EU-klimaatambities: proportionele, uitvoerbare en kosteneffectieve maatregelen voorwaarde - Hoofdinhoud

De Europese Commissie heeft een Europees investeringsplan gepresenteerd voor de Green Deal. De VVD maakt zich in algemene zin zorgen over het effectief en efficiënt besteden van de EU-gelden. De VVD wil dit waarborgen en verspilling voorkomen. De VVD vindt het cruciaal dat de klimaatambities worden omgezet in proportionele, uitvoerbare en kosteneffectieve wetgeving en beleidsmaatregelen. De VVD wil duidelijkheid over de financiële gevolgen. De VVD vindt ook dat Europese en Nederlandse bedrijven goed moeten kunnen blijven concurreren met bedrijven in andere werelddelen en landen buiten de EU. Over dit alles vraagt VVD Tweede Kamerlid Aukje de Vries naar duidelijkheid.

Inbreng schriftelijk overleg van het lid Aukje de Vries (VVD) ten aanzien van het “Fiche: Mededeling European Green Deal Investment Plan (EGDIP)

De leden van de VVD-fractie hebben kennis genomen van het fiche over de Mededeling European Green Deal Investment Plan (EGDIP). De leden van de VVD hebben daarover nog een aantal vragen en/of opmerkingen.

De leden van de VVD-fractie hechten er aan dat bespreking over de verschillende verordeningen of mededelingen niet vooruitlopen op de integrale besluitvorming betreffende het Meerjarig Financieel Kader (MFK). Hoe wordt voorkomen dat dit toch onverhoopt kan of gaat gebeuren? Hoe past deze mededeling in de kader van het MFK die het Kabinet voor ogen staat?

De leden van de VVD-fractie betreuren het dat de duidelijkheid van het EGDIP te wensen over laat, omdat het zo lastig is om een standpunt te bepalen. Wat wordt er nu eigenlijk vastgelegd c.q. bepaald met deze mededeling. Hoe voorkomt het Kabinet dat het EGDIP een fuik is waar we in zwemmen? Kan het Kabinet aangeven wat het tijdpad is en wanneer welke besluiten aan de orde zijn? Wat wordt met deze mededeling vastgelegd?

De leden van de VVD-fractie maken zich in algemene zin zorgen over het effectief en efficiënt besteden van de EU-gelden. Hoe wordt gewaarborgd dat de EU-uitgaven aan klimaat effectief en efficiënt gebeuren? Hoe wordt verspilling voorkomen?

De leden van de VVD-fractie vinden het cruciaal dat de ambities waar het gaat om het klimaat worden omgezet in proportionele, uitvoerbare en kosteneffectieve wetgeving en beleidsmaatregelen. Hoe wordt dat gewaarborgd? De leden van de VVD-fractie willen dat de Europese en Nederlandse bedrijven goed kunnen blijven concurreren met bedrijven in andere werelddelen en landen buiten de EU. Hoe wordt er voor gezorgd dat dit het geval is?

Budget klimaat gerelateerde uitgaven

De Europese Commissie stelt voor om 25% van het totaalbudget voor het volgende MFK te besteden aan klimaatgerelateerde uitgaven. Wat zijn klimaatgerelateerde uitgaven? Waar gaat het geld aan uitgegeven worden? En hoe moet het bedrag van 503 miljard euro voor de periode 2021 - 2030 gezien worden tot de inzet van het Kabinet om niet meer geld uit te geven in het kader van het MFK?

De leden van de VVD-fractie lezen dat er nationale cofinanciering nodig is om Europese investeringen te ontvangen. Het gaat dan om een bedrag van 114 miljard euro aan additionele investeringen. Waarop is dit bedrag gebaseerd? Wat betekent dit voor Nederland? Wat betekenen de voorstellen uiteindelijk voor de netto-betalingspositie van Nederland?

De leden van de VVD-fractie vinden het niet meer dan logisch dat het Kabinet terughoudend is als het gaat om voorstellen voor nieuwe, eigen middelen ter financiering van de EU-begroting.

InvestEU

De leden van de VVD-fractie lezen dat er via private investeringen met een garantie van de EU-begroting via InvestEU naar schatting ongeveer 279 miljard euro worden geïnvesteerd. Om welke garanties gaat het dan? Wat zijn daarbij de financiële risico’s voor de EU? Hoe wordt geregeld dat ook het MKB daarvoor in aanmerking kan komen?

Voor InvestEU zijn vier beleidsterreinen aangewezen: duurzame infrastructuur, onderzoek/innovatie/digitalisering, MKB en sociale investeringen en vaardigheden. Hoe is de verdeling over deze vier beleidsterreinen? Wat zijn de gevolgen voor het besteden van 30% van de InvestEU investeringen aan klimaat? Wat zijn de gevolgen voor de verdeling over de beleidsterreinen? Wat zijn de gevolgen voor het MKB?

In hoeverre vindt het kabinet het ontwikkelen van financiële producten een taak van de Europese Commissie? Waarom is dat voor milieu, klimaat en sociale duurzaamheid wel wenselijk en/of nuttig?

EIB

De leden van de VVD-fractie vinden de plannen met betrekking tot de EIB in het kader van de Green Deal te vaag en ze lijken te ambitieus. De gevolgen zijn namelijk nog volstrekt onduidelijk. Waarom is het Kabinet hier toch al positief over? Wat betekent de groeiende rol van de EIB als Europese klimaatbank precies? Wat zijn de financiële consequenties? Met welke risico’s gaat dit gepaard? Wat zijn de gevolgen voor de andere taken van de EIB?

JTM

De leden van de VVD-fractie lezen dat het Just Transition Mechanisme (JTM) vooral ingezet wordt voor regio’s die nog in sterke mate afhankelijk zijn van fossiele en koolstofintensieve industrie. Welke landen en/of regio’s kunnen of gaan hier vooral van profiteren? Wat betekent dit voorstel voor Nederland? Hoe wordt het bedrag van 143 miljard euro in 2021 -2030 verdeeld over de drie pijlers? Wat betekent een publieke leenfaciliteit onder de Europese Investeringsbank (EIB), ook kijkend naar de opmerking bij de vorige paragraaf over EIB?

ETS

De leden van de VVD-fractie zich af waarom er aanvullend op de voorstellen ook nog tenminste 25 miljard euro aan veilingopbrengsten van het Europees systeem voor emissiehandel (ETS) via het Innovatiefonds en het Moderniseringsfonds worden besteed aan de transitie. Wat is de nut en noodzaak? Waar gaat het geld aan besteed worden?

SGP

De leden van de VVD-fractie zijn geen voorstander van het vermengen van de doelstellingen van het Stabiliteits- en Groeipact (SGP) met de klimaatdoelen. Het enige doel van de SGP-regels is gezonde overheidsfinanciën in de eurolanden. Er is op dit moment al teveel flexibiliteit en ruimte binnen de bestaande SGP-regels.

Er staat een evaluatie van de SGP-regels op stapel. De leden van de VVD-fractie zijn bezorgd dat dit wordt aangegrepen om de regels te versoepelen ten faveure van klimaatdoelen. De VVD is geen voorstander van versoepeling van de regels. De VVD wil wel vereenvoudiging. Er kan volgens de leden van de VVD-fractie geen sprake van versoepeling van de SGP-regels zijn voor de klimaatdoelen of klimaat-uitgaven.

Staatssteunkaders

De leden van de VVD-fractie lezen dat de Europese Commissie voorstelt om de relevante EU staatssteunkaders in 2021 aan te passen in relatie tot de doelstellingen van de Europese Green Deal. Wat zijn daarbij de grenzen en/of randvoorwaarden die het Kabinet hanteert? Hoe en wanneer gaat het vervolgproces lopen? Hoe wordt de Tweede Kamer bij dit traject betrokken?

Hoe wordt eerlijke concurrentie binnen de interne markt gewaarborgd?

De leden van de VVD-fractie zijn het met het Kabinet eens dat er meer duidelijkheid moet komen over wat er precies wordt verstaan onder het aanpassing van de staatssteunkaders en wat wordt bedoeld met flexibiliteit.

Tot slot

De Green Deal gaat over heel veel onderwerpen en heel veel ministeries zijn daarbij betrokken. Maar als iedereen verantwoordelijk is, is ook niemand verantwoordelijk. De leden van de VVD-fractie vragen zich af hoe de verantwoordelijkheid is over de verschillende onderdelen van de Green Deal in het kabinet. Waar en bij wie ligt welke (eind-)verantwoordelijkheid indien beleidsterreinen elkaar overlappen of kruisen (bijvoorbeeld milieu, wonen en energie). Kan daar een duidelijk overzicht van worden gegeven?