Ongemak en vragen; maar wel genadevol (bijdrage coronadebat) - Hoofdinhoud

Ook bij onze fractie hebben we met ongemak om ons heen gekeken, dit reces, en gezien dat het grootste deel van Europa ons voor gaat met het vaccineren van zijn bevolking. Om nog maar te zwijgen van Israël, dat al meer dan een miljoen van z’n inwoners heeft ingeënt met een eerste vaccinatie. Waarom lukt het hen wel en ons niet?

Natuurlijk heb ik daar vragen over. Maar ik stel ze wel in het besef dat het veel makkelijker is om vragen te stellen, dan om ze te beantwoorden. Helemaal als de vragenstellers zich voor geen enkele vraag en keus hoeven te verantwoorden en de degenen die de antwoorden moeten geven op alles worden afgerekend. Ik stel m’n vragen ook in het besef dat ons werk altijd mensenwerk is en onze werkelijkheid nooit helemaal maakbaar is.

Als deze crisis ons iets heeft geleerd dan is het wel dat wij beperkte, kwetsbare mensen zijn. Oftewel, net als de collega’s stel ik m’n vragen, maar ik wil ze wel genadevol stellen.

Vaccinatiestrategie

Mijn eerste vraag gaat bijvoorbeeld over de vaccinatiestrategie met betrekking tot thuiswonende ouderen. Dat is pas vanaf maart voorzien, terwijl deze groep zo kwetsbaar is. Mijn vraag: kan dat niet eerder?

En hoe zit het met dak- en thuislozen? Qua kwetsbaarheid in gezondheid en leefsituatie vergelijkbaar met bewoners van een verpleeghuis. Kunnen zij niet tegelijk worden meegenomen met de cliënten van de ggz?

Ik bedank de minister en het kabinet voor het aanpassen van de vaccinatiestrategie. Het is een complexe puzzel, zoals de minister het noemt. Maar het is goed dat daar aanpassingen in zijn aangebracht, want met elke zorgverlener op de acute zorg die is ingeënt, kan er betere zorg worden verleend aan twee, drie - of wellicht meer - coronapatiënten.

Maar als nu die vaccinaties naar ziekenhuizen gaan, hoe voorkomen we dat daar sprake zal zijn van verspilling? Dat echt alle vaccins die daar geleverd worden ook gebruikt worden.

En overweegt het kabinet om de tweede prik later te laten zetten, zoals andere landen dat ook doen of overwegen? En op grond waarvan? Is dat veilig, hoe weten we zeker dat dat een juiste keuze is?

Gemuteerde variant van het virus

Ik maak me zorgen om de gemuteerde variant van het virus die in het Verenigd Koninkrijk is opgedoken. Ik heb sterk het gevoel van een flashback naar vorig jaar, toen je ook hier en daar een geval hoorde van iemand met corona, ‘ergens in het zuiden’, of ‘ergens in een uithoek van het land’. Zo horen we nu ook van deze variant, maar die zou wel eens heel snel om zich heen kunnen grijpen.

Als het waar is dat kinderen besmettelijker zijn voor dit virus, wat betekent dit dan, bijvoorbeeld voor het onderwijs?

De ChristenUnie hecht er aan om ook op deze plek te onderstrepen dat we tegen dwang zijn. Tegen een directe of indirecte vaccinatieplicht zijn. We zijn blij dat de vaccins er zijn en dat de vaccinatiebereidheid toeneemt, maar we zullen blijven toezien dat die keuze altijd vrijwillig is.

Des te belangrijker is de communicatie. En we zien dat iemand als Diederik Gommers zijn eigen sociale mediakanalen gebruikt om veel voorlichting te geven en ik ben ook blij met de uitzending van de NOS vanavond die ook meer informatie geeft. Dat is cruciaal.

Ethische dilemma’s

Dan de triage, het zogenaamde ‘zwarte scenario’.

Het draaiboek over triage is tot stand gekomen na uitvoerige consultatie in de sector zelf. Het kabinet zegt: we hopen natuurlijk dat we nooit in dat zwarte scenario terechtkomen en we proberen daar zover mogelijk vandaan te blijven.

En toch zien we de levensgrote ethische dilemma’s op ons afkomen als we dat hele draaiboek en dat hele scenario doordenken. Maar dan is toch de vraag: is wetgeving echt nodig, als je weet dat het om een hele uitzonderlijke situatie gaat. En als dit dilemma zo doordacht is in de sector zelf. Hebben we echt wetgeving nodig?

Lockdown

We gaan de vierde week in van een lockdown. We hebben kerst en Oud & Nieuw sober gevierd. Dank aan alle Nederlanders die zich daaraan hebben gehouden, die geen vuurwerk hebben afgestoken en hun toevlucht zochten tot een potje scrabble. Dank aan alle hulpverleners die door hebben gewerkt tijdens de feestdagen en de orde hebben bewaakt met Oud & Nieuw.

Maar deze lockdown duurt tot 19 januari en het is niet voorzien dat we in één keer van die lockdown af gaan. Maar wat is de strategie van het kabinet? Hoe kunnen we weer die routekaart erbij pakken voor het op- en afschalen. Hoe kan die ons richting bieden?

Tot slot

Ik begon met ongemak en ik eindig met ongemak. We voelen ongemak als we om ons heen kijken en zien dat andere Europese landen en een land als Israël verder is met vaccinatie. Maar er zijn ook landen waarbij het vaccin nog heel ver weg is. Dan kijken we naar andere delen van de wereld. Een groot deel van de Afrikaanse landen heeft pas in 2023 een vaccin op grote schaal beschikbaar. Ook dat roept ongemak op. En dus roepen we het kabinet op om zich hard te maken voor een eerlijke verdeling van vaccins over de hele wereld.