Dr. A.M. (Anton) Lucas

Belangrijkste financiële en fiscale specialist van de KVP-fractie onder Romme. Onderwijzer en later leraar economie en boekhouden in Rotterdam en lid van diverse examencommissies. Stond bekend als rekenmeester van de KVP-fractie. Zijn (droge) bijdragen in debatten waren vaak voor slechts een paar fiscale specialisten in de Kamer te volgen. Als lid van regeringsfractie KVP een kritisch volger van de socialistische ministers van financiën in de kabinetten-Drees. Een door hem ingediend amendement op belastingvoorstellen van minister Hofstra¹ leidde in 1958 tot de val van het vierde kabinet-Drees². Kleine, vasthoudende en wellevende afgevaardigde.

KVP
functie(s) in de periode 1946-1966: lid Tweede Kamer

• - 

  RKSP (Rooms-Katholieke Staatspartij), tot 22 december 1945
• - 

  KVP (Katholieke Volkspartij), vanaf 22 december 1945

• - 

  onderwijzer
• - 

  hoofd lagere school
• - 

  leraar handelswetenschappen, Rijks middelbare school voor meisjes te Schiedam, van augustus 1937 tot 1 november 1957
• - 

  leraar handelswetenschappen, Rooms-Katholieke Hogere Burgerschool voor jongens te Rotterdam, omstreeks 1942 tot 1 november 1957
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 4 juni 1946 tot 30 september 1966
• - 

  docent Nederlandse Economische Hogeschool, van 1948 tot 1963

• - 

  voorzitter RKSP afdeling Rotterdam
• - 

  voorzitter commissie financiën, KVP-fractie Tweede Kamer der Staten-Generaal, van juni 1948 tot 1 oktober 1966
• - 

  penningmeester KVP-fractie Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 15 september 1952 tot september 1958

• - 

  voorzitter diverse examencommissies (middenstandsdiploma's, belastingconsulent, accountancy en handelswetenschappen)
• - 

  lid Raad van Commissarissen N.V. tricotagefabrieken v/h "Frans Beeren & Zn." te Weert, vanaf oktober 1953

• - 

  voorzitter Commissie van Voorbereiding voor het wetsvoorstel voorschriften m.b.t. de schrijfwijze van de Nederlandsche taal (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van juli 1946 tot september 1946
• - 

  voorzitter vaste commissie voor de Belastingen (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van juli 1948 tot september 1953
• - 

  voorzitter begrotingscommissie voor Financiën (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 28 september 1949 tot 16 september 1953
• - 

  ondervoorzitter vaste commissie voor de Watersnood (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 18 februari 1953 tot 3 juli 1956
• - 

  voorzitter vaste commissie voor Financiën (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 17 september 1953 tot 20 september 1966
• - 

  voorzitter bijzondere commissie voor de ontwerp-Wet Premie Kerkenbouw (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 14 maart 1961 tot mei 1962
• - 

  voorzitter bijzondere commissie voor het wetsontwerp Regelen m.b.t. het vijandige vermogen (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 2 juli 1963 tot juli 1964
• - 

  voorzitter bijzondere commissie voor het wetsontwerp Machtiging tot deelneming in aanvulling der middelen van de Internationale Ontwikkelingsassociatie (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 19 december 1963 tot juni 1964
• - 

  voorzitter bijzondere commissie voor de ontwerp-Wet op het Rijkswegenfonds (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 7 oktober 1964 tot december 1965
• - 

  voorzitter bijzondere commissie voor de ontwerp-Wet uitkeringen wegen (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 10 november 1964 tot maart 1966
• - 

  voorzitter bijzondere commissie voor de brief inzake de huidige positie van de Nederlandse dagbladpers (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 17 december 1964 tot 22 februari 1967
• - 

  voorzitter commissie van rapporteurs voor het wetsontwerp inzake Goedkeuring huwelijk prinses Margriet (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 9 juni 1966 tot oktober 1966

• - 

  L.O.-akte wiskunde, tot oktober 1920

• - 

  economie, Nederlandsche Handels-Hoogeschool te Rotterdam, tot 6 juli 1931

• - 

  handelswetenschap, Nederlandsche Handels-Hoogeschool te Rotterdam, 14 mei 1936

• - 

  Was financieel en fiscaal specialist van de KVP-Tweede Kamerfractie. Voerde tussen 1948 en 1964 steeds het woord bij de algemene financiële beschouwingen.
• - 

  Een door hem ontworpen constructie van fiscale aftrek voor grote gezinnen leidde ertoe dat men van "Lucaskind" ging spreken
• - 

  Diende in december 1958 een amendement in over de werkingsduur van het wetsontwerp tot verlenging van de tijdelijke verhoging van enige directe belastingen. De aanneming van dit, door de regering onaanvaardbaar verklaarde amendement, leidde tot de val van het laatste kabinet-Drees.

• - 

  Behoorde in 1964 tot de 18 leden van zijn fractie die tegen het wetsvoorstel Instelling openbaar lichaam Rijnmond stemden
• - 

  Behoorde in 1966 tot de minderheid van zijn fractie die tegen de ontwerp-Natuurbeschermingswet stemde

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.

• - 

  Was eind 1956/begin 1957 afwezig vanwege een ribbreuk en voerde daarom niet het woord tijdens het debat over de nota inzake de bestedingsbeperking. Hij had de ribbreuk opgelopen bij een val van het spreekgestoelte; de breuk werd geconstateerd nadat hij een week later onwel was geworden in de vergaderzaal van de Tweede Kamer.
• - 

  Was als oudste lid in jaren in 1964 een keer fungerend Tweede Kamervoorzitter
• - 

  Behoorde in 1965 tot de zes leden in de KVP-fractie die tegen tijdelijke afwijking van de structurele begrotingsnorm stemde, zoals vastgelegd in het ontwerp-regeereakkoord van het kabinet-Cals

• - 

  A.W. Abspoel, "Van Binnen- en Buitenhof" (1956), 103-104
• - 

  Wie is dat? 1956

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.

• 1. 

  Autoriteit op fiscaal gebied ('de Hercules onder de Nederlandse fiscalisten') en woordvoerder financiën van de PvdA-Tweede Kamerfractie in de jaren 1945-1956. Werd daarna minister van Financiën in het vierde kabinet-Drees. Mede dankzij de door hem doorgevoerde bestedingsbeperking herstelde de economie zich begin jaren zestig snel. Had het voortdurend aan de stok met de KVP-woordvoerder financiën, de leraar boekhoudkunde Lucas, en was met hem hoofdrolspeler bij de kabinetscrisis van 1958. Keerde korte tijd terug als Kamerlid en werd daarna vicepresident van scheepswerf Verolme. Lid en voorzitter van diverse commissies over belastingwetgeving. Deed in 1966 doctoraal rechten en werd meteen benoemd tot hoogleraar belastingrecht. Was toen bijna 62 jaar. Stond bekend als 'de best geklede man van het Binnenhof'.
   
• 2. 

  Het kabinet-Drees IV was een coalitie van PvdA, KVP, ARP en CHU. Na de verkiezingen van 1956 zetten de partijen uit het kabinet-Drees III hun samenwerking voort. Het was het laatste van de rooms-rode kabinetten. Premier was PvdA-leider Willem Drees. Het kabinet trad aan op 13 oktober 1956.