J. (Jo) van de Kieft
Studiegenoot van Drees1, die in 1952 op 68-jarige leeftijd Lieftinck2 opvolgde als minister van Financiën. Was aanvankelijk accountant en later directeur van de Arbeiderspers. Actief lidmaat van de Protestantenbond. Vanaf 1947 fractievoorzitter van de PvdA in de Eerste Kamer. Moest als minister het hoofd bieden aan de financiële gevolgen van de watersnoodramp van 1953. Slagvaardige, charmante en welsprekende bewindspersoon. Kreeg soms wel het verwijt te weinig tegenspel te bieden aan het parlement. Dat kwam echter vooral doordat hij een andere, opgewektere stijl had dan zijn voorganger en er minder reden was tot zuinigheid.
SDAP, PvdA
functie(s) in de periode 1945-1956: lid Eerste Kamer, fractievoorzitter EK, minister
Inhoudsopgave
Johan (Jo)
geboorteplaats en -datum
Amsterdam, 21 mei 1884
overlijdensplaats en -datum
Assen, 23 augustus 1970 partij(en)
-
-SDAP (Sociaal-Democratische Arbeiderspartij), van 1908 tot 9 februari 1946
-
-PvdA (Partij van de Arbeid), vanaf 9 februari 1946
-
-kantoorbeambte bij agent in schoensmeer, van 1899 tot 1902
-
-kantoorbediende, papierfabriek "Van Gelder en Zoonen", vanaf 1902
-
-lid gemeenteraad van Bussum, van 6 september 1915 tot 1 januari 1919
-
-procuratiehouder en correspondent exportkantoor in Nederlands-Indië, van januari 1919 tot 1920
-
-firmant sport- en agenturenzaak, van 1920 tot 1931
-
-firmant accountantskantoor "Thijssen en Van de Kieft" te Amsterdam, van 1931 tot mei 1945
-
-lid gemeenteraad van Bussum, van 1 september 1931 tot 3 september 1935
-
-beambte Bataafsche Petroleum Maatschappij te 's-Gravenhage, omstreeks 1938
-
-directeur N.V. drukkerij en uitgeversmaatschappij "De Arbeiderspers", van 11 mei 1945 tot 1 juli 1949
-
-lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 18 oktober 1945 tot 15 juli 1952
-
-fractievoorzitter PvdA Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 27 maart 1947 tot 15 juli 1952
-
-minister van Financiën, van 2 september 1952 tot 13 oktober 1956
gevangenschap/internering
gevangenschap, Huis van Bewaring te Rotterdam, van 7 november 1943 tot 9 november 1943 overzicht
-
-secretaris SDAP afdeling Bussum, van 1909 tot 1910
-
-voorzitter SDAP afdeling Bussum, vanaf 1910
-
-voorzitter SDAP Statenkring Weesp
-
-secretaris SDAP gewest Noord-Holland-Zuid
-
-medewerker partijblad "Het Weekblad"
-
-docent Troelstraschool te Beekbergen en Egmond, vanaf 1931
-
-penningmeester religieus-socialistische "Arbeiders Gemeenschap der Woodbrookers" te Bentveld, van 1931 tot 1945
-
-lid partijbestuur SDAP, van april 1934 tot februari 1946
-
-penningmeester steunfonds voor bezoldigde bestuurders van de SDAP (tijdens de Tweede Wereldoorlog)
-
-lid partijbestuur PvdA, van februari 1946 tot september 1952
-
-medewerker dagblad "Het Volk" (schreef overzichten van het bedrijfsleven)
-
-voorzitter Nederlandse Dagbladpers, van juli 1945 tot maart 1951
-
-lid Persraad, van oktober 1945 tot 2 september 1952
-
-lid Radioraad, van oktober 1945 tot 2 september 1952
-
-lid Staatscommissie inzake de nationalisatie van De Nederlandsche Bank (Staatscommissie-De Vries), van 9 november 1945 tot 3 december 1946
-
-lid Raad van Beheer ANP (Algemeen Nederlands Persbureau), van 1946 tot 1951
-
-lid Defensiecommissie, van 9 juli 1948 tot juli 1952
-
-financieel adviseur N.V. "De Arbeiderspers", van 1949 tot 1952
-
-medewerker VARA-radioprogramma "Radiolympus", 1952
-
-voorzitter Fédération Internationale des Editeurs de Journaux et Publications
-
-lid Raad van Tucht Federatie van Nederlandse Journalisten
afgeleide functies, presidia etc.
-
-lid Raadgevende Vergadering van de Raad van Europa, van 13 augustus 1949 tot 8 september 1949
-
-lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), van 20 september 1949 tot 28 maart 1950
-
-lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), van 28 juni 1950 tot 19 september 1950
-
-lid Raadgevende Vergadering van de Raad van Europa, van 7 augustus 1950 tot 2 september 1952
comités van aanbeveling, erefuncties etc.
-
-erevoorzitter Nederlandse Dagbladpers, vanaf maart 1951
-
-erevoorzitter Fédération Internationale des Editeurs de Journaux et Publications
-
-driejarige h.b.s., Hogere Burgerschool, Marnixstraat te Amsterdam
-
-handelsonderwijs
hoger beroepsonderwijs
-
-accountancy
cursussen
-
-boekhouden
-
-stenografie
-
-handelscorrespondentie
-
-Was financieel-woordvoerder van de PvdA in de Eerste Kamer
als bewindspersoon (beleidsmatig)
-
-Voerde een voorzichtig begrotingsbeleid, dat enerzijds was gericht op het tegengaan van inflatie en anderzijds ruimte wilde scheppen voor uitgavenstijgingen voor bijv. onderwijs en cultuur. Er werd gekozen voor geleidelijke vermindering van de belastingdruk. In 1956 was er nagenoeg sluitende begroting voor de gewone dienst, maar in 1957 een licht tekort. De nationale schuld daalde wel.
-
-Tijdens zijn ministerschap werden enkele belastingverlagingen doorgevoerd en werd het weeldetarief op luxe goederen afgeschaft
-
-Stelde in 1956 de commissie-Simons in, die een herziening van de Comptabiliteitswet moest voorbereiden
als bewindspersoon (wetgeving)
-
-Bracht in 1953 een wijziging van de Motorrijtuigenbelastingwet tot stand, waardoor aan het door gemeenten op parkeerterreinen heffen van parkeergeld een wettelijke grondslag wordt geboden. Het wetsvoorstel was in 1951 ingediend door minister Lieftinck. (2.223)
-
-Bracht in 1953 de wet Financiering Stormvloedschade Publiekrechtelijke Lichamen, de wet houdende regels m.b.t. de wederopbouw van het watersnoodgebied, de wet inzake fiscale tegemoetkoming i.v.m. de watersnoodramp en de Wet op de Watersnoodschade tot stand.
-
-Bracht in 1954 samen met minister Algera de Aanwijzingswet PTT en de Postspaarbankwet tot stand
-
-Bracht in 1954 een nieuwe Leningwet (Stb. 272) tot stand, die schatkistpapier op middellange termijn als nieuwe vorm van staatslening introduceerde (3.432)
-
-Bracht in 1956 een wijziging van de Beleggingswet tot stand, waardoor de beleggingsmogelijkheden van onder meer het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds werden verruimd (4.042)
-
-Bracht in 1956 een wet (Stb. 427) tot herziening van de Wet toezicht kredietwezen tot stand. Deze zorgde voor een definitieve regeling voor het economisch toezicht door de Staat op kredietverstrekking door particuliere banken. In plaats van algemene voorschriften (zoals in de wet van 1952) kwamen er hiervoor richtlijnen. (3.576)
-
-Zijn vader stierf in 1886. Johan was toen anderhalf jaar.
-
-Was als stenograaf bevriend met Willem Drees
-
-Werd in november 1943 gearresteerd wegens deelname aan verzet
-
-Zat in 1944 ondergedoken in Bussum en Bloemendaal
-
-Huwde in 1968 (zijn derde huwelijk) op 84-jarige leeftijd met een directrice van een gereformeerd rusthuis
verkiezingen
-
-Was in 1937 kandidaat in en werd in 1946, 1948 en 1951 gekozen door Groep IV: Zuid-Holland
pseudoniemen, bij-, koos- en schuilnamen
Jan van Gooyen (pseudoniem) literatuur/documentatie
-
-W.H. Vliegen, "Die onze kracht ontwaken deed", deel III, 186
-
-"Bij het afscheid van Van de Kieft. Van aankomend bediende tot leider van een grootbedrijf", Het Vrije Volk, 2 juli 1949
-
-B. Maandag, "Kieft, Johan van de", in: Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidsbeweging in Nederland, deel V, 151
-
-C. van Baalen en J. Ramakers (red.), "Het kabinet-Drees III 1952-1956. Barsten in de brede basis", 34-35
-
-Wie is dat? 1956
Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland
In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.
Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.
Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:
In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.
Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.
De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.
- 1.'Vadertje Drees'. Eén van de grootste twintigste-eeuwse politici, onder wiens leiding na de Bevrijding zowel de dekolonisatie als de wederopbouw plaatsvonden. Overtuigd sociaaldemocraat, maar wel zeer pragmatisch ingesteld ('niet alles kan, en zeker niet alles tegelijk'). Groeide op in Amsterdam en klom op van stenograaf, SDAP-wethouder van Den Haag en Kamerlid, tot minister en minister-president. Had als wethouder van Den Haag al voor 1940 een goede naam als bestuurder. In de oorlog enige tijd gijzelaar en centrale figuur in het politieke verzet. Bracht in 1947 als minister van Sociale Zaken de Noodwet Ouderdomsvoorziening tot stand, de voorloper van de AOW. Werd zowel daardoor, als door zijn leiderschap en soberheid een populair staatsman, ook buiten zijn eigen kring. Tien jaar premier van brede coalities waarvan PvdA en KVP de kern vormden. Had goede contacten met Beel. Brak in de jaren '70 met zijn partij, de PvdA, uit onvrede over de koers. Sober levende en altijd eenvoudig gebleven man, die een zeer hoge leeftijd bereikte.
- 2.Minister van Financiën tijdens de naoorlogse periode van wederopbouw met groot gezag. Werd al op vrij jonge leeftijd hoogleraar economie en monetair beleid in Rotterdam. Behoorde voor de oorlog tot de linkervleugel van de CHU en 'brak in 1946 door' naar de PvdA. Voorstander van marktordening en sociale hervorming. Als minister kreeg hij bijnamen als 'De kei van de kneuterdijk', maar ook 'De grootste boef van Nederland'. Was er in hoge mate verantwoordelijk voor dat Nederland na de oorlog financieel weer op orde werd gebracht. Vooral bekend door het Tientje van Lieftinck, dat symbool stond voor de geldsanering. Streng minister, die de financiële teugels strak hield. Na zijn ministerschap vervulde hij internationale functies.