is (zijn) om namens de Europese Unie de overeenkomst, onder voorbehoud van sluiting van de overeenkomst, te ondertekenen.

Artikel 3

In afwachting van de inwerkingtreding wordt de overeenkomst conform punt 9 daarvan vanaf de datum van ondertekening voorlopig toegepast overeenkomstig de bestaande nationale wetgeving.

Gedaan te Brussel, 23 juli 2007.

Voor de Raad

De voorzitter

• L. 

  AMADO

• (1) 

  PB L 298 van 27.10.2006, blz. 29.

Verklaring van de Europese Unie bij de Overeenkomst tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten van Amerika inzake de verwerking en overdracht van persoonsgegevens van passagiers (PNR-gegevens) door luchtvaartmaatschappijen aan het Department of Homeland Security (ministerie van Binnenlandse veiligheid) van de Verenigde Staten van Amerika (PNR-overeenkomst van 2007)

„In afwachting van de inwerkingtreding van deze overeenkomst, die geen afwijking of wijziging van de wetgeving van de EU of haar lidstaten inhoudt, zal deze door de lidstaten voorlopig te goeder trouw worden uitgevoerd, in het kader van hun bestaande nationale wetgeving.”

VERTALING

In antwoord op het verzoek van de Europese Unie en om het belang te benadrukken dat de regering van de Verenigde Staten hecht aan de bescherming van de persoonlijke levenssfeer, willen wij met deze brief toelichten op welke wijze het ministerie van Binnenlandse veiligheid van de Verenigde Staten (Department of Homeland Security (DHS)) de verzameling, het gebruik en de opslag van persoonsgegevens van passagiers (PNR-gegevens) regelt. Geen van de hierin genoemde beleidslijnen schept of verleent rechten of voordelen voor enige andere particuliere of openbare persoon of entiteit, of enig ander rechtsmiddel dan die welke worden genoemd in de overeenkomst tussen de EU en de VS inzake de verwerking en overdracht van PNR-gegevens door luchtvaartmaatschappijen aan het DHS, die is ondertekend in juli 2007 (hierna de „overeenkomst” genoemd). Deze brief biedt daarentegen de verzekeringen en weerspiegelt het beleid die de DHS uit hoofde van de wetgeving van de VS toepast op de PNR-gegevens die afkomstig zijn van vluchten tussen de VS en de Europese Unie (EU-PNR).

• I. 

  Doel waarvoor de PNR-gegevens worden gebruikt:

Het DHS gebruikt de EU-PNR uitsluitend ter voorkoming en bestrijding van: 1) terrorisme en daarmee samenhangende strafbare feiten; 2) andere zware misdrijven, waaronder georganiseerde misdaad, die van grensoverschrijdende aard zijn, en 3) het zich onttrekken aan aanhoudingsbevelen of arrestatie voor de bovengenoemde strafbare feiten. PNR-gegevens kunnen waar nodig worden gebruikt voor de bescherming van de vitale belangen van de betrokkene of anderen, of bij strafrechtelijke procedures of in andere wettelijk voorgeschreven gevallen. Het DHS zal de Europese Commissie informeren over de goedkeuring van VS-wetgeving waardoor de verklaringen in deze brief substantieel worden beïnvloed.

II.   Uitwisseling van PNR:

Het DHS wisselt de EU-PNR-gegevens uitsluitend uit voor de in punt I genoemde doeleinden.

Het DHS behandelt de EU-PNR-gegevens als gevoelig en vertrouwelijk overeenkomstig de VS-wetgeving en verstrekt de PNR-gegevens, naar goeddunken, uitsluitend aan andere nationale overheden met taken op het gebied van wetshandhaving, openbare veiligheid of terrorismebestrijding, ter ondersteuning van met terrorismebestrijding, grensoverschrijdende misdaad en openbare veiligheid verband houdende gevallen (waaronder zorgwekkende bedreigingen, vluchten, personen en routes) die zij bestuderen of onderzoeken, overeenkomstig de wet, en ingevolge schriftelijke afspraken en VS-wetgeving over de uitwisseling van informatie tussen overheidsinstanties van de VS. De toegang zal strikt en zorgvuldig zijn beperkt tot de hierboven omschreven gevallen, in verhouding tot de aard van de zaak.

De EU-PNR-gegevens worden uitsluitend met andere overheidsinstanties in derde landen uitgewisseld na beoordeling van het voorgenomen gebruik ervan en de mogelijkheid van bescherming van de gegevens door de ontvanger. Afgezien van noodsituaties vindt een dergelijke uitwisseling van gegevens plaats op grond van uitdrukkelijke afspraken tussen de partijen, die gegevensbeschermingsbepalingen bevatten die vergelijkbaar zijn met die welke het DHS op de EU-PNR toepast, zoals beschreven in de tweede alinea van dit punt.

III.   Soorten verzamelde informatie:

De meeste gegevenselementen in de PNR-gegevens kunnen door het DHS worden verkregen door onderzoek van het vliegtuigticket en andere reisdocumenten van een persoon op grond van zijn normale bevoegdheid inzake grenscontrole, maar door de mogelijkheid om deze gegevens elektronisch te ontvangen kan het DHS zijn middelen versterkt richten op gevallen met een hoog risico, en aldus het bonafide reizen vergemakkelijken en beschermen.

Soorten verzamelde EU-PNR-gegevens:

Voor zover de bovengenoemde soorten gegevens gevoelige EU-PNR-gegevens bevatten (d.w.z. persoonlijke gegevens met betrekking tot ras of etnische afkomst, politieke opvattingen, godsdienstige of levensbeschouwelijke overtuiging, vakbondslidmaatschap, en gegevens betreffende de gezondheid of het seksuele leven van de betrokkene), zoals gespecificeerd in de PNR-codes en -termen die het DHS in overleg met de Europese Commissie heeft vastgesteld, past het DHS een geautomatiseerd systeem toe dat die gevoelige PNR-codes en -termen filtert en gebruikt het deze informatie niet. Tenzij de gegevens in een uitzonderlijk geval worden gebruikt, wist het DHS de gevoelige EU-PNR-gegevens onmiddellijk.

In een uitzonderlijk geval waarin het leven van een datasubject of van derden in gevaar zou kunnen zijn of ernstig zou worden beperkt, kunnen DHS-functionarissen zo nodig andere dan de hierboven genoemde EU-PNR-informatie, met inbegrip van gevoelige informatie, verlangen en gebruiken. In dat geval zal het DHS een register inzake de toegang tot eventuele gevoelige EU-PNR-gegevens bijhouden, en de gegevens binnen 30 dagen wissen, zodra het doel waarvoor zij toegankelijk zijn gemaakt is bereikt en de bewaring ervan niet door de wet wordt verlangd. Het DHS zal de Europese Commissie (DG JLS) normaliter binnen 48 uur in kennis stellen van het feit dat tot dergelijke gegevens, met inbegrip van gevoelige gegevens, toegang is verleend.

IV.   Toegang en verhaal:

Het DHS heeft besloten om de administratieve bescherming op grond van de Privacy Act uit te breiden tot in het „automated targeting system” (ATS) opgeslagen PNR-gegevens, ongeacht de nationaliteit of het land van vestiging van het datasubject, met inbegrip van gegevens die betrekking hebben op Europese burgers. Overeenkomstig de VS-wetgeving beschikt het DHS ook over een systeem dat personen, ongeacht hun nationaliteit of land van vestiging, een verhaalsmogelijkheid biedt voor het zoeken van informatie over of de rectificatie van PNR-gegevens. Informatie over dit beleid is beschikbaar op de website van het DHS (www.dhs.gov.)

Voorts worden de door of namens een persoon verstrekte PNR-gegevens aan de betrokkene meegedeeld overeenkomstig de Privacy Act en de Freedom of Information Act (FOIA) van de VS. De FOIA staat eenieder (ongeacht nationaliteit of land van vestiging) toegang tot de registers van een federale instantie van de VS toe, tenzij dergelijke registers (of een deel daarvan) tegen openbaarmaking beschermd zijn door een toepasselijke vrijstelling uit hoofde van de FOIA. Het DHS verstrekt geen PNR-gegevens aan het publiek, behalve aan de datasubjecten of hun vertegenwoordigers overeenkomstig de VS-wetgeving. Verzoeken om toegang tot persoonlijk identificeerbare informatie in de PNR-gegevens die is verstrekt door de verzoeker kunnen worden ingediend bij de FOIA/PA Unit, U.S. Customs and Border Protection, Room 5.5-C, 1300 Pennsylvania Avenue, NW, Washington, DC 20229 (Tel.: (202) 344-1850 en fax (202) 344-2791).

In bepaalde uitzonderlijke omstandigheden kan het DHS zich op de hem bij de FOIA verleende bevoegdheid beroepen om de openbaarmaking van alle of een deel van de PNR-gegevens aan een verzoeker van de eerste partij krachtens titel 5, United States Code, sectie 552 (b), te weigeren of uit te stellen. Volgens de FOIA heeft elke verzoeker het recht om het besluit van de DHS tot het achterhouden van informatie administratief en gerechtelijk aan te vechten.

• V. 

  Naleving:

Krachtens de VS-wetgeving gelden er administratieve, civiel- en strafrechtelijke sancties voor schendingen van de privacyvoorschriften van de VS en de ongeoorloofde openbaarmaking van documenten van de VS. Tot de betreffende bepalingen behoren onder meer titel 18, United States Code, secties 641 en 1030, en titel 19, Code of Federal Regulations, sectie 103.34.

VI.   Informatie:

Het DHS heeft via publicaties in het Federal Register en op zijn website aan de reizigers informatie over zijn verwerking van PNR-gegevens verstrekt. Het DHS zal aan de luchtvaartmaatschappijen een informatief formulier betreffende de verzameling van PNR-gegevens en de verhaalprocedures verstrekken met het oog op beschikbaarstelling aan het publiek. Het DHS en de EU zullen met de belanghebbende partijen in de luchtvaartsector samenwerken om de zichtbaarheid van deze informatie te bevorderen.

VII.   Gegevensbewaring:

Het DHS bewaart de EU-PNR-gegevens gedurende zeven jaar in een actieve analytische gegevensbank, waarna de gegevens een slapende, niet-operationele status krijgen. De gegevens die zich in deze slapende status bevinden worden gedurende acht jaar bewaard en zijn uitsluitend toegankelijk met toestemming van een door de minister van Binnenlandse veiligheid aangewezen hoge ambtenaar van het DHS, en dit alleen naar aanleiding van een concrete zaak, dreiging of risico. Wij verwachten dat de EU-PNR-gegevens aan het eind van deze periode worden gewist. Met de vraag of en wanneer de overeenkomstig deze brief verzamelde PNR-gegevens moeten worden vernietigd zullen het DHS en de EU zich in het kader van toekomstige besprekingen bezig houden. De gegevens die verband houden met een specifieke zaak of onderzoek kunnen in een actieve gegevensbank worden bewaard totdat de zaak of het onderzoek wordt gearchiveerd. Het DHS is voornemens het effect van deze bewaringsregels op de operaties en onderzoeken op basis van zijn ervaringen gedurende de komende zeven jaar te evalueren. Het DHS zal de resultaten van deze evaluatie met de EU bespreken.

De bovengenoemde bewaringsperioden gelden ook voor EU-PNR-gegevens die zijn verzameld op basis van de overeenkomsten tussen de EU en de VS van 28 mei 2004 en 19 oktober 2006.

VIII.   Overdracht:

In het licht van onze recente onderhandelingen is het duidelijk dat het DHS zo spoedig mogelijk wenst over te stappen op een toeleveringssysteem voor de overdracht aan het DHS van PNR-gegevens van luchtvaartmaatschappijen die vluchten tussen de EU en de VS uitvoeren. Dertien luchtvaartmaatschappijen zijn al op deze aanpak overgestapt. De verantwoordelijkheid voor de overstap naar het toeleveringssysteem berust bij de luchtvaartmaatschappijen, die middelen beschikbaar moeten stellen om hun systemen om te schakelen en met het DHS moeten samenwerken om aan de technische vereisten van het DHS te voldoen. Het DHS zal onverwijld en uiterlijk op 1 januari 2008 overstappen op een dergelijk systeem voor de overdracht van gegevens door deze luchtvaartmaatschappijen, en wel voor alle luchtvaartmaatschappijen die een systeem hebben ingevoerd dat aan alle technische vereisten van het DHS voldoet. Voor de luchtvaartmaatschappijen die niet een dergelijk systeem invoeren, blijft het huidige systeem van kracht totdat deze maatschappijen een systeem hebben ingevoerd dat aan de technische vereisten van het DHS voor de overdracht van PNR-gegevens voldoet. De overstap op een toeleveringssysteem verleent luchtvaartmaatschappijen evenwel geen discretionaire bevoegdheid inzake het tijdstip en de wijze van toelevering en de aard van de toe te leveren gegevens. Die bevoegdheid komt op grond van het VS-recht toe aan het DHS.

In normale omstandigheden zal het DHS 72 uur vóór een geplande vlucht een eerste overdracht van PNR-gegevens ontvangen en zal het nadien geactualiseerde informatie ontvangen om de correctheid van de gegevens te verzekeren. Ervoor zorgen dat besluiten worden genomen op basis van tijdige en volledige gegevens behoort tot de meest essentiële garanties voor de bescherming van persoonsgegevens, en het DHS werkt met de afzonderlijke luchtvaartmaatschappijen samen om dit concept in hun toeleveringssystemen in te bouwen. Het DHS kan minder dan 72 uur vóór het geplande vertrek van de vlucht om toegang tot PNR-gegevens verzoeken indien er aanwijzingen zijn dat toegang in een vroeg stadium nodig is om te helpen het hoofd te bieden aan een specifieke dreiging voor één vlucht, voor meerdere vluchten of voor een route, dan wel aan andere omstandigheden die verband houden met de in punt I omschreven doeleinden. Bij de uitoefening van deze discretionaire bevoegdheid zal het DHS oordeelkundig en evenredig te werk gaan.

IX.   Wederkerigheid:

In de loop van onze recente onderhandelingen zijn wij overeengekomen dat het DHS verwacht geen gegevensbeschermingsmaatregelen in zijn PNR-systeem in te moeten voeren die strikter zijn dan die welke door Europese autoriteiten voor hun nationale PNR-systemen worden toegepast. Het DHS vraagt de Europese autoriteiten niet om in hun PNR-systemen gegevensbeschermingsmaatregelen te nemen die strikter zijn dan die welke door de VS voor zijn PNR-systeem worden toegepast. Het DHS behoudt zich het recht voor om, indien niet aan zijn verwachtingen wordt voldaan, de desbetreffende bepalingen van de DHS-brief op te schorten en met de EU overleg te plegen met het oog op een snelle en bevredigende oplossing. Indien de Europese Unie of een of meer van haar lidstaten een systeem voor de identificatie van luchtreizigers invoert dat luchtvaartmaatschappijen ertoe verplicht aan de autoriteiten de PNR-gegevens beschikbaar te stellen inzake personen van wie de reisroute een vlucht tussen de VS en de Europese Unie inhoudt, zal het DHS, op basis van strikte wederkerigheid, de medewerking van de onder zijn bevoegdheid vallende luchtvaartmaatschappijen actief bevorderen.

Om de politiële en justitiële samenwerking te bevorderen, zal het DHS de overdracht van uit PNR-gegevens voortvloeiende analytische informatie door de bevoegde VS-autoriteiten aan de politiële en justitiële autoriteiten van de betrokken lidstaten en, in voorkomend geval, aan Europol en Eurojust aanmoedigen. Het DHS verwacht dat de EU en haar lidstaten eveneens hun bevoegde autoriteiten zullen aanmoedigen om uit de PNR-gegevens voortvloeiende analytische informatie aan het DHS en andere betrokken VS-autoriteiten te verstrekken.

• X. 

  Evaluatie:

Het DHS en de EU zullen de uitvoering van de overeenkomst, deze brief, het beleid en de praktijken van de VS en de EU op PNR-gebied en gevallen waarin toegang is verkregen tot gevoelige gegevens op gezette tijden evalueren, teneinde bij te dragen aan de doeltreffende werking van en de bescherming van de privacy in onze procedures voor de verwerking van PNR-gegevens. Bij deze evaluatie zal de EU worden vertegenwoordigd door het Commissielid voor Justitie, Vrijheid en Veiligheid en het DHS door de minister van Binnenlandse veiligheid, of door een wederzijds aanvaardbare functionaris die elke partij kan besluiten aan te wijzen. De EU en het DHS zullen in onderling overleg bepalen hoe de evaluaties precies moeten worden gerealiseerd.

De VS zal als onderdeel van deze periodieke evaluatie op basis van wederkerigheid informatie over de PNR-systemen van de lidstaten vragen, en vertegenwoordigers van de lidstaten die PNR-systemen hanteren, zal worden verzocht aan de besprekingen deel te nemen.

Wij vertrouwen erop dat deze toelichting ertoe heeft bijgedragen u inzicht te verschaffen in de wijze waarop wij EU-PNR-gegevens behandelen.

VERTALING

Wij danken u voor uw brief aan het voorzitterschap van de Raad en de Commissie waarin wordt uiteengezet op welke wijze het DHS de PNR-gegevens behandelt.

Op grond van de in uw brief uiteengezette verzekeringen aan de Europese Unie acht de Europese Unie het door het DHS geboden niveau van gegevensbescherming adequaat voor de internationale overeenkomst tussen de Verenigde Staten en de Europese Unie inzake de verwerking en overdracht van PNR-gegevens, ondertekend in juli 2007.

In het licht van het bovenstaande zal de EU alle nodige maatregelen nemen om internationale organisaties of derde landen te ontmoedigen zich in eventuele overdrachten van EU-PNR-gegevens aan de Verenigde Staten te mengen. De EU en haar lidstaten zullen tevens hun bevoegde autoriteiten aanmoedigen om uit de PNR-gegevens voortvloeiende analytische informatie aan het DHS en andere betrokken VS-autoriteiten te verstrekken.

Wij zien ernaar uit met u en de luchtvaartsector samen te werken om ervoor te zorgen dat de passagiers worden voorgelicht over de wijze waarop regeringen de op hen betrekking hebbende informatie kunnen gebruiken.

Van deze pagina bestaat een uitgebreide versie met de juridische context.