Besluit nr. 1982/2006/EG van het Europees Parlement en de Raad van 18 december 2006 betreffende het zevende kaderprogramma van de Europese Gemeenschap voor activiteiten op het gebied van onderzoek, technologische ontwikkeling en demonstratie (2007-2013) Verklaringen van de Commissie - Hoofdinhoud

BESLUIT Nr. 1982/2006/EG VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

van 18 december 2006

betreffende het zevende kaderprogramma van de Europese Gemeenschap voor activiteiten op het gebied van onderzoek, technologische ontwikkeling en demonstratie (2007-2013)

HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE,

Gelet op het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap, en met name op artikel 166, lid 1,

Gezien het voorstel van de Commissie,

Gezien het advies van het Europees Economisch en Sociaal Comité (1),

Gezien het advies van het Comité van de Regio's (2),

Handelend volgens de procedure van artikel 251 van het Verdrag (3),

Overwegende hetgeen volgt:

BESLUITEN:

Artikel 1

Aanneming van het zevende kaderprogramma

Voor de periode van 1 januari 2007 tot en met 31 december 2013 wordt een kaderprogramma voor communautaire activiteiten op het gebied van onderzoek en technologische ontwikkeling (OTO), inclusief demonstratie, hierna het „zevende kaderprogramma” genoemd, aangenomen.

Artikel 2

Doelstellingen en activiteiten

• 1. 

  Het zevende kaderprogramma ondersteunt de in de punten i) tot en met iv) bedoelde activiteiten. De doelstellingen en de grote lijnen van deze activiteiten staan in bijlage I vermeld.

• 2. 

  Het zevende kaderprogramma ondersteunt ook de niet-nucleaire eigen wetenschappelijke en technische acties die door het gemeenschappelijk centrum voor onderzoek (GCO) worden uitgevoerd, zoals bepaald in bijlage I.

Artikel 3

Specifieke programma's

Het zevende kaderprogramma wordt uitgevoerd door middel van specifieke programma's. In deze programma's worden precieze doelstellingen en de uitvoeringsregels nader vastgesteld.

Artikel 4

Totaal maximumbedrag en deelbedrag voor elk programma

• 1. 

  Het totale maximumbedrag van de financiële deelneming van de Gemeenschap in dit zevende kaderprogramma bedraagt 50 521 miljoen EUR. Dit bedrag wordt als volgt verdeeld over de activiteiten en acties bedoeld in artikel 2, leden 1 en 2 (in miljoen EUR):

• 2. 

  De indicatieve verdeling over de thematische gebieden van elke activiteit bedoeld in lid 1 is opgenomen in bijlage II.

• 3. 

  De nadere regels voor de communautaire financiële deelneming in het zevende kaderprogramma zijn opgenomen in bijlage III.

Artikel 5

Bescherming van de financiële belangen van de Gemeenschappen

Voor de krachtens dit besluit gefinancierde communautaire acties zijn Verordening (EG, Euratom) nr. 2988/95 en Verordening (Euratom, EG) nr. 2185/96 van toepassing op elke inbreuk op het Gemeenschapsrecht, met inbegrip van niet-nakoming van een op grond van het programma overeengekomen contractuele verplichting, die bestaat in een handelen of nalaten van een marktdeelnemer waardoor de algemene begroting van de Europese Unie of de door de Unie beheerde begroting door een onverschuldigde uitgave worden of zouden kunnen worden benadeeld.

Artikel 6

Ethische beginselen

• 1. 

  Alle onderzoeksactiviteiten die worden verricht op grond van het zevende kaderprogramma, worden uitgevoerd met eerbiediging van de fundamentele ethische beginselen.

• 2. 

  De volgende onderzoeksgebieden komen niet in aanmerking voor financiering op grond van het zevende kaderprogramma:

• 3. 

  Onderzoek op menselijke volwassen of embryonale stamcellen kan worden gefinancierd afhankelijk van zowel de inhoud van het wetenschappelijke voorstel als het regelgevingskader van de betrokken lidstaat of lidstaten.

In een financieringsaanvraag voor onderzoek op menselijke embryonale stamcellen worden voor zover nodig nadere bijzonderheden betreffende de toestemmings- en toezichtmaatregelen die door de bevoegde instanties van de lidstaten zullen worden genomen alsmede nadere bijzonderheden betreffende de ethische goedkeuring(en) die worden verleend, verstrekt.

De instellingen, organisaties en onderzoekers die onderzoek wensen te doen op het gebied van embryonale stamcellen zijn onderworpen aan strenge regels van toestemming en toezicht in overeenstemming met het regelgevingskader van de betrokken lidstaat of lidstaten.

• 4. 

  Voor de tweede fase van dit programma (2010-2013) vindt een herziening plaats van de bovenvermelde onderzoeksgebieden in het licht van de wetenschappelijke ontwikkelingen.

Artikel 7

Voortgangscontrole, evaluatie en toetsing

• 1. 

  De Commissie houdt voortdurend en systematisch toezicht op de uitvoering van het zevende kaderprogramma en de specifieke programma's ervan, brengt regelmatig verslag uit over dit toezicht en verspreidt regelmatig de resultaten ervan.

• 2. 

  Uiterlijk in 2010 verricht de Commissie, bijgestaan door externe deskundigen, een op feitenmateriaal gebaseerde tussentijdse evaluatie van dit kaderprogramma en van de specifieke programma's ervan voortbouwend op de evaluatie achteraf van het zesde kaderprogramma. Bij deze evaluatie gaat zij met name in op de kwaliteit van de lopende onderzoeksactiviteiten, de kwaliteit van uitvoering en beheer en de vorderingen bij de verwezenlijking van de doelstellingen.

De Commissie zendt de desbetreffende conclusies, samen met haar opmerkingen en, in voorkomend geval, voorstellen voor de aanpassing van het zevende kaderprogramma, toe aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's.

De tussentijdse evaluatie wordt voorafgegaan door een voortgangsverslag — zodra er voldoende gegevens beschikbaar zijn — waarin de eerste bevindingen over de doeltreffendheid van de nieuwe activiteiten uit hoofde van het zevende kaderprogramma en van de vereenvoudigingsinspanningen zullen worden medegedeeld.

• 3. 

  Twee jaar na de voltooiing van het zevende kaderprogramma laat de Commissie door onafhankelijke deskundigen een externe evaluatie uitvoeren van de achtergronden, de uitvoering en de resultaten ervan.

De Commissie zendt de conclusies van die evaluatie samen met haar opmerkingen toe aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's.

Artikel 8

Inwerkingtreding

Dit besluit treedt in werking op de derde dag volgende op die van zijn bekendmaking in het Publicatieblad van de Europese Unie.

Gedaan te Brussel, 18 december 2006.

Voor het Europees Parlement

De voorzitter

• J. 

  BORRELL FONTELLES

Voor de Raad

De voorzitter

• M. 

  VANHANEN

• (1) 

  PB C 65 van 17.3.2006, blz. 9.

• (2) 

  PB C 115 van 16.5.2006, blz. 20.

• (3) 

  Advies van het Europees Parlement van 15 juni 2006 (nog niet gepubliceerd in het Publicatieblad), gemeenschappelijk standpunt van de Raad van 25 september 2006 (nog niet gepubliceerd in het Publicatieblad) en standpunt van het Europees Parlement van 30 november 2006 (nog niet gepubliceerd in het Publicatieblad). Besluit van de Raad van 18 december 2006.

• (4) 

  PB C 320 E van 15.12.2005, blz. 259.

• (5) 

  Zie blz. 1 van dit PB.

• (6) 

  PB C 139 van 14.6.2006, blz. 1.

• (7) 

  PB L 312 van 23.12.1995, blz. 1.

• (8) 

  PB L 292 van 15.11.1996, blz. 2.

• (9) 

  PB L 136 van 31.5.1999, blz. 1.

• (10) 

  PB L 248 van 16.9.2002, blz. 1.

• (11) 

  In het zevende kaderprogramma wordt het „MKB” geacht ook micro-ondernemingen te omvatten.

• (12) 

  Onderzoek in verband met de behandeling van kanker van de gonaden kan worden gefinancierd.

BIJLAGE I

GROTE LIJNEN VAN DE THEMA'S EN DE ACTIVITEITEN

Het zevende kaderprogramma wordt uitgevoerd teneinde de in artikel 163 van het Verdrag beschreven algemene doelstellingen te verwezenlijken: versterking van het industriële concurrentievermogen en tegemoetkoming aan de onderzoeksbehoeften in het kader van andere communautaire beleidsmaatregelen om aldus, bouwend op een Europese onderzoeksruimte en in aanvulling op activiteiten op nationaal en regionaal niveau, bij te dragen tot de totstandbrenging van een kennismaatschappij. Het bevordert de topkwaliteit in het wetenschappelijke en technologische onderzoek, ontwikkeling en demonstratie door middel van de volgende vier programma's: samenwerking, ideeën, mensen en capaciteit.

• I. 

  SAMENWERKING

In dit onderdeel van het zevende kaderprogramma wordt steun verleend voor diverse vormen van transnationale samenwerking binnen de Europese Unie en daarbuiten op een aantal thematische gebieden die gelden als belangrijke terreinen van kennis- en technologie waar onderzoek van de hoogste kwaliteit moet worden ondersteund en versterkt om Europese sociale, economische, ecologische en industriële uitdagingen aan te gaan. Het leeuwendeel van deze inspanningen zal gericht zijn op de verbetering van het industriële concurrentievermogen, waarbij de onderzoeksagenda afgestemd zal zijn op de behoeften van de gebruikers in geheel Europa.

De overkoepelende doelstelling is het leveren van een bijdrage tot duurzame ontwikkeling.

De tien thema's voor communautaire actie zijn:

Deze thema's worden op relatief hoog niveau in grote lijnen gedefinieerd, zodat zij kunnen worden aangepast aan zich ontwikkelende behoeften en kansen die zich in de loop van het zevende kaderprogramma kunnen voordoen. Voor elk van de thema's is een reeks activiteiten vastgesteld, waarmee de voor communautaire steun beoogde grote lijnen worden aangegeven. Deze activiteiten zijn vastgesteld op basis van de bijdrage die zij kunnen leveren tot de verwezenlijking van de communautaire doelstellingen, waaronder de overgang naar een kennismaatschappij, het relevante Europese onderzoekspotentieel en de meerwaarde van steunverlening op het niveau van de Gemeenschap voor deze onderwerpen.

Bijzondere aandacht zal worden besteed aan de coördinatie tussen de thematische gebieden en aan de prioritaire wetenschappelijke gebieden die themaoverschrijdend zijn, zoals bosbouwonderzoek, cultureel erfgoed, mariene wetenschappen en technologieën.

De multidisciplinariteit wordt gestimuleerd door het hanteren van een gemeenschappelijke themaoverschrijdende benadering voor onderwerpen op het gebied van onderzoek en technologie die relevant zijn voor meer dan één thema. Gezamenlijke uitnodigingen tot het indienen van voorstellen vormen daarbij een belangrijke vorm van samenwerking.

Met name bij onderwerpen met industriële relevantie zijn de thema's bepaald op basis van onder meer de werkzaamheden van de verschillende „Europese technologieplatforms”, die zijn opgezet op gebieden waar het concurrentievermogen, de economische groei en het welzijn van Europa afhangen van belangrijke vooruitgang op het gebied van onderzoek en technologie op middellange tot lange termijn. De Europese technologieplatforms brengen de belanghebbenden bijeen, staan onder industriële leiding, en hebben tot doel een strategische onderzoeksagenda te bepalen en uit te voeren. Dit zevende kaderprogramma zal bijdragen tot de verwezenlijking van deze strategische onderzoeksagenda's voor zover deze een werkelijke Europese meerwaarde bieden. De Europese technologieplatforms, eventueel met de deelname van regionale door onderzoek aangestuurde clusters, kunnen een rol spelen bij het vergemakkelijken en organiseren van de deelname van het bedrijfsleven, onder meer het MKB, aan onderzoeksprojecten op hun eigen gebied, met inbegrip van projecten die in aanmerking komen voor financiering uit het zevende kaderprogramma.

De tien thema's omvatten ook onderzoek dat nodig is ter onderbouwing van de formulering, uitvoering en beoordeling van het communautaire beleid op het gebied van onder meer gezondheid, veiligheid, consumentenbescherming, energie, milieu, ontwikkelingshulp, visserij, maritieme aangelegenheden, landbouw, dierenwelzijn, vervoer, onderwijs en opleiding, werkgelegenheid, sociale zaken, cohesie, en de totstandbrenging van een ruimte van vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid, naast prenormatief en co-normatief onderzoek dat relevant is voor het verbeteren van de interoperabiliteit en de kwaliteit van normen en de uitvoering ervan. Aldus wordt tevens het Europese concurrentievermogen versterkt. Bijzondere aandacht zal worden besteed aan de coördinatie van aspecten in verband met rationeel en efficiënt energiegebruik binnen het kaderprogramma en met andere communautaire beleidsmaatregelen en programma's.

Binnen elk thema wordt, naast deze activiteiten, op een open en flexibele wijze ingespeeld op twee soorten mogelijkheden:

Een belangrijke toegevoegde waarde van Europese onderzoeksacties is de kennisoverdracht en -verspreiding; er zullen maatregelen worden genomen om ervoor te zorgen dat de industrie, de beleidsmakers en de maatschappij meer gebruik maken van de onderzoeksresultaten. Intellectuele-eigendomsrechten moeten eveneens worden gevrijwaard, onder andere in de context van steun aan de strijd tegen namaak. Kennisverspreiding is op alle thematische gebieden een wezenlijk taakonderdeel, met dien verstande dat voor het thema „veiligheid”, gezien het vertrouwelijke karakter van de activiteiten, passende beperkingen gelden. Kennisverspreiding zal onder meer geschieden door financiering van netwerkinitiatieven, studiebijeenkomsten en evenementen, bijstand door externe deskundigen en informatie- en elektronische diensten, met name CORDIS.

Er wordt gezorgd voor complementariteit en synergie tussen dit programma en andere communautaire programma's. In het kader van het kaderprogramma voor concurrentievermogen en innovatie zullen er acties ter ondersteuning van innovatie worden ondernomen.

Er dient in het bijzonder voor te worden gezorgd dat het MKB (1) en in het bijzonder het kennisintensieve MKB participeert in de transnationale samenwerking. Het samenwerkingsonderdeel van het programma bevat concrete maatregelen, waaronder steunmaatregelen, om de participatie van het MKB te vergemakkelijken. Ze zijn ingebed in een voor ieder thema te ontwikkelen strategie die vergezeld gaat van een kwantitatieve en kwalitatieve toetsing aan de vastgestelde doelstellingen. Daarmee wordt beoogt ten minste 15 % van de beschikbare middelen voor het onderdeel „Samenwerking” van het programma te besteden aan het MKB.

Tevens wordt steun verleend voor initiatieven die erop gericht zijn een zo breed mogelijk publiek buiten de onderzoekswereld te betrekken bij het debat over wetenschappelijke vraagstukken en onderzoeksresultaten en voor initiatieven op het gebied van wetenschapscommunicatie en -onderwijs. In voorkomend geval worden ook de maatschappelijke organisaties of netwerken van die organisaties, daarbij betrokken. De integratie van de genderdimensie en de gendergelijkheid zullen in alle onderzoeksgebieden aan bod komen.

Om het concurrentievermogen van het Europese onderzoek te verhogen moet het potentieel in de hele Europese onderzoeksruimte wordt benut. Projecten gericht op wetenschappelijke excellentie zullen daarom optimaal moeten worden beheerd, met name wat betreft het gebruik van hulpbronnen.

Binnen al deze thema's wordt steun voor transnationale samenwerking geboden door middel van:

Onderzoek in samenwerkingsverband

Onderzoek in samenwerkingsverband vormt het grootste deel en de kern van de onderzoeksfinanciering van de Gemeenschap. Het doel is op de belangrijkste gebieden van kennisbevordering onderzoeksprojecten en -netwerken van topkwaliteit tot stand te brengen waardoor onderzoekers en investeringen uit Europa en de hele wereld kunnen worden aangetrokken.

Hiertoe wordt onderzoek in samenwerkingsverband ondersteund via verschillende financieringssystemen: projecten in samenwerkingsverband, topnetwerken, coördinatie/ondersteuningsacties (zie bijlage III).

Gezamenlijke technologie-initiatieven

In een zeer beperkt aantal gevallen kan het, gezien de reikwijdte van de OTO-doelstelling en de omvang van de daarvoor uitgetrokken middelen, verantwoord zijn om publiek-private partnerschappen op lange termijn op te zetten in de vorm van gezamenlijke technologie-initiatieven. Deze initiatieven, die overwegend voortvloeien uit de werkzaamheden van de Europese technologieplatforms en betrekking hebben op één aspect of een klein aantal aspecten van onderzoek op het betrokken gebied, combineren investeringen van de particuliere sector en nationale en Europese openbare financiering, inclusief subsidiefinanciering uit het zevende kaderprogramma en lening- en garantiefinanciering van de Europese Investeringsbank. Over ieder gezamenlijk technologie-initiatief zal afzonderlijk een besluit worden genomen op basis van artikel 171 van het Verdrag (dit kan de oprichting van een gemeenschappelijke onderneming inhouden) of op basis van besluiten tot vaststelling van specifieke programma's in overeenstemming met artikel 166, lid 3, van het Verdrag.

Mogelijke gezamenlijke technologie-initiatieven worden op een open en transparante wijze geselecteerd op basis van een evaluatie aan de hand van de volgende reeks van criteria:

De aard van de gezamenlijke technologie-initiatieven moet duidelijk worden gedefinieerd, met name wat betreft:

Gezien de bijzondere strekking en de complexiteit van de gezamenlijke technologie-initiatieven, worden aanzienlijke inspanningen geleverd om ervoor te zorgen dat hun werking transparant is en dat, bij de toekenning van communautaire middelen in het kader van de gezamenlijke technologie-initiatieven, altijd wordt uitgegaan van de beginselen topkwaliteit en mededinging waarop het kaderprogramma stoelt.

Er wordt speciale aandacht besteed aan de algemene samenhang en coördinatie tussen gezamenlijke technologie-initiatieven en programma's en projecten op dezelfde gebieden (2), met inachtneming van de bestaande procedures ter uitvoering ervan, en aan de toegankelijkheid voor een veelheid aan deelnemers in geheel Europa, in het bijzonder het MKB.

Coördinatie van niet-communautaire onderzoeksprogramma's

Op dit gebied wordt gebruik gemaakt van twee belangrijke instrumenten: de ERA-NET-regeling en de deelneming van de Gemeenschap aan gezamenlijk uitgevoerde nationale onderzoeksprogramma's (krachtens artikel 169 van het Verdrag). De actie kan betrekking hebben op onderwerpen die niet rechtstreeks verband houden met de tien thema's mits deze voldoende Europese meerwaarde hebben. De actie wordt ook gebruikt voor het verhogen van de complementariteit en de synergie tussen het zevende kaderprogramma en activiteiten die worden uitgevoerd in het kader van intergouvernementele structuren zoals EUREKA en COST (3).

De ERA-NET-regeling ontwikkelt en versterkt de coördinatie van nationale en regionale onderzoeksactiviteiten door:

De deelname van de Gemeenschap aan op grond van artikel 169 van het Verdrag gezamenlijk uitgevoerde onderzoeksprogramma's is vooral relevant voor Europese samenwerking op grote schaal met „variabele geometrie” tussen lidstaten die gemeenschappelijke behoeften en/of belangen hebben. In welbepaalde gevallen zouden dergelijke artikel 169-initiatieven kunnen worden opgestart op gebieden die moeten worden vastgesteld in nauw overleg met de lidstaten, met inbegrip van de mogelijke samenwerking met intergouvernementele programma's, op basis van een aantal criteria:

Internationale samenwerking

Dit onderdeel van het zevende kaderprogramma heeft betrekking op de volgende internationale samenwerkingsacties, die een duidelijke Europese toegevoegde waarde aantonen en van wederzijds belang zijn:

Dit onderdeel van het zevende kaderprogramma heeft betrekking op internationale samenwerkingsacties op elk thematisch gebied en op themaoverschrijdende activiteiten. Die acties worden uitgevoerd in coördinatie met de acties onder de programma's „Mensen” en „Capaciteit”. Deze activiteit wordt ondersteund door een algemene strategie voor internationale samenwerking binnen het zevende kaderprogramma.

THEMA'S

• 1. 

  Gezondheid

Doelstelling

Verbetering van de gezondheid van de burgers van Europa en opvoering van het concurrentievermogen en het stimuleren van de innovatiecapaciteit van Europese industrieën en bedrijven in de gezondheidssector, waarbij tevens aandacht wordt besteed aan mondiale gezondheidsaspecten zoals opkomende epidemieën. De nadruk zal liggen op translationeel onderzoek (omzetting van fundamentele ontdekkingen in klinische toepassingen, met inbegrip van wetenschappelijke validering van resultaten van experimenten), de ontwikkeling en validering van nieuwe therapieën, methoden voor gezondheidsbevordering en preventie, waaronder de bevordering van de gezondheid van kinderen, gezond ouder worden, diagnose-instrumenten en medische technologieën, alsmede duurzame en efficiënte gezondheidszorgstelsels.

Achtergrond

De sequentieanalyse van het menselijk genoom en de recente vorderingen op het gebied van de post-genomica hebben revolutionaire gevolgen gehad voor het onderzoek naar gezondheid en ziekten bij de mens. Om de enorme hoeveelheden gegevens te integreren en inzicht te krijgen in de fundamentele biologische processen en sleuteltechnologieën voor de biotechnologische industrie op gezondheidsgebied te ontwikkelen, moet er een kritische massa van kennis en middelen op uiteenlopende gebieden worden opgebouwd die op nationaal niveau niet beschikbaar is, teneinde kennis en vermogen tot ingrijpen te ontwikkelen.

Voor significante vorderingen bij translationeel gezondheidsonderzoek, dat van cruciaal belang is om ervoor te zorgen dat het biomedisch onderzoek praktische voordelen oplevert en de levenskwaliteit verbetert, is er ook een multidisciplinaire en Europabrede aanpak nodig waarbij verschillende belanghebbenden worden betrokken. Met een dergelijke aanpak kan Europa een doeltreffender bijdrage leveren tot de internationale bestrijding van ziekten met een wereldwijde impact.

Voor veel ziekten (zoals kanker, hart- en vaatziekten, infectieziekten en psychische en neurologische aandoeningen, met name die welke samenhangen met het ouder worden, zoals de ziekte van Alzheimer en de ziekte van Parkinson) is het alleen via internationale trials in verschillende centra mogelijk binnen een kort tijdsbestek te kunnen beschikken over het voor klinisch onderzoek benodigde aantal patiënten.

Epidemiologisch onderzoek vereist een grote verscheidenheid van populaties en internationale netwerken, wil men significante conclusies kunnen trekken. Ook voor de ontwikkeling van nieuwe diagnostica en therapieën voor zeldzame ziekten en voor het epidemiologisch onderzoek naar deze ziekten is een internationale aanpak nodig om het aantal patiënten voor elke studie te vergroten. Bovendien maakt de uitvoering van onderzoek onder impuls van het gezondheidsbeleid op Europees niveau een vergelijking mogelijk van de modellen, systemen, gegevens en het patiëntenmateriaal in nationale gegevensbanken en biobanken.

Een florerende biomedische onderzoekssector in het kader van de EU zal bijdragen tot de verbetering van het concurrentievermogen van de Europese sectoren biotechnologie voor de gezondheidszorg, medische technologie en farmaceutische industrie. Samenwerking van de EU met de ontwikkelingslanden zal deze landen in staat stellen onderzoekscapaciteiten te ontwikkelen. De EU moet ook een actieve rol spelen bij het creëren van een klimaat dat bevorderlijk is voor innovatie in de publieke en de farmaceutische sector die zich richten op de volksgezondheid, met name om het succes van klinisch onderzoek te maximaliseren. De economische impulsen voor de biotechnologie voor de gezondheidszorg en de medische technologie zijn vooral afkomstig van het op onderzoek gebaseerde MKB. Hoewel Europa nu meer biotechnologiebedrijven heeft dan de VS, zijn dit merendeels kleine bedrijven die minder volgroeid zijn dan hun concurrenten. Publiek-privaat onderzoek op EU-niveau zal de ontwikkeling van deze bedrijven bevorderen. EU-onderzoek zal ook bijdragen tot de ontwikkeling van nieuwe normen en standaarden voor het scheppen van een adequaat wetgevingskader voor nieuwe medische technologie (bijvoorbeeld de regeneratieve geneeskunde). Europa moet wereldleider worden op het gebied van onderzoek en innovatie in op het gebied van alternatieve teststrategieën, met name methoden zonder dierproeven.

Hieronder volgt een beschrijving van de te verrichten activiteiten, waaronder ook onderzoek dat uit beleidsoogpunt essentieel is. Onderzoeksagenda's op lange termijn zoals die welke zijn opgesteld door Europese technologieplatforms, waaronder het platform voor innovatieve geneesmiddelen, zullen indien van toepassing worden ondersteund. Naar aanleiding van nieuwe beleidsbehoeften kunnen aanvullende acties worden gesteund, bijvoorbeeld op het gebied van het gezondheidsbeleid en gezondheid en veiligheid op het werk.

De strategische onderwerpen, te weten de gezondheid van kinderen en kinderziekten alsook de gezondheid van de vergrijzende bevolking, krijgen bijzondere aandacht en telkens wanneer dat nodig is moet hiermee rekening worden gehouden bij alle activiteiten in het kader van dit thema.

In elk van de volgende activiteiten is rekening gehouden met ethische, juridische en sociaal-economische vraagstukken.

Activiteiten

• 2. 

  Voeding, landbouw en visserij, en biotechnologie

Doelstelling

Een Europese op kennis gebaseerde bio-economie (4) opbouwen door wetenschap, industrie en andere belanghebbende partijen bijeen te brengen teneinde nieuwe en opkomende mogelijkheden voor onderzoek te benutten die gericht zijn op sociale, ecologische en economische uitdagingen: de toenemende vraag naar veiliger, gezonder en kwalitatief hoogwaardiger voeding en naar een duurzaam gebruik en een duurzame productie van hernieuwbare biologische rijkdommen; het stijgende risico op epizoötieën en zoönosen en aan de voeding gerelateerde aandoeningen; bedreigingen voor de duurzaamheid en continuïteit van de landbouw-, aquacultuur- en visserijproductie; en de groeiende vraag naar kwalitatief hoogwaardige geproduceerde voeding, met inachtneming van het welzijn van dieren en de rurale en kust context en aandacht voor de speciale dieetbehoeften van consumenten.

Achtergrond

Innovaties en de toenemende kennis op het gebied van het duurzame beheer, de duurzame productie en het duurzame gebruik van biologische rijkdommen (micro-organismen, planten en dieren) zullen de basis leggen voor nieuwe, duurzame, veilige, milieuefficiënte en concurrerende producten voor de landbouw-, visserij-, diervoeder-, voedingsmiddelen-, gezondheids- en houtsector en voor aanverwante sectoren. Overeenkomstig de Europese strategie voor biowetenschappen en biotechnologie (5) zal dit bijdragen tot een groter concurrentievermogen van Europese landbouw-, biotechnologie-, zaaigoed- en voedingsmiddelenbedrijven, met name het hightech MKB, en tegelijkertijd het maatschappelijk welzijn en de welvaart verbeteren.

Onderzoek naar de veiligheid van voedsel- en voederketens, naar aan de voeding gerelateerde ziekten, naar voedingskeuzes en naar de effecten van voeding op de gezondheid zal helpen bij de bestrijding van aan de voeding gerelateerde aandoeningen (zoals obesitas en allergieën) en infectieziekten (zoals overdraagbare spongiforme encefalopathieën en vogelpest), terwijl het belangrijke bijdragen levert tot de uitvoering van bestaande en de formulering van toekomstige beleidslijnen en regelgeving op het gebied van de volksgezondheid, de gezondheid van dieren en planten en de bescherming van de consument.

De diversiteit van de Europese industrieën op deze gebieden en hun meestal geringe omvang biedt weliswaar voordelen en kansen voor de Unie, maar leidt ook tot een versnipperde benadering van gelijkaardige problemen. Deze kunnen beter worden aangepakt door een intensievere samenwerking en de uitwisseling van deskundigheid, bijvoorbeeld op het gebied van nieuwe methodologieën, technologieën, processen en normen die voortvloeien uit veranderingen in de communautaire wetgeving.

Verschillende Europese technologieplatforms leveren een bijdrage tot de vaststelling van gemeenschappelijke onderzoeksprioriteiten op het gebied van bijvoorbeeld plantengenomica en de biotechnologie, de bosbouw en de houtsector, de algehele gezondheid van dieren, veehouderij, voedingsmiddelen en industriële biotechnologie. Het uitgevoerde onderzoek zal ook de kennisbasis opleveren die nodig is voor de ondersteuning van: het gemeenschappelijk landbouwbeleid en de Europese bosbouwstrategie; landbouw en handelsaspecten, veiligheidsaspecten van genetisch gemodificeerde organismen (GGO's), regelgeving voor de voedselveiligheid, diergezondheid, bestrijding van dierziekten en normen voor het welzijn van dieren in de Gemeenschap, en de hervorming van het gemeenschappelijk visserijbeleid teneinde te komen tot een duurzame ontwikkeling van visserij en aquacultuur en de veiligheid van visserijproducten (6). Met het oog op de maatschappelijke relevantie zijn ook voorzieningen getroffen voor een flexibele reactie op nieuwe beleidsbehoeften, met name in verband met nieuwe risico's en maatschappelijke of economische tendensen en behoeften.

Activiteiten

• 3. 

  Informatie- en communicatietechnologieën (ICT)

Doelstelling

Het concurrentievermogen van de Europese industrie vergroten en Europa in staat stellen de toekomstige ontwikkelingen in de ICT op zodanige wijze te beheersen en te sturen dat aan de maatschappelijke en economische behoeften wordt voldaan. De ICT staat centraal in de kennismaatschappij. De activiteiten zullen Europa's wetenschappelijke en technologische basis verstevigen en zijn wereldwijde leiderschap op ICT-gebied consolideren, de product-, dienst- en procesinnovatie en creativiteit door toepassing van ICT bevorderen en ervoor zorgen dat de vooruitgang in de ICT snel wordt vertaald in voordelen voor de burger, het bedrijfsleven, de industrie en de overheden in Europa. Mede hierdoor zal ook de digitale kloof worden verkleind en de sociale uitsluiting worden teruggedrongen.

Achtergrond

ICT is essentieel voor de toekomst van Europa en voor de uitvoering van de Agenda van Lissabon. Zij fungeren als katalysator op drie sleutelgebieden: productiviteit en innovatie, modernisering van de openbare dienst en vooruitgang in wetenschap en technologie. Productiviteitsstijgingen in de economie zijn voor de helft te danken aan de effecten van de ICT op producten, diensten en bedrijfsprocessen. De ICT is de belangrijkste factor voor de vergroting van het innovatievermogen en de creativiteit en voor de beheersing van veranderingen in de waardeketens in de industrie en de dienstensector.

De ICT is noodzakelijk om aan de groeiende vraag naar maatschappelijke en gezondheidszorg te kunnen voldoen, met name voor mensen met speciale behoeften inclusief de verouderende bevolking, en om diensten op gebieden van openbaar belang zoals onderwijs, cultureel erfgoed, veiligheid, energie, vervoer en milieu te kunnen moderniseren en de toegankelijkheid en transparantie van bestuurs- en beleidsontwikkelingsprocessen te bevorderen. ICT speelt een belangrijke rol in beheer inzake onderzoek en technologische ontwikkeling, en communicatie en heeft ook een katalyserend effect op de vooruitgang in andere gebieden van wetenschap en technologie, en transformeert zij de wijze waarop wetenschappers onderzoek bedrijven, samenwerken en innoveren.

Door de toenemende economische en maatschappelijke behoeften, alsmede de steeds verdere popularisering van de ICT en de noodzaak om de technologische grenzen te verleggen en innovatieve op ICT gebaseerde producten en diensten met hoge waardeschepping te ontwikkelen, raakt de agenda voor onderzoek steeds voller. Om de technologie dichter bij de mensen te brengen en beter af te stemmen op de behoeften van organisaties dient de complexiteit van de technologie te worden verborgen terwijl de functionaliteit op verzoek juist zichtbaar moet worden gemaakt; voorts dient de technologie functioneel, eenvoudig te gebruiken, toegankelijk en betaalbaar te zijn; ten slotte moeten er nieuwe, op ICT gebaseerde toepassingen, oplossingen en diensten worden aangeboden die vertrouwenwekkend en betrouwbaar zijn, en aan de omstandigheden en voorkeuren van de gebruikers kunnen worden aangepast. Onder invloed van de vraag naar „meer waar voor minder geld” zijn ICT-onderzoekers wereldwijd betrokken bij een wedloop die gericht is op een steeds verdergaande miniaturisering, het leren beheersen van de convergentie van computer-, communicatie- en mediatechnologie, inclusief verdergaande interoperabiliteit tussen systemen, en de convergentie met andere relevante wetenschappen en disciplines, en de bouw van systemen die kunnen leren en zichzelf kunnen aanpassen.

Al die inspanningen leiden tot een golf van nieuwe technologieën. De ICT-onderzoeksactiviteiten zullen tevens stoelen op een breder gamma van wetenschappelijke en technologische disciplines, zoals bio- en levenswetenschappen, chemie, psychologie, pedagogie, en cognitieve en sociale wetenschappen en geesteswetenschappen.

De ICT-sector is een van de meest onderzoeksintensieve sectoren. In alle grote economieën is de ICT-onderzoekinspanning goed voor één derde van het totale budget voor onderzoek. Ofschoon Europa in industrieel en technologisch opzicht reeds een leidende rol vervult op belangrijke ICT-gebieden, loopt het wat de investeringen in ICT-onderzoek betreft achter op zijn belangrijkste concurrenten. Alleen door een hernieuwde en intensievere krachtenbundeling op Europees niveau kunnen wij erin slagen optimaal profijt te trekken van de door de ICT geboden kansen. ICT-onderzoek op basis van het „open source”-ontwikkelingsmodel heeft inmiddels bewezen nuttig te zijn als bron van innovatie en betere samenwerking. De resultaten van ICT-onderzoek kunnen op diverse wijzen worden benut en tot verschillende bedrijfsmodellen leiden.

De ICT-onderzoeksactiviteiten zullen in nauwe samenhang met beleidsacties voor de verbreiding van ICT en wetgeving worden opgezet in het kader van een allesomvattende, holistische strategie. De prioriteiten zijn vastgesteld na uitvoerig overleg waarbij rekening is gehouden met de bijdragen van allerlei Europese Technologieplatforms en industriële initiatieven op gebieden zoals nano-elektronica en microsystemen, ingebedde systemen, mobiele en draadloze communicatie, elektronische media, fotonica, robotica en software, diensten en grids met inbegrip van gratis, vrije en open source software (FLOSS). Ook moet rekening worden gehouden met duurzaamheidskwesties, vooral op het gebied van de elektronica.

Activiteiten

Onderzoek naar toekomstige en opkomende technologieën is op dit thematische gebied bijzonder belangrijk voor de ondersteuning van grensverleggend onderzoek naar belangrijke ICT en de combinatie ervan met andere relevante terreinen en disciplines; het koesteren van nieuwe ideeën en radicaal nieuwe gebruiksvormen, en het verkennen van nieuwe mogelijkheden in routekaarten voor ICT-onderzoek, met inbegrip van onderzoek naar kwantumeffecten, systeemintegratie en intelligente systemen.

• 4. 

  Nanowetenschappen, nanotechnologieën, materialen en nieuwe productietechnologieën

Doelstelling

Het concurrentievermogen van de Europese industrie verbeteren en zodanige kennis genereren dat deze van een hulpbronnenintensieve tot een kennisintensieve industrie kan worden omgevormd door middel van het bewerkstelligen van ingrijpende kennisveranderingen en de toepassing van decisieve kennis voor nieuwe toepassingen op het raakvlak van verschillende technologieën en disciplines. Dit zal zowel ten goede komen aan nieuwe, hoogtechnologische industrieën als aan hoogwaardige op kennis gebaseerde traditionele industrieën, met bijzondere aandacht voor de adequate verspreiding van OTO-resultaten onder het MKB. Deze activiteiten hebben vooral betrekking op ondersteunende technologieën die gevolgen hebben voor alle sectoren van de industrie en voor vele andere thema's van het zevende kaderprogramma.

Achtergrond

De toenemende problemen waarmee vele industriële activiteiten te kampen hebben, lijken zich niet langer te beperken tot traditionele, arbeidsintensieve sectoren, maar zich nu ook uit te breiden tot intermediaire sectoren — de traditionele bolwerken van de Europese industrie — en zelfs tot een aantal sectoren van de geavanceerde technologie. Er moet een sterke industriële basis in stand worden gehouden door middel van de versteviging van de kennisinhoud van de bestaande industrie en de opbouw, in Europa, van een krachtige, op kennis gebaseerde en kennisintensieve industrie, waarbij de exploitatie van fundamenteel onderzoek voor industriële toepassingen voorop staat. Dit behelst onder meer de modernisering van de huidige MKB-basis en de oprichting en vervolgens de ontplooiing van nieuw kennisgericht MKB, door de verspreiding van kennis en deskundigheid door middel van samenwerkingsprogramma's.

In de toekomst zal het concurrentievermogen van de industrie grotendeels afhangen van nanotechnologieën en de toepassingen ervan. Het opnemen van OTO in nanowetenschappen en nanotechnologie op verschillende gebieden kan de transformatie van de Europese industrie bespoedigen. De EU bekleedt een erkende leidende positie op gebieden als nanowetenschap en nanotechnologie, -materialen en -productietechnologieën, die versterkt moet worden om de EU-positie binnen de uiterst competitieve, mondiale context veilig te stellen en te verbeteren.

Materialen met nieuwe eigenschappen zijn de sleutel tot het concurrentievermogen van de Europese industrie in de toekomst en de basis voor technische vooruitgang in veel sectoren.

Voor de industrie relevante prioriteiten en de integratie daarvan met het oog op sectorale toepassingen kunnen worden vastgesteld door middel van activiteiten zoals de Europese Technologieplatforms op gebieden als nano-elektronica, fabricage, stroomopwekking, staal, chemie, energie, mineralen, vervoersindustrie, bouw, industriële veiligheid, textiel, keramiek, houtsector en nanogeneeskunde. Dit zal bijdragen tot de vaststelling van gezamenlijke onderzoeksprioriteiten en -doelstellingen. Door een flexibele reactie op eventuele nieuwe beleidsbehoeften tijdens de looptijd van het zevende kaderprogramma zal tevens aandacht worden geschonken aan relevante beleids-, regelgevings-, normalisatie- en impactkwesties.

Activiteiten

• 5. 

  Energie

Doelstelling

Het huidige energiesysteem aanpassen zodat het duurzamer wordt en minder afhankelijk is van ingevoerde brandstoffen, op basis van een gevarieerde mix van energiebronnen, in het bijzonder hernieuwbare energiebronnen en -dragers en niet-verontreinigende energiebronnen; de energie-efficiëntie verbeteren, mede door het gebruik en de opslag van energie te rationaliseren; de urgente problemen in verband met voorzieningszekerheid en klimaatverandering aanpakken en daarbij tevens het concurrentievermogen van de Europese industrieën vergroten.

Achtergrond

Energiesystemen worden met grote uitdagingen geconfronteerd. Er zijn een aantal redenen om met spoed te werken aan de identificatie en de ontwikkeling van adequate en tijdige oplossingen: de alarmerende scenario's bij de mondiale vraag naar energie, de eindigheid van conventionele olie- en aardgasreserves en de noodzaak van een drastische ingreep in de emissie van broeikasgassen om de verwoestende gevolgen van klimaatverandering te beperken, de negatieve effecten van de wisselvalligheid van de olieprijzen (vooral voor de vervoersector die sterk van olie afhankelijk is) en de geopolitieke instabiliteit in olieproducerende regio's. Energieonderzoek levert een belangrijke bijdrage tot het betaalbaar houden van de energiekosten voor onze burgers en industrieën. Er moet worden gewerkt aan onderzoek en demonstratie die de meest milieuvriendelijke en kosteneffectieve technologieën en maatregelen moeten opleveren waarmee de EU kan voldoen aan haar doelstellingen uit hoofde van het Protocol van Kyoto en daarna, en waarmee zij de toezeggingen van haar energiebeleid, zoals beschreven in het Groenboek over de continuïteit van de energievoorziening van 2000 (7), het Groenboek van 2005 over energie-efficiëntie (8) en het Groenboek van 2006 over een Europese strategie voor duurzame, concurrerende en continu geleverde energie voor Europa, kan verwezenlijken (9).

Europa heeft zich in een aantal energieopwekkings- en energie-efficiëntietechnologieën tot wereldleider ontwikkeld. Het is pionier op het gebied van moderne hernieuwbare energietechnologie, zoals zonne-energie, bio- en windenergie. De EU is ook een mondiale speler op het gebied van technologie voor elektriciteitsopwekking en -distributie en heeft een sterke positie bij het onderzoek op het gebied van koolstofvastlegging en -opslag. Deze posities worden nu echter sterk bedreigd door concurrentie (met name uit de VS en Japan). Europa moet derhalve zijn leidende positie handhaven en versterken, en dat vereist grote inspanningen en internationale samenwerking.

Een ingrijpende transformatie van het energiesysteem in een weinig of geen CO2 uitstotend, betrouwbaar, concurrerend en duurzaam energiesysteem vereist nieuwe technologieën en nieuwe materialen, waarbij de risico's zo hoog zijn en de opbrengsten zo onzeker dat particuliere bedrijven niet alle investeringen kunnen leveren die voor onderzoek, ontwikkeling, demonstratie en toepassing nodig zijn. Steun van de overheid moet dan ook een cruciale rol spelen bij het stimuleren van particuliere investeringen, en de Europese activiteiten en middelen moeten op een coherente en effectievere wijze worden gecombineerd om te concurreren met economieën die op grote schaal en consequent in soortgelijke technologieën investeren. De Europese technologieplatforms hebben hierbij een belangrijke inbreng doordat zij op gecoördineerde wijze het benodigde onderzoek stimuleren. Hieronder wordt een overzicht gegeven van de activiteiten die worden ondernomen om de doelstelling te realiseren. Meer efficiëntie in het gehele energiesysteem, van bron tot gebruiker, is van essentieel belang en schraagt het gehele thema energie. Gezien hun belangrijke bijdrage aan toekomstige duurzame energiesystemen, zullen hernieuwbare energiebronnen en energie-efficiëntie bij het eindgebruik de hoofdonderdelen van dit thema vormen. Er zal bijzondere aandacht worden besteed aan de aanmoediging van onderzoek, ontwikkeling en demonstratie, alsook aan de bevordering van capaciteitsopbouw op dit gebied. Synergieën met het programma „Intelligente energie — Europa” als onderdeel van het kaderprogramma voor concurrentievermogen en innovatie zullen daarbij ten volle worden benut. Tevens zal worden nagegaan wat de mogelijkheden zijn van toekomstige grootschalige initiatieven die financiering uit verschillende bronnen (b.v. JTI's) integreren.

Er is een specifiek onderdeel voor „kennis voor de energiebeleidsvorming” waarmee ook steun kan worden gegeven aan nieuwe beleidsbehoeften die naar voren komen, bijvoorbeeld in verband met de rol van het Europese energiebeleid bij de ontwikkeling van internationale maatregelen op het gebied van klimaatverandering, en instabiliteit of verstoring van de energievoorziening en de energieprijzen.

Activiteiten

• 6. 

  Milieu (inclusief klimaatverandering)

Doelstelling

Een duurzaam beheer van het milieu en zijn rijkdommen door onze kennis over de interacties tussen klimaat, biosfeer, ecosystemen en menselijke activiteiten te verbeteren en nieuwe technologieën, instrumenten en diensten te ontwikkelen teneinde op geïntegreerde wijze mondiale milieuvraagstukken te kunnen aanpakken. De nadruk zal liggen op prognoses van veranderingen in klimaatsystemen, ecologische systemen en aard- en oceaansystemen; op instrumenten en technologieën voor monitoring, preventie, vermindering en aanpassing van de druk op en van de risico's voor het milieu, met inbegrip van risico's voor de gezondheid; en op instrumenten en technologieën voor de duurzaamheid van het natuurlijke en het door de mens gecreëerde milieu.

Achtergrond

Milieuproblemen zijn niet gebonden aan nationale grenzen en vergen een gecoördineerde aanpak op pan-Europees en vaak op mondiaal niveau. De natuurlijke rijkdommen van de aarde en het door de mens gecreëerde milieu staan bloot aan een zware druk ten gevolge van de bevolkingsgroei, de verstedelijking, bouwactiviteiten, de voortdurende expansie van de landbouw, de aquacultuur, de visserij, het vervoer en de energiesector, alsmede klimaatschommelingen en opwarming op lokale, regionale en wereldwijde schaal. Europa moet een nieuwe, duurzame relatie met het milieu aangaan en daarbij tevens het concurrentievermogen verbeteren en de Europese industrie krachtiger maken. Gelet op de schaal, de omvang en de grote complexiteit van milieuonderzoek is samenwerking op EU-niveau nodig om een kritische massa tot stand te kunnen brengen. Dit vergemakkelijkt gezamenlijke planning, het gebruik van gekoppelde en interoperabele gegevensbanken en de ontwikkeling van onderling samenhangende, grootschalige observatie- en prognosesystemen. Het onderzoek moet gericht zijn op de behoefte aan diensten voor gegevensbeheer en informatie en op vraagstukken in verband met gegevensoverbrenging, integratie en mapping.

Er is onderzoek op EU-niveau nodig voor de naleving van internationale verplichtingen zoals het VN-Raamverdrag inzake klimaatverandering (UNFCCC) en het bijbehorende Protocol van Kyoto, het VN-Verdrag inzake biologische diversiteit, het VN-Verdrag ter bestrijding van woestijnvorming, het Verdrag van Stockholm inzake persistente organische verontreinigende stoffen, de doelstellingen van de Wereldtop over duurzame ontwikkeling van 2002, het EU-waterinitiatief, bijdragen tot de Intergouvernementele Werkgroep voor klimaatverandering en het aardobservatie-initiatief.

Daarnaast zijn er significante behoeften aan onderzoek die voortvloeien uit huidig en toekomstig beleid op EU-niveau, de uitvoering van het zesde milieuactieprogramma en de bijbehorende thematische strategieën (bv. de mariene strategie van de EU), de actieplannen, programma's en richtlijnen inzake milieutechnologie en milieu en gezondheid, de water-kaderrichtlijn en NATURA 2000.

De EU moet haar positie op de wereldmarkt voor milieutechnologie verbeteren. Deze technologie draagt bij tot duurzame consumptie en productie en helpt te zorgen voor duurzame groei waarbij milieuefficiënte oplossingen voor milieuproblemen op uiteenlopende schaal worden geboden en ons cultureel en natuurlijk erfgoed wordt beschermd. Milieueisen fungeren als prikkel voor innovatie en kunnen mogelijkheden bieden voor het bedrijfsleven en het concurrentievermogen vergroten, en tegelijk een duurzamere toekomst voor toekomstige generaties garanderen. De Europese technologieplatforms voor watervoorziening en sanitaire voorzieningen en voor duurzame chemie bevestigen de noodzaak van actie op EU-niveau, en in de onderstaande activiteiten is rekening gehouden met hun onderzoeksagenda's. Ook bij andere platforms (bijvoorbeeld voor de bouwsector en voor bosbouw) speelt milieutechnologie een rol; ook hier is rekening mee gehouden. Sociaal-economische factoren spelen een uiterst belangrijke rol bij de ontwikkeling en het op de markt brengen van milieutechnologie en de latere toepassing daarvan, bijvoorbeeld voor het watervoorraadbeheer. Voor zover dit voor het thema relevant is, wordt bij de activiteiten rekening gehouden met de sociaal-economische aspecten van beleidsmaatregelen en technologische ontwikkelingen.

Er volgt nu een overzicht van een reeks activiteiten (10), waarvan er vele direct relevant zijn voor de beleidsbehoeften. Er kan echter aanvullende ondersteuning worden gegeven voor nieuwe beleidsbehoeften die zich voordoen, bijvoorbeeld in verband met de duurzaamheidseffectbeoordelingen van onderdelen van het EU-beleid; de follow-up van het post-Kyoto-beleid inzake klimaatverandering; en nieuwe milieumaatregelen, bijvoorbeeld de Europese bodemstrategie en beleid, normen en regelgeving op maritiem gebied.

Activiteiten

• 7. 

  Vervoer (inclusief luchtvaart)

Doelstelling

Op basis van technologische en operationele vorderingen en van het Europees vervoerbeleid en met inachtneming van het milieu en de natuurlijke rijkdommen, geïntegreerde, veiligere, „groenere” en „slimmere” pan-Europese vervoerssystemen ontwikkelen waar alle burgers, de maatschappij en het klimaatbeleid baat bij hebben; het concurrentievermogen van de Europese industrie op de wereldmarkt consolideren en versterken.

Achtergrond

Vervoer is een van Europa's sterke punten: het luchtvervoer is goed voor 2,6 % van het BBP van de EU (met 3,1 miljoen banen) en het inlandtransport is goed voor 11 % van het BBP van de EU (en biedt werk aan ongeveer 16 miljoen mensen). Het vervoer is echter verantwoordelijk voor 25 % van de totale CO2-emissie van de EU en daarom is een „vergroening” van het systeem absoluut noodzakelijk om te zorgen voor duurzamer vervoerspatronen en verenigbaarheid met de groeipercentages, zoals die vermeld staan in het Witboek over „Het Europese vervoersbeleid tot het jaar 2010: tijd om te kiezen” (12).

De uitbreiding (waardoor het grondgebied met 25 % is toegenomen en de bevolking met 20 %) en de economische ontwikkeling van de EU stellen ons voor nieuwe uitdagingen bij het vervoeren van personen en goederen op een efficiënte, kostenefficiënte en duurzame wijze. Het vervoer is ook van direct belang voor andere belangrijke beleidsterreinen zoals handel, concurrentie, werkgelegenheid, milieu, cohesie, energie, veiligheid en de interne markt.

Investeren in OTO in de EU-vervoersector is een eerste vereiste om technologisch concurrentievoordeel op de wereldmarkt te waarborgen (13). Activiteiten op Europees niveau zullen ook de herstructurering van de industrie stimuleren, met inbegrip van de integratie van de toeleveringsketen en met name het MKB.

De door Europese technologieplatforms ontwikkelde onderzoekagenda's (14) ondersteunen de noodzaak van een nieuw perspectief op „vervoerssystemen” waarin aandacht is voor de interactie van voertuigen of vaartuigen, vervoersnetten of infrastructuren en het gebruik van vervoersdiensten, dat alleen op Europees niveau kan worden ontwikkeld. De kosten van OTO stijgen op al deze gebieden sterk en samenwerking op EU-niveau is essentieel om te zorgen voor een „kritische massa” van uiteenlopende OTO-aanbieders ten behoeve van een kostenefficiënte aanpak van de schaal- en multidisciplinaire uitdagingen en om het hoofd te bieden aan de politieke, technologische en sociaal-economische uitdagingen op het gebied van bijvoorbeeld het „schone en veilige voertuig” van de toekomst, interoperabiliteit en intermodaliteit met speciale aandacht voor het vervoer over water en per spoor, betaalbaarheid, veiligheid, capaciteit, betrouwbaarheid en de milieueffecten in een uitgebreide Unie. Ook de ontwikkeling van technologie ter ondersteuning van het Galileo-systeem en de toepassingen daarvan zal bij de uitvoering van het Europees beleid essentieel zijn.

Naast de onderstaande thema's en activiteiten, die van groot belang zijn voor de industrie, zullen de behoeften van de beleidsmakers ook op geïntegreerde wijze aan de orde komen, waarbij economische, sociale en milieuaspecten van het vervoersbeleid zullen worden bestreken. Daarnaast zal er ondersteuning worden gegeven om zowel te voorzien in bestaande als in nieuwe beleidsbehoeften, bijvoorbeeld in verband met ontwikkelingen in het maritieme beleid of de totstandbrenging van een gemeenschappelijk Europees luchtruim.

Activiteiten

• 8. 

  Sociaal-economische wetenschappen en geesteswetenschappen

Doelstelling

Een diepgaand, gemeenschappelijk inzicht verkrijgen in complexe en onderling samenhangende sociaal-economische uitdagingen waarmee Europa wordt geconfronteerd, zoals groei, werkgelegenheid en concurrentievermogen, sociale cohesie, uitdagingen op maatschappelijk, cultureel en onderwijsgebied in een uitgebreide EU en duurzaamheid, ecologische uitdagingen, demografische verandering migratie en integratie, kwaliteit van het bestaan en mondiale onderlinge afhankelijkheid, met name om een verbeterde kennisbasis voor beleid op de betrokken gebieden te scheppen.

Achtergrond

Europa heeft een krachtige en kwalitatief hoogwaardige onderzoeksbasis op het gebied van de sociaal-economische en sociaal-culturele wetenschappen en de geesteswetenschappen. De diversiteit van de benaderingen binnen de EU op economisch, sociaal, politiek en cultureel gebied vormt een zeer vruchtbare voedingsbodem voor onderzoek op deze gebieden op EU-niveau. Gezamenlijk onderzoek waarin Europese sociaal-economische en sociaal-culturele aspecten op de genoemde gebieden aan de orde komen, heeft een hoge Europese meerwaarde. In de eerste plaats hebben de betrokken onderwerpen en uitdagingen een hoge prioriteit op Europees niveau en komen zij in communautair beleid aan de orde. In de tweede plaats vormt vergelijkend onderzoek tussen EU-landen of andere landen een bijzonder effectief instrument dat tevens belangrijke leermogelijkheden biedt voor landen en regio's.

In de derde plaats heeft onderzoek op EU-niveau als specifieke voordelen dat het gegevensverzameling op Europese schaal kan ontwikkelen en dat het de uiteenlopende perspectieven kan benutten die nodig zijn om inzicht te krijgen in complexe vraagstukken. Ten slotte zal de ontwikkeling van een echte Europese sociaal-economische kennisbasis voor deze cruciale uitdagingen een essentiële bijdrage leveren tot de bevordering van gezamenlijke inzichten dienaangaande in de hele Europese Unie en, wat het belangrijkst is, bij de Europese burgers.

Hieronder volgt een overzicht van de te ondersteunen activiteiten waarvan wordt verwacht dat ze significant zullen bijdragen tot een verbetering van de formulering, de uitvoering, de effecten en de evaluatie van beleid en de vaststelling van regulerende maatregelen op een breed scala van gebieden zoals het economisch, het sociaal en cultureel beleid en het beleid op het gebied van onderwijs en opleiding, gendergelijkheid, het bedrijfsleven, de internationale handel, consumentenbelangen, buitenlandse betrekkingen, wetenschap en technologie en officiële statistieken, en de totstandbrenging van de ruimte van vrijheid, veiligheid en recht. Daarnaast zullen er mogelijkheden worden geboden voor de aanpak van nieuwe sociaal-economische uitdagingen en voor de uitvoering van onderzoek op het gebied van nieuwe of onvoorziene beleidsbehoeften. Voor de bespreking van toekomstige onderzoeksagenda's kan ook gebruik worden gemaakt van sociale platforms.

Activiteiten

• 9. 

  Ruimtevaart

Doelstelling

Ondersteuning van een Europees ruimtevaartprogramma dat zich toespitst op toepassingen, zoals Global Monitoring for Environment and Security (wereldwijde monitoring van milieu en veiligheid, GMES), die de burger ten goede komen en die de concurrentiepositie van de Europese ruimtevaartindustrie verbeteren. Hiermee wordt een bijdrage geleverd tot de ontwikkeling van een Europees ruimtevaartbeleid, in aanvulling op de inspanningen van de lidstaten en andere hoofdrolspelers, zoals het Europees ruimteagentschap (ESA).

Achtergrond

De Gemeenschap kan op dit terrein bijdragen tot een betere bepaling van gemeenschappelijke doelstellingen op basis van gebruikersbehoeften en beleidsdoelstellingen, tot de coördinatie van activiteiten om dubbel werk te voorkomen en de interoperabiliteit zo groot mogelijk te maken, tot de verbetering van de kosteneffectiviteit evenals tot de vaststelling van normen. Overheidsinstanties en besluitvormers zijn belangrijke potentiële gebruikers en ook de Europese industrie zal baat hebben bij een goed gedefinieerd Europees Ruimtevaartbeleid dat wordt uitgevoerd door middel van een Europees Ruimtevaartprogramma, deels gesteund door de voorgestelde acties op het gebied van onderzoek en technologische ontwikkeling. Acties op Europees niveau zijn tevens nodig ter ondersteuning van communautaire beleidsdoelstellingen, bijvoorbeeld op de gebieden landbouw, bosbouw, visserij, milieu, gezondheid, telecommunicatie, veiligheid en vervoer, om te bewerkstelligen dat Europa als een gerespecteerde partner wordt gezien op het terrein van regionale en internationale samenwerking.

In de afgelopen 40 jaar heeft Europa, nationaal en via het ESA een uitstekende technologische know how opgebouwd. Om de industrie (fabrikanten, dienstverleners en exploitanten inbegrepen) concurrerend te laten blijven, zijn nieuw onderzoek en nieuwe technologieën noodzakelijk. Ruimtevaarttoepassingen brengen door de effecten van technologische spin-offs de burgers grote voordelen en zijn in de technologische samenleving onontbeerlijk.

Met bijzondere aandacht voor het gebruik van bestaande capaciteiten in Europa, zijn de hieronder genoemde activiteiten gericht op de doeltreffende benutting van middelen uit de ruimtevaart (samen met in situ-middelen, met inbegrip van middelen uit de luchtvaart) voor de verwezenlijking van toepassingen zoals GMES, op de bijdrage daarvan tot de rechtshandhaving in het communautaire beleid, op verkenning van de ruimte, waardoor mogelijkheden voor internationale samenwerking en spectaculaire technologische doorbraken evenals kostenefficiënte missies ontstaan; alsmede op de exploitatie en verkenning van de ruimte met behulp van voorbereidende activiteiten die de strategische rol van de Europese Unie moeten garanderen. Deze activiteiten zullen worden aangevuld met andere acties uit hoofde van het kaderprogramma voor concurrentievermogen en innovatie en van het onderwijs- en opleidingsprogramma. De voordelen van onderstaande activiteiten voor het overheidsbeleid, aanvullende ondersteuning voor eventuele nieuwe beleidsbehoeften inbegrepen, zullen eveneens maximaal worden benut, bijvoorbeeld door middel van in de ruimte gestationeerde oplossingen ten behoeve van ontwikkelingslanden en het gebruik van ruimteobservatie-instrumenten en -methoden ter ondersteuning van ontwikkelingen in het Gemeenschapsbeleid.

Activiteiten

• 10. 

  Veiligheid

Doelstelling

Ontwikkelen van de technologie en kennis voor het opbouwen van de capaciteit die nodig is om de burger te beveiligen tegen dreigingen als terrorisme, natuurrampen en criminaliteit met eerbiediging van de fundamentele mensenrechten en de persoonlijke levenssfeer; te zorgen voor een optimale en gecoördineerde toepassing van de beschikbare technologieën ter bevordering van de veiligheid van de burgers in Europa; het stimuleren van de samenwerking tussen aanbieders en gebruikers van civiele-beveiligingsoplossingen; het verbeteren van het concurrentievermogen van de Europese beveiligingsindustrie en het boeken van taakgerichte onderzoeksresultaten om de veiligheidslacunes te beperken.

Achtergrond

Veiligheid in Europa is een eerste voorwaarde voor voorspoed en vrijheid. Met de door de Europese Raad vastgestelde EU-veiligheidsstrategie, „Een veiliger Europa in een betere wereld” wordt ingespeeld op de behoefte aan een allesomvattende veiligheidsstrategie die zowel in veiligheidsmaatregelen in de civiele sfeer voorziet als in defensiegerelateerde veiligheidsmaatregelen.

Veiligheidsgerelateerd onderzoek is een belangrijk element bij het bewerkstelligen van een hoog niveau van veiligheid in de ruimte van vrijheid, veiligheid en recht. Ook zal het bijdragen tot de ontwikkeling van technologieën en capaciteit ter ondersteuning van ander communautair beleid op gebieden zoals vervoer, civiele bescherming, energie, milieu en gezondheid. Voor veiligheidsonderzoek zijn specifieke uitvoeringsvoorschriften vereist om rekening te houden met de bijzondere aard ervan.

Het huidige veiligheidsgerelateerde onderzoek in Europa gaat gebukt onder een versnippering van inspanningen, het ontbreken van een kritische massa ten aanzien van schaal en reikwijdte, en een gebrek aan koppelingen en interoperabiliteit. Europa dient de samenhang van zijn inspanningen te verbeteren door doeltreffende institutionele regelingen te treffen en door de bevoegde nationale en internationale instanties tot samenwerking en coördinatie aan te zetten teneinde dubbel werk te voorkomen en waar mogelijk synergieën te verkennen. Het veiligheidsonderzoek op Gemeenschapsniveau zal ook in de toekomst uitsluitend civiel zijn en gericht op activiteiten met een duidelijke meerwaarde ten opzichte van nationale activiteiten. Aldus zal het civiele veiligheidsonderzoek binnen het zevende kaderprogramma het concurrentievermogen van de Europese veiligheidsindustrie versterken. Omdat wordt ingezien dat technologie op bepaalde gebieden zowel voor civiele als voor militaire doeleinden kan worden gebruikt, is met het oog op complementariteit hechte coördinatie met de activiteiten van het Europees Defensieagentschap vereist.

Het veiligheidsonderzoek moet de nadruk leggen op de Europese mogelijkheden met betrekking tot surveillance, informatieverspreiding en kennis inzake bedreigingen en incidenten, alsmede systemen voor betere evaluaties en situatiebeheersing door middel van een beter gebruik van gemeenschappelijke ICT-systemen op het gebied van verschillende operaties.

De bijzondere vertrouwelijkheidseisen op dit gebied zullen worden nageleefd, maar de transparantie van de onderzoeksresultaten zal daarbij niet onnodig worden beperkt. Daarnaast zullen gebieden worden aangewezen waarop onderzoeksresultaten openbaar mogen gemaakt worden.

De onderstaande activiteiten, die geen betrekking hebben op defensie, dienen ter aanvulling en integratie van het technologie- en systeemgericht onderzoek met relevantie voor de civiele veiligheid, dat binnen het kader van andere thema's wordt verricht. Zij zullen doelgericht zijn en afgestemd zijn op de ontwikkeling van de technologieën en de capaciteit die noodzakelijk zijn voor de specifieke veiligheidsdoelstellingen. Daarbij is voor een flexibele opzet gekozen die het mogelijk maakt in te spelen op eventuele nog onbekende toekomstige bedreigingen van de veiligheid en daarmee samenhangende beleidsbehoeften die zich kunnen voordoen, waarbij kruisbestuiving met en integratie van bestaande technologieën in de civiele-veiligheidssector worden gestimuleerd. Het Europees veiligheidsonderzoek zal ook de ontwikkeling van multifunctionele technologieën stimuleren om de toepassingsmogelijkheden daarvan zo groot mogelijk te maken.

Activiteiten

De bovenstaande vier gebieden zullen worden ondersteund met de volgende, meer horizontaal georiënteerde thema's:

II.   IDEEËN

Doelstelling

Dit programma beoogt de dynamiek, de creativiteit en de topkwaliteit van het Europees grensverleggend onderzoek te vergroten door het ondersteunen van door onderzoekers geïnitieerde onderzoeksprojecten die op alle gebieden door op Europees niveau concurrerende individuele teams worden uitgevoerd. De projecten worden gefinancierd op basis van voorstellen die door onderzoekers uit zowel de particuliere als de openbare sector worden ingediend betreffende een onderwerp naar keuze en die door vakgenoten uitsluitend aan de hand van het criterium topkwaliteit worden geëvalueerd. Mededeling en verspreiding van onderzoeksresultaten is een belangrijk aspect van dit programma.

Achtergrond

Door de onderzoeker aangestuurd grensverleggend onderzoek in het kader van activiteiten die doorgaans worden gezien als „fundamenteel onderzoek” is een belangrijke factor voor rijkdom en sociale vooruitgang, aangezien het nieuwe kansen biedt voor wetenschappelijke en technologische vooruitgang en bevorderlijk is voor het voortbrengen van nieuwe kennis die leidt tot toekomstige toepassingen en markten.

Ondanks een groot aantal successen en een hoog prestatieniveau op een groot aantal gebieden benut Europa zijn onderzoekspotentieel en -middelen niet optimaal en heeft het dringend behoefte aan een groter vermogen om kennis te genereren en deze in economische waarde en groei om te zetten.

Een Europawijd concurrerende financieringsstructuur (naast, en niet in plaats van, de nationale financiering) voor grensverleggend onderzoek door nationale of transnationale individuele teams, is een essentieel onderdeel van de Europese onderzoeksruimte, als aanvulling op andere communautaire en nationale activiteiten. Het draagt bij tot een versterking van de dynamiek en aantrekkelijkheid van Europa voor de beste onderzoekers uit zowel Europese als derde landen en voor industriële investeringen.

Activiteiten

In deze actie komen de veelbelovendste en productiefste onderzoeksgebieden en de beste kansen voor wetenschappelijke en technologische vooruitgang binnen de disciplines en over de disciplines heen aan bod, inclusief activiteiten op het gebied van engineering, sociale wetenschappen en geesteswetenschappen. De actie wordt uitgevoerd los van de thematische lijnen van de andere onderdelen van het zevende kaderprogramma, en besteedt aandacht aan onderzoekers van een nieuwe generatie en nieuwe groepen alsook aan gevestigde teams.

De activiteiten van de Gemeenschap op het gebied van grensverleggend onderzoek worden uitgevoerd door een Europese Onderzoeksraad (ERC), bestaande uit een onafhankelijke wetenschappelijke raad, ondersteund door een specifieke, slanke en kostenefficiënte uitvoeringsstructuur. Het bestuur van de ERC berust bij personeel dat ofwel daartoe wordt aangeworven ofwel wordt gedetacheerd vanuit EU-instellingen. Het zal alleen de werkelijke administratieve behoeften dekken die nodig zijn om de vereiste stabiliteit en continuïteit voor een effectief beheer te waarborgen.

De wetenschappelijke raad bestaat uit vertegenwoordigers van de Europese wetenschappelijke wereld onder waarborging van de diversiteit van de vertegenwoordigde onderzoeksgebieden op het hoogste niveau, die handelen op persoonlijke titel, onafhankelijk van politieke of andere belangen. De leden ervan worden benoemd door de Commissie na een onafhankelijke, transparante en met de wetenschappelijke raad overeengekomen aanwijzingsprocedure die tevens een raadpleging van de wetenschappelijke gemeenschap en een verslag aan het Europees Parlement en de Raad omvat. Zij worden benoemd voor een periode van vier jaar, die eenmaal kan worden verlengd in een roulerend systeem dat de continuïteit van het werk van de wetenschappelijke raad waarborgt.

De wetenschappelijke raad stelt onder meer een overkoepelende wetenschappelijke strategie op, is volledig bevoegd voor besluiten betreffende het type van onderzoek dat moet worden gefinancierd en staat garant voor de kwaliteit van de activiteit vanuit wetenschappelijk oogpunt. De taken van de raad van beheer omvatten met name de ontwikkeling van het jaarlijkse werkprogramma, de instelling van het proces van peer review alsook voortgangscontrole en kwaliteitscontrole van de programma-uitvoering vanuit wetenschappelijk oogpunt. De wetenschappelijke raad stelt een gedragscode op waarin onder meer de voorkoming van belangenconflicten aan de orde komt.

Via de specifieke uitvoeringsstructuur worden alle aspecten geregeld in verband met implementatie en programma-uitvoering zoals aangegeven in het jaarlijkse werkprogramma. Deze structuur geeft met name uitvoering aan het proces van peer review en selectie overeenkomstig de door de wetenschappelijke raad vastgestelde beginselen en draagt zorg voor het financiële en wetenschappelijke beheer van de subsidies.

De beheers- en personeelskosten van de ERC voor wetenschappelijke raad en specifieke uitvoeringsstructuur dienen consistent te zijn met een sober en kosteneffectief beheer; de administratieve uitgaven worden tot een minimum beperkt en mogen niet meer dan 5 % van de totale financiële middelen voor de ERC bedragen, met dien verstande dat de middelen worden verschaft die nodig zijn voor een kwalitatief hoogwaardige uitvoering, teneinde grensverleggend onderzoek maximaal te financieren.

De Commissie staat in voor de volledige autonomie en integriteit van de ERC. Zij zorgt ervoor dat de ERC handelt in overeenstemming met de beginselen van wetenschappelijke excellentie, autonomie, efficiëntie en transparantie, en dat hij zich stipt aan de door de wetenschappelijke raad opgestelde strategie en uitvoeringsmethodologie houdt. De Commissie stelt in samenwerking met de wetenschappelijke raad een jaarlijks verslag op over de werkzaamheden van de ERC en de verwezenlijking door de ERC van de doelstellingen en legt dit voor aan het Europees Parlement en de Raad.

De ERC is bevoegd eigen strategische studies uit te voeren ter voorbereiding en ondersteuning van zijn operationele activiteiten. Met name kan hij rekening houden met Europese, intergouvernementele en nationale initiatieven teneinde zijn activiteiten te programmeren in het licht van ander onderzoek op Europees en nationaal niveau.

De uitvoering en het beheer van de activiteit worden voortdurend getoetst en geëvalueerd om de prestaties te beoordelen en de procedures aan te passen en te verbeteren op basis van de ervaringen. Tevens worden, in het kader van de tussentijdse evaluatie bedoeld in artikel 7, lid 2, de structuren en mechanismen van de ERC, met diens volle medewerking, door een onafhankelijke instantie getoetst aan de criteria van wetenschappelijke excellentie, autonomie, efficiëntie en transparantie. Ook de werkwijze en de criteria voor de selectie van de leden van de wetenschappelijke raad worden hieraan onderworpen. Bij de toetsing zal uitdrukkelijk worden gekeken naar de voor- en nadelen van een op een uitvoerend agentschap of op artikel 171 van het Verdrag gebaseerde, of een andere relevante structuur. De structuren en mechanismen moeten, waar nodig, in het licht van de bevindingen worden gewijzigd. De Commissie ziet erop toe dat de nodige voorbereidende werkzaamheden voor de eventuele overgang naar een gewijzigde structuur, waaronder de eventuele wetgevingsvoorstellen die zij nodig acht, zo spoedig mogelijk worden uitgevoerd en, zoals voorzien in het Verdrag, aan het Europees Parlement en de Raad worden gepresenteerd. Daartoe zal het kaderprogramma krachtens artikel 166, lid 2 van het Verdrag worden aangepast of aangevuld volgens de medebeslissingsprocedure. In het in artikel 7, lid 2, bedoelde voortgangsverslag dat voorafgaat aan de tussenevaluatie, zullen de eerste bevindingen over de werking van de ERC worden weergegeven.

III.   MENSEN

Doelstelling

Kwantitatief en kwalitatief versterken van het menselijk potentieel in onderzoek en technologie in Europa, door mensen te stimuleren om het beroep van onderzoeker te kiezen, Europese onderzoekers aan te moedigen in Europa te blijven en onderzoekers uit de hele wereld naar Europa te halen en Europa aantrekkelijker te maken voor de beste onderzoekers. Voortbouwend op de ervaringen met de „Marie Curie”-acties uit hoofde van eerdere kaderprogramma's wordt hiertoe een coherent pakket „Marie Curie”-acties opgezet, waarbij vooral rekening wordt gehouden met de Europese toegevoegde waarde in termen van het structurerende effect dat zij op de Europese onderzoeksruimte hebben. Deze acties zijn gericht op onderzoekers in alle stadia van hun loopbaan, gaande van speciaal voor jongeren bedoelde initiële onderzoeksopleiding tot een leven lang leren en loopbaanontwikkeling, zowel in de openbare als in de particuliere sector. Er zullen ook inspanningen worden geleverd om de deelname van onderzoeksters uit te breiden, door het bevorderen van gelijke kansen in alle „Marie Curie”-acties, door de acties zo op te zetten dat de onderzoekers een goed evenwicht tussen werk en gezin kunnen bereiken en na een onderbreking gemakkelijker hun onderzoekscarrière kunnen hervatten.

Achtergrond

Een groot aantal opgeleide gekwalificeerde onderzoekers is noodzakelijk om de wetenschap te bevorderen en de innovatie te schragen, maar ook een belangrijke factor om investeringen in onderzoek door openbare en particuliere entiteiten aan te trekken en gaande te houden. Tegen de achtergrond van groeiende concurrentie op wereldniveau zijn de ontwikkeling van een open Europese arbeidsmarkt voor onderzoekers, zonder enige vorm van discriminatie en de diversifiëring van vaardigheden en loopbaantrajecten van onderzoekers cruciaal voor het bevorderen van een heilzame circulatie van onderzoekers en hun kennis, zowel binnen Europa als mondiaal, die positieve effecten heeft. Er zullen speciale maatregelen worden ingevoerd om beginnende onderzoekers te stimuleren en te steunen in de beginfasen van hun wetenschappelijke carrière, evenals maatregelen om de „braindrain” tegen te gaan, zoals reïntegratiesubsidies.

Mobiliteit, zowel transnationaal als intersectoraal, inclusief het stimuleren van de deelname van de industrie en de openstelling van onderzoeksloopbanen en academische posten op Europese schaal, is een essentieel onderdeel van de Europese Onderzoeksruimte en onontbeerlijk voor de vergroting van de Europese onderzoekscapaciteiten en -prestaties. Internationale concurrentie tussen onderzoekers blijft van cruciaal belang om in het kader van deze activiteit onderzoek van de hoogste kwaliteit te garanderen. De vergroting van de mobiliteit van onderzoekers en de verhoging van de middelen voor instellingen die onderzoekers uit andere lidstaten aantrekken, zal het ontstaan van excellentiecentra overal in de Europese Unie in de hand werken. Om opleiding en mobiliteit binnen de nieuwe onderzoeks- en technologiegebieden te waarborgen, moet voor passende coördinatie met andere onderdelen van het zevende kaderprogramma worden gezorgd en moeten synergieën tot stand worden gebracht met andere communautaire beleidslijnen, bv. inzake onderwijs, cohesie en werkgelegenheid. Acties voor het koppelen van wetenschapsonderwijs aan loopbanen, en onderzoeks- en coördinatieacties betreffende nieuwe methoden in het wetenschapsonderwijs zijn gepland in het kader van het deel Wetenschap in de maatschappij van het specifiek programma „Capaciteiten”.

Activiteiten

Initieel zal de medefinancieringsmodus op gecontroleerde schaal worden geïmplementeerd om de nodige ervaring te kunnen opdoen.

IV.   CAPACITEIT

Dit onderdeel van het zevende kaderprogramma dient ter versterking van de onderzoeks- en innovatiecapaciteit in geheel Europa en ter waarborging van een optimaal gebruik ervan. Dit doel wordt bereikt via:

ONDERZOEKSINFRASTRUCTUREN

Doelstelling

Optimaliseren van het gebruik en de verdere ontwikkeling van de beste bestaande onderzoeksinfrastructuren in Europa, en bijdragen tot de totstandbrenging op alle gebieden van wetenschap en technologie van nieuwe onderzoeksinfrastructuren van pan-Europees belang die de Europese wetenschappelijke wereld nodig heeft om zijn vooraanstaande positie in grensverleggend onderzoek te behouden, en die de industrie kunnen helpen bij het versterken van haar kennisbasis en technologische know how.

Achtergrond

Onderzoeksinfrastructuren spelen een steeds belangrijkere rol bij de vooruitgang in en benutting van kennis en technologie. Het belang van deze infrastructuren is reeds algemeen erkend op gebieden zoals energie, ruimte- en deeltjesfysica en is groeiende op andere gebieden. Zo staan stralingsbronnen, gegevensbanken op het gebied van de genomica en gegevensbanken op het gebied van de sociale wetenschappen, waarnemingsposten voor de milieu- en ruimtewetenschappen, beeldvormingssystemen of schone ruimten voor de bestudering en ontwikkeling van nieuwe materialen of nano-elektronica centraal in het onderzoek. Deze zijn kostbaar, behoeven een breed spectrum van expertise om te worden ontwikkeld en vragen om gebruik en benutting door een grote groep van wetenschappers en industriële afnemers op Europese schaal.

De ontwikkeling van een Europese benadering met betrekking tot onderzoeksinfrastructuren, inclusief op informatica en communicatie gebaseerde e-infrastructuren en virtuele infrastructuren en het uitvoeren van activiteiten op dit gebied op Unieniveau, kunnen een belangrijke bijdrage leveren tot het stimuleren en benutten van het Europese onderzoekspotentieel en tot de totstandbrenging van de Europese onderzoeksruimte.

Hoewel de lidstaten een centrale rol zullen blijven spelen in de ontwikkeling en de financiering van infrastructuren, kan en moet de Gemeenschap als katalysator en hefboom fungeren bij de totstandbrenging van een bredere en efficiëntere toegang tot en een breder en efficiënter gebruik van de in de verschillende lidstaten bestaande infrastructuren, door het stimuleren van de gecoördineerde ontwikkeling en organisatie in netwerken van deze infrastructuren en door het bevorderen van de totstandbrenging van nieuwe onderzoeksinfrastructuren van pan-Europees belang op middellange en lange termijn. In dat verband speelt het Europees Strategieforum inzake onderzoeksinfrastructuren (ESFRI) een sleutelrol bij het bepalen van de behoeften en het opstellen van een routekaart voor onderzoeksinfrastructuren.

Activiteiten

De activiteiten uit hoofde van deze rubriek worden uitgevoerd op alle fronten van wetenschap en technologie. Zij worden geïmplementeerd in nauwe samenwerking met de activiteiten in de thematische gebieden om ervoor te zorgen dat voor alle op Europees niveau in het communautaire kader ondernomen acties wordt voldaan aan de behoeften aan onderzoeksinfrastructuren op het betrokken gebied inclusief internationale samenwerking.

Het gaat om de volgende activiteiten:

De in dat verband voor financiering voorgestelde infrastructuurprojecten worden geselecteerd op basis van een reeks criteria, waaronder met name:

Voor wat de aanleg van nieuwe infrastructuren betreft moet in voorkomend geval rekening worden gehouden met het potentieel voor wetenschappelijke excellentie van zowel de convergentieregio's als de ultraperifere regio's. Er wordt gezorgd voor een efficiënte coördinatie van de communautaire financiële instrumenten, met name het zevende kaderprogramma en de structuurfondsen, gezorgd.

ONDERZOEK TEN BEHOEVE VAN HET MKB

Doelstellingen

Versterken van de innovatiecapaciteit van het Europese MKB en de bijdrage ervan tot de ontwikkeling van op nieuwe technologie gebaseerde producten en markten door de bedrijven te helpen bij het uitbesteden van onderzoek, het opvoeren van hun onderzoeksinspanningen, het uitbreiden van hun netwerken, het beter benutten van onderzoeksresultaten en het verwerven van technologische know how, waarbij de kloof tussen onderzoek en innovatie wordt gedicht.

Achtergrond

Het MKB neemt een centrale plaats in binnen de Europese industrie. Het moet een essentiële schakel zijn van het innovatiesysteem en in de keten van de omzetting van kennis in nieuwe producten, procédés en diensten. Door toenemende concurrentie op de interne markt en op mondiaal vlak dient het Europese MKB zijn kennis en onderzoeksintensiteit te vergroten, de exploitatie van onderzoek te versterken, zijn zakelijke activiteiten tot grotere markten uit te breiden en zijn kennisnetwerken te internationaliseren. De meeste acties van de lidstaten met betrekking tot het MKB stimuleren en ondersteunen geen transnationale onderzoekssamenwerking en technologieoverdracht. Er zijn acties op EU-niveau nodig om het effect van acties op nationaal en regionaal niveau aan te vullen en te versterken. Naast de hieronder vermelde acties wordt in het gehele zevende kaderprogramma de deelname van het MKB gestimuleerd en gefaciliteerd, en wordt daarin met zijn behoeften rekening gehouden.

Activiteiten

Specifieke acties ter ondersteuning van het MKB zijn bedoeld om middelgrote of kleine bedrijven of associaties daarvan te ondersteunen die behoefte hebben aan het uitbesteden van onderzoek: overwegend betreft het het low- en mediumtech-MKB met weinig of geen onderzoekscapaciteit. Het onderzoeksintensieve MKB kan deelnemen als aanbieders van onderzoeksdiensten of onderzoek uitbesteden ter aanvulling van hun centrale onderzoekscapaciteit. De acties worden binnen het gehele gebied van wetenschap en technologie uitgevoerd volgens een bottom-up-benadering. De acties zullen ondersteuning van demonstratie en andere activiteiten omvatten; doel daarvan is de exploitatie van resultaten te vergemakkelijken met het oog op complementariteit met het kaderprogramma voor concurrentievermogen en innovatie. Financiële middelen worden via twee systemen toegekend:

De nadruk zal duidelijk liggen op de steun voor onderzoeksprojecten. Voorts zal aan nationale regelingen die voorzien in financiële middelen voor het MKB of MKB-associaties, steun worden verleend voor het opstellen van voorstellen voor activiteiten in het kader van „Onderzoek ten behoeve van het MKB”. Gedurende de uitvoering van het zevende kaderprogramma zal worden gezorgd voor complementariteit en synergie met de activiteiten van het kaderprogramma voor concurrentievermogen en innovatie.

Het kaderprogramma voor concurrentievermogen en innovatie stimuleert en faciliteert de deelname van MKB's aan het zevende kaderprogramma via zijn horizontale diensten ter ondersteuning van bedrijfsleven en innovatie. Voorts zal ervoor worden gezorgd dat het kaderprogramma volledig complementair is met andere programma's van de Gemeenschap.

KENNISREGIO'S

Doelstellingen

Versterken van het onderzoekspotentieel van Europese regio's, met name door het stimuleren en ondersteunen van de ontwikkeling in heel Europa van regionale „onderzoeksclusters” waarbij universiteiten, onderzoekscentra, ondernemingen en regionale autoriteiten betrokken zijn.

Achtergrond

De regio's worden in toenemende mate erkend als belangrijke spelers in het onderzoeks- en ontwikkelingslandschap van de EU. Onderzoeksbeleid en -activiteiten op regionaal niveau steunen vaak op de ontwikkeling van „clusters” waarin publieke en private actoren verenigd zijn. De proefactie „Kennisregio's” heeft de dynamiek van deze ontwikkeling en de noodzaak van ondersteuning en stimulering van de ontwikkeling van dergelijke structuren aangetoond.

De acties op dit gebied stellen de Europese regio's in staat hun investeringscapaciteit in OTO te versterken en onderzoeksactiviteiten uit te voeren en tegelijkertijd hun potentieel voor het succesvol betrekken van hun ondernemingen bij Europese onderzoeksprojecten te maximaliseren en het ontstaan van clusters te vergemakkelijken, waardoor de regionale ontwikkeling in Europa wordt bevorderd. De acties zullen het creëren van regionale clusters vergemakkelijken die bijdragen tot de ontwikkeling van de Europese onderzoeksruimte.

Activiteiten

Het nieuwe initiatief „Kennisregio's” omvat en verenigt regionale actoren die betrokken zijn bij onderzoek, zoals universiteiten, onderzoekscentra, industrie en overheden (regionale raden of regionale ontwikkelingsagentschappen). De projecten hebben betrekking op de gezamenlijke analyse van de onderzoeksagenda's van regionale clusters (in samenhang met andere activiteiten voor regionale innovatieclusters in ruimere zin) en de creatie van een instrumentarium om deze aan bod te laten komen in specifieke onderzoeksactiviteiten, inclusief „mentorschappen” voor regio's met een minder ontwikkeld onderzoeksprofiel door hoog ontwikkelde regio's en rechtstreekse ondersteuning van opkomende kennisregio's.

Dit omvat maatregelen die gericht zijn op het verbeteren van onderzoeksnetwerken en toegang tot onderzoeksfinanciering alsmede een betere integratie van en hechtere banden tussen onderzoeksactoren en -instellingen in de regionale economieën. Deze activiteiten worden geïmplementeerd in nauwe samenhang met het regionaal beleid van de Gemeenschap (structuurfondsen) en het kaderprogramma voor concurrentievermogen en innovatie en de onderwijs- en opleidingsprogramma's.

In het kader van de specifieke activiteit „Kennisregio's” worden synergieën met het regionaal beleid van de Gemeenschap nagestreefd, alsook met de relevante nationale en regionale programma's, met name ten aanzien van de convergentieregio's en de ultraperifere regio's.

ONDERZOEKSPOTENTIEEL

Doelstelling

Het stimuleren van de verwezenlijking van het volledige onderzoekspotentieel van de uitgebreide Unie door het ontsluiten en ontwikkelen van het bestaande en het opkomende onderzoekspotentieel in de convergentieregio's en de ultraperifere regio's van de EU (16), en het helpen versterken van het vermogen van hun onderzoekers om succesvol deel te nemen aan onderzoeksactiviteiten op Gemeenschapsniveau.

Achtergrond

Europa benut zijn onderzoekspotentieel niet volledig, met name in minder ontwikkelde regio's ver van het hart van het Europese onderzoek en de Europese industriële ontwikkeling. Teneinde de onderzoekers en de instellingen van deze regio's, zowel uit de publieke als uit de particuliere sector, te helpen bijdragen tot de algemene Europese onderzoeksinspanning en hen daarnaast te helpen profiteren van de in andere regio's van Europa bestaande kennis en ervaring, beoogt deze actie de voorwaarden te scheppen die hen in staat zullen stellen om hun potentieel te benutten, en die ertoe bijdragen om de Europese onderzoeksruimte ten volle te realiseren in de uitgebreide Unie. Deze activiteiten zullen steunen op vroegere en bestaande maatregelen, zoals de kenniscentra uit hoofde van het vijfde kaderprogramma in de toenmalige toetredende landen en kandidaat-landen en de Marie Curie-gastbeurzen voor kennisoverdracht.

Activiteiten

De actie op dit gebied omvat steun voor:

Er worden sterke synergieën met het regionaal beleid van de Gemeenschap nagestreefd. Acties in het kader van deze rubriek dienen ertoe de behoeften aan en de kansen voor versterking van de onderzoekscapaciteit van opkomende en bestaande centra voor toponderzoek in de convergentieregio's in kaart te brengen, waarin de structuurfondsen en het cohesiefonds kunnen voorzien.

Er wordt tevens naar synergie gestreefd met het kaderprogramma voor concurrentievermogen en innovatie teneinde de regionale commercialisering van OTO te bevorderen in samenwerking met de industrie.

WETENSCHAP IN DE MAATSCHAPPIJ

Doelstelling

Met het oog op het opbouwen van een open, effectieve en democratische Europese kennismaatschappij het bevorderen van de harmonieuze integratie van de wetenschappelijke en technologische inspanning en daarmee verband houdend onderzoeksbeleid in het Europese sociale weefsel, door het stimuleren van een pan-Europese reflectie op en discussie over wetenschap en technologie en de relatie ervan met maatschappij en cultuur in hun totaliteit.

Achtergrond

De invloed van wetenschap en technologie op ons dagelijkse leven wordt steeds groter. Als product van de sociale activiteit dat gevormd is door sociale en culturele factoren blijven wetenschap en technologie niettemin een afgelegen gebied, ver van de dagelijkse zorgen van een groot deel van het publiek en van de politieke besluitvormers, en blijven ze het voorwerp van misverstanden. Controversiële kwesties omtrent opkomende technologieën moeten door de maatschappij worden benaderd op basis van met kennis van zaken gevoerde discussies die leiden tot verstandige keuzen en beslissingen.

Activiteiten

Het substantiële en geïntegreerde initiatief op dit gebied omvat steun voor:

Deze activiteiten nemen de vorm aan van met name onderzoeksprojecten, studies, netwerken en uitwisselingen, publieke evenementen en initiatieven, prijzen, enquêtes en gegevensverzameling. In veel gevallen impliceren zij internationale partnerschappen met organisaties uit derde landen.

ONDERSTEUNING VAN EEN SAMENHANGENDE ONTWIKKELING VAN HET ONDERZOEKSBELEID

Doelstellingen

Verbetering van de efficiëntie van en de samenhang tussen nationaal en communautair onderzoeksbeleid en de relatie van dat beleid tot ander beleid; publiek onderzoek meer laten doorwegen en betere contacten met de industrie bewerkstelligen; meer overheidssteun en een betere hefboomwerking van deze steun op particuliere investeringen.

Achtergrond

De groei van de investeringen in onderzoek en ontwikkeling tot het doel van 3 % is bereikt, alsmede de verbetering van de efficiëntie zijn topprioriteiten van de strategie van Lissabon voor groei en werkgelegenheid. Daarom is de ontwikkeling van efficiënt beleid dat als hefboom voor publieke en particuliere investeringen in onderzoek fungeert voor de overheidsinstanties van groot belang gezien de noodzaak om de overgang naar een kenniseconomie te bespoedigen. Dit alles vergt dat onderzoeksbeleid zich snel kan aanpassen, een breder scala van instrumenten kan worden ingezet, de inspanningen over de nationale grenzen heen op elkaar worden afgestemd en andere beleidstakken bij het verwezenlijken van deze doelstelling worden betrokken, teneinde betere randvoorwaarden voor onderzoek te creëren.

Activiteiten

De in het kader van deze rubriek ondernomen activiteiten vullen de coördinatieactiviteiten uit hoofde van het programma „Samenwerking” aan en strekken tot een betere samenhang en een groter effect van regionale, nationale en communautaire beleidsmaatregelen en initiatieven (bijvoorbeeld financieringsprogramma's, wetgeving, aanbevelingen en richtsnoeren). Het gaat om de volgende activiteiten:

INTERNATIONALE SAMENWERKINGSACTIVITEITEN

Om concurrerend te worden en een leidende rol te spelen op wereldniveau, heeft de Europese Gemeenschap een krachtig en coherent internationaal wetenschaps- en technologiebeleid nodig. De internationale acties die worden uitgevoerd op grond van de verschillende programma's binnen het zevende kaderprogramma worden geïmplementeerd in het kader van een algemene internationale samenwerkingsstrategie.

Dit internationaal beleid heeft drie onderling samenhangende doelstellingen:

De samenwerking met derde landen binnen het zevende kaderprogramma wordt in het bijzonder gericht op de volgende groepen landen:

De themageoriënteerde internationale samenwerkingsacties zullen worden uitgevoerd in het kader van het programma „Samenwerking”. De internationale acties op het gebied van menselijk potentieel zullen worden uitgevoerd in het kader van het programma „Mensen”.

In het kader van het programma „Capaciteit” worden horizontale, niet op een specifiek thematisch of interdisciplinair gebied gerichte ondersteuningsmaatregelen en -acties waarin het programma „Samenwerking” voorziet, geïmplementeerd, die in een beperkt aantal gevallen kunnen worden aangevuld met specifieke samenwerkingsacties van wederzijds belang. Er wordt naar gestreefd de coherentie van de nationale activiteiten te verbeteren door de coördinatie van nationale programma's inzake internationale wetenschappelijke samenwerking te ondersteunen. Rekening houdend met de ervaring die is opgedaan via INTAS en voortbouwend op zijn werkzaamheden in het kader van samenwerking met de landen van Oost-Europa en Centraal-Azië worden via dit programma en de programma's „Samenwerking” en „Mensen” vervolgactiviteiten uitgevoerd.

Er wordt gezorgd voor de algemene coördinatie van de internationale samenwerkingsacties binnen de verschillende programma's van het zevende kaderprogramma, alsook met andere communautaire instrumenten.

NIET-NUCLEAIRE ACTIES VAN HET GEMEENSCHAPPELIJK CENTRUM VOOR ONDERZOEK (GCO)

Doelstellingen

Het verlenen van klantgerichte wetenschappelijke en technische ondersteuning voor het beleidsvormingsproces van de Gemeenschap, waarbij gezorgd wordt voor ondersteuning van de uitvoering en voortgangscontrole van het bestaand beleid en wordt ingespeeld op nieuwe beleidsbehoeften.

Achtergrond

Omdat het GCO niet in dienst staat van speciale — particuliere of nationale — belangen en het daarnaast over technische expertise beschikt wordt de communicatie en consensusvorming tussen betrokken partijen (industriële associaties, milieuactiegroepen, bevoegde instanties van de lidstaten, andere onderzoekscentra, enz.) en beleidsmakers vergemakkelijkt, in het bijzonder op communautair niveau en met name met het Europees Parlement. Door middel van wetenschappelijke en technologische ondersteuning helpt het GCO het communautaire beleidsproces effectiever, transparanter en wetenschappelijk verantwoorder te maken. Voor zover en wanneer nodig, moet het door het GCO verrichte onderzoek worden gecoördineerd met het onderzoek uit hoofde van de thema's van het specifiek programma „Samenwerking” teneinde overlapping en doublures te voorkomen.

Het GCO versterkt zijn positie in de Europese onderzoeksruimte. Door de toegang tot zijn onderzoeksfaciliteiten voor Europese en niet-Europese onderzoekers, met inbegrip van beginnende onderzoekers, te vergemakkelijken, intensiveert het zijn samenwerking met andere openbare en particuliere onderzoeksorganisaties, werkt het voortdurend aan de verbetering van de wetenschappelijke kwaliteit van zijn eigen activiteiten en draagt het op een meer wetenschappelijke basis bij tot opleidingen, waaraan het GCO een hoge prioriteit zal blijven geven.

Het nut en de geloofwaardigheid van de ondersteuning van het communautair beleid door het GCO houdt nauw verband met de kwaliteit van de wetenschappelijke expertise van het Centrum en met de integratie ervan in de internationale wetenschappelijke wereld. Het GCO gaat derhalve door met investeren in onderzoek en met netwerken met andere centra van toponderzoek op relevante gebieden. Het GCO participeert in acties onder contract waar het over de relevante expertise beschikt om meerwaarde te creëren, in het bijzonder gemeenschappelijke wetenschappelijke referentiesystemen, netwerken, opleiding en mobiliteit, onderzoeksinfrastructuur en deelneming aan technologieplatforms en coördinatie-instrumenten.

Het GCO werkt actief aan het bevorderen van de integratie van nieuwe lidstaten en kandidaat-lidstaten door hun activiteiten in dezelfde mate te ondersteunen als die van de EU-15.

Activiteiten

De prioriteiten van het GCO liggen op gebieden die strategisch belangrijk zijn voor de Unie en waar zijn inbreng een grote meerwaarde oplevert. Er wordt voortgegaan met het verlenen van wetenschappelijke en technische ondersteuning aan communautair beleid op kerngebieden zoals duurzame ontwikkeling, klimaatverandering, voeding, energie, vervoer, chemicaliën, alternatieve methoden voor dierproeven, onderzoeksbeleid, informatietechnologieën, referentiemethoden en -materialen, biotechnologie, risico's, gevaren en sociaaleconomische effecten. De volgende gebieden van cruciaal belang voor de Gemeenschap zullen extra aandacht krijgen:

• (1) 

  In het zevende kaderprogramma wordt het „MKB” geacht ook micro-ondernemingen te omvatten.

• (2) 

  In het bijzonder de door de intergouvernementele structuur EUREKA uitgevoerde activiteiten. Daarnaast kan de met de EUREKA-clusters opgedane ervaring van nut zijn voor gezamenlijke technologie-initiatieven op verwante gebieden.

• (3) 

  Daartoe behoort financiële steun voor de beheers- en coördinatieactiviteiten van COST.

• (4) 

  De term „bio-economie” omvat alle industrieën en economische sectoren die biologische rijkdommen produceren, beheren en anderszins exploiteren en de verwante diensten, toeleverende of afnemende sectoren, zoals landbouw, voedingsmiddelen, visserij, bosbouw, enz.

• (5) 

  „Biowetenschappen en biotechnologie — een strategie voor Europa” — COM(2002)0027.

• (6) 

  Aanvullend onderzoek op het gebied van het duurzaam beheer en het behoud van natuurlijke rijkdommen komt aan de orde bij het thema „Milieu (inclusief klimaatverandering)”.

• (7) 

  COM(2000)0769.

• (8) 

  COM(2005)0265.

• (9) 

  COM(2006)0105.

• (10) 

  Aanvullend onderzoek op het gebied van de productie en het gebruik van biologische rijkdommen komt aan de orde bij het thema „Voeding, landbouw en visserij, en biotechnologie”.

• (11) 

  Bij de verschillende activiteiten zal rekening worden gehouden met de onderzoekagenda's van de desbetreffende Europese technologieplatforms.

• (12) 

  COM(2001)0370.

• (13) 

  De Europese luchtvaart investeert 14 % van de omzet in onderzoek, de Europese auto-industrie bijna 5 % van de omzet en het concurrentievoordeel van de EU-scheepsbouw berust uitsluitend op OTO.

• (14) 

  ACARE: „Advisory Council for Aeronautics Research in Europe”. Dit is het eerste operationele voorbeeld van een technologieplatform, totstandgekomen in 2001; ERRAC: „European Rail Research Advisory Council”; ERTRAC: „European Road Transport Research Advisory Council”; WATERBORNE-technologieplatform.

• (15) 

  Het ESFRI is opgericht in april 2002. Het ESFRI verenigt door de ministers van onderzoek benoemde, vertegenwoordigers uit de 25 lidstaten van de EU en een vertegenwoordiger van de Commissie. De met de kaderprogramma's voor onderzoek geassocieerde landen zijn in 2004 tot deelneming uitgenodigd.

• (16) 

  Convergentieregio's zijn de regio's bedoeld in artikel 5 van Verordening (EG) nr. 1083/2006 van de Raad van 11 juli 2006 houdende algemene bepalingen inzake het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling, het Europees Sociaal Fonds en het Cohesiefonds (PB L 210 van 31.7.2006, blz. 25). Daartoe behoren de regio's van de convergentiedoelstelling, de voor financiering uit het Cohesiefonds in aanmerking komende regio's en de ultraperifere regio's.

• (17) 

  Behalve geassocieerde kandidaat-lidstaten.

• (18) 

  Voorheen de Nieuwe Onafhankelijke Staten: Armenië, Azerbeidzjan, Belarus, Georgië, Kazachstan, de Kirgizische Republiek, Moldavië, Rusland, Tadzjikistan, Turkmenistan, Oekraïne en Oezbekistan.

• (19) 

  Waarbij wordt opgemerkt dat Latijns-Amerika zowel ontwikkelingslanden als opkomende economieën omvat.

BIJLAGE II

INDICATIEVE VERDELING OVER DE PROGRAMMA'S

De indicatieve verdeling over de programma's is als volgt (in miljoen EUR):

Speciale bepalingen voor de risicodelende financieringsfaciliteit (Risk-Sharing Financing Facility, RSFF)

De indicatieve budgetten voor de programma's „Samenwerking” en „Capaciteiten” zijn inclusief een bijdrage aan de Europese Investeringsbank (EIB) voor de instelling van de RSFF bedoeld in bijlage III. De besluiten van de Raad tot vaststelling van de bijdragende specifieke programma's bepalen onder andere de uitvoeringsmodaliteiten op grond waarvan de Commissie beslist over de herverdeling tussen andere activiteiten binnen het kaderprogramma van de communautaire bijdrage aan de RSFF en door de RSFF gegenereerde inkomsten die niet zijn gebruikt door de EIB.

Het zevende kaderprogramma levert tot 2010 een bijdrage van maximaal 500 miljoen EUR aan de RSFF. Voor de periode 2010-2013 kan nog eens maximaal 500 miljoen EUR worden vrijgemaakt na de evaluatie door het Europees Parlement en de Raad overeenkomstig de in artikel 7, lid 2, van dit besluit bedoelde procedure op basis van een verslag van de Commissie met gegevens over de deelname van het MKB en universiteiten, de naleving van de selectiecriteria van het zevende kaderprogramma, het soort ondersteunde projecten en de vraag naar het betrokken instrument, de duur van de vergunningsprocedure, de projectresultaten en de verdeling van de middelen.

Het bedrag dat uit hoofde van het zevende kaderprogramma beschikbaar wordt gesteld, moet met eenzelfde bedrag van de EIB worden aangevuld. Het zal afkomstig zijn van de programma's „Samenwerking” (tot 800 miljoen EUR middels een evenredige bijdrage van alle thematische prioriteiten, met uitzondering van sociaal-economisch onderzoek en geesteswetenschappen) en „Capaciteiten” (tot 200 miljoen EUR van het onderdeel onderzoeksinfrastructuren).

Dit bedrag zal geleidelijk ter beschikking van de EIB worden gesteld, rekening houdend met de vraag.

Om een snelle start met een kritische massa aan middelen mogelijk te maken, wordt een bedrag in de orde van grootte van 500 miljoen EUR geleidelijk toegewezen aan de begroting voor een periode die loopt tot de in artikel 7, lid 2, van dit besluit bedoelde tussentijdse evaluatie van het zevende kaderprogramma.

• (1) 

  Inclusief gezamenlijke technologie-initiatieven (inclusief financieel plan, enz.) en het deel van de coördinatie- en internationale samenwerkingsactiviteiten dat in het kader van de thema's moet worden gefinancierd.

• (2) 

  Doel is dat ten minste 15% van de beschikbare financiering uit hoofde van het programmaonderdeel „Samenwerking” van het programma naar het MKB gaan.

BIJLAGE III

FINANCIERINGSSYSTEMEN

Acties onder contract

De door het zevende kaderprogramma ondersteunde activiteiten worden gefinancierd via een reeks van „financieringssystemen”. Deze systemen worden, alleen of in combinatie, gebruikt ter financiering van verschillende categorieën van via het zevende kaderprogramma uitgevoerde acties.

De besluiten betreffende specifieke programma's, werkprogramma's en uitnodigingen tot het indienen van voorstellen vermelden waar en wanneer nodig:

Wanneer verschillende financieringssystemen kunnen worden gebruikt, kan in de werkprogramma's het financieringssysteem worden gespecificeerd dat moet worden gebruikt voor het thema waarover voorstellen worden ingewacht.

De financieringssystemen zijn de volgende:

De Gemeenschap voert de in bovenstaand punt a) bedoelde financieringssystemen uit in overeenstemming met de bepalingen van de krachtens artikel 167 van het Verdrag vast te stellen verordening, de relevante staatssteuninstrumenten, met name de communautaire kaderregeling inzake staatssteun voor onderzoek en ontwikkeling, alsmede de internationale regels op dit gebied. In overeenstemming met dit internationale kader moeten de schaal en de vorm van de financiële deelname per geval kunnen worden aangepast, met name indien financiering uit andere bronnen van de publieke sector beschikbaar is, inclusief andere bronnen van communautaire financiering zoals de EIB.

De Gemeenschap zal de deelnemers aan OTO-acties niet alleen rechtstreekse financiële steun verlenen, maar ook ruimere toegang bieden tot schuldfinanciering via de „risicodelende financieringsfaciliteit”, door aan de EIB een bijdrage te verstrekken. De EIB zal, als risicodelende partner, de communautaire bijdrage gebruiken om bij te dragen in de voorziening en kapitaaltoewijzing voor het financieren van leningen en garanties uit haar eigen middelen. Op de begroting van de Gemeenschap zal geen verder risico rusten. Onverminderd de nadere voorwaarden die zullen worden vastgesteld bij de verordening ex artikel 167 van het Verdrag en bij de besluiten van de Raad tot vaststelling van de specifieke programma's, zal de EIB dankzij dit mechanisme Europese OTO-acties op grotere schaal kunnen financieren (bv. gezamenlijke technologie-initiatieven, grote projecten inclusief Eureka-projecten, en nieuwe onderzoeksinfrastructuren en door het MKB uitgevoerde projecten), en zodoende kunnen helpen waar de markt tekortschiet.

Bij deelnemers aan een actie onder contract die gevestigd zijn in een regio met een ontwikkelingsachterstand (convergentieregio's en ultraperifere regio's (1)) wordt aanvullende financiering uit de Structuurfondsen gemobiliseerd telkens waar dat mogelijk en nodig is. Bij deelneming van entiteiten uit de kandidaat-lidstaten kan onder soortgelijke voorwaarden een extra bijdrage uit de financiële pretoetredingsinstrumenten worden verstrekt. De gedetailleerde financieringsregelingen voor acties in het kader van het onderdeel „onderzoeksinfrastructuren” van het programma „Capaciteit” van het zevende kaderprogramma worden vastgesteld met het oog op het garanderen van effectieve complementariteit tussen communautaire onderzoeksfinanciering en andere communautaire en nationale instrumenten, met name de structuurfondsen.

Eigen acties

De Gemeenschap zal door het gemeenschappelijk centrum voor onderzoek uitgevoerde activiteiten ondernemen, welke „eigen acties” worden genoemd.

• (1) 

  Convergentieregio's zijn de regio's bedoeld in artikel 5 van Verordening (EG) nr. 1083/2006. Daartoe behoren de regio's van de convergentiedoelstelling, de voor financiering uit het Cohesiefonds in aanmerking komende regio's en de ultraperifere regio's.

VERKLARINGEN VAN DE COMMISSIE

Ad artikel 6

Inzake het zevende kaderprogramma stelt de Europese Commissie voor om bij het nemen van beslissingen over EU-financiering van onderzoek aan menselijke embryonale stamcellen met hetzelfde ethische kader als dat van het zesde kaderprogramma voort te werken.

De Europese Commissie stelt de continuering van dit ethische kader voor omdat het, zo leert de ervaring, voor een gebied van wetenschap dat veelbelovend is de ontwikkeling van een verantwoorde benadering mogelijk heeft gemaakt die bevredigend blijkt te werken in de context van een onderzoeksprogramma waaraan onderzoekers uit veel landen met zeer uiteenlopende regelgevingssituaties deelnemen.

Ad thema „Energie”

De tien thema's van het programma Samenwerking omvatten onderzoek dat nodig is voor het onderbouwen van de formulering, uitvoering en beoordeling van communautaire beleidslijnen waaraan de Commissie een centrale rol toekent. Zij is zich bewust van het belang dat het Europees Parlement hecht aan het energiebeleid in het algemeen en de bevordering van energie-efficiëntie en hernieuwbare energiebronnen in het bijzonder. Om het Parlement in staat te stellen de uitvoering van het programma te volgen, is de Commissie voornemens het beleid van transparantie en informatieverstrekking voort te zetten. De nodige informatie over uit hoofde van het KP gefinancierde projecten zal via het internet volledig beschikbaar zijn voor het publiek. Er zal speciaal op worden gelet om minstens om de twee jaar een algemeen overzicht te geven van projecten die verband houden met rationeel en efficiënt energiegebruik en de rol van hernieuwbare energiebronnen.

Ad „Ideeën”

In de context van het in artikel 7, lid 2, bedoelde voortgangsverslag en voorafgaand aan de tussentijdse evaluatie zal de Commissie tegen medio 2008 bij het Europees Parlement en de Raad een Mededeling indienen over de methodologie en het mandaat voor de evaluatie die door onafhankelijke deskundigen moet worden uitgevoerd betreffende de structuren en mechanismen van de ERC. Indien nodig zal de Commissie een voorstel indienen voor de aanpassing van het Kaderprogramma.

Van deze pagina bestaat een uitgebreide versie met de juridische context.