26732 - Vreemdelingenwet 2000

Dit wetsvoorstel werd op 16 september 1999 ingediend door de minister van Justitie, Korthals¹, en de staatssecretaris van Justitie, Cohen².

Dit voorstel is gebaseerd op de overweging, dat het wenselijk is de bestaande wetgeving betreffende de toelating en uitzetting van vreemdelingen, het toezicht op vreemdelingen die in Nederland verblijf houden, en de grensbewaking, te herzien en daartoe een nieuwe Vreemdelingenwet vast te stellen.

Algehele herziening van de Vreemdelingenwet (Vreemdelingenwet 2000)

Van deze pagina bestaat een uitgebreide versie met het inleidende gedeelte van de memorie van toelichting, alle documenten in dit dossier, een overzicht van door dit wetsvoorstel gewijzigde wetten, een overzicht van Kamerleden en bewindslieden die bij de behandeling van dit dossier het woord hebben gevoerd en een overzicht van verwante dossiers.

• 1. 

  Rotterdamse advocaat die in de VVD tot de vooruitstrevende vleugel hoorde. Kwam in 1982 in de Tweede Kamer en maakte deel uit van de enquêtecommissie RSV. Nam in tegenstelling tot Joekes afstand van de negatieve conclusie over zijn partijgenoot Van Aardenne. Woordvoerder justitie en studiefinanciering. Klom later op tot vicefractievoorzitter. Minister van Justitie in het kabinet-Kok II en van Defensie in het kabinet-Balkenende I. Trad af nadat in het rapport van enquêtecommissie bouwfraude was geconcludeerd dat hij de Kamer onvolledig had geïnformeerd. Tegenstander van te grote inperking van de persoonlijke levenssfeer. Hem werd soms verweten tamelijk lui te zijn, maar hij bracht niettemin de nodige wetgeving tot stand. Was in 2011-2014 voorzitter van de VVD.
   
• 2. 

  Beminnelijke bestuurder die als 'verbinder' populair werd als burgemeester van Amsterdam, maar die als politiek leider van de PvdA minder goed uit de verf kwam. Was hoogleraar in Maastricht en stapte vanuit de wetenschap over naar het kabinet-Lubbers III waarin hij staatssecretaris voor het hoger onderwijs werd. Was daarna lid en fractievoorzitter in de Eerste Kamer. In het tweede kabinet-Kok als staatssecretaris belast met asielbeleid. Wist toen een strengere Vreemdelingenwet door het parlement te loodsen. Was bij de verkiezingen van 2003 PvdA-kandidaat voor het premierschap. Toen hij begin 2010 Wouter Bos opvolgde als PvdA-leider leidde dat tot enthousiasme in eigen kring, maar zijn kwaliteiten lagen meer op bestuurlijk terrein dan in de (harde) Haagse politiek. In 2012 trok hijzelf de conclusie dat hij de hoge verwachtingen niet had waargemaakt. Hij was daarna onder meer voorzitter van Cedris, landelijke vereniging voor sociale werkgelegenheid en reïntegratie.
   
• 3. 

  Boris Dittrich (1955) is sinds 11 juni 2019 lid van de D66-Eerste Kamerfractie. Hij was eerder in de jaren 1994-2006 Tweede Kamerlid. In de periode 2003-2006 was hij fractievoorzitter. Voor hij Kamerlid werd, was hij advocaat en rechter bij de Arrondissementsrechtbank Alkmaar. In de Kamer hield hij zich aanvankelijk vooral bezig met justitie en later ook met terreinen als werkgelegenheid, Antilliaanse zaken, medisch-ethische zaken, cultuur, ontwikkelingssamenwerking, politie en integratie. Zette zich volop in voor de rechten van homo's en bracht vier initiatiefwetten tot stand. Na zijn Tweede Kamerlidmaatschap werkte hij bij Human Rights Watch. Is als Eerste Kamerlid woordvoerder justitie, binnenlandse zaken en asiel en Koninkrijksrelaties.
   
• 4. 

  Henk Kamp (1952) was van 24 september 2021 t/m tot 10 januari 2022 minister van Defensie in het (demissionaire) kabinet-Rutte III. Eerder was hij in het kabinet-Balkenende I minister van Volkshuisvesting en nam later in dat kabinet ook Defensie op zich; een ministerschap dat hij ook bekleedde in Balkenende II. Had toen intensieve bemoeienis met de missies in Irak en Uruzgan. Na twee jaar Kamerlid en een functie op de Antillen keerde hij in 2010 terug als minister van Sociale Zaken in het kabinet-Rutte I. Wegbereider van het kabinet-Rutte II en daarin minister van Economische Zaken. De heer Kamp begon zijn loopbaan als fiscaal rechercheur en wethouder van Borculo en werd in 1994 Tweede Kamerlid voor de VVD. Sinds 1 januari 2018 was hij voorzitter van branchevereniging ActiZ (zorg).
   
• 5. 

  VVD-politicus en bestuurder, die van 2005 tot en met 2019 burgemeester was, eerst in Weert en daarna in Roosendaal. Was in de periode 1998-2002 één van de justitie-woorvoerders van de VVD-Tweede Kamerfractie en daarna enige tijd wethouder van Breda. Daarvoor werkte hij bij de politie, was hij teamhoofd bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst en was hij plaatsvervangend hoofd Juridische Zaken, dienst Justitiële inrichtingen van het ministerie van Justitie. Was tevens raadslid in Bergen op Zoom. Kwam in de publiciteit toen hij kritiek uitte op de conclusies van een onderzoekscommissie naar de uitvoering van de IRT-enquête. Hij had zelf deel uitgemaakt van die commissie. In 2019-2020 was hij waarnemend burgemeester van Duiven. Sinds 1 maart 2020 is hij staatsraad in de Afdeling bestuursrechtspraak.
   
• 6. 

  Femke Halsema (1966) is sinds 12 juli 2018 burgemeester van Amsterdam. Werd in 1998, een jaar na haar breuk met de PvdA, Tweede Kamerlid voor GroenLinks en in 2002 daarvan als opvolger van Paul Rosenmöller de politiek leider. Stuurde aan op een vrijzinnig-linkse koers, maar wist in 2010 geen kabinetsdeelname te bewerkstellingen voor haar partij. Verliet in januari 2011 de politiek. Zij begon haar loopbaan na haar studie criminologie in Utrecht als universitair onderzoeker en was daarna stafmedewerker van de Wiardi Beckman Stichting. Na haar vertrek uit de Haagse politiek was zij in Tilburg bijzonder hoogleraar politiek in de 21e eeuw, publiciste en documentairemaker.
   
• 7. 

  Groningse sociaaldemocraat uit een 'rood nest' die in de Tweede Kamer uiteenlopende onderwerpen op een gedreven en betrokken wijze behandelde. Zette zich onder meer in voor oorlogsgetroffenen, mensen in de bijstand en asielzoekers, en was verder woordvoerder sport, medezeggenschap en minderheden. Na twaalfenhalf jaar stapte hij over naar de Eerste Kamer, waar hij woordvoerder buitenlandse zaken en defensie werd. Voor hij in de Haagse politiek kwam actief in de PvdA-afdeling Groningen en raadslid in Assen. Hij was directeur van een instituut voor scholing, vorming en training in Havelte en Oosterhesselen. Schreef na zijn vertrek uit de Tweede Kamer een openhartig boek over de PvdA-fractie. Was burgemeester van Smallingerland en daarna dijkgraaf.
   
• 8. 

  In Rotterdam-Zuid opgegroeide dochter uit een Turks gastarbeidersgezin, die voor de PvdA Tweede Kamerlid en staatssecretaris was. In de Kamer woordvoerster justitie en defensie. Was daarvoor werkzaam bij het Landelijk Bureau Racismebestrijding en bij het ministerie van Binnenlandse Zaken (directie coördinatie Integratiebeleid minderheden). In het kabinet-Balkenende IV had zij als staatssecretaris onder meer vreemdelingen- en asielbeleid in haar takenpakket en voerde zij een 'pardonregeling' door. Nadien opnieuw Kamerlid en voorzitter van de vaste commissie voor Buitenlandse Zaken. Vanwege haar zakelijke opstelling een ook door tegenstanders gerespecteerde politica. Was van 2012 tot 2019 vicepresident communications bij een Shell-divisie, sindsdien is ze commissaris bij NS.
   
• 9. 

  Voorman van de ChristenUnie, die zijn partij in 2007 in het kabinet-Balkenende IV tot regeringsdeelname bracht. Hijzelf was in dat kabinet minister voor Jeugd en Gezin en viceminister-president. Maakte zich sterk voor betere toegankelijkheid van gezinsondersteuning. Werd in november 2002 als jonge jurist politiek leider van zijn partij, na in 1994 voor de RPF Tweede Kamerlid te zijn geworden. Verwierf snel gezag als goed debater en vanwege zijn dossierkennis. Hij was voordien vijf jaar directeur van de Marnix van Sint Aldegonde Stichting, het wetenschappelijk bureau van de RPF. In 2010 was hij tevens acht maanden minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. In april 2011 verliet hij de politiek om voorzitter van Zorgverzekeraars Nederland te worden.
   
• 10. 

  Jonge, debatvaardige econoom die als CDA-politicus snel carrière maakte in Den Haag. Kwam uit de bankwereld en werd op 29-jarige leeftijd Tweede Kamerlid. Stemde in 2000, anders dan zijn fractie, vóór openstelling van het huwelijk voor mensen met hetzelfde geslacht. Na vier jaar staatssecretaris van Economische Zaken in het kabinet-Balkenende I. Als vertrouweling van fractieleider Balkenende speelde hij een belangrijke rol bij de mislukte poging om in 2003 een CDA-PvdA-kabinet te vormen. Kort daarna werd hij staatssecretaris van fiscale zaken in het kabinet-Balkenende II. Zorgde dat er één loket kwam voor alle inkomensafhankelijke regelingen. Nadat hij minister van Economische Zaken was geweest in het kabinet-Balkenende III werd verwacht dat hij fractievoorzitter zou worden. Hij keerde echter terug naar het bankwezen en was bestuurder van een fintechbedrijf.
   
• 11. 

  Kees van der Staaij (1968) is sinds 1 juni 2024 staatsraad bij de Afdeling advisering van de Raad van State. Hij was van 19 mei 1998 tot 6 december 2023 Tweede Kamerlid voor de SGP. De heer Van der Staaij was in 2010-2023 politiek leider van de SGP. Hij was eerder adjunct-chefjurist bij de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. In de Tweede Kamer hield hij zich onder meer bezig met algemene politiek onderwerpen, veiligheid en justitie, buitenlandse zaken, Koninklijk Huis en volksgezondheid, welzijn en sport. Hij zat verder een werkgroep voor die de herziening van het Reglement van Orde van de Tweede Kamer voorbereidde en in 2021 een werkgroep over versterking van de positie van de Tweede Kamer. Bij zijn vertrek was hij de nestor van de Kamer.
   
• 12. 

  Sociaal geëngageerde advocaat uit Heerlen, die een gerespecteerd Tweede Kamerlid voor de SP was. Begon zijn Haagse loopbaan als fractiemedewerker en lid van de Eerste Kamer (1995-1998). In de Tweede Kamer woordvoerder justitie en sociale zaken. Hij maakte verder deel uit van het presidium van de Tweede Kamer en was voorzitter van de vaste commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Kreeg waardering voor de wijze waarop hij leiding gaf aan de onderzoeks- en enquêtecommissies financieel stelsel. Was, net als zijn echtgenote die in Heerlen wethouder was, tevens een prominent lokaal SP-politicus.
   
• 13. 

  Yvonne Timmerman (1956) was van 1 november 2009 tot 1 januari 2019 lid van de Raad van State. Van 8 juni 1999 tot 1 november 2009 was zij Eerste Kamerlid voor het CDA. In de periode 2001-2003 was zij fractievoorzitter en tussen 17 juni 2003 en 6 oktober 2009 voorzitter van de Eerste Kamer. Zij was de eerste vrouwelijke voorzitter van de Senaat. Mevrouw Timmerman was voordien ondervoorzitter van de Commissie Gelijke Behandeling. In de Eerste Kamer hield zij zich, voor zij fractievoorzitter werd, bezig met justitie en was zij voorzitter van de vaste commissie voor Justitie.
   
• 14. 

  Gedegen advocate, specialiste op het gebied van het arbeidsrecht, die acht jaar Eerste Kamerlid voor GroenLinks was. Gepromoveerd op een proefschrift over de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd. Werd in 2003 fractievoorzitter en voerde behalve over onderwerpen op het gebied van justitie en sociale zaken dan ook over uiteenlopende onderwerpen het woord. Pleitte voor een grotere nadruk op goede uitvoerbaarheid van wetgeving en op heldere regelgeving. Deed dat in zorgvuldig opgebouwde, heldere betogen. Was nadien vijf jaar hoogleraar advocatuur aan de Universiteit van Amsterdam.
   
• 15. 

  Hoogleraar bedrijfskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen (1990-2017), die vanaf 1991, met een onderbreking van vier jaar, twee perioden voor de VVD in de Eerste Kamer zat. Na werkzaam te zijn geweest bij een verzekeringsmaatschappij was zij vanaf 1977 actief in de wetenschap, met deskundigheid op het gebied van economische ordening en ondernemingsrecht. Die specifieke kennis kwam vaak goed van pas bij debatten die zij voerde over sociale en economische wetgeving. Was acht jaar voorzitter van de vaste commissie voor Economische Zaken en maakte deel uit van de Senaatscommissie die privatiseringen onderzocht.
   
• 16. 

  VVD-politicus en bestuurskundige, die een belangrijke rol speelde tijdens de formatie 2010 en daarna minister van Buitenlandse Zaken werd in het kabinet-Rutte I. Autoriteit op het gebied van veiligheids- en crisismanagement en oprichter van COT Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement BV. In Rotterdam en Leiden hoogleraar bestuurskunde en elf jaar Eerste Kamerlid voor de VVD, waarvan vijf jaar fractievoorzitter. Ondernam in 2010 met Wallage tevergeefs pogingen om een Paars kabinet te vormen, met GroenLinks als vierde partij. Zijn ministerschap verliep moeizaam. Had geen al te goede relatie met zijn ambtenaren. Hij kreeg verder onder meer te maken met de terechtstelling van Iraans-Nederlandse in Iran. Verdedigde met succes deelname aan missies in Afghanistan, Libië en Zuid-Soedan en zette zich in voor een vrij internet.
   
• 17. 

  Juriste, die acht jaar voor de PvdA zitting had in de Eerste Kamer. Dochter van een Tweede Kamerlid en verzetsman. Was werkzaam in de wetenschap en als advocaat en daarna coördinerend vicepresident van de arrondissementsrechtbank in Assen. Hield zich in de Eerste Kamer bezig met wetgeving op het terrein van justitie en het op raakvlak van justitie en volksgezondheid.
   
• 18. 

  Uit Tilburg afkomstige student politicologie aan de Leidse universiteit, die vier jaar als jongste uit de parlementaire geschiedenis Eerste Kamerlid voor de SP was (bij intrede was hij pas 19 jaar). Opvallende verschijning in het gezelschap van meest oudere heren en dames in de Senaat. Als voorzitter van de jongerenorganisatie van de SP regelmatig betrokken bij buitenparlementaire acties. Overigens een gewaardeerd lid, dat door zijn bijdragen respect afdwong.
   
• 19. 

  Vooraanstaande D66-politicus. Zoon van een bekende voorvechter van de Europese gedachte. Advocaat en op betrekkelijk jonge leeftijd Tweede Kamerlid. Nadat hij in 1982 niet was herkozen enige tijd partijvoorzitter. Keerde in 1986 terug in de Tweede Kamer en was daarvan een gerespecteerd lid dat onder meer een initiatiefvoorstel over euthanasie verdedigde. Hield zich als Kamerlid verder bezig met politie, justitie en binnenlands bestuur. In 1994 staatssecretaris van onder meer het grotestedenbeleid in het kabinet-Kok I. Eindigde zijn politieke loopbaan als senator. Was voorzitter van de Autoriteit Persoonsgevens (tot 2016 College Bescherming Persoonsgegevens). Humanist met grote culturele belangstelling.
   
• 20. 

  Bescheiden, principiële, pijprokende jurist uit Uddel op de Veluwe, die vijfentwintig jaar een alom gerespecteerd Eerste Kamerlid voor de SGP was. Kwam uit een boerengezin. Hij combineerde het Eerste Kamerlidmaatschap achtendertig jaar met de functie van beleidsmedewerker van de SGP-Tweede Kamerfractie. Was daarnaast geruime tijd Statenlid in Gelderland. Als lid van een kleine fractie, één periode zelfs een eenmansfractie, woordvoerder bij honderden kamerdossiers. Hoewel zijn stem in de Senaat soms de doorslag kon geven, stelde hij zich altijd nuchter en zakelijk op.