S. (Suze) Groeneweg

Prominent SDAP-politica en in 1918 het eerste vrouwelijke Tweede Kamerlid. Was onderwijzeres in onder meer Dordrecht en Rotterdam en als onderwijswoordvoerster van de SDAP-fractie pleitbezorgster van volksonderwijs. Feministe, maar pragmatisch ingesteld en tegenstander van aparte vrouwenorganisaties. Naast Tweede Kamerlid ook Statenlid en lid van de gemeenteraad van Rotterdam. Vurig socialiste, volgens Oud¹ geen 'katje om zonder handschoenen aan te pakken'. Goed spreekster op partijbijeenkomsten, die haar beter lagen dan parlementaire vergaderingen. Actief in de drankbestrijding en antimilitariste.

SDAP
functie(s) in de periode 1918-1937: lid Tweede Kamer

• - 

  hulponderwijzeres te Strijensas (reeds tijdens opleiding)
• - 

  onderwijzeres te Duivendijke (Zld.), van 1893 tot juli 1895
• - 

  onderwijzeres te Krimpen aan den IJssel, van juli 1897 tot juli 1902
• - 

  onderwijzeres te Dordrecht, van 1 juli 1902 tot augustus 1903
• - 

  onderwijzeres te Rotterdam, van augustus 1903 tot januari 1907
• - 

  tijdelijk onderwijzeres, Rijksopvoedingsgesticht voor meisjes te Montfoort, van 16 januari 1907 tot september 1909
• - 

  onderwijzeres te Rotterdam, van september 1909 tot september 1918
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 17 september 1918 tot 8 juni 1937
• - 

  lid Provinciale Staten van Zuid-Holland, van 1 juli 1919 tot juli 1937
• - 

  lid gemeenteraad van Rotterdam, van 2 september 1919 tot 1 september 1931

• - 

  lid bestuur SDAP afdeling Rotterdam II
• - 

  lid bestuur SDAP federatie Rotterdam, vanaf 1908
• - 

  lid partijbestuur SDAP, van 1914 tot 1936
• - 

  lid partijcommissie ter bestudering van de huwelijkswetgeving, vanaf mei 1926
• - 

  vicefractievoorzitter gemeenteraad van Rotterdam, van september 1927 tot 27 augustus 1931
• - 

  lid commissie herziening tactiek SDAP, van juni 1933 tot november 1933
• - 

  lid bestuur SDAP afdeling Barendrecht, vanaf 8 juni 1937

• - 

  lid bestuur BNO (Bond van Nederlandsche Onderwijzers), afdeling Rotterdam, tot 22 februari 1913
• - 

  lid hoofdbestuur Nederlandse vereniging tot afschaffing alcoholhoudende drank, van 1920 tot 1928
• - 

  lid Staatscommissie aanvullend onderwijs voor de rijpere jeugd (Staatscommissie-Van Wijnbergen), van 7 maart 1927 tot 24 maart 1930
• - 

  gedelegeerde der gemeente in het bestuur algemene vakschool voor meisjes
• - 

  ambtenaar burgerlijke stand te Rotterdam, vanaf 27 augustus 1931 (als eerste vrouw, dit was mogelijk door een wijziging in de Gemeentewet in 1931)

• - 

  lagere school te Strijensas, van 1881 tot 1887

• - 

  onderwijzersopleiding (akte L.O.), Rijksnormaalschool te Numansdorp, van 1889 tot 1893

• - 

  Hield zich in de Tweede Kamer vooral bezig met onderwijs, drankbestrijding, zuigelingen- en moederschapszorg en ontwapening
• - 

  Bepleitte als Kamerlid een wettelijke verlofregeling bij zwangerschap en bevalling

• - 

  Behoorde in 1926 tot de tien SDAP'ers die tegen het wetsvoorstel tot goedkeuring van het Verdrag met België stemden

• - 

  Als partijlid vooral werkzaam als propagandiste
• - 

  In 1919 waren zij en mevrouw J.F. van Kersen-van Muijlwijk de eerste vrouwen in de Rotterdamse gemeenteraad
• - 

  Onttrok zich in 1920 samen met K. ter Laan aan de eindstemming over het wetsvoorstel Lager-Onderwijswet
• - 

  Beëindigde in 1937 haar Kamerlidmaatschap vanwege een allengs erger wordende ziekte, die invaliditeit tot gevolg had

• - 

  Werd lid van de SDAP na de mislukte algemene aprilstaking, tijdens een 1-meibetoging
• - 

  In 1908 medeoprichtster van de Bond van Sociaal-Democratische Vrouwen Clubs
• - 

  Stichtte alleen een vrouwenclub, omdat zij vond dat er te weinig vrouwen actief waren in de partij. Toen de bond van vrouwenclubs op het partijcongres officieel werd erkend, stemde zij tegen (1913).
• - 

  Op 27 september 2018, 100 jaar na haar toelating als Kamerlid, werd in het Tweede Kamergebouw een door Siemen Bolhuis vervaardigd bronzen buste van haar onthuld
• - 

  Haar vader was landarbeider en winkelier

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

• - 

  W.H. Vliegen, "Die onze kracht ontwaken deed", deel II, 360
• - 

  A.E.J. de Vries-Bruins (red.), "Suze Groeneweg. Haar betekenis voor de moderne arbeidersbeweging" (Amsterdam, 1956)
• - 

  Paul van der Steen, "Door mannen de Kamer ingebracht", Trouw, 16 mei 2018
• - 

  C. van Zeggeren, "Suze Groeneweg, de eerste vrouw in de Tweede Kamer" (2018)
• - 

  M. Zoeteman, "Een politica in de familie. Klopt het verhaal?", Gen, jrg 27 (maart 2021)
• - 

  P. Rol en J. Hofman, "Groeneweg, Susanna", in: Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland, deel V, 92
• - 

  A.W.D. Sonneveld, scriptie Staatkundig-Historische Studiën, RU Leiden (1979)

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.

• 1. 

  Staatsman, geschiedschrijver, staatsrechtgeleerde en voorman van de VDB en de VVD. Begon zijn loopbaan als kandidaat-notaris en belastingontvanger en was al op jonge leeftijd een vooraanstaand en veelzijdig Tweede Kamerlid. Trad in 1933 met Marchant toe tot het crisiskabinet-Colijn en voerde als minister van Financiën een strak bezuinigingsbeleid. In 1938 burgemeester van Rotterdam (tot 1952). Na de oorlog korte tijd lid van de PvdA, maar voelde zich daarin toch niet thuis en richtte met Stikker in 1948 de VVD op. Werd daarvan de onbetwiste politieke leider. Sprak met een wat hoge, zachte stem, maar had in de Kamer veel gezag door zijn kennis van het staats- en parlementsrecht. Kon overigens ook vilein uit de hoek komen en gold als autoritair. Schreef standaardwerken over de parlementaire geschiedenis.