Verbond voor Nationaal Herstel (VNH)

Het Verbond voor Nationaal Herstel (VNH) was een autoritaire, rechtse partij die pleitte voor een krachtig gezag en zich keerde tegen partijpolitiek.

Het Verbond werd geleid door enkele hoge militairen en hoge ambtenaren. In 1933 was de vroegere opperbevelhebber van het leger en de vloot, generaal C.J. Snijders, lijsttrekker. Het voor VNH gekozen Kamerlid W.M. Westerman nam in 1935 steeds meer afwijkende standpunten in, maar bleef wel Kamerlid. In 1937 was hij korte tijd NSB¹-lid.

In 1933 behaalde de partij circa 30.000 stemmen, goed voor één zetel. De partij werd later overvleugeld door de NSB, waar overigens niet alle aanhangers naar overstapten.

Het Verbond stelde in haar program dat de maatschappij doodziek was en dat vooral het gezag te veel ondermijnd was. Ook in economisch opzicht was er sprake van neergang, waardoor ophitsers (vooral socialisten en communisten) hun kans hadden gegrepen. In het parlement zaten vertegenwoordigers van partijen die slechts aan het eigen belang dachten.

Daarom moest er volgens het VNH een wedergeboorte van de nationale gedachte (een nationaal réveil) komen. Saamhorigheid, opofferingsgezindheid en de erkenning van plichten dienden voorop te staan. Het kiesstelsel moest worden veranderd om te zorgen dat er meer onafhankelijke Kamerleden kwamen.

Verder diende de band met de koloniën verstevigd te worden, moesten vermogensvorming, nationale productie en een krachtige defensie worden nagestreefd en was het Verbond voorstander van een nationale omroep.

Voormannen van het verbond waren de 80-jarige generaal C.J. Snijders, die erevoorzitter was, luitenant-generaal N.H.A. Swart, en de Haagse gemeenteambtenaar Westerman², die namens het VNH in de Tweede Kamer³ zat.

De kiezers waren vooral afkomstig uit de ambtenarij en uit de kring van de officieren. Het verbond had relatief veel aanhang in Den Haag.

Meer over

• 1. 

  De Nationaal-Socialistische Beweging (NSB), opgericht in 1931, was een autoritaire, antiparlementaire, extreemrechtse partij die streefde naar een nationaal-socialistisch bewind. Verder vond zij dat er een Groot-Nederlands rijk moest komen, waartoe ook Vlaanderen zou behoren, voor een Nederlandse volksgemeenschap. Onder Duitse invloed kreeg de partij een antisemitisch (anti-joods) karakter.
   
• 2. 

  Oud-bankier en Haagse gemeenteambtenaar (chef van het kabinet van de burgemeester). Was verder secretaris van twee bezuinigingscommissies in de jaren twintig en dertig. Vertegenwoordigde vier jaar het uiterst conservatieve Verbond voor Nationaal Herstel in de Kamer, nadat lijsttrekker generaal Snijders voor de eer had bedankt. Sprak in de Kamer over uiteenlopende onderwerpen, zonder overigens invloed te hebben. Was korte tijd lid van de NSB.
   
• 3. 

  De Tweede Kamer is deel van de volksvertegen­woor­di­ging. Zij speelt een belangrijke rol bij de totstandkoming van wetten, controleert de regering en beslist over de vraag of een kabinet (of bewindspersoon) genoeg vertrouwen heeft.
   
• 4. 

  Diverse partijen zijn ooit vertegenwoordigd geweest in het Nederlandse parlement, maar nadien opgeheven. Een aantal daarvan zijn opgegaan in nieuwe partijen, waarvan sommige nog bestaan.