Prof.Dr. W.A.F.G. (Willem) Vermeend

Foto Prof.Dr. W.A.F.G. (Willem) Vermeend
Met dank overgenomen van Parlement.com.

Fiscale 'whizzkid', die na docent aan de Leidse universiteit te zijn geweest een actief Tweede Kamerlid voor de PvdA werd. Tijdens zijn lidmaatschap enkele jaren parttime hoogleraar belastingrecht in Groningen en Maastricht. Ontpopte zich als Kamerlid al als vindingrijk wetgever, onder meer via een fiscale regeling om langdurig werklozen aan werk te helpen. Als staatssecretaris in de kabinetten-Kok was hij met Zalm1 architect van de ingrijpende belastingherziening, die in 2001 als het belastingplan voor de 21e eeuw van kracht werd. Als minister van Sociale Zaken bracht hij een veelomvattende wijziging van de uitvoering van de werknemersverzekeringen tot stand. Hij is nu hoogleraar in Maastricht en adviseur bij Boer & Croon. Politicus die steeds 'alle cijfers' kende.

PvdA
functie(s) in de periode 1984-2002: lid Tweede Kamer, staatssecretaris, minister

Inhoudsopgave

  1. Personalia
  2. Partij/stroming
  3. Hoofdfuncties/beroepen
  4. Partijpolitieke functies
  5. Nevenfuncties
  6. Opleiding
  7. Activiteiten
  8. Wetenswaardigheden
  9. Publicaties van/over
  10. Familie/gezin
  11. Uitgebreide versie

1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Wilhelmus Adrianus Franciscus Gabriël (Willem)

geboorteplaats en -datum
Zuilen (thans gemeente Utrecht), 21 december 1948

2.

Partij/stroming

partij(en)
PvdA (Partij van de Arbeid)

3.

Hoofdfuncties/beroepen

  • - 
    wetenschappelijk medewerker en universitair docent fiscaal recht, Rijksuniversiteit Leiden, van 1975 tot 1984
  • - 
    lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 19 juni 1984 tot 22 augustus 1994
  • - 
    bijzonder hoogleraar belastingrecht, Rijksuniversiteit Groningen, van november 1991 tot 1 januari 1993 (1 dag per week)
  • - 
    bijzonder hoogleraar in het Europees belastingrecht, Rijksuniversiteit Limburg te Maastricht, van mei 1991 tot augustus 1994 (vanwege de Stichting Wetenschapsbeoefening, 1 dag per week)
  • - 
    staatssecretaris van Financiën (belast met fiscale aangelegenheden en financiën lagere overheden), van 22 augustus 1994 tot 24 maart 2000
  • - 
    lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 19 mei 1998 tot 3 augustus 1998
  • - 
    minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, van 24 maart 2000 tot 22 juli 2002
  • - 
    lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 23 mei 2002 tot 26 juli 2002
  • - 
    hoogleraar Europees fiscaal recht en fiscale economie, Universiteit Maastricht, vanaf 1 september 2002
  • - 
    lid directie financieel verkoop- en advies, kantoor "Meeus Groep" te Breda, van april 2003 tot 2005
  • - 
    senior adviseur "BCG" (Boer & Croon) Process Managers Group, vanaf 2003
  • - 
    mede-eigenaar/directeur/grootaandeelhouder "TSS Cross Media Group" (integratie van telecom, internet en broadcast)
  • - 
    hoogleraar 'economie 4.0', Open Universiteit te Heerlen, vanaf 1 september 2014

takenpakket (staatssecretaris)
  • - 
    Was als staatssecretaris belast met 1. fiscale aangelegenheden en alle aangelegenheden de Belastingdienst betreffende; 2. aangelegenheden beteffende de financiën van lagere overheden; 3. het muntwezen, inclusief De Nederlandse Munt; 4. de Domeinen en het voormalige Rijksinkoopbureau 5. de Staatsloterij; 6. het Vacatiegeldenbesluit.

4.

Partijpolitieke functies

vorige
  • - 
    lid partijraad PvdA
  • - 
    penningmeester PvdA gewest Zuid-Holland, tot oktober 1981
  • - 
    penningmeester PvdA, van oktober 1981 tot 1989
  • - 
    lid belastingcommissie WBS (Wiardi Beckman Stichting)
  • - 
    lid partijbestuur PvdA, van 1989 tot augustus 1994

5.

Nevenfuncties

vorige (20/39)
  • - 
    lid Raad van Toezicht "Mondriaan Onderwijsgroep"
  • - 
    lid bestuur VNO-NCW, vanaf juni 2004
  • - 
    onafhankelijk voorzitter NBL (Nederland Breedband-Land), vanaf mei 2005
  • - 
    bemiddelaar bij CAO-onderhandelingen tussen brancheorganisatie Mitex voor mode en sport, en FNV en CNV (de bemiddeling faalde, Vermeend gaf de opdracht terug), tot december 2005
  • - 
    counsel "DLA SchutGrosheide", vanaf juni 2006
  • - 
    voorzitter branchevereniging Ondernemers in de Kinderopvang
  • - 
    voorzitter Raad van Advies "SynVest RealEstate Fund", vanaf maart 2006
  • - 
    lid Raad van Toezicht Hartstichting, vanaf 2006
  • - 
    lid Raad van Commissarissen "Afab", van 2006 tot november 2009
  • - 
    adviseur VROM-raad, vanaf 2009
  • - 
    honorair professor of economics and internet business, MSM (Maastricht School of Management), vanaf mei 2012
  • - 
    voorziter NPHF (Nederlandse Public Health Federatie), vanaf april 2011
  • - 
    lid Raad van Commissarissen "Jitscale", vanaf augustus 2011
  • - 
    lid Strategieraad PPS Netwerk Nederland
  • - 
    speciaal gezant voor 'blockchains' (veilige gedigitaliseerde gegevensuitwisseling)
  • - 
    lid Raad van Commissarissen "Connexxion"
  • - 
    lid Raad van Commissarissen "Mitsubishi Motors"
  • - 
    lid Raad van Commissarissen N.V. Industriebank LIOF
  • - 
    lid Raad van Commissarissen Nationale VacatureBank
  • - 
    voorzitter werkgroep licentiesysteem betaald voetbal, 2010

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.


afgeleide functies, presidia etc.
  • - 
    ondervoorzitter commissie voor de Verzoekschriften (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van september 1987 tot november 1989
  • - 
    voorzitter commissie voor de Rijksuitgaven (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 16 november 1989 tot 22 augustus 1994
  • - 
    ondervoorzitter vaste commissie voor Nederlands-Antilliaanse- en Arubaanse Zaken (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 28 november 1989 tot 22 augustus 1994
  • - 
    lid parlementaire enquêtecommissie inzake het functioneren van uitvoeringsorganen in de sociale zekerheid (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 3 september 1992 tot 22 augustus 1994

6.

Opleiding

hoger beroepsonderwijs
  • - 
    M.O.-economie, tot 1972

academische studie
  • - 
    fiscaal recht, Rijksuniversiteit Groningen, tot 1974

promotie
  • - 
    rechtswetenschappen, Rijksuniversiteit Leiden, 2 juni 1983

7.

Activiteiten

als parlementariër (10/11)
  • - 
    Diende in 1986 een initiatiefwetsvoorstel in tot het tegengaan van oneigenlijk gebruik in de wet op de vennootschapsbelasting. Het voorstel werd ingetrokken, nadat het was overgenomen door de regering. (19.729)
  • - 
    Diende in 1986 samen met zijn fractiegenoot Jeltje van Nieuwenhoven een initiatiefwetsvoorstel in om kinderopvang fiscaal te bevorderen. Dit voorstel werd in 1995 ingetrokken, nadat een regeringsvoorstel was aangenomen. (19.750)
  • - 
    Bracht in 1986 samen met zijn fractiegenoot Frans Moor een initiatiefwet inzake bevordering van werkgelegenheid voor langdurig werklozen tot stand (wet Vermeend/Moor). (19.323)
  • - 
    Bracht in 1987 via een initiatiefwetsvoorstel (ingediend samen met Frans Moor, Gerrit Gerritse en Robin Linschoten) een wet tot wijziging van de wet bevordering werkgelegenheid voor langdurig werklozen tot stand. (19.909)
  • - 
    Diende in 1987 samen met Aad Nuis (D66) een motie van afkeuring in tegen minister Deetman over diens beleid inzake de invoering van het nieuwe stelsel van studiefinanciering. De motie werd verworpen met PvdA, D66, PPR en PSP vóór.
  • - 
    Bracht in 1988 via een initiatiefwetsvoorstel (ingediend met zijn fractiegenoot Ad Melkert) een wet tot stand inzake invoering van vervroegde afschrijving voor milieu-investeringen (20.872)
  • - 
    Bracht in 1993 via een initiatiefwetsvoorstel (ingediend samen met de CDA'er Tom Vreugdenhil) een wet tot stand over het fiscaal stimuleren van werknemersparticipaties en spaar- en winstdelingsregelingen. (20.982)
  • - 
    Bracht in 1994 samen met zijn fractiegenoten Ad Melkert en Koos van der Vaart een initiatiefwet tot stand over het fiscaal bevorderen van investeringen van particulieren in het milieu ('groen' beleggen) (23.197)
  • - 
    Bracht in 1994 samen met Tom Vreugdenhil (CDA) een initiatiefwet tot stand inzake invoering van vervroegde afschrijving voor hoogwaardige technlogische kapitaalgoederen (23.071)
  • - 
    Bracht in 1994 samen met Tom Vreugdenhil (CDA) een initiatiefwet tot budgetneutrale afschaffing van de vermogensbelasting op ondernemingsvermogen tot stand (23.571)

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.


als bewindspersoon (beleidsmatig)
  • - 
    Bracht in 1996 de Nota intensivering van bestrijding van misbruik en oneigenlijk gebruik van belasting- en douanewetgeving uit (17.050)
  • - 
    Bracht in 1996 samen met staatssecretaris Van de Vondervoort de Nota Lokale lastendruk uit. Hierin worden de verschillen in de lokale lastendruk beschreven en geanalyseerd. In de periode 1990-1996 zijn die lasten aanmerkelijk toegenomen, vooral door toename van de rioolrechten, reinigingsheffingen en onroerend-zaakbelasting. Verder zijn heffingen door waterschappen gestegen. Er blijken grote verschillen tussen gemeenten te bestaan. Een gezamenlijke aanpak door centrale en decentrale overheden moet dit beperken. Verder zijn betere monitoring en betere ramingen wenselijk. Ook moeten de gevolgen van rijksbeleid voor de gemeentelijke uitgaven beter in beeld worden gebracht. Tariefdifferentiatie door gemeenten zal meer worden toegestaan. (25.011)
  • - 
    Bracht in 1999 samen met minister Zalm het Belastingplan voor de 21e eeuw, een ingrijpende wijziging van het belastingstelsel, uit en verdedigde in 2000 in de Tweede Kamer met succes de wetsvoorstellen om dat stelsel in te voeren. Belangrijkste elementen van deze herziening zijn: invoering van een drie-boxenstelsel en van een rendementsheffing voor inkomsten uit vermogen, verlaging van tarieven, vermindering van het aantal aftrekposten en vervanging van de belasting vrije sommen door heffingskortingen. (25.810)
  • - 
    In 2002 aanvaardde Tweede Kamer het door hem verdedigde wetsvoorstel tot goedkeuring van de opzegging van het Algemeen Verdrag inzake sociale zekerheid met Marokko. Reden voor de opzegging was de weigering van Marokko om mee te werken aan controle op fraude met sociale uitkeringen. Toen in december 2002 Marokko alsnog een verdragswijziging had geratificeerd over medewerking aan de fraudebestrijding, trok minister De Geus het wetsvoorstel in. (28.275)

als bewindspersoon (wetgeving) (10/13)
  • - 
    Bracht in 1995 de Wet belasting zware motorrijtuigen (Eurovignet) (Stb. 563) tot stand. Doel is onder andere de kosten van de infrastructuur aan de gebruikers van bepaalde wegen toe te rekenen. (24.070)
  • - 
    Bracht in 1995 een wet (Stb. 606) tot stand die het doen van elektronische (digitale) aangifte mogelijk maakte. (24.341)
  • - 
    Bracht in 1995 met minister De Boer en minister Wijers de Wet invoering regulerende energieheffing ('ecotax') (Stb. 662) tot stand. Een extra belasting op aardgas, elektriciteit en minerale oliën moet energiebesparing bevorderen en zo bijdragen aan de vermindering van de uitstoot van kooldioxide. (24.250, 24.344)
  • - 
    Bracht in 1996 met staatssecretaris Van de Vondervoort de Financiële-Verhoudingswet 1996 (Stb. 576) tot stand. De wet herziet de verdeelsleutel van het gemeentefonds, waardoor een betere aansluiting moet ontstaan met de kostenstructuren in de verschillende gemeenten. Gemeenten met zware taken op het gebied van leefbaarheid, minderheden, werkgelegenheid en veiligheid moeten beter worden bedeeld; er was sprake van scheefgroei. Het nieuwe verdeelstelsel gaat uit van een kader waarbinnen verschillen tussen gemeenten in kostenstructuren en in het vermogen om eigen middelen te verwerven worden gewogen. Daarnaast is er een (flexibel) verdeelmodel met maatstaven en gewichten, waarmee rekening wordt gehouden met de specifieke taken van een gemeente. (24.552)
  • - 
    Bracht in 1998 de Wet allocatie arbeidskrachten door intermediairs (Stb. 306) tot stand. Hierdoor is niet langer een vergunning nodig voor uitzendbureau's om uitzendkrachten ter beschikking te stellen. (25.264)
  • - 
    Bracht in 1998 een wet (Stb. 621) tot herziening van het fiscale procesrecht tot stand. Het fiscale procesrecht wordt in overeenstemming gebracht met de Algemene wet bestuursrecht. De Wet administratieve rechtspraak belastingzaken wordt ingetrokken. (25.175)
  • - 
    Bracht in 1999 samen met staatssecretaris Hoogervorst de Wet fiscale behandeling pensioenen (Stb. 211) tot stand. Diverse belasting- en sociale verzekeringswetten worden gewijzigd om fiscale maatregelen voor de flexibilisering en individualisering van pensioenregelingen in te voeren. Enkele maatregelen zijn: de mogelijkheid om pensioen op te bouwen wordt ook fiscaal niet langer afhankelijk gesteld van een verplichte werkgeversbijdrage. Werknemers kunnen voortaan zelf keuzes maken uit verschillende modules voor aanvullende pensioenopbouw; werkgevers en werknemers kunnen hierover samen afspraken maken in het arbeidsvoorwaardenoverleg. Behalve voor de voldoening van lijfrentepremies kan het spaarloon voortaan ook gebruikt worden voor de voldoening van de premie van de aanvullende pensioenopbouw. Uitgangspunt is een pensioen tot 70 procent van het eindloon, opgebouwd in 35 dienstjaren en de maximale opbouw is daarom 2 procent per jaar; bij opbouw op basis van middelloon is dit maximaal 2,25 procent. (26.060)
  • - 
    Bracht in 2000 de Wet financiering Abw, IOAW en IOAZ (Stb. 383) tot stand, waardoor het Rijk voortaan 75 in plaats van 90 procent van de uitbetaalde bijstand aan de gemeenten vergoedt op basis van declaraties. Gemeenten worden zo gestimuleerd een activerender reïntegratiebeleid te voeren. (27.081)
  • - 
    Bracht in 2001 als minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid samen met staatssecretaris Hoogervorst de Wet structuur uitvoeringsorganisatie werk en inkomen (SUWI) (Stb. 624) tot stand. Door deze wet wordt de organisatie van de uitvoering van taken van de overheid met betrekking tot werknemersverzekeringen gewijzigd. Daardoor komt er één loket voor mensen die op zoek zijn naar werk en voor het aanvragen van een uitkering. De nieuwe organisatie wordt verder onder meer belast met het innen van de premies voor werknemersverzekeringen en met het bevorderen van reïntegratie. Er komt een Raad voor Werk en Inkomen, die subsidies toekent en beleidsvoorstellen doet. De Centrale Organisatie Werk en Inkomen (CWI) krijgt 130 regionale kantoren. De uitvoering van de premie-inning, claimbeoordelingen en uitkeringsverzorging geschiedt door het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV). De gemeenten houden een aantal taken op het gebied van sociale zekerheid (zoals uitvoering van de Bijstandswet). De Arbeidsvoorzieningwet 1996 en Organisatiewet Sociale Verzekeringen 1996 worden ingetrokken. (27.588)
  • - 
    Bracht in 2001 de Wet verzelfstandiging reïntegratiediensten Arbeidsvoorziening (Stb. 691) tot stand. Hierdoor worden werkzaamheden die de Arbeidsvoorzieningsorganisatie verricht in het kader van de reïntegratie van arbeidsgehandicapten en moeilijk plaatsbare werkzoekenden overgeheveld naar het privaatrechtelijke bedrijf KLIQ. (27.549)

U ziet een selectie van activiteiten. In de uitgebreide versie is het gehele overzicht van activiteiten in te zien.

8.

Wetenswaardigheden

anekdotes en citaten
  • - 
    Zijn fractiegenoot Van Traa zei over de pragmatische en trendgevoelige Vermeend: "Aan Willem kun je alles toevertrouwen, behalve het socialisme."
  • - 
    Minister Zalm en staatssecretaris Vermeend werden op het ministerie van Financiën 'de smarties' genoemd vanwege hun voorliefde voor felgekleurde colbertjes en hun neiging alles beter te weten. Ze rekenden op pc alle berekeningen van hun ambtenaren na en Vermeend schreef zelf wetteksten

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
Toof Brader en Marja Vuijsje, "Haagse portretten. Tweede-Kamerleden, ministers, staatssecretarissen" (1995, 1999)

10.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.


  • 1. 
    Met twaalf jaar de langstzittende minister van Financiën. Kwam uit een eenvoudig milieu (zijn vader was kolenboer); hardwerkend en wars van dikdoenerij. Doorliep na een studie economie een ambtelijke loopbaan en werd gezaghebbend directeur van het Planbureau. Als minister in het paarse kabinet ontwikkelde hij een nieuwe begrotingsnorm die uitging van een strikte scheiding van overheidsinkomsten en -uitgaven. Was verantwoordelijk voor een omvangrijke herziening van het belastingstelsel en de invoering van de euro. Bepleitte strakke naleving van de begrotingsregels in de EU. Na de verkiezingen van 2002 fractievoorzitter en politiek leider van de VVD. Keerde echter na anderhalf jaar terug naar het ministerschap dat hem beter lag. Lag goed in het parlement zowel door zijn deskundigheid als joviale optreden. Na zijn ministerschap acht jaar voorzitter van de Raad van Bestuur van ABN AMRO.