Europese Vrijhandelsassociatie (EVA) - Hoofdinhoud

Deze vrijhandelsorganisatie is in 1960 opgericht en bestaat op dit moment uit IJsland, Liechtenstein, Noorwegen en Zwitserland. De Europese Vrijhandelsassociatie (EVA, Engelse afkorting EFTA) is een handelsblok waarin de samenwerking minder ver gaat dan in de Europese Unie i. Zo is er geen politieke samenwerking tussen de leden van de EVA en vormen de lidstaten ook geen douane-unie i.

Het resultaat hiervan is dat de lidstaten zelf beslissen over hun handel met niet-lidstaten. Noorwegen, Liechtenstein en IJsland hebben bijvoorbeeld een overeenkomst gesloten met de EU om samen een vrijhandelszone te vormen, maar Zwitserland niet.

De EVA werd in 1960 opgericht door Denemarken, Noorwegen, Oostenrijk, Portugal, het Verenigd Koninkrijk, Zweden en Zwitserland. Deze landen gingen de samenwerking aan om de welvaart te vergroten, maar wilden hierbij niet zoveel eigen zeggenschap opgeven als de lidstaten van de Europese Economische Gemeenschap i (EEG). Later zijn IJsland, Finland en Liechtenstein toegetreden tot de organisatie. Landen die uit de EVA stapten deden dit op het moment dat ze lid werden van de Europese Gemeenschap of later de Europese Unie.

De EVA heeft vier organen: de Raad, het Secretariaat, het EVA-Hof en de Toezichthoudende Autoriteit. De Toezichthoudende Autoriteit moet ervoor zorgen dat de verdragen die aan de EVA ten grondslag liggen nageleefd worden. Bij een eventueel geschil kan het Hof een uitspraak doen. Het Secretariaat verzorgt de administratieve ondersteuning van de EVA. In de Raad, het hoogste orgaan van de EVA, zijn de lidstaten direct vertegenwoordigd, meestal door ambassadeurs, maar soms ook door ministers uit de nationale regeringen.

Omdat aansluiting bij de instellingen van de EU belangrijk is voor drie van de leden van de EVA zijn het Hof en de Toezichthoudende Autoriteit gevestigd in de buurt van hun EU-tegenhangers: het Hof in Luxemburg waar ook het Europese Hof van Justitie i gehuisvest is en de Toezichthoudende Autoriteit in Brussel, net zoals de Europese Commissie i. Het Secretariaat heeft haar hoofdkwartier in Genève, maar is ook gevestigd in Brussel en Luxemburg.

Noorwegen, Liechtenstein en IJsland hebben in 1992 binnen EVA-verband een overeenkomst gesloten met de EU om samen een vrijhandelszone te vormen, de Europese Economische Ruimte i (EER), maar Zwitserland niet. In Zwitserland stemde de bevolking in een referendum tegen het verdrag dat hiervoor nodig zou zijn. De handelsrelatie tussen Zwitserland en de EU wordt als gevolg hiervan buiten de EVA en EER geregeld.