Drs. J.D. (Dzsingisz) Gabor

Foto Drs. J.D. (Dzsingisz) Gabor
Met dank overgenomen van Parlement.com.

Ambitieuze CDA-politicus die als Hongaarse vluchteling naar Nederland kwam en zich via gemeentelijke functies opwerkte tot burgemeester van Haaksbergen. Werd in 1990 staatssecretaris van natuurbeheer, na het gedwongen vertrek van minister Braks1. Na zijn staatssecretariaat vier jaar een tamelijk in de luwte opererend Tweede Kamerlid (onder meer woordvoerder politie en ruimtelijke ordening). Nadien bekleedde hij een diplomatieke functie in zijn geboorteland. Hij spreekt vloeiend Nederlands, Engels, Duits, Hongaars, redelijk Frans en leest Russisch. Harde werker, die een hekel heeft aan te veel bureaucratie.

CDA
functie(s) in de periode 1990-1998: lid Tweede Kamer, staatssecretaris

Inhoudsopgave

  1. Personalia
  2. Partij/stroming
  3. Hoofdfuncties/beroepen
  4. Partijpolitieke functies
  5. Nevenfuncties
  6. Opleiding
  7. Activiteiten
  8. Wetenswaardigheden
  9. Publicaties van/over
  10. Familie/gezin
  11. Uitgebreide versie

1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Jenö Dzsingisz (Dzsingisz)

geboorteplaats en -datum
Györ (Hongarije), 14 maart 1940

2.

Partij/stroming

partij(en)
  • - 
    KVP (Katholieke Volkspartij), van 1968 tot 11 oktober 1980
  • - 
    CDA (Christen-Democratisch Appèl), vanaf 11 oktober 1980

3.

Hoofdfuncties/beroepen

  • - 
    medewerker Industriële Integratie en hoofd afdeling Scheepsbouw, ministerie van Economische Zaken, vanaf 1966
  • - 
    medewerker hoofdafdeling Metalen eindprodukten, directoraat-generaal van Industrie en Handel, ministerie van Economische Zaken, omstreeks 1971 tot 1972
  • - 
    medewerker afdeling economische zaken, gemeente 's-Gravenhage, van 1972 tot 1975
  • - 
    lid gemeenteraad van Woerden, van 3 september 1974 tot 5 september 1978
  • - 
    onderzoekscoördinator, gemeente 's-Gravenhage, van 1975 tot 1978
  • - 
    lid Provinciale Staten van Zuid-Holland, van 7 juni 1978 tot 16 november 1983
  • - 
    hoofd Kabinetszaken en chef Kabinet van de burgemeester van 's-Gravenhage, van 1978 tot 1982
  • - 
    hoofd afdeling economische zaken (tevens Coördinator Wederopbouw Scheveningen), gemeente 's-Gravenhage, van 1982 tot november 1983
  • - 
    burgemeester van Haaksbergen, van 16 november 1983 tot 28 september 1990
  • - 
    staatssecretaris van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij (belast met onder meer natuur- en landschapsbeheer, dierenwelzijn en voedselkwaliteit), van 28 september 1990 tot 22 augustus 1994
  • - 
    lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 17 mei 1994 tot 19 mei 1998
  • - 
    landbouwraad te Boedapest (werkgebied Hongarije, Kroatië, Joegoslavische Republieken, Bosnië-Hercegovina en Macedonië), van 1 juni 1998 tot 1 april 2005

takenpakket (staatssecretaris)
  • - 
    Was als staatssecretaris belast met 1. aangelegenheden met betrekking tot de inrichting en het beheer van de landelijke gebieden; 2. de aangelegenheden met betrekking tot de verwerving en het beheer van gronden ten behoeve van de landbouw, alsmede van bossen, natuurterreinen en van andere doeleinden van algemeen belang; 3. de aangelegenheden betreffende natuur-, landschapsbeheer en openluchtrecreatie; 4. de aangelegenheden met betrekking tot het milieu, met uitzondering van de meststoffen; 5. de aangelegenheden met betrekking tot gewasbescherming; 6. de plantenziektenkundige en dierziektekundige aangelegenheden; 7. de aangelegenheden met betrekking tot het dierenwelzijn; 8. de aangelegenheden met betrekking tot de voeding en de kwaliteit van producten, voortgebracht in de agrarische bedrijfskolom en de keuring en het toezicht op de kwaliteit van vee, vlees en andere agrarische producten.

4.

Partijpolitieke functies

vorige
  • - 
    lid bestuur CDA Kamerkring Leiden
  • - 
    fractievoorzitter CDA Provinciale Staten van Zuid-Holland, van 1981 tot november 1983
  • - 
    lid redactie CDAtueel, omstreeks 1981
  • - 
    fractievoorzitter CDA Intergemeentelijk Overlegorgaan Twente, van 1986 tot september 1990
  • - 
    medewerker maandblad "Bestuursforum"
  • - 
    medewerker partijkrant "Politiek Nieuws" CDA
  • - 
    lid commissie buitenland CDA
  • - 
    lid programmacommissie CDA Tweede Kamerverkiezingen, Sector Binnenlands Bestuur en Politiezaken, van 1989 tot 1990
  • - 
    lid commissie Midden- en Oost-Europa CDA (in de jaren negentig)

lijsttrekkerschappen
  • - 
    lijsttrekker CDA Provinciale Statenverkiezingen in Zuid-Holland, 1982

5.

Nevenfuncties

vorige
  • - 
    lid dagelijks bestuur Overlegorgaan Midden-Holland, van 1976 tot 1978
  • - 
    lid RGF (Raad voor de Gemeentefinanciën)
  • - 
    lid bestuur Press Now (organisatie voor steun aan vrije pers)
  • - 
    lid bestuur Stichting Pro Hungaria Christiana
  • - 
    lid bestuur Europese Beweging Nederland-Hongarije
  • - 
    lid overlegorgaan kabinet en minderheidsgroepen
  • - 
    lid visitatiecommissie Landelijk Gebied in opdracht van het Interprovinciaal Overleg (IPO), van oktober 2005 tot december 2005
  • - 
    voorzitter Internationale Commissie van de Oostvaardersplassen: Rapport ICMO 1, 2006
  • - 
    voorzitter Taskforce Versterking Recreatietoervaart, 2008
  • - 
    voorzitter VON (Vluchtelingenorganisaties Nederland), vanaf juni 2008
  • - 
    algemeen commissaris Wereldtuinbouwtentoonstelling Floriade 2012 te Venlo, van 1 december 2009 tot 2012
  • - 
    voorzitter Internationale Commissie van de Oostvaardersplassen: Rapport ICMO 2, 2010
  • - 
    voorzitter Platform tegen strafbaarstelling illegaliteit, vanaf maart 2011

6.

Opleiding

primair onderwijs
  • - 
    diverse scholen in Hongarije

voortgezet onderwijs
  • - 
    h.b.s.-b, R.K. "Canisius College" te Nijmegen, tot 1959

academische studie
  • - 
    economie, Katholieke Economische Hogeschool te Tilburg, van 1959 tot 4 april 1966
  • - 
    internationaal bestuursrecht, Katholieke Economische Hogeschool te Tilburg, van 1959 tot 4 april 1966

7.

Activiteiten

als parlementariër
  • - 
    Hield zich in de Tweede Kamer bezig met binnenlandse zaken (financiën lagere overheden, grotestedenbeleid), politie, ruimtelijke ordening en Europese samenwerking

als bewindspersoon (beleidsmatig)
  • - 
    Kwam in 1990 met een nota van wijziging op het wetsvoorstel Gezondheids- en Welzijnswet voor dieren waardoor er een verbod kwam op het fokken en houden van aggressieve honden, zoals pitbulterriërs
  • - 
    Bracht in 1992 samen met de ministers Bukman en Alders het Structuurschema Groene Ruimte uit. In dit structuurschema wordt een plan voor het tot stand brengen van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) geschetst. De EHS moet via ecologische verbindingszones waardevolle natuurgebieden met elkaar verbinden. De nadere uitwerking hiervan wordt in handen gelegd van provincies en gemeenten. De pkb waarin het Structuurschema wordt vastgesteld, komt in 1995 tot stand. Bracht tevens de Nota Landschap uit. (22.880 & 22.881)
  • - 
    Was tijdens het Nederlands voorzitterschap van de Europese Unie in 1992 verantwoordelijkheid voor de door door de Europese Ministerraad vastgestelde Habitatrichtlijnen. Het doel daarvan was de bescherming van de Europese biodiversiteit.
  • - 
    Bracht in 1993 de Nota jacht en wildbeheer uit. Hierin wordt herijking van het jachtbeleid aangekondigd en een aanpassing van de lijst van bejaagbare soorten. Jacht is alleen aanvaardbaar voor zover daarmee een redelijk doel (bijvoorbeeld bestrijding van schade) is gediend en mits niet in strijd met het soorten- en gebiedenbeleid. Het behoud van een redelijke wildstand is een gemeenschappelijke zorg van jachthouders, grondgebruikers en overheid. (22.980)
  • - 
    Was in 1994 verantwoordelijk voor de invoering van een registratie- en identificatiesysteem van runderen via oormerken.
  • - 
    Wilde op 1 juli 1994 het Besluit huisvesting legkippen in werking laten treden, maar de Tweede Kamer wees via een amendement-Van Noord/Huys deze datum af omdat eenzijdige invoering onwenselijk werd geacht. Het besluit regelde de inwerkingtreding van het verbod op legbatterijen zoals vastgelegd in de in 1984 tot stand gekomen initiatiefwet-Tazelaar/Van Noord.

als bewindspersoon (wetgeving)
  • - 
    Bracht in 1991 een wijziging (Stb. 706) van de Veewet tot stand houdende diverse varkenspestmaatregelen. Ter voorkoming van verspreiding van klassieke en Afrikaanse varkenspest kunnen vervoersstromen worden beperkt, komt er een identificatie- en registratiesysteem en komen er regelingen voor reiniging en ontsmetting van vervoermiddelen en voor veterinaire begeleiding van bedrijven. (21.243)
  • - 
    Bracht in 1992 een wijziging (Stb. 315) van de Natuurbeschermingswet en de Pachtwet tot stand die subsidiëring regelt van landschapsbeheer in landbouwgebieden en reservaten. Hiermee komt er een wettelijk kader voor reeds bestaande subsidieregelingen. Door een wijziging van de Pachtwet wordt het eenvoudiger om agrariërs in te schakelen bij reservaatsbeheer. Het wetsvoorstel was in 1988 ingediend door minister Braks. (20.617)
  • - 
    Bracht in 1992 de Gezondheids- en Welzijnswet voor dieren in het Staatsblad (Stb. 585). Deze kaderwet bevat regels over onder andere het melden van besmettelijke dierziekten, over het slachten van dieren, over diermarkten en het tentoonstellen van dieren, over huisvesting van dieren en over diervoeder. Verder zijn regels opgenomen over de uitvoer van dieren en dierlijke producten. De wet vervangt onder meer de Paardenwet 1939, de Bijenwet 1947, de Vogelziektenwet, de Wet op de dierenbescherming, de Wet dierenvervoer en de wet inzake minimumeisen voor het houden van legkippen. Het wetsvoorstel was in 1980 ingediend en in de Tweede Kamer verdedigd door minister Braks. (16.447)
  • - 
    Bracht in 1993 een nieuwe Wet op de Openluchtrecreatie (Stb. 300) tot stand. Het betreft vooral een op decentralisatie en deregulering gerichte aanpassing van de bestaande wet. Gemeenten en bedrijven krijgen meer eigen verantwoordelijkheid bij het scheppen van kampeermogelijkheden. (21.447)
  • - 
    Bracht in 1993 een wijziging (Stb. 585) van de Vogelwet 1936, de Jachtwet en de Natuurbeschermingswet tot stand onder meer tot implementatie van de EG-Vogelrichtlijn van 1979. De EG-Vogelrichtlijn gaat over de instandhouding van de in het wild levende vogelsoorten in de Europese Gemeenschap. Lidstaten moeten het opzettelijk doden van vogels, vernielen van nesten en verstoren van het leefgebied van vogels verbieden en moeten zorgen voor voldoende variatie. Ook de handel in beschermde diersoorten moet worden tegengegaan. Jacht is slechts op een beperkt aantal vogelsoorten toegestaan. Slechts onder nauwkeurig geformuleerde voorwaarden mag van verboden worden afgeweken. Het rapen van kievitseieren blijft toegestaan, mits dit gecombineerd wordt met natuurbeschermingsactiviteiten. (22.201)
  • - 
    Bracht in 1994 een wijziging (Stb. 575) van de Wet bedreigde uitheemse diersoorten tot stand. Hierdoor worden lacunes bij de uitvoering van internationale overeenkomsten over bescherming van bedreigde dier- en plantensoorten ongedaan gemaakt. De belangrijkste betreft het ontbreken van een verbod tot het tentoonstellen voor handelsdoeleinden, het verkopen, het in bezet hebben met het oog op verkoop, het ten verkoop aanbieden of het vervoeren met het oog op verkoop van bedreigde dier- en plantensoorten die illegaal zijn ingevoerd. (22.901)

8.

Wetenswaardigheden

uit de privésfeer
  • - 
    Vluchtte na de Hongaarse opstand van 1956 met zijn moeder naar Nederland
  • - 
    Werd in juni 1968 tot Nederlander genaturaliseerd
  • - 
    Hij maakt graag gebruik van zijn grote talenkennis. Hij spreekt Nederlands, Engels, Duits, Hongaars, redelijk Frans en leest Russisch.
  • - 
    Zijn vader was leraar Grieks op een gymnasium, rector van een gymnasium, gasthoogleraar Poolse literatuur te Krakow en na 1948 arbeider in de zware industrie, arbeider bij de spoorwegen, arbeider in de mijnen en arbeider op een kerkhof
  • - 
    Zijn echtgenote was lid van Provinciale Staten van Overijssel (1988-1998)

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • - 
    Trouw, 28 september 1990
  • - 
    NRC Handelsblad, 26 en 30 november 1990
  • - 
    Toof Brader en Marja Vuijsje, "Haagse portretten. Tweede-Kamerleden, ministers, staatssecretarissen" (1995)

10.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.


  • 1. 
    Vooraanstaand CDA-politicus uit een Brabants boerengezin. Werkte in Brussel als landbouwraad en werd toen hij nog maar drie jaar Tweede Kamerlid was al minister van Landbouw in het eerste kabinet-Van Agt. Keerde vervolgens na een jaar onderbreking in 1982 op die post terug. Kreeg als minister te maken met zaken als de mestproblematiek, problemen rond het dierenwelzijn en de visfraude. Omdat coalitiegenoot PvdA vond dat hij tegen dat laatste te weinig had gedaan en het vertrouwen in hem opzegde, trad hij in 1990 af. Werd daarna voorzitter van de KRO, senator en voorzitter van de CDA-Eerste Kamerfractie. Sloot zijn politieke loopbaan af als voorzitter van de Eerste Kamer, een ambt dat hij met de hem kenmerkende gemoedelijkheid vervulde. Was in 2007-2008 waarnemend burgemeester van Eindhoven