Partijen in Tweede en Eerste Kamer

Met dank overgenomen van Parlement.com.

Omdat we in de Nederlandse politiek een stelsel van evenredige vertegenwoordiging¹ hanteren, bestaan de Tweede en Eerste Kamer uit afgevaardigden van verschillende politieke partijen². Welke partijen in de Kamers zitten kan in theorie dus per vier jaar verschillen.

Onderstaande partijen zijn momenteel vertegenwoordigd in ten minste één van de Kamers.

Partij in de Tweede of Eerste Kamer
PVV³ Geldt als populistisch, met zowel conservatieve, liberale, 'rechtse' als 'linkse' standpunten.
PvdA⁴ Een progressieve, sociaaldemocratische partij.
GroenLinks⁵ Een progressieve partij, die duurzaamheid hoog in het vaandel heeft.
VVD⁶ Een rechtse liberale partij, maar met op onder meer ethisch gebied progressievere standpunten.
NSC⁷ Een partij die zich vooral richt op een andere, meer open bestuurscultuur	Bron: website nsc
D66⁸ Een hervormingsgezinde sociaal-liberale partij.
BoerBurgerBeweging (BBB)⁹ Een op het platteland gerichte partij die zich inzet voor het bestaansrecht van de Nederlandse voedselmakers en de gemeenschap op het platteland.
SP Een socialistische, eurosceptische partij en kent een sterke lokale, actiegerichte basis.
CDA¹⁰ Een christelijk geïnspireerde partij in het centrum van het politieke spectrum.
Partij voor de Dieren¹¹ Beschouwt dieren als de allerzwaksten in de samenleving en wil dierenwelzijn terugbrengen op de politieke agenda.
ChristenUnie¹² Een christelijke partij, met op sociaal en ecologisch gebied progressieve en op ethisch gebied behoudender standpunten.
SGP¹³ Een behoudende christelijke (reformatorische) partij, die strikt volgens Bijbelse normen politiek wil bedrijven.
DENK¹⁴ Een partij die zich richt op respect voor alle Nederlanders.
Forum voor Democratie¹⁵ Een populistische, rechtse partij, die onder andere pleit voor het invoeren van directe vormen van democratie.
Volt¹⁶ Een pan- en pro-Europese partij, die actief is in 30 landen in Europa. De partij wil de belangrijkste uitdagingen ook in Europees verband aangaan.
Het Juiste Antwoord (JA21)¹⁷ Een liberale, rechtse partij die zich onder andere richt op minder regeldruk en een streng immigratiebeleid.
50PLUS¹⁸ Een politieke partij die zich met name richt op de belangen van 50-plussers.
Onafhankelijke Politiek Nederland (OPNL)¹⁹ Een landelijk samenwerkingsverband van regionale partijen.

Meer over

1.
Evenredige vertegenwoordiging is een kiesstelsel waarbij vrijwel alle uitgebrachte stemmen meetellen voor de uiteindelijke verhoudingen in de zetelverdeling.
2.
Een politieke partij is een groep van politieke geestverwanten. Politieke partijen streven vaak meer dan één doel na, zoals bevordering van werkgelegenheid, een eerlijke inkomensverdeling, een schoon milieu of het bestrijden van criminaliteit. Omdat niet iedereen deze doelen op dezelfde wijze nastreeft, zijn er meer partijen ontstaan.
3.
De Partij voor de Vrijheid (PVV) is een populistische partij, met zowel conservatieve, 'rechtse' als 'linkse' standpunten. De PVV is op 22 februari 2006 geregistreerd bij de Kiesraad door Geert Wilders, na zijn vertrek bij de VVD. Hij is sindsdien ook de politiek leider.
4.
De Partij van de Arbeid (PvdA) is een progressieve, sociaaldemocratische partij. De partij werd opgericht in 1946 als een voortzetting van de vooroorlogse Sociaal-Democratische Arbeiders Partij (SDAP), de Vrijzinnig-Democratische Bond (VDB) en de Christelijk-Democratische Unie (CDU). De PvdA trok samen met GroenLinks op en deed met een gezamenlijke lijst mee aan de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november 2023. Frans Timmermans leidt de gezamenlijke fractie in de Tweede Kamer.
5.
GroenLinks is een progressieve partij, die duurzaamheid hoog in het vaandel heeft. De partij werd opgericht op 24 november 1990 als fusie van de Communistische Partij van Nederland (CPN), de Evangelische Volkspartij (EVP), de Politieke Partij Radikalen (PPR) en de Pacifistisch-Socialistische Partij (PSP). GroenLinks trok samen met de PvdA op en deed met een gezamenlijke lijst mee aan de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november 2023. Frans Timmermans leidt de gezamenlijke fractie in de Tweede Kamer.
6.
De Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD) is een rechtse liberale partij, met op onder meer ethisch gebied progressievere standpunten. Politiek leider is sinds 14 augustus 2023 Dilan Yesilgöz-Zegerius. De partij werd opgericht in 1948 als opvolger van de Partij van de Vrijheid (PvdV), die weer een voortzetting was van de vooroorlogse Liberale Staatspartij (LSP).
7.
Nieuw Sociaal Contract werd op 19 augustus 2023 opgericht door Pieter Omtzigt. Omtzigt was oorspronkelijk Kamerlid voor het CDA, maar splitste zich in juni 2021 af van de partij en ging in september dat jaar verder als eenmansfractie.
8.
Democraten 66 (D66) is een hervormingsgezinde sociaal-liberale partij. De huidige politiek leider is Rob Jetten. De partij werd opgericht op 14 oktober 1966 door 44 'homines novi', waarvan er 25 eerder bij andere politieke partijen actief waren geweest. Belangrijkste initiatiefnemer en voorman (tot 1998) was de oud-journalist Hans van Mierlo.
9.
De BoerBurgerBeweging (BBB) is een politieke partij die zich expliciet focust op mensen buiten de Randstad. De partij werd op 1 november 2019 opgericht. Politiek leider is Caroline van der Plas .
10.
Het Christen-Democratisch Appèl (CDA) is een christelijk geïnspireerde partij in het centrum van het politieke spectrum. Henri Bontenbal is momenteel politiek leider van het CDA. De partij werd opgericht op 11 oktober 1980 als fusie van Anti-Revolutionaire Partij (ARP), Christelijk-Historische Unie (CHU) en Katholieke Volkspartij (KVP).
11.
De Partij voor de Dieren (PvdD) beschouwt dieren als de allerzwaksten in de samenleving en wil dierenwelzijn terugbrengen op de politieke agenda. Politiek leider van de Partij voor de Dieren is Esther Ouwehand . De partij werd opgericht in 2002.
12.
De ChristenUnie is een christelijke partij, met op sociaal en ecologisch gebied progressieve en op ethisch gebied behoudender standpunten. Politiek leider van de ChristenUnie is sinds januari 2023 Mirjam Bikker. De partij ontstond in januari 2000 als samenwerkingsverband tussen het Gereformeerd Politiek Verbond (GPV) en de Reformatorische Politieke Federatie (RPF). Per 22 januari 2000 zijn de partijen gefuseerd.
13.
De SGP is een behoudende christelijke (reformatorische) partij aan de rechterkant van het politieke spectrum, die strikt volgens Bijbelse normen politiek wil bedrijven. Politiek leider van de SGP is Chris Stoffer. De partij werd opgericht op 24 april 1918 en is daarmee de oudste nog bestaande partij van Nederland.
14.
DENK is een politieke partij, die zich richt op respect voor alle Nederlanders. Huidig politiek leider is Stephan van Baarle. De partij is in februari 2015 gevormd nadat, Tunahan Kuzu en Selçuk Öztürk de PvdA-fractie hadden verlaten. De partij streeft naar verdraagzaamheid en een sociale, lerende, duurzame en rechtvaardige samenleving.
15.
Forum voor Democratie (FVD) werd op 25 september 2016 een politieke partij, na eerder, in februari 2015, te zijn opgericht als denktank. Kern van het programma is het invoeren van diverse vormen van directe democratie zoals referenda en gekozen bestuurders, en het versterken en/of terugwinnen van de nationale soevereiniteit. De partij keert zich tegen een gesloten bestuurscultuur. Politiek leider is Thierry Baudet.
16.
Volt Nederland is onderdeel van een pan-Europese progressieve politieke beweging, die in 32 Europese landen actief is. In elk land is het inhoudelijke beginselprogramma hetzelfde. Politiek leider van Volt Nederland is Laurens Dassen.
17.
JA21 is een conservatief-liberale en nationalistische partij. De naam staat voor ‘het Juiste Antwoord’ maar ook voor de voorletters van Joost Eerdmans en Annabel Nanninga. Zij richtten op 18 december 2020 de partij op, nadat zij eerder FVD hadden verlaten. Joost Eerdmans is de politiek leider.
18.
50PLUS is een politieke partij die zich met name richt op de belangen van 50-plussers. De partij vindt dat deze groep onvoldoende is vertegenwoordigd in de Nederlandse politiek. De partij is opgericht in 2011 en kwam in 2012 voor het eerst in de Tweede Kamer. Op dit moment is senator Martin van Rooijen politiek leider van de partij.
19.
OPNL (Onafhankelijke Politiek Nederland) is een samenwerkingsverband (platform) van provinciale partijen. Tot 2020 was de naam OSF. De aangesloten partijen (leden) zijn zelfstandig.
20.
Diverse partijen zijn ooit vertegenwoordigd geweest in het Nederlandse parlement, maar nadien opgeheven. Een aantal daarvan zijn opgegaan in nieuwe partijen, waarvan sommige nog bestaan.
21.
Zolang er fracties in de Tweede Kamer zijn (sinds het einde van de 19e eeuw), zijn er afsplitsingen voorgekomen. Vaak waren die het gevolg van meningsverschillen over de koers van de partij. In enkele gevallen lagen er persoonlijke tegenstellingen aan ten grondslag.