Schengenlanden

Bron: Wikimedia/Rob984

23 landen van de Europese Unie¹ en vier niet-lidstaten hebben in een overeenkomst vastgelegd de personencontrole aan hun gemeenschappelijke grenzen af te schaffen. De in totaal 27 landen die zich bij dit verdrag² hebben aangesloten, noemen we de Schengenlanden. De Schengenlanden hebben gezamenlijke afspraken gemaakt over het visumbeleid, het asielbeleid en de samenwerking tussen politie en jusitie.

De overeenkomst maakt thans een integrerend deel uit van de EU-verdragen en omvat nu onder meer alle EU-landen³, uitgezonderd Ierland, Roemenië, Bulgarije en Cyprus.

Het oorspronkelijke verdrag werd in 1985 in de Luxemburgse plaats Schengen gesloten door België, Duitsland, Frankrijk, Luxemburg en Nederland.

Voor twee landen geldt een speciale regeling:

• - 

  Ierland maakt formeel gezien geen deel uit van het Schengengebied, maar heeft de mogelijkheid om desgewenst wel deel te nemen aan alle bepalingen van het Schengen-akkoord of een gedeelte daarvan.
• - 

  Denemarken mag, hoewel zij het Akkoord van Schengen reeds in 1996 heeft ondertekend, in het kader van de Europese Unie zelf kiezen of het eventuele nieuwe besluiten die op basis van Schengen zijn genomen wel of niet toepast.

Van de EU-landen maken Roemenië en Bulgarije nog geen deel uit van de Schengenzone; voor Cyprus is het verdrag nog niet in werking getreden. Ook vier landen die geen lid zijn van de Europese Unie, maken wel deel uit van het Schengengebied: Noorwegen, IJsland, Zwitserland en Liechtenstein.

Meer informatie

• 1. 

  De Europese Unie (EU) is het belangrijkste samenwerkingsverband in Europa. De deelnemende landen hebben voor deze Unie een aantal organisaties opgericht waaraan zij een deel van hun eigen bevoegdheden hebben overgedragen. Dit zijn onder meer het Europees Parlement, de Europese Commissie, de Raad en het Europese Hof van Justitie.
   
• 2. 

  Het Akkoord van Schengen heeft tot doel de geleidelijke afschaffing van controles aan de gemeenschappelijke grenzen tussen de 26 deelnemende landen. Daarnaast voorziet het akkoord in de instelling van een regeling voor vrij verkeer van alle burgers uit de deelnemende staten, de overige staten van de Europese Unie en een aantal derde landen. De naam komt van het Luxemburgse plaatsje Schengen waar het akkoord op 14 juni 1985 is ondertekend.
   
• 3. 

  Momenteel zijn 27 landen lid van de Europese Unie. De meest recente uitbreiding van de Unie vond plaats op 1 juli 2013, met de toetreding van Kroatië. Er wordt verder over uitbreiding gesproken met verschillende landen in Oost-Europa. Het Verenigd Koninkrijk is sinds 31 januari 2020 middernacht geen lid meer van de Europese Unie. Dat was het eerste land dat de EU verliet.
   
• 4. 

  Dankzij het vrij verkeer van personen kunnen bewoners van de EU zonder restricties reizen in andere EU-lidstaten. Dit geldt ook voor bewoners van de drie landen die geen lid zijn van de EU maar wel deel uitmaken van de Europese Economische Ruimte (EER): Liechtenstein, Noorwegen en IJsland.