Petitierecht

Dit recht geeft aan dat burgers het recht hebben zich met verzoeken of klachten schriftelijk tot een betrokken overheidsinstantie te richten, zoals de regering of de volksvertegenwoordiging. Het verzoek of verzoekschrift noemt men een petitie. In de petitie staat het probleem dat verholpen dient te worden en een verzoek, en bevat een lijst van ondertekenaars. De ondertekenaars onderschrijven een petitie door het zetten van een handtekening.

Petitierecht in Nederland

In Nederland ligt het recht van petitie vast in artikel 5 van de Grondwet. Iedereen (ook groepen van personen) heeft het recht zich met verzoeken of klachten schriftelijk tot een betrokken overheidsinstantie te richten. Bijvoorbeeld een minister, de Tweede Kamer¹ of het gemeentebestuur. Voor klachten over de overheid kunnen burgers zich richten tot de nationale ombudsman².

Een overzicht van petities waar handtekeningen voor worden verzameld is www.petities.nl. Dit is geen site van de overheid zelf.

Petitierecht in Europa

Burgers van de Europese Unie³ en rechtspersonen met een vestiging binnen de Unie kunnen een petitie indienen bij het Europees Parlement⁴. Het moet wel gaan om een onderwerp dat tot het werkterrein van de Europese Unie behoort.

• 1. 

  De Tweede Kamer is deel van de volksvertegen­woor­di­ging. Zij speelt een belangrijke rol bij de totstandkoming van wetten, controleert de regering en beslist over de vraag of een kabinet (of bewindspersoon) genoeg vertrouwen heeft.
   
• 2. 

  De Nationale ombudsman is een onafhankelijk Hoog College van Staat dat klachten van burgers over onbehoorlijk gedrag van organen en ambtenaren van de centrale overheid en politie onderzoekt. Burgers kunnen met klachten naar de ombudsman stappen, en de ombudsman kan ook op eigen initiatief onderzoek doen naar mogelijk onrechtmatig gedrag van de overheid.
   
• 3. 

  De Europese Unie (EU) is het belangrijkste samenwerkingsverband in Europa. De deelnemende landen hebben voor deze Unie een aantal organisaties opgericht waaraan zij een deel van hun eigen bevoegdheden hebben overgedragen. Dit zijn onder meer het Europees Parlement, de Europese Commissie, de Raad en het Europese Hof van Justitie.
   
• 4. 

  Het Europees Parlement (EP) vertegenwoordigt ruim 450 miljoen Europeanen en bestaat momenteel uit 720 afgevaardigden (inclusief voorzitter). Nederland heeft 31 zetels in het Europees Parlement. Het Europees Parlement wordt geacht een stem te geven aan de volkeren van de 27 landen die aan de Unie deelnemen, en vooral te letten op het belang van de Unie in zijn geheel.