24169 - Algemene nabestaandenwet

Dit wetsvoorstel werd op 24 mei 1995 ingediend door de staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Linschoten¹.

Dit voorstel is gebaseerd op de overweging, dat het wenselijk is de Algemene Weduwen- en Wezenwet te vervangen door een nabestaanden-verzekering, waarin rekening wordt gehouden met maatschappelijke ontwikkelingen van de laatste decennia.

Regeling van een verzekering voor nabestaanden (Algemene nabestaandenwet)

Van deze pagina bestaat een uitgebreide versie met het inleidende gedeelte van de memorie van toelichting, alle documenten in dit dossier, een overzicht van door dit wetsvoorstel gewijzigde wetten, een overzicht van Kamerleden en bewindslieden die bij de behandeling van dit dossier het woord hebben gevoerd en een overzicht van verwante dossiers.

• 1. 

  VVD-politicus. Behoorde in 1982 met onder meer De Grave tot de jonge JOVD-talenten die toen toetraden tot de VVD-Tweede Kamerfractie. Werkte na een niet geheel voltooide rechtenstudie enige tijd in het bankwezen en was daarna fractiemedewerker. In de Tweede Kamer een geducht deelnemer aan debatten over sociale zaken, overheidsfinanciën en ambtenarensalarissen. Nam tijdens de kabinetten-Lubbers regelmatig afstand van het CDA en werd in het eerste kabinet-Kok staatssecretaris van Sociale Zaken. Privatiseerde de Ziektewet en bracht de omstreden Nabestaandenwet tot stand. Stapte na twee jaar op vanwege de CTSV-affaire. Was later kroonlid van de SER, consultant en ondernemer.
   
• 2. 

  Prominente D66'er die van alle markten thuis was. Hield zich in de twaalf jaar waarin hij Tweede Kamerlid was bezig met onder meer financiën, sociale zekerheid, de zorg, buitenlands beleid, defensie, media en economische zaken. Leidde bekwaam de commissie die onderzoek deed naar de uitzending van Nederlandse militairen op vredesmissies en was voorzitter van de enquêtecommissie Srebrenica. Was, gevraagd en ongevraagd, altijd bereid de pers te woord staan en zette dan op heldere wijze de standpunten van zijn partij uiteen. Voor hij Kamerlid werd hoofd voorlichting van de Sociaal-Economische Raad. Verloor in 2006 zijn zetel, omdat Fatma Koser Kaya met voorkeurstemmen werd gekozen.
   
• 3. 

  Gedegen en gerespecteerd lid van de Tweede Kamerfracties van GPV en ChristenUnie, die na vier jaar Eerste Kamerlidmaatschap minister van Defensie werd in het kabinet-Balkenende IV. Had het in die laatste functie veel moeilijker, onder andere vanwege de discussies rond de vredesmissie in Afghanistan. Zijn politieke loopbaan begon hij als medewerker van de Tweede Kamerfractie van het GPV, waarna hij in 1989 zelf Kamerlid werd. Hield zich met uiteenlopende onderwerpen bezig. Leidde in 1995-1996 het parlementaire onderzoek naar klimaatverandering. Daarnaast was hij nauw betrokken bij de parlementaire nasleep van het Srebrenicadrama en het vastleggen van betrokkenheid van de Tweede Kamer bij militaire missies. Na het uittreden van de PvdA-ministers was hij in 2010 acht maanden tevens minister voor Wonen, Wijken en Integratie.
   
• 4. 

  Politiek voorman van de SGP, die als nestor van de Tweede Kamer gezag verwierf. Studeerde weg- en waterbouw en was werkzaam in het onderwijs. Kwam in 1981, na ruim acht jaar Statenlid in Utrecht te zijn geweest, in de Kamer. Vanaf 1986 fractievoorzitter en partijleider. Voerde in de Kamer het woord over uiteenlopende onderwerpen. Minzame, hardwerkende volksvertegenwoordiger die zich dienstbaar opstelde en geen eerzucht kende. Als nestor ontwikkelde hij zich, ondanks het tamelijk politieke isolement van zijn partij, tot het staatsrechtelijk en 'zedelijk' geweten van de Kamer. Waarschuwde geregeld tegen verruwing van de parlementaire mores.
   
• 5. 

  Gewaardeerde justitiewoordvoerster van de PvdA-Tweede Kamerfractie die ook korte tijd staatssecretaris was in het kabinet-Kok II. Begon als beleids- en stafmedewerkster van de PvdA-fractie en ging in het najaar van 1989 zelf deel uitmaken van die fractie. Leidde onder meer de commissie die uitvoering van de aanbevelingen van de IRT-enquêtecommissie onderzocht. Hield zich behalve met justitie en sociale zaken ook bezig met zaken rond het koninklijk huis en met het jeugdbeleid. Maakte zich sterk voor verbetering van de (justitiële) jeugdzorg. Sprak haar gedegen redevoeringen in de Kamer altijd tamelijk snel uit.
   
• 6. 

  Groningse die na maatschappelijk werkster en wethouder te zijn geweest in de Tweede Kamer kwam. Bescheiden en rustig Kamerlid, dat op de achtergrond opereerde. Als presidiumlid zette zij zich in voor betere ondersteuning van fracties. Woordvoerder bijstandszaken, jeugdhulpverlening en emancipatie van het CDA. Was fractiesecretaris en ten slotte vicefractievoorzitter. Was tevens voorzitter van de vaste commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid. In 1996 wenste een deel van de Kamer haar als Voorzitter, maar het CDA gaf de voorkeur aan zijn eigen oud-voorzitter, oud-minister Bukman.
   
• 7. 

  Paul Rosenmöller (1956) is sinds 13 juni 2023 voorzitter van de gezamenlijke PvdA/GroenLinks-fractie in de Eerste Kamer. Hij was sinds 11 juni 2019 lid van de GroenLinks-Eerste Kamerfractie en tevens fractievoorzitter. Tussen 1994 en 2002 was hij politiek leider van zijn partij, na in 1989 Tweede Kamerlid te zijn geworden. Eerder was hij vakbondsbestuurder, onder meer in de Rotterdamse haven. Stapte voor de verkiezingen van 2003 vrij onverwacht uit de politiek en werd programmamaker bij de IKON. Was na zijn Kamerlidmaatschap onder meer voorzitter van de VO-raad en bestuurslid van pensioenfonds ABP. Had als Tweede Kamerlid veel belangstelling voor het wel en wee van de Antillen.
   
• 8. 

  Energieke, actieve en nonconformistische VVD-politica. Domineesdochter uit Bergen op Zoom. Zat één termijn in de Tweede Kamer. Behoorde zeker op het gebied van het privaatrecht tot de vooruitstrevende vleugel van haar partij. Was als enige van haar fractie voorstander van een parlementaire enquête naar de IRT-affaire. Velerlei activiteiten op emancipatorisch terrein (onder andere in de homobeweging) en gemeentebestuurder in Amsterdam. Er was, niet alleen in haar eigen fractie, meer van haar verwacht, maar zij slaagde er als Kamerlid niet in die beloften waar te maken. Keerde later terug naar de lokale (Amsterdamse) politiek. In 2013-2014 was zij waarnemend burgemeester van Teylingen en in 2018-2019 was zij dat in Landsmeer.
   
• 9. 

  Leraar biologie en geschiedenis die acht jaar Tweede Kamerlid was, eerst voor de RPF en vervolgens voor de ChristenUnie. Gedegen, hardwerkend Kamerlid dat zich met name inzette voor natuur, milieu en dierenwelzijn. Naast landbouw en milieu waren ook verkeer en onderwijs onderwerpen waarmee hij zich als Kamerlid bezighield. In de periode voor hij Kamerlid werd wethouder van Ede. In 2008-2014 was hij burgemeester van Lemsterland.
   
• 10. 

  Uit het bedrijfsleven afkomstige Ouderenvertegenwoordiger, die als manager ook enige tijd in het buitenland verbleef. Koos in 1995 de zijde van Jet Nijpels toen het tot een breuk in de AOV-fractie kwam. In de Kamer hield hij zich bezig met buitenlandse zaken, sociale zaken, landbouw en justitie. Had opvallende belangstelling voor Oosterse filosofie. Verliet in 1996 de Kamer vanwege zijn gezondheid.
   
• 11. 

  Voormalige stedenbouwkundige die vier jaar een opvallend Tweede Kamerlid was. Werd gekozen voor het AOV, maar kwam vanwege zijn solistische optreden al direct in conflict met fractieleider Jet Nijpels. Werd vijf maanden na zijn verkiezing uit de AOV-fractie gezet. Als eenling viel hij op door zijn nogal onconventionele en controversiële optreden. Hield zich vaak niet aan de parlementaire gewoonten en was daardoor soms lastig voor de Kamervoorzitter.
   
• 12. 

  Vooraanstaande, strijdbare christendemocratische politica. Was maatschappelijk werkster en kwam eind 1966 voor de ARP in de Tweede Kamer. Werd woordvoerster maatschappelijk werk en sociale zaken en in 1973 tevens defensie-woordvoerster. Behoorde tot de 'sociale' vleugel van haar fractie. Verdedigde in 1976 (tevergeefs) met Til Gardeniers een abortusvoorstel dat uitging van het beginsel 'nee, tenzij'. Verliet in 1978 de Kamer en stapte over naar het bedrijfsleven. Actief in diverse organisaties op het gebied van welzijn, volksgezondheid en sociale zekerheid. Was tevens fractievoorzitter in de gemeenteraad, wethouder en waarnemend burgemeester. Keerde in 1995 op 69-jarige leeftijd terug in de Haagse politiek als senator. Was in de Eerste Kamer voorzitter van de vaste commissie voor VWS en woordvoerster sociale zaken. Door haar kennis en ervaring was zij in de Senaat een geducht tegenspeelster van de bewindslieden op die terreinen.
   
• 13. 

  Actief Eerste Kamerlid voor D66. Van huis uit architecte. Hield zich vooral bezig met volkshuisvesting en buitenlandse zaken. Later tevens woordvoerster sociale zaken, op welk terrein zij zich in dossiers kon vastbijten. Leidde het verzet tegen de Nabestaandenwet van staatssecretaris Ter Veld. Zette zich in voor verbetering van de verhouding tussen christenen en joden. Was tevens lid van de Haagse gemeenteraad en van het Benelux-parlement en het parlement van de Raad van Europa. Enkele malen waarnemer bij verkiezingen in voormalig Joegoslavië.
   
• 14. 

  Tot de linkervleugel van de PvdA behorende Utrechtse vormingswerker, die bijna twintig jaar in de Eerste Kamer zat. Vasthoudend en deskundig debater op het terrein van de sociale zekerheid, dat voor hem geen geheimen leek te kennen. Kruiste in de jaren tachtig vaak de degens met staatssecretaris Louw de Graaf. Vanuit zijn linkse opstelling en zijn gevoel voor sociale rechtvaardigheid ontwikkelde hij zich - zijns ondanks, want charisma ontbrak hem - tot het geweten van PvdA'ers die zich verzetten tegen de ingrepen in de WAO door het kabinet-Lubbers/Kok. Daaraan had hij in 1995 zijn herverkiezing te danken, nadat de partij hem op een onverkiesbare plaats op de kandidatenlijst had gezet. Was ook woordvoerder volksgezondheid en welzijn en Koninkrijkszaken.
   
• 15. 

  Als Eerste Kamerlid voor de VVD zeventien jaar de deskundige woordvoerder op het gebied van sociale zaken. Bekwame liberale Haagse journalist met degelijke kennis van sociale verzekeringen. Later voorzitter van de Raad van Arbeid in Hengelo. Mocht graag citeren uit de Franse literatuur.
   
• 16. 

  Eerste Kamerlid voor GroenLinks, die als hoofdfunctie coördinator leefbaarheid bij het stadsdeel Amsterdam-Osdorp had. Begon haar loopbaan als onderwijzeres in het speciaal onderwijs en werkte daarna onder meer bij organisaties op het gebied van ontwikkelingssamenwerking. Was ook enige tijd in Kameroen werkzaam bij ontwikkelingsprojecten. Afkomstig uit de PSP. In de Eerste Kamer woordvoerster buitenlandse zaken, Europese samenwerking en ontwikkelingssamenwerking en op laatstgenoemde terrein voorzitter van de Kamercommissie. Had daarnaast zitting in diverse internationale parlementen. Na haar Kamerlidmaatschap actief op internationaal terrein, onder meer via het NDI (National Democratic Institute).
   
• 17. 

  Bescheiden, aimabele en gewaardeerde senator van het GPV en later van de ChristenUnie, waarvan hij in 2002 ook de eerste lijsttrekker werd. Als docent, rector en hoogleraar goed ingevoerd in het onderwijs. Was geïnteresseerd in toepassing van ICT, zowel in het onderwijs als op andere terreinen. Raakte na voor zijn partij teleurstellend verlopen Tweede Kamerverkiezingen oververmoeid. Toen hij niet opnieuw gekandideerd werd, trok hij zich terug uit de politiek en keerde hij terug naar het onderwijs. Was in 2011-2016 directeur van het Huis voor democratie en rechtsstaat (ProDemos).
   
• 18. 

  Sociaal geëngageerde advocaat uit Heerlen, die een gerespecteerd Tweede Kamerlid voor de SP was. Begon zijn Haagse loopbaan als fractiemedewerker en lid van de Eerste Kamer (1995-1998). In de Tweede Kamer woordvoerder justitie en sociale zaken. Hij maakte verder deel uit van het presidium van de Tweede Kamer en was voorzitter van de vaste commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Kreeg waardering voor de wijze waarop hij leiding gaf aan de onderzoeks- en enquêtecommissies financieel stelsel. Was, net als zijn echtgenote die in Heerlen wethouder was, tevens een prominent lokaal SP-politicus.
   
• 19. 

  Correcte en sportieve voormalige Luchtmachtofficier, die in 1995 voor het AOV in de Eerste Kamer kwam. Bij de breuk in het Ouderenverbond in 1995 koos hij de zijde van Jet Nijpels en hij sloot zich dan ook aan bij de partij Senioren 2000. In het voorjaar van 1998 stapte hij echter over naar het CDA, waarna hij defensiewoordvoerder van de CDA-Eerste Kamerfractie werd.