We moeten Europees geld richting Azerbeidzjan blijven controleren - Hoofdinhoud

Onlangs hebben de EU en de Raad van Europa de tussentijdse resultaten bekendgemaakt van hun projecten met Azerbeidzjan. In de afgelopen twee jaar is 4,7 miljoen EUR geïnvesteerd in projecten met betrekking tot vrijheid van meningsuiting, bestrijding van corruptie, de rechterlijke macht en de tenuitvoerlegging van ECHR-zaken. Gedurende deze periode is met gebruikmaking van politiek gemotiveerde aanklagers kritiek op de regering van Azerbeidzjan gesmoord door journalisten, oppositieleiders, activisten en verdedigers van de mensenrechten gevangen te zetten. Het systematisch karakter van de repressie is niet veranderd, ondanks dat sommige willekeurig vastgehouden personen zijn vrijgelaten.

Gezien het feit dat Azerbeidzjan niet bereid is zijn instellingen te hervormen en de systematische onderdrukking van afwijkende meningen aan te pakken, is het duidelijk dat de samenwerking op deze gebieden tot weinig vooruitgang heeft geleid. Integendeel, het heeft er de schijn van dat de EU-middelen door de autoriteiten zijn gebruikt als instrument om hun optreden te legitimeren en hun beleid van onderdrukking uit te voeren.

Op 29 november vorig jaar stelde ik de Europese Commissie de volgende vragen over de situatie in Azerbeidzjan:

• - 

  Hoe beoordeelt de Commissie de samenwerking met Azerbeidzjan in het licht van de ontwikkelingen van de afgelopen twee jaar en de in algemene zin schrijnende mensenrechtensituatie in het land?
• - 

  Zet de Commissie de praktijk voort om over zaken in verband met de rechtsstaat en mensenrechten zich uitsluitend tot de autoriteiten van Azerbeidzjan te richten, gezien het feit dat de beperkende wetgeving in het land het de EU belet om onafhankelijke maatschappelijke organisaties te financieren?

Vicevoorzitter Frederica Mogherini heeft namens de Europese Commissie als volgt geantwoord:

• - 

  Het bedrag van 4,7 miljoen EUR heeft betrekking op de bilaterale toewijzing voor het programmatische samenwerkingskader van de Raad van Europa voor Azerbeidzjan voor een periode van 3 jaar. De uitgevoerde projecten hebben tot doel de mensenrechtensituatie te verbeteren. Een tussentijdse evaluatie laat positieve resultaten zien. In het kader van de inspanningen om de rechtbanken efficiënter te laten werken, zijn bijvoorbeeld in vijf rechtbanken proefprojecten opgezet waarbij gebruik werd gemaakt van de methode van de Europese Commissie voor Efficiëntie in Justitie. Deze proefprojecten hebben ertoe geleid dat er betere resultaten werden geboekt op het vlak van rechtbankbeheer. Wat betreft de toepassing van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en de jurisprudentie van het Europees Hof van de Rechten van de Mens (EHRM), is er - naast de opleiding van rechters - ook voor gezorgd dat aan bijna 500 advocaten een opleiding over de werking van dit verdrag is gegeven. Bijgevolg moeten Azerbeidzjaanse burgers wier rechten zijn geschonden, baat hebben bij de verbeterde kennis van Azerbeidzjaanse advocaten die nu beter toegerust zullen zijn om dergelijke zaken bij het EHRM aanhangig te maken.
• - 

  In haar samenwerking en dialoog met Azerbeidzjan wil de EU met haar bijdrage de mensenrechten, de rechtsstaat en de democratie versterken alsook de economische diversificatie en onderwijshervormingen in het land ondersteunen. De EU is een belangrijke externe donor voor onafhankelijke maatschappelijke organisaties in Azerbeidzjan en is voornemens zich in het kader van haar toekomstige programma’s in Azerbeidzjan voor deze organisaties te blijven inzetten. Het Europees instrument voor democratie en mensenrechten (EIDHR) heeft zijn meerwaarde en flexibiliteit reeds bewezen door steun te blijven verlenen aan Azerbeidzjaanse mensenrechtenactivisten. Wij verwachten dat het nieuwe presidentiële decreet over de vereenvoudiging van de regelgeving met betrekking tot niet-gouvernementele organisaties deze ondersteuning zal vergemakkelijken.