Definitieve uitslag Kiesraad: PVV wint verkiezingen, één kandidaat met voorkeurstemmen gekozen (GL-PvdA)

DEN HAAG (PDC) - De PVV¹ wordt met 37 zetels de grootste partij in de Tweede Kamer (meer dan verdubbeld vergeleken met de 17 zetels in 2021), gevolgd door GroenLinks/PvdA² (25, +8 zetels), de VVD³ (24, -10 zetels) en NSC⁴ (van nul naar 20 zetels). Vandaag stelde de Kiesraad de definitieve uitslag van de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november vast. Vergeleken met de voorlopige uitslag die ANP bekendmaakte na de verkiezingen, zijn er geen verschuivingen meer.

Er is één kandidaat met voorkeurstemmen gekozen. Dat is Daniëlle Hirsch⁵ (GroenLinks-PvdA), die in de plaats van Marleen Haage⁶ in de Kamer komt. Daarnaast behaalden nog 37 kandidaten voldoende voorkeurstemmen, maar zij hebben die niet nodig omdat ze ook zonder in de Kamer zouden gekomen zijn.

Zowel PVV en NSC boeken in aantal zetels de grootste winst (elk 20 zetels bij). Onder de kleinere partijen krijgt BBB⁷ (7, +6) er zes zetels bij in vergelijking met 2021, in totaal dus zeven zetels in de nieuwe Tweede Kamer. DENK⁸ en SGP⁹ blijven stabiel (beiden drie zetels). Alle andere partijen verliezen. Met name het verlies van alle regeringspartijen - D66¹⁰ (9, -15 zetels), CDA¹¹ (5, -10) en ChristenUnie¹² (3, -2) valt op. Negen partijen komen uit op vijf of minder zetels.

Er komen 15 partijen in de nieuwe Tweede Kamer. Bij de vorige Tweede Kamerverkiezingen in 2021 waren dat er 17. Door afsplitsingen telt de huidige Tweede Kamer 20 fracties, een recordaantal. BVNL¹³ van Wybren van Haga¹⁴, BIJ1¹⁵ en de afsplitsingen fractie-Ephraim¹⁶ (ex-Groep-van Haga), fractie-Den Haan¹⁷ (GOUD) en het lid-Gündogan¹⁸ en 50PLUS¹⁹ verdwijnen uit de Tweede Kamer.

77,7% van de stemgerechtigden in Nederland bracht een stem uit tijdens de Tweede Kamerverkiezingen. Deze opkomst is iets lager dan bij de verkiezingen van 2021, toen had 78,7% van de stemgerechtigden gestemd. Dat waren wel verkiezingen onder bijzondere omstandigheden vanwege corona. In 2017 onder vergelijkbare omstandigheden lag de opkomst op 81,9%.

Op 6 december zal de Tweede Kamer voor het eerst in de nieuwe samenstelling vergaderen en worden alle nieuwe Kamerleden ingezworen. Op 5 december neemt de Kamer afscheid van de vertrekkende leden.

Bron: Kiesraad, biografisch archief PDC

• 1. 

  De Partij voor de Vrijheid (PVV) is een populistische partij, met zowel conservatieve, 'rechtse' als 'linkse' standpunten. De PVV is op 22 februari 2006 geregistreerd bij de Kiesraad door Geert Wilders, na zijn vertrek bij de VVD. Hij is sindsdien ook de politiek leider.
   
• 2. 

  GroenLinks en de PvdA werken sinds 2023 nauw samen. Na de Eerste Kamerverkiezingen in 2023 vormen beide partijen een gezamenlijke fractie in de Eerste Kamer. Ze deden met een gezamenlijke lijst mee aan de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november 2023 en behaalden daar een winst van 8 zetels ten opzichte van hun individuele resultaten in 2021 (uitkomend op 25 zetels). Frans Timmermans leidt die gezamenlijke fractie in de Tweede Kamer.
   
• 3. 

  De Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD) is een rechtse liberale partij, met op onder meer ethisch gebied progressievere standpunten. Politiek leider is sinds 14 augustus 2023 Dilan Yesilgöz-Zegerius. De partij werd opgericht in 1948 als opvolger van de Partij van de Vrijheid (PvdV), die weer een voortzetting was van de vooroorlogse Liberale Staatspartij (LSP).
   
• 4. 

  Nieuw Sociaal Contract werd op 19 augustus 2023 opgericht door Pieter Omtzigt. Omtzigt was oorspronkelijk Kamerlid voor het CDA, maar splitste zich in juni 2021 af van de partij en ging in september dat jaar verder als eenmansfractie.
   
• 5. 

  Daniëlle Hirsch (1968) is sinds 6 december 2023 lid van de Tweede Kamerfractie van GroenLinks-PvdA. Sinds 2003 was zij werkzaam bij milieu- en mensenrechtenorganisatie Both ENDS op het gebied van waterbeheer en vanaf 2008 directeur van deze organisatie. Mevrouw Hirsch is woordvoerder internationale handel en ontwikkelingssamenwerking.
   
• 6. 

  Marleen Haage (1980) is sinds 18 december 2024 lid van de Tweede Kamerfractie van GroenLinks-PvdA. Zij was sectorhoofd bij de staf van de politie in Rotterdam en eerder onder meer fractievoorzitter van de PvdA in de gemeenteraad van Utrecht. Als Kamerlid houdt zij zich bezig met pensioenen, kinderopvang en afhandeling toeslagenschandaal.
   
• 7. 

  De BoerBurgerBeweging (BBB) is een politieke partij die zich expliciet focust op mensen buiten de Randstad. De partij werd op 1 november 2019 opgericht. Politiek leider is Caroline van der Plas .
   
• 8. 

  DENK is een politieke partij, die zich richt op respect voor alle Nederlanders. Huidig politiek leider is Stephan van Baarle. De partij is in februari 2015 gevormd nadat, Tunahan Kuzu en Selçuk Öztürk de PvdA-fractie hadden verlaten. De partij streeft naar verdraagzaamheid en een sociale, lerende, duurzame en rechtvaardige samenleving.
   
• 9. 

  De SGP is een behoudende christelijke (reformatorische) partij aan de rechterkant van het politieke spectrum, die strikt volgens Bijbelse normen politiek wil bedrijven. Politiek leider van de SGP is Chris Stoffer. De partij werd opgericht op 24 april 1918 en is daarmee de oudste nog bestaande partij van Nederland.
   
• 10. 

  Democraten 66 (D66) is een hervormingsgezinde sociaal-liberale partij. De huidige politiek leider is Rob Jetten. De partij werd opgericht op 14 oktober 1966 door 44 'homines novi', waarvan er 25 eerder bij andere politieke partijen actief waren geweest. Belangrijkste initiatiefnemer en voorman (tot 1998) was de oud-journalist Hans van Mierlo.
   
• 11. 

  Het Christen-Democratisch Appèl (CDA) is een christelijk geïnspireerde partij in het centrum van het politieke spectrum. Henri Bontenbal is momenteel politiek leider van het CDA. De partij werd opgericht op 11 oktober 1980 als fusie van Anti-Revolutionaire Partij (ARP), Christelijk-Historische Unie (CHU) en Katholieke Volkspartij (KVP).
   
• 12. 

  De ChristenUnie is een christelijke partij, met op sociaal en ecologisch gebied progressieve en op ethisch gebied behoudender standpunten. Politiek leider van de ChristenUnie is sinds januari 2023 Mirjam Bikker. De partij ontstond in januari 2000 als samenwerkingsverband tussen het Gereformeerd Politiek Verbond (GPV) en de Reformatorische Politieke Federatie (RPF). Per 22 januari 2000 zijn de partijen gefuseerd.
   
• 13. 

  Belang Van Nederland (BVNL) is een conservatief-liberale, populistische partij. De partij werd in augustus 2021 opgericht door Wybren van Haga. Van Haga was oorspronkelijk Tweede Kamerlid voor de VVD maar werd in 2019 uit de fractie van die partij gezet. In 2020 sloot hij zich aan bij FvD, maar in mei 2021 splitste hij zich af van die partij.
   
• 14. 

  Wybren van Haga (1967) was van 31 oktober 2017 tot 6 december 2023 lid van de Tweede Kamer. Tot 13 mei 2021 maakte hij deel uit van de FVD-fractie, daarna vormde hij met twee anderen de Groep-Van Haga. Eerder, op 24 september 2019, werd hij uit de VVD-fractie gezet, na voor een derde keer in opspraak te zijn geraakt. De heer Van Haga vormde daarna een eenmansfractie, maar trad per 1 december 2020 toe tot de fractie van FVD. Hij werkte voor Shell in onder meer Gabon, Schotland en Oman en was bestuurder van diverse ondernemingen. Hij was voorts zeven jaar gemeenteraadslid in Haarlem. In augustus 2021 richtte hij de partij BVNL (Belang van Nederland) op, waarmee hij in 2023 zonder succes deelnam aan de verkiezingen.
   
• 15. 

  BIJ1 is een politieke partij met een radicaal links programma. De partij is opgericht in 2016 onder de naam 'Artikel1'. In 2017 werd de naam Artikel1 gewijzigd naar BIJ1. Politiek leider van BIJ1 is Edson Olf.
   
• 16. 

  De Groep-lid Ephraim ontstond in de Tweede Kamer op 5 september 2023, nadat Olaf Ephraim uit de Tweede Kamerfractie Groep-Van Haga was gestapt. Die groep was overigens zelf al een afsplitsing van Forum voor Democratie. Achtergrond was een conflict met zijn fractiegenoten Wybren van Haga en Hans Smolders over vermeende dividend stripping in het verleden. De heer Ephraim keerde in december 2023 niet terug in de Kamer.
   
• 17. 

  De Fractie-Den Haan werd gevormd op 6 mei 2021, nadat Liane den Haan uit 50PLUS was gestapt vanwege conflicten met het partijbestuur over de verkiezingscampagne. De fractie verdween na de verkiezingen van november 2023.
   
• 18. 

  De Groep-lid Gündogan ontstond in de Tweede Kamer op 22 maart 2022, nadat Nilüfer Gündogan uit de Tweede Kamerfractie van Volt was gezet. Achtergrond was een conflict, waarin zij werd beschuldigd van ongewenste gedragingen. Mevrouwe Gündogan keerde na de verkiezingen van 2023 niet terug als Kamerlid.
   
• 19. 

  50PLUS is een politieke partij die zich met name richt op de belangen van 50-plussers. De partij vindt dat deze groep onvoldoende is vertegenwoordigd in de Nederlandse politiek. De partij is opgericht in 2011 en kwam in 2012 voor het eerst in de Tweede Kamer. Op dit moment is senator Martin van Rooijen politiek leider van de partij.