Stemwijze Raad - Hoofdinhoud

De Raad van de Europese Unie i ('Raad van Ministers') stemt over voorstellen van de Europese Commissie i of de lidstaten i. Het ligt aan het onderwerp op welke manier de Raad besluiten neemt. In het algemeen geldt:

• - 

  de meeste besluiten worden met gekwalificeerde meerderheid van stemmen i genomen,
• - 

  bij politiek gevoelige onderwerpen neemt de Raad met eenparigheid van stemmen i besluiten; elke lidstaat kan een besluit tegenhouden,
• - 

  bij minder belangrijke en technische zaken worden soms besluiten genomen met gewone meerderheid van stemmen i.

In bijzondere gevallen neemt de Raad besluiten op nog andere manieren. In de Europese verdragen i staat precies beschreven hoe er op welk beleidsterrein gestemd wordt.

De wijze waarop de Raad besluiten neemt kan alleen door een wijziging in de Europese verdragen i worden aangepast.

In de praktijk komt het in de meeste gevallen niet tot een stemming in de Raad van Ministers. Er wordt zoveel mogelijk gestreefd naar consensus: iedere lidstaat moet het eens zijn met het voorstel dat er ligt.

Iedere lidstaat kan verzoeken om te stemmen over een voorstel. Als een meerderheid van het totaal aantal leden van de Raad een dergelijk verzoek steunt, dan wordt er ook echt gestemd.

Vitaal nationaal belang

Het is een ongeschreven regel dat de Raad geen besluit neemt als een lidstaat kan aantonen dat een voorstel tegen de meest belangrijke nationale belangen van die lidstaat ingaat. Deze mogelijkheid bestaat bij de verschillende stemwijzen.

Formele besluitvorming in de Raad kan alleen plaatsvinden tijdens officiële Raadsvergaderingen. Wanneer dat niet mogelijk blijkt en een Raadsvergadering een informele status heeft, zoals tijdens de coronacrisis, toen fysiek bijeenkomen niet mogelijk was en werd uitgeweken naar videoconferences, kan via een omweg toch een besluit worden genomen.

De permanente vertegenwoordigers van de lidstaten (Coreper i) kunnen via een schriftelijke procedure na afloop van de informele raadsvergadering een besluit nemen. Het uitgangspunt hierbij is dat Coreper niets anders doet dan voorgenomen besluiten bekrachtigen.