G. (Gerrit) Bolkestein

Oud-inspecteur van het onderwijs, die in 1939 minister werd in het kabinet-De Geer II¹ en als één van de weinigen gedurende de gehele Londense periode minister bleef. Was bij zijn benoeming al bijna 68 jaar. Stond bekend als uiterst deskundig op onderwijsgebied, met een vooruitziende blik. Riep in 1943 vanuit Londen de studenten op om de loyaliteitsverklaring niet te tekenen. Na de oorlog adviseur van de minister van Onderwijs. Grootvader van Frits Bolkestein².

VDB
functie(s) in de periode 1939-1945: minister

• - 

  G. Bolkestein, tot 18 september 1950
• - 

  Dr. G. Bolkestein, vanaf 18 september 1950 (nadat aan hem door de Gemeentelijke Universiteit te Amsterdam een eredoctoraat was verleend)

• - 

  VDB (Vrijzinnig-Democratische Bond), tot 9 februari 1946
• - 

  PvdA (Partij van de Arbeid), vanaf 9 februari 1946

• - 

  onderwijzer Christelijke lagere school "De Klokkenberg" te Nijmegen, van 1890 tot 1895
• - 

  hoofd Christelijke ULO-school te Rhenen, van 1895 tot augustus 1901
• - 

  leraar Nederlands, "Gemeentelijke Hogere Burgerschool" te Nijmegen, van september 1901 tot november 1907
• - 

  leraar Rijksnormaalschool te Nijmegen, van september 1901 tot november 1907 (tevens leraar cursus hoofdacte)
• - 

  leraar Nederlands en geschiedenis, "Derde vijfjarige HBS" te Amsterdam, van november 1907 tot 1 september 1912
• - 

  directeur "Eerste driejarige HBS" te Amsterdam, van 1 september 1912 tot 15 juli 1916
• - 

  inspecteur van het middelbaar onderwijs, derde inspectie (Noord-Holland en Gelderland), van 11 oktober 1916 tot 1 januari 1934
• - 

  inspecteur van het voorbereidend hoger en middelbaar onderwijs, vierde inspectie (Amsterdam), van 1 januari 1934 tot 1 maart 1937
• - 

  ambteloos (met pensioen), van 1 maart 1937 tot 10 augustus 1939
• - 

  minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, van 10 augustus 1939 tot 24 juni 1945
• - 

  persoonlijk adviseur van de minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, van juni 1945 tot 1 juli 1948

• - 

  buitenland-commentator partijblad "De Opbouw", tot augustus 1939

• - 

  lid curatorium "Montessori Lyceum" te Amsterdam
• - 

  lid curatorium "Vrijzinnig Christelijk Lyceum" te 's-Gravenhage
• - 

  lid redactie tijdschrift "De Nieuwe Amsterdammer"
• - 

  lid redactie tijdschrift "De Wereld"
• - 

  lid redactie tijdschrift "Paedagogische Studiën"
• - 

  voorzitter curatorium School vor Duitse Israëlitische kinderen te Scheveningen, vanaf september 1933
• - 

  lid curatorium Quakerschool te Ommen, vanaf 1934 (voor kinderen van Duitse vluchtelingen)
• - 

  voorzitter commissie ter bevordering van een meer verzorgd mondeling taalgebruik, 1935
• - 

  voorzitter bestuur School voor Taal- en Letterkunde te 's-Gravenhage, van 1938 tot september 1939
• - 

  lid Belgisch-Nederlandse commissie inzake de spellingshervorming (commissie-Van Haeringen), van december 1945 tot 1946
• - 

  lid Staatscommissie reorganisatie van het hoger onderwijs (Staatscommissie-Reinink), van 1 mei 1946 tot mei 1949
• - 

  voorzitter Raad van Toezicht NOIB (Nederlands-Opleidingsinstituut voor de Buitenlandse Dienst), vanaf november 1946
• - 

  voorzitter Commissie van Bijstand RIOD (Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie), omstreeks 1950
• - 

  lid Raad van Bestuur Amerikaanse onderwijsstichting in Nederland, tot 1 december 1950
• - 

  voorzitter Raad van Toezicht "Nijenrode", 1951
• - 

  voorzitter bestuur Stichting "Internationale School"
• - 

  lid curatorium Instituut voor Woordblindheid
• - 

  voorzitter commissie van beroep bijzondere m.m.s.
• - 

  voorzitter bestuur Vrije Akademie
• - 

  voorzitter commissie staatsburgerlijke vorming van dienstplichtigen
• - 

  voorzitter Stichting kunstenaars herdenken 5 mei
• - 

  lid Fulbright-commissie
• - 

  lid curatorium internationale school "De Ulenpas"
• - 

  lid Nederlands Benelux-comité

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

• - 

  lagere school te Amsterdam

• - 

  staatsexamen, 24 augustus 1904

• - 

  Christelijke kweekschool voor onderwijzers "De Klokkenberg" te Nijmegen (hoofdakte)
• - 

  Frans, Duits, Engels, gymnastiek, Christelijke Kweekschool voor onderwijzers "De Klokkenberg" te Nijmegen (L.O.-akten)
• - 

  M.O.-Nederlands, tot 1898

• - 

  Nederlands (kandidaats), Gemeentelijke Universiteit te Amsterdam, van september 1904 tot 30 april 1907

• - 

  doctor honoris causa, "State University of New Jersey, 'Rutgers University'", te New Brunswick (N.J, VS), 1944
• - 

  letteren en wijsbegeerte, Gemeentelijke Universiteit van Amsterdam, 17 september 1950

• - 

  Ontwierp in 1940 een wettelijke regeling voor het voortgezet hoger en algemeen vormend middelbaar onderwijs en hield zich in Londen vooral bezig met (naoorlogse) plannen voor onderwijsvernieuwing.
• - 

  Riep in 1943 via Radio Oranje de Nederlandse studenten op om de door de bezetter verlangde loyaliteitsverklaring niet te tekenen

• - 

  Verbleef van maart tot eind juni 1944 in de Verenigde Staten om het Amerikaanse onderwijssysteem te bestuderen; hij was derhalve afwezig bij bespreking over het ontslag van minister Kerstens.
• - 

  Was in 1947 actief in het Comité-Oud waarin voormalig vrijzinnig-democraten oprichting van een nieuwe liberale voorbereidden. Zou echter wel lid zijn gebleven van de PvdA.

• - 

  Was in januari-maart 1940 uitgeschakeld door een aderontsteking

• - 

  lid gemeenteraad van Amsterdam, maart 1934 (vacature-Abrahams)

• - 

  C.F.P. Stutterheim, Levensbericht Gerrit Bolkestein, in: Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde 1956/57, 25-31
• - 

  L. de Jong, "Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog", deel I, 625
• - 

  H.W. von der Dunk, "Bolkestein, Gerrit (1871-1956)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel I, 67
• - 

  Casper Kirkels, "Architect van onderwijsvernieuwing. Denken en daden van Gerrit Bolkestein 1871-1956" (2009)

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.

• 1. 

  Dit kabinet was een centrumlinks noodkabinet, waarvan voor het eerst twee sociaaldemocraten deel uitmaakten. Het bestond verder uit ministers van RKSP, CHU, VDB, een ARP'er (zonder partijbinding) en twee partijlozen. Het kabinet werd kort na zijn aantreden geconfronteerd met de dreigende oorlogssituatie en besloot tot mobilisatie van de strijdkrachten.
   
• 2. 

  Succesvolle en erudiete VVD-politicus, die zijn partij in 1994 en 1998 naar verkiezingsoverwinningen leidde. Afkomstig uit het bedrijfsleven (Shell) en uit hoofde van zijn functies lange tijd in het buitenland verblijvend. Was staatssecretaris van buitenlandse handel in het eerste kabinet-Lubbers en daarna een vooraanstaand VVD-Kamerlid. Volgde in 1988 Van Eekelen op als minister van Defensie en werd in 1990 politiek leider van de VVD, als tussentijdse opvolger van Voorhoeve. Bleef daarna, net als Romme (KVP) in de jaren vijftig, buiten het kabinet. Wist als geen ander het publieke debat te stimuleren door pittige uitspraken en plaatste het thema 'integratie' blijvend op de politieke agenda. In 1999-2004 Europees Commissaris voor de interne markt. Was daarna bijzonder hoogleraar in Delft en Leiden.