Europese Raad 9 mei 2019 (informeel) - Hoofdinhoud

Bron: The Council of the European Union

Op 9 mei vond er een informele bijeenkomst van de Europese Raad i plaats in Sibiu, Roemenië. Deze top was het sluitstuk van twee jaar aan toppen en debatten over de toekomst van de Europese Unie. Alle reflecties op wat de EU de komende jaren zou moeten aanpakken en met welke instrumenten, moesten in Sibiu worden samengebracht in één strategische agenda voor de EU. Vrijwel alle onderwerpen waar de EU zich mee bezig houdt, werden besproken.

Roemenië was als voorzitter van de Raad van de Europese Unie i gastheer. De vaste voorzitter van de Europese Raad i Donald Tusk i leidde de vergadering van de regeringsleiders van de EU-lidstaten, de voorzitter van de Europese Commissie i en de Hoge Vertegenwoordiger voor het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid i. Premier Mark Rutte i vertegenwoordigde Nederland op de top.

Naar aanleiding van de bijeenkomst hebben de leiders van de Europese Unie tien toezeggingen gedaan. In deze toezeggingen wordt het belang van een verenigd Europa voor de rechtsstaat benadrukt. De leiders stellen dat de rechten en vrijheiden van alle Europeanen nooit als vanzelfsprekend mogen worden beschouwd. Als één sterk Europa moeten actuele problemen worden aangepakt. Zaken als het milleu, veiligheid en economie worden hierin nadrukkelijk benoemd. Hierin zal Europa als verantwoordelijke wereldleider moeten optreden.

Het doel van deze top was om voor de komende jaren de strategische doelen voor de EU vast te stellen. De Europese regeringsleiders hebben geprobeerd vragen te beantwoorden als 'waar staat de EU voor' en 'wat zijn de belangrijkste prioriteiten voor de komende jaren'? Een definitieve strategische agenda 2019-2024 zal naar verwachting na de Europese verkiezingen i worden vastgesteld door de Europese Raad.

Standpunt Europese Commissie

Ter voorbereiding op de informele Europese Top in Sibiu heeft de Europese Commissie i enkele aanbevelingen gedaan voor de strategische agenda 2019-2024. Daarmee probeert de Commissie-Juncker i nog een laatste stempel te drukken op het toekomstige Europese beleid. Na de verkiezingen van 23 mei zal er immers een nieuwe samenstelling van de Europese Commissie komen.

De aanbevelingen van de Europese Commissie zijn vooral een pleidooi om de eenheid in Europa te bewaren in tijden waarin die eenheid onder druk staat. Geopolitieke kwesties, verschuivende handelsrelaties, brexit i en migratie zijn voorbeelden van problemen die deze eenheid onder druk hebben gezet. Volgens de Commissie-Juncker moet de EU de komende vijf jaar de focus leggen op vijf kernpunten:

• 1. 

  Meer aandacht voor Europese veiligheid en defensie
• 2. 

  De interne markt moet versterkt worden, zodat de EU de concurrentie aan kan blijven gaan met andere werelddelen
• 3. 

  De sociale pijler van de Europese Unie moet verder versterkt worden, zodat meer mensen profiteren van Europese samenwerking.
• 4. 

  De EU moet werken aan een duurzame economie
• 5. 

  De EU moet streven naar een wereldorde die gebaseerd is op mensenrechten en rechtsstatelijkheid, waarbij de VN i het belangrijkste orgaan is en blijft

Leaders' agenda

Een aantal thema's hebben in de toppen op weg naar Sibiu centraal gestaan in bijeenkomsten van de Europese Raad (de zogeheten 'Leaders agenda'):

• 1. 

  Onderwijs, cultuur en de sociale dimensie

• 2. 

  Migratie en veiligheid

• 3. 

  Buitenlandse aangelegenheden

• 4. 

  Economie en de Economisch en Monetaire Unie

Motie 'an ever closer Union'

Vóór aanvang van elke Europese top i heeft de Tweede Kamer de mogelijkheid om de minister-president aanbevelingen te doen. Tijdens het plenaire debat op donderdag 25 april over de informele Europese Raad in Roemenië werden er in totaal 13 moties i ingediend, veelal over onderwerpen die de regering zou kunnen en moeten aanstippen op de top. Eén van deze moties ging over het schrappen van de zinsnede 'een steeds hechter verbond' ('ever closer Union') uit de preambule van de Europese verdragen i. Deze zinsnede wordt door sommigen als controversieel gezien, aangezien het zou aansturen op een steeds verdergaande Europese integratie.

Een meerderheid van 50PLUS, CDA, CU, FvD, PvdD, PVV, SP, SGP en VVD steunde de motie.

nr. 1143 - Motie Bisschop/Leijten

Nederlandse prioriteiten

Op 1 mei 2019 presenteerde het Ministerie van Buitenlandse Zaken een beleidsnotitie met vijf centrale thema's die prioriteit zouden moeten krijgen op de Europese strategische agenda:

• 1. 

  Migratie
• 2. 

  Veiligheid
• 3. 

  Een sterke en duurzame economie
• 4. 

  Klimaatverandering
• 5. 

  De bescherming van Europese waarden en belangen in het buitenland

Daarnaast is Nederland van mening dat de strategische agenda aandacht moet besteden aan het bestuur van de EU. Transparante besluitvorming met oog voor de rechtsstaats- en subsidiariteitsbeginselen is volgens Nederland essentieel voor het goed functioneren van de EU-instellingen.