M.J.A. (Maria) van der Hoeven

Foto M.J.A. (Maria) van der Hoeven
Met dank overgenomen van Parlement.com.

Doortastende CDA-politica uit Maastricht, die een vooraanstaande rol speelde als vicefractievoorzitter en minister. Begon haar loopbaan als lerares en was later directeur van het technologiecentrum Limburg. In Maastricht was zij raadslid en daarna elf jaar Tweede Kamerlid voor het CDA. In de Tweede Kamer hield zij zich onder meer bezig met bestuurlijke organisatie en voortgezet onderwijs. Dong enkele keren vergeefs naar het voorzitterschap van de Tweede Kamer, maar was wel ondervoorzitter. Als minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap in de kabinetten-Balkenende I-III zette zij zich in voor grotere beleidsvrijheid voor scholen, terugdringing van regeldruk en het tegengaan van schooluitval. Tijdens haar ministerschap van Economische Zaken in het kabinet-Balkenende IV1 werd het thema energietransitie actueel. In 2011-2015 was zij executive director van het Internationaal Energie Agentschap.

CDA
functie(s) in de periode 1991-2010: lid Tweede Kamer, minister

Inhoudsopgave

  1. Personalia
  2. Partij/stroming
  3. Hoofdfuncties/beroepen
  4. Partijpolitieke functies
  5. Nevenfuncties
  6. Opleiding
  7. Activiteiten
  8. Wetenswaardigheden
  9. Publicaties van/over
  10. Uitgebreide versie

1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Maria Josephina Arnoldina (Maria)

geboorteplaats en -datum
Meerssen, 13 september 1949

2.

Partij/stroming

partij(en)
CDA (Christen-Democratisch Appèl)

3.

Hoofdfuncties/beroepen

  • - 
    lerares Individueel Huishoud- en Nijverheidsonderwijs en Lager Huishoud- en Nijverheidsonderwijs, van 1969 tot 1971
  • - 
    lerares LEAO-school (Lager Economisch-Administratief Onderwijs) en schooldecaan, van 1971 tot 1980
  • - 
    lid gemeenteraad van Maastricht, van 3 september 1974 tot juni 1991
  • - 
    directeur CAVV (Centrum Administratieve Vakopleiding van Volwassenen) te Maastricht, van 1980 tot 1987
  • - 
    directeur TCL (Technologie Centrum Limburg), van 1987 tot 1991
  • - 
    lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 11 juni 1991 tot 22 juli 2002
  • - 
    minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap(pen), van 22 juli 2002 tot 22 februari 2007 (per 1 oktober 2003 naamswijziging ministerie ('Wetenschap' i.p.v. 'Wetenschappen'))
  • - 
    lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 30 januari 2003 tot 27 mei 2003
  • - 
    lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 30 november 2006 tot 22 februari 2007
  • - 
    minister van Economische Zaken, van 22 februari 2007 tot 14 oktober 2010
  • - 
    executive director IAE (Internationaal Energie Agentschap) te Parijs, van 1 september 2011 tot 1 september 2015

4.

Partijpolitieke functies

vorige
  • - 
    vicefractievoorzitter CDA gemeenteraad van Maastricht, van 1985 tot 1991
  • - 
    lid bestuur Stichting CDA-bureau Limburg, omstreeks maart 1995 (nog in 1998)
  • - 
    fractiesecretaris CDA Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 22 april 1997 tot 26 mei 1998
  • - 
    lid fractiebestuur CDA Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 23 januari 2001 tot 9 oktober 2001
  • - 
    vicefractievoorzitter CDA Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 9 oktober 2001 tot 22 juli 2002

5.

Nevenfuncties

huidige
  • - 
    senior fellow, CIEP (Clingendael International Energy Program), vanaf 1 september 2015
  • - 
    lid Raad van Commissarissen TOTAL SA, Parijs
  • - 
    lid Global Commission on Geopolitics of Energy Transformation

vorige
  • - 
    lid bestuur Stichting "Type Tech"
  • - 
    lid externe evaluatiecommissie Academie voor Beeldende Kunsten Rijkshogeschool te Maastricht
  • - 
    lid bestuur Stichting "Nieuwe Werkvormen" (nog in 1993)
  • - 
    lid Raad van Bestuur Rijkshogeschool Maastricht, vanaf maart 1992 (nog in 1998)
  • - 
    lid bestuur toneelgezelschap "'t Vervolg" te Maastricht
  • - 
    lid plaatselijk bestuur "Jeanne d'Arc College" te Maastricht, vanaf januari 1995 (nog in 1998)
  • - 
    lid bestuur Technische Hogeschool Rijswijk, van 1 april 1999 tot 18 juli 2002
  • - 
    voorzitter R.K. Scheepvaartvereniging "Sint Nicolaas"
  • - 
    voorzitter "Het Kantoor", samenwerkingsverband binnenvaart
  • - 
    lid begeleidingscommissie interregionaal programma Zeeland-Vlaanderen (nog in 2002)
  • - 
    lid Raad van Toezicht Domstad PABO Utrecht
  • - 
    voorzitter Stichting "Matty Niël"
  • - 
    lid bestuur Opera Zuid te Maastricht
  • - 
    vicevoorzitter Innovatieplatform, van april 2007 tot 1 mei 2010
  • - 
    voorzitter Raad van Toezicht Stichting Alzheimer, vanaf 2011
  • - 
    voorzitter Stichting voor kunst en cultuur "De Kopermolen" in Vaals
  • - 
    lid Board of Trustees Rocky Mountain Institute (VS), vanaf september 2015
  • - 
    lid Raad van Commissarissen Innogy, Essen (Dld), vanaf 2016

afgeleide functies, presidia etc.
  • - 
    lid Raadgevende Interparlementaire Beneluxraad, van november 1995 tot juli 2002
  • - 
    lid Presidium (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 27 mei 1997 tot 22 juli 2002
  • - 
    vierde ondervoorzitter Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 27 mei 1997 tot 19 mei 1998
  • - 
    tweede ondervoorzitter Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 20 mei 1998 tot 23 mei 2002
  • - 
    voorzitter vaste commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 22 september 1998 tot oktober 2001
  • - 
    vicevoorzitter Raadgevende Interparlementaire Beneluxraad, van 1 januari 2001 tot juli 2002
  • - 
    eerste ondervoorzitter Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 4 juni 2002 tot 22 juli 2002

comités van aanbeveling, erefuncties etc.
lid Comité van Aanbeveling hospice Calando, Dirksland, omstreeks juni 1999 tot juli 2002

6.

Opleiding

voortgezet onderwijs
  • - 
    m.u.l.o.

hoger beroepsonderwijs
  • - 
    Kweekschool voor onderwijzers/onderwijzeressen te Maastricht, tot 1969 (hoofdakte)
  • - 
    MO-Engels (akte MO-A)

postacademisch onderwijs
  • - 
    hoger management voor non-profitinstellingen, ISW (Instituut voor Sociale Wetenschappen)
  • - 
    bedrijfskunde, KHBO, Open Universiteit

7.

Activiteiten

als parlementariër
  • - 
    Hield zich in de Tweede Kamer vooral bezig met binnenlandse zaken (binnenlands bestuur, herindeling, financiën lagere overheden), telecommunicatie en onderwijs. Was tevens woordvoerster bij debatten over pensioenen (privatisering ABP) en over defensie (dienstplicht).
  • - 
    Bracht in 1999 met Ruud Luchtenveld (VVD) een initiatiefwet tot stand inzake de vrijstelling van OZB voor substraatteelt (26.423)

als bewindspersoon (beleidsmatig)
  • - 
    Stelde in 2002 een taakgroep vernieuwing basisvorming in, die onderzoek moest doen naar de kerndoelen in de onderbouw van het voortgezet onderwijs
  • - 
    Bracht in 2004 de Nota Onderwijs, Integratie en Burgerschap uit. Daarin worden maatregelen aangekondigd op het gebied van het onderwijsachterstandenbeleid en ten aanzien van het tegengaan van segregatie. Verder worden regels aangekondigd over schoolstichting en inrichting van islamitische scholen en voor betere inbedding van burgerschapskunde in het onderwijs. (29.536)
  • - 
    In 2004 werd op haar ministerie de operatie "Kappen in dor hout" uitgevoerd, waarbij van de 1111 ministeriële regelingen er 612 werden geschrapt (29.546)
  • - 
    Diende in 2006 een wetsvoorstel in over buitenschoolse opvang voor leerlingen van basisscholen. Dit voorstel werd door haar opvolger in het Staatsblad gebracht. (30.676)
  • - 
    Besloot in 2007 als minister van Economische Zaken om de juridische splitsing van energiebedrijven in publieke netwerkbedrijven en geprivatiseerde leveringsbedrijven alsnog mogelijk te maken. Bij de behandeling van de Splitsingswet had minister Wijn op aandrang van de Eerste Kamer toegezegd het splitsingartikel nog niet in werking te laten treden. (30.212)
  • - 
    In 2008 verwierp de Eerste Kamer het door haar verdedigde wetsvoorstel Aanbestedingswet, waarmee een modern wettelijk kader voor het aanbesteden van (overheids)opdrachten moest worden geschapen. Het wetsvoorstel was in 2006 door minister Brinkhorst ingediend en met succes door minister Wijn in de Tweede Kamer verdedigd. (30.501)
  • - 
    Verdedigde in 2009 samen met minister Cramer in Barendrecht het kabinetsbesluit om ondergronds (en deels onder een woonwijk) CO2 op te slaan

als bewindspersoon (wetgeving) (10/18)
  • - 
    Bracht in 2005 een wet (Stb. 698) tot stand die zorgt voor flexibilisering van de schooltijden voor basisscholen, speciale scholen voor basisonderwijs, scholen voor speciaal onderwijs, scholen voor voortgezet speciaal onderwijs, scholen voor speciaal en voortgezet speciaal onderwijs en instellingen voor speciaal en voortgezet speciaal onderwijs. Scholen krijgen meer ruimte om, met instemming van de ouders en het personeel vertegenwoordigd in de medezeggenschapsraad, een rooster te plannen dat optimaal aansluit bij de eigen situatie. (29.733)
  • - 
    Bracht in 2006 een wijziging (Stb. 281) van de Wet op het voortgezet onderwijs tot stand over de bepalingen voor de basisvorming in de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Hierdoor wordt het aantal trajecten tussen de bovenbouw van het primair onderwijs en het vervolgtraject in de verschillende schoolsoorten in het voortgezet onderwijs vergroot. Scholen kunnen zelf beslissen hoe zij de kerndoelen in de onderwijsprogramma's uitwerken. Hierdoor krijgen zij de mogelijkheid de collectieve en schooleigen doelen zo aantrekkelijk mogelijk aan te bieden. (30.323)
  • - 
    Bracht in 2006 een wet (Stb. 297) tot stand waardoor financiële middelen voor schoolbegeleiding niet langer aan gemeenten, maar aan schoolbesturen worden uitgekeerd. Scholen kunnen zelf beslissen of en in welke vorm zij schoolbegeleiding inkopen. Er wordt tevens een basis voor de structurele bekostiging van het onderwijs aan zieke leerlingen gelegd. (29.875)
  • - 
    Bracht in 2006 de Wet medezeggenschap op scholen (Stb. 590) tot stand. De wet bevat regels over medezeggenschap in de sectoren van het primair en voortgezet onderwijs (VO). De positie van de medezeggenschapsraden is via deze nieuwe wet versterkt. Een versterkte positie van de medezeggenschapsraden is nodig om te kunnen fungeren als gelijkwaardige overlegpartner voor het schoolbestuur, die steeds meer mogelijkheden hebben gekregen voor het voeren van een eigen beleid. De huidige mogelijkheid op godsdienstige of levensbeschouwelijke gronden een ontheffing te krijgen van de wetgeving, komt te vervallen. Iedere school moet voldoen aan de voorgestelde basisstructuur. Het wetsvoorstel was in 2005 ingediend door staatssecretaris Rutte. (30.414)
  • - 
    Bracht in 2006 de Wet op de archeologische monumentenzorg in het Staatsblad (Stb. 42). Hiermee wordt uitvoering gegeven aan een Europees Verdrag tot bescherming van het archeologische erfgoed. Bij uitvoering van ruimtelijke en milieutechnische werken moet veiligstelling van archeologische monumenten worden gewaarborgd. Het wetsvoorstel was ingediend en in de Tweede Kamer verdedigd door staatssecretaris Van der Laan. (29.259)
  • - 
    Bracht in 2006 een wijziging (Stb. 291) van de Wet op het primair onderwijs tot stand, waardoor er een wettelijke regeling komt voor de verantwoordelijkheid voor tussenschoolse opvang (overblijven) (30.406)
  • - 
    Bracht in 2006 een wet (Stb. 590) inzake regeling van buitenschoolse opvang tot stand. Door de wet krijgen ouders de zekerheid dat sluitende afspraken worden gemaakt tussen school en buitenschoolse opvang over de opvang van leerlingen in het basisonderwijs na schooltijd. De opvang wordt een gezamenlijke aangelegenheid van het bevoegd gezag en de ouders. De verantwoordelijkheid voor de organisatie van de buitenschoolse opvang komt bij het bevoegd gezag van de basisschool te liggen. (30.676)
  • - 
    Bracht in 2008 als minister van Economische Zaken de Verzamelwet vereenvoudiging (Stb. 63) vergunningen tot stand. Op basis van een rijksbrede inventarisatie wordt 40 procent van alle vergunningen afgeschaft en 21 procent van alle vergunningsstelsels. Was als minister van Economische Zaken projectleider van deze operatie. Het wetsvoorstel werd in 2007 ingediend door minister Wijn. (30.959)
  • - 
    Bracht in 2008 een wet (Stb. 416) tot wijziging van de Elektriciteitswet 1998, de Mijnbouwwet en de Gaswet tot stand in verband met toepassing van de rijkscoördinatieregeling op energie-infrastructuurprojecten. Hierdoor kunnen projecten die van belang zijn voor de nationale energievoorziening sneller gerealiseerd worden. Om het gebruik van duurzame energie te bevorderen geldt de regeling ook voor projecten waarbij duurzame energie wordt opgewekt. (31.326)
  • - 
    Bracht in 2009 samen met minister Hirsch Ballin de Dienstenwet (Stb. 503) tot stand. Deze wet implementeert de Europese dienstenrichtlijn voor diensten op de interne markt. Belemmeringen voor vrije vestiging van dienstverrichters in de Europese Unie worden weggenomen. (31.579)

U ziet een selectie van activiteiten. In de uitgebreide versie is het gehele overzicht van activiteiten in te zien.

8.

Wetenswaardigheden

algemeen
  • - 
    Was in juli 2002 tijdens de formatie-Balkenende onderhandelaar namens het CDA
  • - 
    Kwam in april en oktober 2004 in de Tweede Kamer onder vuur te liggen, omdat zij de Kamer onvolledig zou hebben ingelicht over een fraudeaffaire bij de Technische Hogeschool Rijswijk, waarvan zij drie jaar bestuurslid was. Een motie waarin werd 'geconstateerd' dat zij de Kamer onvolledig had geïnformeerd, werd verworpen.
  • - 
    Werd bij de verkiezing van Tweede Kamervoorzitter in 2006 in de derde ronde verslagen door Gerdi Verbeet (PvdA). Zij kreeg 66 stemmen, Verbeet 78 stemmen.

uit de privésfeer
  • - 
    Groeide op in een traditioneel kerkelijk arbeidersgezin
  • - 
    Haar eerste echtgenoot was adjunct-directeur van een m.e.a.o.-school

verkiezingen
  • - 
    Was in 2002 en 2003 bij de Tweede Kamerverkiezingen nummer 2 op de CDA-kandidatenlijst
  • - 
    Was in 2006 bij de Tweede Kamerverkiezingen nummer 3 op de CDA-kandidatenlijst

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • - 
    Theo Sniekers, "Een 'dame' in de politiek", Limburgs Dagblad, 6 januari 1993
  • - 
    Nienke Ledegang, "'Het wordt leuker in Den Haag'", Trouw, 19 april 2002
  • - 
    Aukje van Roessel, "De eeuwige tweede man", Groene Amsterdammer, 29 oktober 2004
  • - 
    Toof Brader en Marja Vuijsje, "Haagse portretten. Tweede-Kamerleden, ministers, staatssecretarissen" (1995, 1999)
 

10.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.


  • 1. 
    Dit kabinet werd gevormd na de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november 2006. Het was tot 23 februari 2010 een coalitie van CDA, PvdA en ChristenUnie en daarna van CDA en CU. Het trad op 22 februari 2007 aan als opvolger van het kabinet-Balkenende III. Motto van het kabinet was 'Samen werken, samen leven'.