Armoede is geen keuze - Hoofdinhoud
Sara was altijd voorzichtig met haar geld.
Ze woonde samen met haar vriend en hebben samen twee kinderen. Elk jaar zorgt Sara dat er op hun verjaardag geld over is om een feestje te geven. Ze maakt schoon bij oudere mensen. Het is hard werken, maar ze vindt het fijn om ze te helpen. Om rond te kunnen komen werkte ze ook een paar avonden per week in het café. Maar twee jaar geleden staat haar leven ineens op zijn kop als haar vriend haar in de steek laat.
Steeds meer mensen in Nederland belanden in armoede en schulden.
Sara staat er alleen voor. Ze kan de huur niet meer betalen, dus ze verhuist naar een kleine woning buiten de stad. Hierdoor heeft ze meer reiskosten. Haar baan in het café moet ze ook opgeven, want ‘s avonds is er niemand om op de kinderen te passen. Voor haar en de kinderen een verdrietige tijd. Ze had nieuwe bedden en matrassen nodig voor de kinderen, maar niet voldoende geld. Gelukkig kon ze die bestellen en dan later afbetalen. Dat was het moment dat het echt misging. Sara kwam in de schulden terecht. Ze moet 10 procent rente betalen, terwijl ze eigenlijk het aankoopbedrag al niet kon betalen.
Helaas is het verhaal van Sara niet uniek. Steeds meer mensen in Nederland belanden in armoede en schulden. De voedselbanken komen handen tekort. Het aantal daklozen is de afgelopen jaren verdubbeld naar 40.000. Dit is geen eigen keuze, maar een teken van een oneerlijk systeem. Iedereen krijgt tegenslagen in het leven. Je raakt je baan kwijt, je wordt ziek of je partner overlijdt. Maar niet iedereen kan zo’n tegenslag financieel opvangen. Als je in armoede zit, is er geen geld voor een onverwachte rekening.
We presenteren een plan om armoede en schulden te bestrijden.
Daarom presenten we vandaag - samen met de ChristenUnie - een plan om armoede en schulden te bestrijden. In ons plan doen we veertien concrete voorstellen om de problemen rond armoede en schulden stevig aan te pakken. Zo willen we het minimumloon en het sociaal minimum verhogen om armoede te voorkomen. Ook moet er wat ons betreft een einde komen aan de ‘cynische schuldenindustrie’ en een verbod op het kopen op afbetaling, zoals de mogelijkheid om bij te pinnen bij de Wehkamp. Daarnaast moeten we een einde maken aan het verdienmodel van het doorverkopen van schulden met winstoogmerk. En mensen met schulden moeten sneller perspectief krijgen, door bijvoorbeeld de tijd van schuldsanering in te korten tot 1,5 jaar in plaats van drie jaar.
We zijn een enorm rijk land, maar toch hebben een miljoen mensen niet genoeg geld voor de huur, boodschappen en een goede winterjas. Het kabinet doet echt veel te weinig aan deze schrijnende situatie. Het is tijd voor een alternatief dat uitgaat van vertrouwen in plaats van wantrouwen. Zodat ook Sara weer vooruit kan. Want armoede is geen keuze.
Ons offensief tegen armoede en schulden
Geen werkende armen meer
Van je inkomen moet je kunnen rondkomen. Daarom verhogen we het minimumloon.
Verhoog het sociaal minimum
Het sociaal minimum is te laag om van rond te komen. Daarom willen we dat uitkeringen als de AOW en de bijstand meestijgen bij de verhoging van het wettelijk minimumloon.
Maak toeslagen en belastingen simpeler
De toeslagen-jungle maakt mensen onzeker over hun inkomen, is onnodig ingewikkeld en leidt tot hoge schulden. Daarom moeten de toeslagen worden afgeschaft en de inkomensondersteuning op een andere, betere manier geregeld worden.
Ieder kind kan meedoen
Een op de negen kinderen groeit op in armoede. Minstens twee kinderen per klas. Het leidt tot verspilling van kansen, generatie op generatie. Maar ieder kind moet mee kunnen doen: sporten, muziekles, zwemles. Extra geld is nodig om armoede onder kinderen te bestrijden.
Sparen stimuleren
Gemeenten moeten ruimere mogelijkheden krijgen om lokale belastingen kwijt te schelden. Dan kunnen mensen makkelijker sparen.
De vermogensnormen zijn nu te laag. Wie een beetje spaargeld heeft, wordt dan gestraft.
Woekerrentes aan banden
We willen een einde aan het verdienmodel van kopen op afbetaling, en het zogenaamde ‘bijpinnen’ bij de Wehkamp. Kopen op afbetaling moet aan banden. We verbieden de woekerrentes waardoor mensen in de problemen komen. De rente bij de gemeentelijke kredietbank moet omlaag.
Voorkomen en snel genezen
We willen meer aandacht voor preventie en vroegtijdige hulp, door publiekscampagnes met maatwerk per gemeente en versnelde ingebruikname van de Nederlandse Schuldhulproute. Ook moet de financiële educatie op scholen versterkt worden, zodat kinderen van jongs af aan leren om te gaan met geld. Dit krijgt een vaste plek in het curriculum.
Schuldenrust
Bied mensen schuldenrust. Zodra iemand zich meldt voor hulpverlening, stoppen alle boetes en verhogingen automatisch. Als iemand niet kan betalen, maken boetes de problemen alleen maar groter. De overheid moet hierin voorop gaan, met verkeersboetes en vorderingen van de Belastingdienst. De noodstopprocedure moet worden uitgebreid naar alle (semi-)publieke instellingen. Uiteindelijk moeten bedrijven ook meedoen.
Verbied de handel in ellende van anderen
Er is een hele industrie ontstaan waarin schulden worden doorverkocht en agressieve incassopraktijken worden toegepast. Handel in de ellende van anderen. Dat moet stoppen. Het moet verboden worden om schulden door te verkopen als dat met winstoogmerk gebeurt.
Malafide bewindvoerders aanpakken
Beschermingsbewindvoerders maken de problemen soms erger. Gemeenten moeten de regie krijgen over bewindvoering. Er komen wettelijke eisen voor bewindvoerders, die moeten bijdragen aan een oplossing voor de problemen.
Snellere schuldhulptrajecten
De duur van de schuldhulpverlening en de schuldsanering moeten worden verkort naar anderhalf jaar. Nu duurt het vaak drie jaar of langer: een eindeloze tocht door de woestijn. Bedrijven moeten kunnen worden verplicht mee te werken aan een schuldenregeling. De wettelijke schuldsanering moet beter benut worden, door meer mogelijkheden te creëren om een Wsnp-traject aan te vragen.
Hulp aan ondernemers
We willen dat ook ondernemers toegang krijgen tot schuldhulpverlening en de schuldsanering. Ook moeten gemeenten ondernemers met
een werkende partner kunnen helpen. De rente op kredieten bbz-kredieten moet verlaagd van 8% naar 3%.
Een Nationaal Schuldenfonds
Er moet vaart gemaakt worden met de uitwerking van het waarborgfonds. Met behulp van dat fonds kunnen probleemschulden tegen een fractie van de waarde worden afgekocht, waarbij de restschuld wordt kwijtgescholden. Daarmee krijgen mensen rust, overzicht en zicht op een oplossing. Dit fonds moet breed toegankelijk worden, ook voor mensen die nu niet in aanmerking komen voor schuldhulp. Specifieke aandacht moet gericht zijn op het opkopen van schulden van jongeren. We kunnen jongeren niet al van jongs af aan met een achterstand aan hun leven laten beginnen.
Meer inzet van vrijwilligers
Het is prachtig als vrijwilligers mensen met financiële problemen willen helpen. Als aanvulling op goed beleid, niet ter vervanging daarvan. We willen zorgen dat het landelijk dekkend netwerk van schuldhulpvrijwilligers verder wordt uitgebouwd, om te zorgen dat voor iedereen laagdrempelige persoonlijke begeleiding bij schulden beschikbaar is.