Debat over overboord slaan zeecontainers MSC Zoë - Hoofdinhoud

Begin januari zijn boven de Waddeneilanden van containerschip MSC Zoë een groot aantal zeecontainers overboord geslagen, met als gevolg rommel op de Waddeneilanden en de Waddenkust. Naast de natuur, ondervinden de visserij en de scheepvaart hiervan ook grote gevolgen. De VVD vindt dat degene die deze rommel heeft veroorzaakt, rederij MSC, alle kosten moet betalen. Dat geldt niet alleen voor de kosten van de overheden, maar ook die van de vissers en andere scheepvaart. Het is verder belangrijk dat de oorzaken van het overboord slaan van de containers allereerst duidelijk worden, daarvoor moeten de onderzoeken zo snel mogelijk worden afgerond.

Bekijk hier het volledige debat.

Bijdrage Aukje de Vries debat over vervuiling van de Waddenzee als gevolg van het verlies van 342 containers door een vrachtschip MSC Zoë:

Voorzitter, begin januari sloegen boven de Waddeneilanden in totaal maar liefst 342 containers overboord van de MSC Zoë. Een deel van de inhoud kwam terecht op de Waddeneilanden en op de Waddenkust. Dat is natuurlijk vreselijk.

Maar het was toch ook wel weer mooi om te zien hoe iedereen direct aan de slag ging. Gemeenten, provincies, Rijkswaterstaat, militairen, bergers, vissers en veel vrijwilligers uit het hele land hebben de eerste rommel snel opgeruimd. Van onze kant alle waardering daarvoor!

Het aandeel van vrijwilligers in het opruimen van het afval is groot geweest. Maar laat ook helder zijn, het werk van vrijwilligers moet altijd aanvullend zijn op dat van professionals.

Veroorzaker moet betalen

Voorzitter, de VVD vindt dat degene die deze rommel heeft veroorzaakt, rederij MSC, alle kosten moet betalen. Dat geldt niet alleen voor de kosten van de overheden, maar ook die van de vissers en andere scheepvaart. De reder is en blijft simpelweg verantwoordelijk!

Klopt het dat er nu nog een maximum bedrag zit in de Wet Bestrijding Maritieme Ongevallen? En dat die pas per 1 juli a.s. eraf gaat door een recente wetswijziging? De VVD gaat er vanuit dat de reder zich gewoon aan zijn eerdere belofte en uitspraken houdt, de rommel opruimt en de schade vergoedt, ook als dat boven het wettelijke maximum uitgaat.

Rijkswaterstaat coördineert het aansprakelijk stellen van de reder. Hierover horen wij nog de nodige kritiek, vanuit de vissers, maar ook vanuit de betrokken gemeenten, met name over de communicatie. Hoe loopt dit? Hoe is de communicatie geregeld? Hoe heeft de minister het overleg geregeld? Dit moet gewoon goed geregeld zijn, partijen moeten één duidelijk aanspreekpunt hebben. Is dat er? Kunnen vissers toekomstige schade aan netten of vaartuig door nog niet geborgen containers ook vergoed krijgen? Dat lijkt ons niet meer dan redelijk.

Schade natuur voorkomen

Voorzitter, de toekomstige schade voor de natuur moet zoveel mogelijk worden beperkt, niet alleen de directe schade, maar ook die voor de lange termijn. Er wordt vooral gevreesd voor de gevolgen van de purschuimbolletjes. Welke aanpak heeft de minister van natuur daarvoor? Welke maatregelen worden genomen?

Coördinatie na overboord slaan zeecontainers

Voorzitter, de dagen na het overboord slaan van de zeecontainers was er kritiek op de rol van Rijkswaterstaat. Het ministerie zou te onzichtbaar zijn. Kan de minister daarop reageren en reflecteren? Wat was en is de afstemming met de Veiligheidsregio geweest?

De Veiligheidsregio Fryslân had de coördinatie. De VVD denkt dat dit ook terecht is, ook voor de toekomst. De VVD is geen voorstander van een aparte “groene” grip. Als er zaken niet goed zijn gegaan in de huidige werkwijze, dan moet dat aangepast en/of aangevuld worden. Klopt het dat de Veiligheidsregio een onafhankelijke evaluatie laat uitvoeren? Wanneer is deze gereed? En hoe wordt de Tweede Kamer daarover geïnformeerd?

Tot slot op dit punt, in hoeverre zijn schepen en rederijen op dit moment verplicht om het overboord slaan van containers te melden? Hoe is dit geregeld? Bij wie moeten ze dit doen? Hoe worden direct betrokken overheden en partijen daarover geïnformeerd?

Oorzaken van overboord slaan

Voorzitter, het is belangrijk dat de oorzaken van het overboord slaan van de containers allereerst duidelijk worden. Voer het schip door een te ondiepe vaarroute? Waren de zeecontainers niet goed genoeg vastgesjord? Dan pas kan je goed kijken welke maatregelen je zou moeten nemen. Ook al begrijp ik, gelet op de impact, de eerste reflex om direct nieuwe regels te gaan maken. Eventuele maatregelen kan je ook alleen in internationaal verband nemen. De VVD is echter ook wel zo realistisch dat scheepvaart en containervervoer er gewoon bij hoort. Het vervoer moet dan natuurlijk wel zo veilig en verantwoord mogelijk. De VVD wil zoals gezegd de onderzoeken van Duitsland, Panama en de Onderzoeksraad voor de Veiligheid eerst hebben. Wanneer zijn deze onderzoeken gereed? En kan dit worden versneld?

Een is wel duidelijk. Al in 2010 constateerde de inspectie een probleem met het vastsjorren van containers, slechts 46% voldeed. Hoe zit dat nu? Welke handhaving en inspectie heeft er sinds 2010 en 2014 (toen de VVD hierover al schriftelijke vragen stelde) plaats gevonden en gaat er de komende jaren plaats vinden?

Tot slot, voorzitter, nogmaals onze dank en waardering voor de inzet van alle betrokkenen voor het opruimen van de rommel en om de schade te beperken.