Kabinet: nieuwe demissionaire bewindspersonen kunnen Tweede Kamerzetel behouden - Hoofdinhoud

DEN HAAG (PDC i) - Demissionair premier Mark Rutte i heeft in reactie op schriftelijke vragen van Lilian Marijnissen i en Renske Leijten i (SP) over de recente benoeming van nieuwe bewindslieden aangegeven dat het kabinet van mening is dat Kamerleden kunnen toetreden tot een demissionair kabinet, en dan ook tegelijkertijd hun Kamerzetel kunnen behouden.

Volgens artikel 57, tweede lid Grondwet i mag een lid van de Staten-Generaal niet op hetzelfde moment minister of staatssecretaris zijn. De Grondwet kent op deze specifieke regel echter een uitzondering. Zo stelt lid 3 van hetzelfde Grondwetsartikel dat demissionaire bewindslieden wel lid kunnen zijn van de Tweede Kamer. Deze uitzondering lijkt vooral gecreëerd te zijn om de periode van verkiezingen tot de vorming van een nieuwe kabinet te ondervangen.

De recente benoemingen van Dilan Yesilgöz i (VVD), Dennis Wiersma i (VVD) en Steven van Weyenberg i (D66) tot demissionair staatsecretaris van Economische Zaken en Klimaat, van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, en van Infrastructuur en Waterstaat roept echter nieuwe staatsrechtelijke vragen op omdat het hierbij gaat om Kamerleden die als nieuw lid tot het huidige demissionaire kabinet toetreden.

In zijn brief over dit onderwerp stelt Rutte dat 'de uitzondering op de onverenigbaarheid van functies, naar het oordeel van het kabinet, zodanig geformuleerd is dat deze zowel op zittende bewindspersonen als op nieuw te benoemen bewindspersonen ziet'. Het demissionaire kabinet neemt hiermee het standpunt in dat de uitzondering die door artikel 57, lid 3 Grondwet geboden wordt ook van toepassing is op nieuwe bewindslieden en niet enkel op reeds demissionaire kabinetsleden die tijdens de verkiezingen van maart als lid van de Tweede Kamer gekozen werden.

De uitleg van het demissionair kabinet botst echter met de interpretaties die verschillende oppositiepartijen en staatsrechtgeleerden hebben van deze uitzonderingsregel. Zij vinden dat deze uitzondering alleen van toepassing is op bewindslieden die reeds bij de verkiezingen al lid waren van het demissionaire kabinet. SP-Kamerlid Renske Leijten roept nu de nieuw benoemde staatssecretarissen Yesilgöz, Wiersma en Van Weyenberg op om hun Kamerzetel alsnog in te leveren. Naast dat de nieuwe benoemingen in strijd zouden zijn met de Grondwet, maakt Leijten zich ook zorgen over een mogelijke verzwakking van de controlerende en medewetgevende macht van de Tweede kamer als elf leden naast Kamerlid ook bewindspersoon zijn van het demissionair kabinet.

Bron: De Volkskrant en Tweede Kamer