Gegoochel met softdrugscijfers - Hoofdinhoud
CDA’ers Marijke Shahsavari (gemeenteraadslid Amsterdam) en Michel Rog (Tweede Kamerlid) bepleiten in hun opinieartikel ‘Drugslobby heeft het voor het zeggen’ om door te gaan met het sluiten van coffeeshops in Amsterdam. Nadat Rog vorige week in een interview bij Goedemorgen Nederland al beweerde dat liberale partijen ‘de belangen van toeristen verkiezen boven die van gezinnen’, stelt hij nu dat Amsterdam geregeerd wordt ‘door de drugslobby’. Zoveel bravoure is in de politiek meestal bedoelt om een zwak verhaal te maskeren. En dat is met de one-liners van Shahsavari en Rog niet anders.
Dat begint met gegoochel met cijfers. Volgens het CDA heeft Nederland een groot drugsprobleem, en staan we bovenaan in Europa qua drugsgebruik. Oorzaak: de hoeveelheid coffeeshops. Dat is onzin. Het WODC en het Trimbos-instituut hebben in een uitvoerig onderzoek vastgesteld dat jongeren in België, Ierland, Noorwegen, Oostenrijk, Duitsland, Italië, Denemarken, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, en Spanje gemiddeld méér drugs gebruiken, tegenover slechts vier landen die onder Nederland staan. In landen waar een CDA-achtig en streng softdrugsbeleid wordt gehanteerd, zoals Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk, gebruiken jongeren maar liefst twee keer zoveel softdrugs dan in Nederland.
Om de ernst van de situatie te onderschrijven, shopt het CDA verder creatief uit de Antenne-studies naar softdrugsgebruik van 2011 en 2013. De gegevens van het onderzoek uit 2013 worden vergeleken met die van 2011 en een ‘verdere toename’ aan softdrugsgebruik wordt vastgesteld. Je krijgt als lezer het idee dat het de verkeerde kant op gaat met onze jongeren. De geciteerde gegevens van 2011 gaan echter over 15- en 16-jarigen. De geciteerde gegevens van 2013 over bezoekers van feesten en festivalgangers. Twee totaal verschillende categorieën. Wat Shahsavari en Rog doen is zeggen dat in een chocoladeletter in 2013 meer suiker zit dan in een appel in 2011, en constateren dat er een ‘toename aan suiker’ in Nederland is.
Wie het Antenne-onderzoek echt leest ziet wel een paar andere, interessante, feiten. Er wordt in 2011 letterlijk gesteld dat de trend is ‘blowen bij jongeren omlaag’. Het aantal blowers onder brugklassers is tussen 2007 en 2011 gehalveerd. In 2013 wordt geen verandering gemeld. En dat is het onderzoek dat het CDA gebruikt als alarmerend.
Mocht Shahsavari na het selectief citeren uit deze studies naar huis fietsen, dan passeert ze in Amsterdam de nodige kroegen, restaurants en hier en daar een coffeeshop. Laten we dat zo houden. In vijf jaar tijd sloten bijna 50 van de 220 coffeeshops in de stad. De klandizie in de overgebleven zaken is toegenomen. Veel coffeeshops doen dan ook de tafels en stoelen aan de kant. Ze maken plaats voor een lange rij klanten die alleen hasj en wiet komt ophalen, zonder het ter plekke op te roken. Amsterdammers doen dat soms alsnog thuis, maar toeristen kunnen dan eigenlijk alleen op straat blowen. Dat zal met het sluiten van nog meer coffeeshops, wat het CDA wenst, alleen maar toenemen. Voor bewoners is dat slecht nieuws: één van de meest voorkomende overlast voor hen is het gebruik van hasj en wiet op straat.
Anders dan Rog en Shahsavari doen voorkomen, ziet D66 drugsgebruik niet als een summum van vrijheid. D66 ziet de problemen die worden veroorzaakt door softdrugs en probeert ze aan te pakken: inzetten op preventie en een einde maken aan het kromme systeem waarbij verkoop is toegestaan, maar telen niet. De voorgestane massale ‘afsterfcontstructie’ van coffeeshops die het CDA bepleit, versterkt eerder de problemen dan het iets oplost. De wensdroom van het straatdealersgilde is dat consumenten niet meer naar een coffeeshop kunnen. In de Verenigde Staten verdient de georganiseerde misdaad haar geld door jongeren in achterstandsbuurten in te zetten voor het dealen in drugs. Nederland kiest ervoor om softdrugs niet weg te drukken, maar net als bijvoorbeeld alcohol en tabak aan regels en leeftijdsgrenzen te binden. Laten wij die pragmatische aanpak koesteren. En blij zijn dat het CDA moet goochelen met cijfers om daar iets tegen in te brengen.
Dit opiniestuk verscheen op 24 december in het Parool.