Financieele Dagblad: Stop met zwartepieten over Turkije - Hoofdinhoud

Het Financieele Dagblad bericht over het Turkije rapport 2016 van Kati Piri. Volgens het FD weigert de Europese Commissie tot nu toe de gesprekken met Turkije over toetreding te bevriezen.

EU-parlement: stop met zwartepieten over Turkije

“De Europese Commissie weigert de gesprekken met Turkije over toetreding van dat land tot de Europese Unie te bevriezen, ondanks oproepen daartoe uit het Europees Parlement. Valdis Dombrovskis, vicevoorzitter van de Europese Commissie, zei woensdag dat het na het door de EU veroordeelde referendum over de Turkse grondwet ‘aan Ankara is’ om te verhelderen hoe het denkt om te gaan met de ernstige zorgen in Brussel en met de toetreding.

President Recep Tayyip Erdogan heeft Europese regeringen beticht van nazipraktijken en gezinspeeld op een referendum over het stoppen van de toetredingsonderhandelingen, die feitelijk overigens compleet stil liggen. Maar ook Erdogan aarzelt om de stekker er definitief uit te trekken. Beide kampen laten dat liever aan elkaar over, om te voorkomen dat zij later de schuld krijgen.

Geloofwaardigheid

Volgens Kati Piri, Turkije-rapporteur van het Europees Parlement, moet de EU een einde maken aan dit zwartepietenspel. ‘De EU-regeringen zijn het aan hun geloofwaardigheid verplicht om de onderhandelingen op te schorten zodra de nieuwe grondwet van kracht wordt’, aldus Piri woensdag voor een debat over Turkije in het Parlement.

Volgens de PvdA-afgevaardigde is dat waarschijnlijk eind dit jaar al het geval. Ze denkt dat Erdogan niet kan wachten tot 2019 en nog dit jaar vervroegde verkiezingen zal uitschrijven. Na die verkiezingen zou de afschaffing van het premierschap en de opwaardering van de president zijn beslag krijgen. Volgens de Raad van Europa slaat Turkije daarmee een autoritaire richting in.

Britten uitgesloten

Piri zei woendag te verwachten dat haar standpunt over opschorting van de besprekingen steun zal krijgen van het voltallige parlement, maar dat dit moeilijker zal liggen in de Europese Raad. De leiders zullen bij de EU-top in juni moeten bepalen hoe ze verder willen met Turkije. ‘De Raad is verdeeld in drie groepen, die elkaar gedeeltelijk overlappen: landen die er nooit in hebben geloofd, lidstaten die nog steeds hopen en een groep die vreest dat Ankara de vluchtelingendeal zal opblazen.’

En dan is er ook nog het Verenigd Koninkrijk. Volgens Piri volgt dit land sinds de brexit een geheel eigen, pro-Turkse koers en wordt het om die reden al uitgesloten van politiek overleg tussen de 27 over Turkije.

Turkije niet afschrijven

Voor een besluit over opschorting is een gekwalificeerde meerderheid voldoende, terwijl voor het staken van de onderhandelingen, waarvoor onder meer de Duitse CDU en de Oostenrijkse regering zich hard maken, unanimiteit is vereist. Ironisch genoeg zou dat stuiten op een veto van de Hongaarse premier Viktor Orban, die zelf overhoop ligt met Brussel over naleving van democratische en rechtsstatelijke principes.

Maar het is niet alleen omwille van de haalbaarheid dat Piri en haar fractie nu niet verder willen gaan dan bevriezing. ‘Onderhandelen doe je met een regering, maar we moeten de nee-stemmers en de democratische krachten niet het perspectief op toetreding ontnemen.’

Douane-unie

Brussel zou met de huidige regering naar economische en politieke samenwerking moeten zoeken, omdat Turkije een belangrijk buurland blijft. Ook daarbij valt volgens haar niet aan politieke normstelling te ontkomen. De EU heeft ook drukmiddelen. Zo is Ankara zeer geïnteresseerd in opwaardering van de douane-unie, waarvoor de Commissie vorig jaar een voorstel heeft gedaan. De helft van de Turkse handel is met de EU, waar ook tweederde van de buitenlandse investeringen vandaan komen.

Bevriezing zou bovendien de mogelijkheid openen om de € 600 mln die Ankara nu krijgt om zich op het lidmaatschap voor te bereiden, meteen door te sluizen naar niet-gouvernementele organisaties die steun geven aan pro-democratische organisaties en Koerdische vluchtelingen.”