Mr. J.G. Gleichman - Hoofdinhoud

Voorman van de oud-liberalen en Tweede Kamervoorzitter. Na een loopbaan bij de Nederlandse Bank minister van Financiën in het kabinet-Kappeyne van de Coppello i. Uitstekend administrateur en zuinig financier. Werd na de breuk in het kabinet feitelijk leider van de conservatief-liberalen. Was streng voor zichzelf en voor anderen. Moeilijk in de omgang. Ontzag inboezemend Kamervoorzitter, die door de gehele Kamer werd gerespecteerd vanwege zijn onpartijdigheid. Lange magere man; gedistingeerd en kalm, en gemakkelijk sprekend.

Liberalen, Oud- of vrije liberalen
functie(s) in de periode 1877-1904: lid Tweede Kamer, voorzitter Tweede Kamer, lid Eerste Kamer, minister

• - 

  oud-liberaal
• - 

  anti-Takkiaan, 1894

• - 

  secretaris "De Nederlandsche Bank" te Amsterdam, van 1 april 1871 tot november 1877
• - 

  minister van Financiën, van 3 november 1877 tot 20 augustus 1879
• - 

  ambteloos, van 20 augustus 1879 tot 20 september 1880
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 21 september 1880 tot 11 oktober 1884 (voor het kiesdistrict Amsterdam)
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 17 november 1884 tot 18 mei 1886 (voor het kiesdistrict Amsterdam)
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 14 juli 1886 tot 17 augustus 1887 (voor het kiesdistrict Amsterdam)
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 19 september 1887 tot 27 maart 1888 (voor het kiesdistrict Amsterdam)
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 1 mei 1888 tot 20 maart 1894 (voor het kiesdistrict Amsterdam)
• - 

  voorzitter Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 18 september 1891 tot 20 maart 1894
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 16 mei 1894 tot 8 juni 1901 (voor het kiesdistrict Amsterdam, vanaf september 1897 voor Amsterdam IV)
• - 

  voorzitter Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 18 mei 1894 tot 17 juni 1901
• - 

  lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 18 juni 1901 tot 23 juli 1904 (voor Friesland)

• - 

  minister van staat, van 31 augustus 1898 tot 30 april 1906

• - 

  kabinetsformateur, van 19 maart 1883 tot 23 maart 1883 (poging mislukte)

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

• - 

  financieel adviseur koningin-regentes Emma
• - 

  lid Raad van Commissarissen H.IJ.S.M. (Hollandsche IJzeren-Spoorweg Maatschappij), omstreeks 1901

• - 

  voorzitter Commissie voor Huishoudelijke aangelegenheden (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 18 mei 1894 tot 17 juni 1901
• - 

  lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), van december 1902 tot april 1904

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

• - 

  Sprak veelvuldig als Tweede Kamerlid, met name over financiële onderwerpen, handel en kanalen, maar ook bij de Grondwetsherziening 1887 en over onderwijsaangelegenheden en Amsterdamse zaken.
• - 

  Interpelleerde in 1882 minister Six over een benoeming van een hoogleraar
• - 

  Sprak als Eerste Kamerlid alleen bij de algemene beschouwingen over de begroting 1902

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.

• - 

  Introduceerde 'De leening van 1878', de eerste Nederlandse staatslening met een aflossingsschema en jaarlijkse rentecoupons. Dit vanwege het wegvallen van het 'batig slot' van de Indische begroting, waardoor een onverwacht financieringstekort was ontstaan.

• - 

  Bracht in 1878 een nieuwe Successiewet tot stand, waarbij een successiebelasting in de rechte lijn werd ingevoerd. Bloedverwanten in rechte lijn en echtgenoten met kinderen gaan 1 procent belasting betalen over de erfenis, ouders en grootouders 3 procent

• - 

  Werd in juli en september 1886 en in september 1887 als tweede op de voordracht voor het Tweede Kamervoorzitterschap gezet
• - 

  Werd op 16 september 1891 als eerste kandidaat op de voordracht voor het Tweede Kamervoorzitterschap geplaatst. Hij kreeg in de eerste stemronde 69 van 98 stemmen. Op jhr. G.J.Th. Beelaerts van Blokland werden 26 stemmen uitgebracht.
• - 

  Weigerde in 1897 een opdracht tot kabinetsformatie

• - 

  Gleichman is een oorspronkelijk Duitse familie
• - 

  Een broer van hem was gehuwd met een dochter van A. Hoynck van Papendrecht, Tweede Kamerlid
• - 

  Zijn vader was gemeenteraadslid in Rotterdam (1854-1861)

• - 

  Versloeg in 1897 in het district Amsterdam IV Z. van den Bergh (rad.) na herstemming
• - 

  Versloeg in 1901 bij een tussentijdse verkiezing van een Eerste Kamerlid in Provinciale Staten van Friesland met 27 tegen 19 stemmen L.W. de Vries (a.r.)
• - 

  Was in 1904 bij de Eerste Kamerverkiezingen na de Kamerontbinding geen kandidaat meer

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

• - 

  R.P. Mees R.Az., "Levensbericht van Mr. J.G. Gleichman", in: Levensberichten Maatschappij der Nederlandse Letterkunde" 1906/1907, 1-42
• - 

  F. de Beaufort, "Johan George Gleichman, Rechtlijnig & Bedachtzaam", in: F. de Beaufort, J.Th.J. van den Berg en P.C.G. van Schie, "Eigenzinnige Liberalen" (2014), 113
• - 

  Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek, deel IV, 659
• - 

  Onze Afgevaardigden, 1897, 1901
• - 

  Ned. Patriciaat, 1938
• - 

  G.F. Lörtzer, "'De leening van 1878': een doorbraak in de financiering van de rijksbegroting", in: NEHA Jaarboek 60, 204-225, 1997

In de uitgebreide versie is een overzicht van publicaties opgenomen.

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.