Bijdrage coronadebat 18 november 2020 - Hoofdinhoud
De routekaart kunnen we wel van links naar rechts lezen, maar niet van rechts naar links. Dat heb ik gisteren geleerd. Dat was nieuw. En als het zo is, dan is het zo, maar dan helpt het wel als we wel weten hoe we kunnen afschalen en welke routekaart we dan moeten gebruiken. Dus daar graag helderheid over.
Er zijn zorgen geuit over wat december zou kunnen doen met het reproductiegetal, met de besmettingen, dan wil ik dat eigenlijk wel onderstrepen. Wil ik dat wel steunen. Ik maak me daar ook wel zorgen over. Het reproductiegetal zit nu net tegen de 1. Als we in dit tempo doorgaan, dan zitten we half januari op het gewenste niveau. Maar wat doet die decembermaand? En toch praten we al voorzichtig over versoepelingen en dat is riskant.
En het klemt des te meer, omdat de druk op de zorg enorm is. Het personeel in de zorg is soms gewoon uitgewoond. De aantallen hebben nu het niveau bereikt - opgeteld - van de eerste golf, maar het duurt langer. Nog steeds wordt reguliere zorg afgeschaald en IC-aantallen bereiken een plateau. Het gaat gewoon eigenlijk door en dat vraagt heel veel van het personeel. Dus het klemt des te meer dat we toch echt die decembermaand in de gaten moeten houden en wat we dan doen.
En het heeft natuurlijk alles met gedrag te maken. Met: houden we ons aan de maatregelen? En dan zie je toch dat maar zo’n 50% van de mensen die in quarantaine zouden moeten gaan, ook daadwerkelijk in quarantaine gaan. En dat is zorgwekkend laag. Hoe zorgen we ervoor dat mensen zich beter aan de regels houden?
Ik ben blij met de woorden tijdens de persconferentie over preventie. Over levensstijl. Ik was ook blij met de extra gelden die zijn vrijgemaakt voor de voedselbank. Dat was mede naar aanleiding van een initiatiefnota van de CDA-fractie en onze eigen fractie. Heel fijn. Dat zijn plekken die dat nodig hebben. Ik was ook blij met de aankondiging van het gesprek met vrijwilligersorganisaties en ook met gemeenten. Tegelijkertijd doet het kabinet dat met het oog op de donkere dagen voor kerst én kerst en oud & nieuw. Maar die komen al heel snel. Ik hoorde gisteren dat het nog maar vijf weken tot kerst is, dus we moeten snel aan de slag. Willen we iedereen aanmoedigen om naar elkaar om te zien, om goed zorg voor elkaar te dragen - juist ook kwetsbare mensen - dan moeten we heel snel aan de slag. Dus ik zou zeggen: niet te lang praten, maar stel én gemeenten én vrijwilligersorganisaties én een platform als NietAlleen ook echt in staat om daarmee aan de slag te gaan en ons allemaal aan te moedigen om juist om te zien naar mensen die dat het meeste nodig hebben.
Ten aanzien van testen heb ik de vraag of je nu niet een dreigende tweedeling krijgt nu je ziet dat commerciële testen steeds populairder worden maar daar zitten een flink prijskaartje aan. Zomaar zo’n honderd euro. Krijg je dan niet ook heel makkelijk een tweedeling tussen mensen die dit wel kunnen betalen en mensen die dat niet kunnen betalen?
Dan tot slot vaccinatie, daar doemen wel ethische dilemma's en hele spannende vragen op. We willen geen dwang, dat past niet bij bescherming van lichamelijke integriteit en de respectering daarvan. Het kabinet heeft tegelijkertijd een collectieve verantwoordelijkheid voor ons allemaal. Dus je wilt inderdaad die vaccinatiegraad dan heel hoog hebben. Wil je iets van groepsimmuniteit - het woord viel weer even tijdens de persconferentie - toch bereiken dan zul je naar zo’n 70 procent moeten. Dus we hebben een collectieve verantwoordelijkheid en een collectief belang én we hebben individuele vrijheid en verantwoordelijkheid. Dat is een ethisch dilemma. Ik zou niet zo snel - al helemaal niet naar een directe - maar ook niet naar een indirecte vaccinatiedwang willen. En tegelijkertijd kunnen werkgevers vragen, of organisatoren van een groot festival of bijeenkomst zeggen: nou je komt hier alleen binnen als je gevaccineerd bent. Dat is best een spannende vraag. Zouden we onszelf niet helpen als we bijvoorbeeld een Rathenau Instituut - ik noem maar een instelling - vragen om een ethische richtlijn. Om toch eens te helpen met een ethische bezinning: hoe ga je om met die spanning tussen het collectieve belang en individuele vrijheid.