30492 - Wijziging van de Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (voorwaardelijke machtiging en dwangbehandeling)

Dit wetsvoorstel werd op 17 maart 2006 ingediend door de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Hoogervorst¹, en de minister van Justitie, Donner².

Dit voorstel is gebaseerd op de overweging, dat het wenselijk is de Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen te wijzigen teneinde het bereik van de voorwaardelijke machtiging uit te breiden alsmede de mogelijkheden van toepassing van dwangbehandeling van patiënten binnen een instelling te verruimen.

Wijziging van de Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (voorwaardelijke machtiging en dwangbehandeling)

Van deze pagina bestaat een uitgebreide versie met het inleidende gedeelte van de memorie van toelichting, alle documenten in dit dossier, een overzicht van door dit wetsvoorstel gewijzigde wetten, een overzicht van Kamerleden en bewindslieden die bij de behandeling van dit dossier het woord hebben gevoerd en een overzicht van verwante dossiers.

• 1. 

  Behendig, zelf- en doelbewust VVD-politicus, die al na vier jaar Tweede Kamerlidmaatschap tot het kabinet toetrad. Was medewerker en tekstschrijver van Frits Bolkestein en werd als Kamerlid financieel woordvoerder. Als staatssecretaris van Sociale Zaken in het kabinet-Kok II bracht hij onder meer de Wet poortwachter tot stand, die snelle reïntegratie van zieke en arbeidsongeschikte werknemers moest bevorderen. Minister van Financiën in het kabinet-Balkenende I. Als minister van Volksgezondheid in het kabinet-Balkenende II voerde hij een nieuw zorgstelsel in, waardoor het ziekenfonds verdween en er meer marktwerking kwam. Debater die soms licht geraakt was en fel reageerde, maar die ook goed kon incasseren. Was in 2007-2011 bestuursvoorzitter van de AFM en is nu voorzitter van de International Accounting Standards Board te Londen.
   
• 2. 

  Piet Hein Donner (1948) was van 1 februari 2012 tot 1 november 2018 vicepresident van de Raad van State. Hij was van 22 juli 2002 tot 21 september 2006 minister van Justitie, van 22 februari 2007 tot 14 oktober 2010 minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en van 14 oktober 2010 tot 16 december 2011 minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Daarvoor was de heer Donner onder meer voorzitter van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid en lid van de Raad van State (1998-2002). In 2001-2002 leidde hij een commissie die adviseerde over de WAO-problematiek en in 2002 en 2003 trad hij op als informateur. In de periode november 2006-februari 2007 was hij Tweede Kamerlid voor het CDA. Sinds december 2018 is hij minister van staat.
   
• 3. 

  Bevlogen Tweede Kamerlid en enige tijd partijleidster van de SP. In Nijmegen gepromoveerd in de medische wetenschappen en aanvankelijk wetenschapper. Kwam in 1994 in de gemeenteraad van Doesburg en werd beleidsmedewerker van de Kamerfractie. Vanaf 1998 Tweede Kamerlid, dat zich vooral bezighield met de zorgsector. Kwam krachtig op voor de belangen van zorgconsumenten. Fel, vasthoudend debatester, die daardoor soms wel iets drammerigs had. Was in 2008 de logische opvolgster van Jan Marijnissen, maar kon diens populariteit niet benaderen en trad na de teleurstellende raadsverkiezingen van 2010 terug. Is sinds 2013 directeur van Lareb, een onderzoeksinstituut voor bijwerking van medicijnen en sinds 2024 bijzonder hoogleraar in Leiden.
   
• 4. 

  Advocaat en vakbondsjuriste bij de FNV in de D66-Tweede Kamerfracties in de jaren 2004-2012 en 2015-2017. Werd in 2006 herkozen dankzij bijna 35.000 voorkeurstemmen. In de periode tussen die lidmaatschappen ruim een jaar wethouder van Wassenaar. Als Kamerlid zat zij in de parlementaire onderzoekscommissie financieel stelsel (vanaf 2010 enquêtecommissie). Verder hield zij zich onder meer bezig met sociale zaken en pensioenwetgeving en met binnenlandse zaken. Zij diende onder andere een initatiefvoorstel in over afschaffing van de Zondagswet. Warme persoonlijkheid, maar als Kamerlid temperamentvol. Van 2018 t/m 2021 was zij wethouder in Amersfoort. Sinds november 2023 is mevrouw Koser Kaya voorzitter van de Landelijke Cliëntenraad voor mensen met een uitkering.
   
• 5. 

  In Flevoland woonachtige PvdA-politica, die tijdens haar ruim tienjarige Kamerlidmaatschap over uiteenlopende zaken op het gebied van de zorg sprak. Dat betrof zowel het zorgstelsel en de financiering daarvan, als toezicht en kwaliteit en de geestelijke gezondheidszorg. Zette zich in voor het terugdringen van (overmatig) alcoholgebruik door jongeren. Haar lidmaatschap werd twee keer onderbroken vanwege bevalling en zwangerschap. Voor zij Kamerlid werd, was zij sociaal raadsvrouw in Amsterdam en Amersfoort en lid van de gemeenteraad in Almere. Werd na haar Kamerlidmaatschap directeur van de Nederlandse Diabetes Federatie. Tegenwoordig actief als adviseur op het gebied van zorg en innovatie.
   
• 6. 

  Uit de wetenschap afkomstig Tweede Kamerlid voor het CDA. Was acht jaar woordvoerster justitie (slachtofferhulp, reclassering, drugsbeleid), maatschappelijke opvang, jeugdbeleid en wetenschappelijk en hoger onderwijs en in 2012 nog een maand vervangend Kamerlid. Maakte deel uit de onderzoekscommissie TBS-stelsel en was voorzitter van de parlementaire werkgroep verwevenheid van onder- en bovenwereld. Is nu directeur van het Capaciteitsorgaan, dat de benodigde capaciteit in de zorg onderzoekt. Was in 2018-2022 gemeenteraadslid in Hardenberg.
   
• 7. 

  Uit de journalistiek afkomstige VVD-politica die na een succesvolle periode als 'gewoon' Kamerlid een teleurstellend Tweede Kamervoorzitschap kende, dat zij voortijdig moest beëindigen. In de periode 2003-2010 was zij een energiek woordvoerster zorg, media en medische ethiek, die bijvoorbeeld bij de behandeling van de Wet maatschappelijke ondersteuning goede inbreng had. Werd in 2010 dan ook vicefractievoorzitter. Kreeg als Kamervoorzitter (sinds eind 2012) kritiek op een soms te krampachtige en formalistische wijze van leiden en trad af na een relletje rond vernietigde documenten. Had als voorzitter een groot aandeel in de viering van 200 jaar Staten-Generaal. Bleef na haar aftreden nog anderhalf jaar woordvoerder emancipatiebeleid.
   
• 8. 

  Gedurende ruim veertien jaar een sociaal bewogen Tweede Kamerlid voor de ChristenUnie. Begon zijn loopbaan als hulpverlener in Irak en was later actief in de Christelijke hulpverleningsorganisatie Dorcas. Was korte tijd werkzaam voor enkele Tweede Kamerleden van de PvdA, maar verliet in 1994 die partij. Na onder meer fractiemedewerker en voorlichter van de CU te zijn geweest, werd hij in november 2006 Tweede Kamerlid. Hield zich bezig met buitenlandse zaken, immigratie en asiel, defensie, ontwikkelingssamenwerking, schulden, jeugdzorg en alcoholbeleid. Tevens was hij fractiesecretaris en vicefractievoorzitter en lid van het Presidium. Zette zich in het bijzonder in voor minderjarige asielzoekers. Na zijn Kamerlidmaatschap was hij enige tijd wethouder in Alkmaar. Vanaf 1 juli 2023 is hij directeur-bestuurder van de Stichting Tot Heil des Volks
   
• 9. 

  Politiek voorman van de SGP, die als nestor van de Tweede Kamer gezag verwierf. Studeerde weg- en waterbouw en was werkzaam in het onderwijs. Kwam in 1981, na ruim acht jaar Statenlid in Utrecht te zijn geweest, in de Kamer. Vanaf 1986 fractievoorzitter en partijleider. Voerde in de Kamer het woord over uiteenlopende onderwerpen. Minzame, hardwerkende volksvertegenwoordiger die zich dienstbaar opstelde en geen eerzucht kende. Als nestor ontwikkelde hij zich, ondanks het tamelijk politieke isolement van zijn partij, tot het staatsrechtelijk en 'zedelijk' geweten van de Kamer. Waarschuwde geregeld tegen verruwing van de parlementaire mores.
   
• 10. 

  Fleur Agema (1976) is sinds 2 juli 2024 minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en eerste vicepremier in het kabinet-Schoof. Zij was van 30 november 2006 tot 2 juli 2024 Tweede Kamerlid voor de PVV. Mevrouw Agema heeft een masterdegree in de architectuur en was ontwerper bij een architectenbureau. Verder was zij lid van Provinciale Staten in Noord-Holland. Mevrouw Agema was woordvoerster ouderenzorg, gehandicaptenzorg en jeugdzorg. Tevens was zij vicefractievoorzitter.
   
• 11. 

  Kees Vendrik (1963) was in de periode 1998-2010 was hij Tweede Kamerlid, in 2011-2017 lid van de Algemene Rekenkamer en in de jaren 2019-2022 lid van de GroenLinks-Eerste Kamerfractie. Als Tweede Kamerlid was hij woordvoerder op het gebied van milieu, zorg, hoger onderwijs en energiebeleid en ook geruime tijd financieel-economisch woordvoerder. Voor hij Tweede Kamerlid werd, was de heer Vendrik medewerker van de Kamerfracties van PSP en GroenLinks en chef-programmering bij politiek-cultureel centrum 'De Balie'. Van april 2017 tot juli 2022 was hij hoofdeconoom bij de Triodos Bank. Als Eerste Kamerlid hield hij zich bezig met financieel-economische onderwerpen. Sinds 3 november 2022 is de heer Vendrik voorzitter van het platform voor maatschappelijk dialoog en reflectie klimaatbeleid.
   
• 12. 

  Christendemocratische rechtsgeleerde en politicus die twee perioden minister van Justitie was. Zoon van een Joodse, Duitse vluchteling. Stapte in 1989 over van de Tilburgse universiteit naar het kabinet-Lubbers III en had aanvankelijk het imago van een studeerkamergeleerde en zedenmeester. Trad kort voor de verkiezingen van 1994 af vanwege de IRT-affaire en werd nadien Tweede en Eerste Kamerlid. Werd in 2000 staatsraad, maar keerde in 2006 terug als minister van Justitie en bleef dat opnieuw vier jaar. Was in 2010 tevens minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Bekwaam wetgever die als vurig verdediger van de rechtsstaat gezag had. Workaholic en voor alles jurist.
   
• 13. 

  Vooraanstaande ethica op medisch gebied, die zestien jaar Eerste Kamerlid voor de VVD was. Hoogleraar in Leiden, en voorts onder meer voorzitter van de Ethische Adviesraad van Sanquin en vicevoorzitter van de Commissie medische ethiek van het Leids Universitair Medisch Centrum. Hield zich in de Eerste Kamer onder andere bezig met hoger onderwijs en volksgezondheid. Speelde een belangrijke rol bij het door de Senaat afwijzen van het wetsvoorstel Elektronisch Patiënten Dossier. Kwam zowel buiten als binnen het parlement duidelijk en krachtig uit voor haar opvattingen. Was in 2007-2011 eerste ondervoorzitter van de Eerste Kamer.
   
• 14. 

  Uit de PSP afkomstige GroenLinks-senator en bestuurder. Had vanaf 2004 ruim tien jaar zitting in de Eerste Kamer, waarin hij acht jaar fractievoorzitter was. Daarvoor was hij wethouder van Roermond en ruim zeven jaar voorzitter van Divosa, de landelijke vereniging van leidinggevenden bij Nederlandse overheidsorganisaties op het terrein van werk, inkomen en zorg. In 2009-2015 was hij directeur van Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten en in 2015-2023 was hij directeur divisie werkbedrijf UWV. Spreekvaardig, gedreven, energiek en betrokken senator, die over uiteenlopende onderwerpen sprak.
   
• 15. 

  Sociaal voelende en maatschappelijk geëngageerde huisarts uit Groningen, die twaalf jaar voor de SP in de Eerste Kamer zat. Van huis uit betrokken bij de gezondheidzorg. Was voor zij Eerste Kamerlid werd twee jaar voorzitter van de Landelijke Huisartsenvereniging. Deskundig en daardoor ook bij politieke 'tegenstanders' een gewaardeerd Kamerlid. Dat betrof allereerst het terrein van de volksgezondheid, maar verder onderwerpen als welzijn, landbouw, natuur en voedselkwaliteit, ruimtelijke ordening en milieu. Was acht jaar voorzitter van de vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
   
• 16. 

  Sociaaldemocrate en sociologe, die als wetenschapper en bestuurder bijzonder goed is ingevoerd in de zorgsector. Zes jaar Eerste Kamerlid voor de PvdA. Als zodanig hield zij zich onder meer bezig met volksgezondheid en asiel en migratiebeleid. Was hoogleraar bestuur in de gezondheidszorg aan de Erasmus Universiteit en lid van de WRR. In 2014-2019 voorzitter van de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (Raad voor Volksgezondheid en Samenleving) en vanaf 1 februari 2013 lid van de Onderzoeksraad voor Veiligheid. Als dochter van een diplomaat woonde zij tot haar achttiende in het buitenland.
   
• 17. 

  Bescheiden, principiële, pijprokende jurist uit Uddel op de Veluwe, die vijfentwintig jaar een alom gerespecteerd Eerste Kamerlid voor de SGP was. Kwam uit een boerengezin. Hij combineerde het Eerste Kamerlidmaatschap achtendertig jaar met de functie van beleidsmedewerker van de SGP-Tweede Kamerfractie. Was daarnaast geruime tijd Statenlid in Gelderland. Als lid van een kleine fractie, één periode zelfs een eenmansfractie, woordvoerder bij honderden kamerdossiers. Hoewel zijn stem in de Senaat soms de doorslag kon geven, stelde hij zich altijd nuchter en zakelijk op.
   
• 18. 

  Advocaat uit Zevenaar, die als Eerste Kamerlid voor het CDA ruim tien jaar een gewaardeerd justitiewoordvoerder was. Stond bekend als vasthoudend, actief en toegewijd en als het juridische geweten van zijn fractie. Was enige jaren voorzitter van de vaste commissie voor Justitie. In zijn partij op diverse terreinen actief en onder meer vicevoorzitter. Stond in 2010 zeer kritisch tegenover de samenwerking met de PVV.
   
• 19. 

  Op Goedereede geboren CDA-ideoloog, Kamerlid en minister. Socioloog, die als directeur van het Wetenschappelijk Instituut voor het CDA, nauw samenwerkte met Jan Peter Balkenende en als ambtenaar van Justitie met Piet-Hein Donner. Werd in 2003 Eerste Kamerlid en maakte in februari 2007 de overstap naar het kabinet-Balkenende IV, waarin hij minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport was. Pleitbezorger van eigen verantwoordelijkheid en marktwerking in de zorg. Kwam met een rookverbod voor de horeca. Na de verkiezingen van 2010 werd hij als Tweede Kamerlid en secondant bij de formatie voornaamste tegenstander van samenwerking met de PVV; een opstelling die hem tot dissident maakte en tot zijn snelle vertrek leidde. Sinds mei 2011 is hij deeltijd-hoogleraar zorg, arbeid en politieke sturing aan de VU en in 2014-2021 zat hij in de directie van zorgverzekeraar VGZ.