Dr. W.P. (Wiert) Berghuis

Gereformeerde domineeszoon die het burgemeesterschap van Smilde en later van Kampen jarenlang combineerde met grote activiteiten in de politiek. Zat achttien jaar voor de ARP in de Eerste Kamer, waarvan elf jaar als fractievoorzitter. Als voorzitter van de ARP volgde hij in de jaren zestig een radicaal-evangelische koers gericht op samenwerking met de PvdA. Hij speelde bovendien een belangrijke rol bij de koerswijziging in 1961 ten aanzien van de kwestie-Nieuw-Guinea. Druk bezet en zeer uithuizig man. Statige beheerste magistraat, die nooit het achterste van zijn tong liet zien.

ARP
functie(s) in de periode 1959-1977: lid Eerste Kamer, fractievoorzitter EK, partijvoorzitter

• - 

  volontair Provinciale Griffie te Groningen, van 1937 tot juli 1939
• - 

  gemobiliseerd dienstplichtig militair te Hillegom, van juli 1939 tot mei 1940
• - 

  burgemeester van Smilde, van 7 juni 1940 tot 9 november 1941 (uit zijn functie gezet door de Duitsers)
• - 

  ambteloos, vanaf december 1941
• - 

  civiel adviseur binnenlands bestuur van het Militair Gezag, van 1944 tot 1945
• - 

  burgemeester van Smilde, van 6 mei 1945 tot 16 juni 1952 (formeel herbenoemd per 1 juli 1946)
• - 

  lid Provinciale Staten van Drenthe, van 4 juli 1950 tot 16 juni 1952
• - 

  burgemeester van Kampen, van 16 juni 1952 tot 16 juli 1970
• - 

  lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 3 maart 1959 tot 10 mei 1971
• - 

  fractievoorzitter ARP Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 15 november 1960 tot 10 mei 1971
• - 

  lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 26 oktober 1971 tot 20 september 1977

• - 

  voorzitter ARP Statencentrale Assen, vanaf 1947
• - 

  lid redactie "De Magistratuur", orgaan van het Verband van Verenigingen van Antirevolutionaire gemeente- en provinciebestuurders, van maart 1948 tot januari 1958
• - 

  lid diverse commissies landelijk adviescollege ARP
• - 

  voorzitter discussiegroep Anti-Revolutionair Beleid, Dr. Abraham Kuyperstichting, vanaf 1953
• - 

  lid redactie "Antirevolutionaire Staatkunde", orgaan van de Dr. Abraham Kuyperstichting, van 1953 tot december 1977
• - 

  lid Centraal Comité van ARP-kiesverenigingen, van 1953 tot april 1956
• - 

  voorzitter ARP, van 23 april 1956 tot 15 juni 1968
• - 

  vicepresident EUCD (Europese Unie van Christen-Democraten), van 1957 tot 1968
• - 

  lid Groep van Achttien (overleg over samenwerking ARP, CHU en KVP), van april 1967 tot september 1969
• - 

  erelid ARP, van 15 juni 1968 tot 11 oktober 1980

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

• - 

  lid adviescommissie Zuiveringsbesluit-1945, van 1945 tot 1947
• - 

  rechtsgeleerd raadsheer Bijzonder Gerechtshof te Leeuwarden, van 1945 tot 1949
• - 

  lid Staatscommissie Bezettingsrecht, van 3 februari 1947 tot 29 maart 1954
• - 

  lid Raad van Beroep voor de perszuivering, van 1947 tot mei 1948 (nam ontslag uit onvrede van de houding van de meerderheid tegenover de pers)
• - 

  lid Raad van Commissarissen N.V. waterleidingsmaatschappij "Drenthe", van 1948 tot 1952
• - 

  rechter-plaatsvervanger bijzondere strafkamer, Arrondissementsrechtbank te Assen, van 1949 tot 1952
• - 

  lid hoofdbestuur VNG (Vereniging van Nederlandse Gemeenten), tot 1952
• - 

  lid hoofdbestuur Beweging van Europese Federalisten, vanaf 1951
• - 

  lid bestuur Drents Studiefonds, omstreeks 1952
• - 

  lid Culturele Adviescommissie te Assen, omstreeks 1952
• - 

  voorzitter Nouvelles équipes Internationales, afdeling Nederland, van 1960 tot 1962
• - 

  lid Vereniging van burgemeesters, wethouders en gemeentesecretarissen "Groen van Prinsterer"
• - 

  lid Raad van Commissarissen N.V. Drentse Auto-Bus Onderneming
• - 

  lid Raad van Commissarissen N.V. vervoersmaatschappij "De Noord-Westhoek"

• - 

  lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), van 20 september 1960 tot 11 april 1961
• - 

  lid Raadgevende Interparlementaire Beneluxraad, vanaf 1960
• - 

  lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), van 19 september 1961 tot 28 december 1966
• - 

  lid College van Senioren (Eerste Kamer der Staten-Generaal), van 15 november 1960 tot 10 mei 1971
• - 

  voorzitter bijzondere commissie van voorbereiding "Grondwetszaken en ministeriële verantwoordelijkheid" (Eerste Kamer der Staten-Generaal), vanaf 22 juni 1965
• - 

  lid Raadgevende Vergadering van de Raad van Europa en West-Europese Unie, van 23 januari 1967 tot 1 oktober 1971
• - 

  voorzitter commissie van rapporteurs voor Buitenlandse Zaken (Eerste Kamer der Staten-Generaal), van 13 oktober 1967 tot 12 december 1967
• - 

  voorzitter vaste commissie voor Buitenlandse Zaken (Eerste Kamer der Staten-Generaal), van 12 december 1967 tot 10 mei 1971
• - 

  lid Noord-Atlantische Assemblée, van 19 juni 1973 tot 17 september 1974

• - 

  m.u.l.o. te Winschoten, van 1921 tot 1922
• - 

  gymnasium-a, "Christelijk Gymnasium" te Winschoten, van 1922 tot 1922
• - 

  gymnasium-a, Openbaar Gymnasium te Winschoten, van 1922 tot 1929

• - 

  Nederlands recht, Vrije Universiteit te Amsterdam, van 19 september 1929 tot 29 mei 1933

• - 

  rechtsgeleerdheid, Vrije Universiteit te Amsterdam, 15 oktober 1937

• - 

  Hield zich in de Eerste Kamer onder meer bezig met buitenlandse zaken, binnenlandse zaken en verkeer en waterstaat

• - 

  Behoorde in 1972 met Albeda en Boukema tot de meerderheid van zijn fractie die bij de tweede lezing vóór het voorstel stemde om een bepaling over het lidmaatschap van het Koninklijk Huis in de Grondwet op te nemen
• - 

  Stemde in 1974 als enige van zijn fractie tegen een wijziging van de Wet op het wetenschappelijk onderwijs (verlaging collegegeld)

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.

• - 

  Keerde zich als partijvoorzitter in december 1960 tegen de door de Tweede Kamerfractie onder leiding van Bruins Slot uitgezette lijn bij de bouwcrisis. Hij verweet de fractie ernstige strategische fouten te hebben gemaakt.
• - 

  Speelde in 1961 een belangrijke rol bij de verandering van het standpunt van de ARP over Nieuw-Guinea, waarbij een dialoog met Indonesië over overdracht mogelijk werd. Hij maakte in april dat jaar een reis naar Nieuw-Guinea.
• - 

  Legde van mei tot september 1967 vanwege zijn gezondheid het partijvoorzitterschap en voorzitterschap van de ARP-senaatsfractie tijdelijk neer
• - 

  Wilde geen lid worden van het CDA

• - 

  Aan de VU jaargenoot van J. van Aartsen en W.F. de Gaay Fortman
• - 

  Promoveerde bij prof. A. Anema
• - 

  Zat na zijn vrijlating uit Sint Michielsgestel van april 1944 tot mei 1945 ondergedoken
• - 

  Erkende op latere leeftijd dat een alcoholprobleem schadelijk was geweest voor zijn politieke loopbaan

• - 

  In 1956 kandidaat in en in 1960, 1963, 1966 en 1971 gekozen door Groep II: Gelderland, Overijssel, Groningen en Drenthe

• - 

  burgemeester van Hilversum, 1970 (benoeming niet aangenomen i.v.m. gezondheid)

• - 

  D. Houwaart, "De mannenbroeders door de Bocht" (1990)
• - 

  I. Drexhage-Zijlstra, "Berghuis, Wiert Pauwel (1911-1989)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel IV, 27
• - 

  H.A. de Boer, "Berghuis dwong ARP tot meer nadenken", Trouw, 23 december 1989

• - 

  archief-Berghuis, Nationaal Archief
• - 

  "Inventaris van het archief van dr. W.P. Berghuis" (ARA, 1987)

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.