Vrouwen, laat je stem gelden - ga de politiek in - Hoofdinhoud

‘Stem op een vrouw? Onzin, het moet toch gewoon om de kwaliteit gaan?” „Je stemt toch op mensen, niet op iemands geslacht?” „Hoezo zouden mannelijke politici zich niet kunnen inzetten voor vrouwen?” Een greep uit de reacties op de nieuwe website Stem op een vrouw van initiatiefneemster Devika Partiman. Mensen worden er aangespoord strategisch te stemmen, zodat het aantal vrouwen in de Tweede Kamer omhooggaat. En dat is nodig, want honderd jaar na de invoering van het algemeen kiesrecht voor mannen én vrouwen zou je op basis van de foto’s van de lijsttrekkersdebatten zeggen dat politiek nog altijd een mannenzaak is.

Anno 2017 is het percentage vrouwen in de Tweede Kamer inderdaad verre van 50-50. Op dit moment is iets meer dan één op de drie Kamerleden vrouw. „Nogal logisch”, zeggen de tegenstanders van de Stem op een vrouw-campagne dan, „er zijn nou eenmaal veel meer mannen lid van politieke partijen dan vrouwen.”

Daarin hebben ze helaas gelijk. En dit raakt precies aan een belangrijke vraag die totaal onderbelicht blijft in de discussies op social media en in de pers. Namelijk: hoe komt het dat meer mannen dan vrouwen lid zijn van een politieke partij en in lokale besturen, fracties en selectiecommissies meer mannen zitten? Waarom zijn vrouwen minder actief in de politiek?

Waarom steken vrouwen hun vinger niet vaker op om op een lijst te gaan staan, bijvoorbeeld voor de gemeenteraad, vaak een kweekvijver van jong talent. Waarom denken vrouwen dat politiek niet iets voor hen is? Willen ze zelf niet meewerken aan beleid en wetten die hun wereld dichtbij en ver weg raken?

Of schrikken ze van de lange uren en een cultuur waar (witte) mannen vaak nog steeds de norm zijn? Laat staan de heftige reacties op sociale media en daarbuiten van lieden die vrouwen nog steeds liever thuis zien zitten. De BBC deed onlangs onderzoek onder vrouwelijke parlementariërs Daaruit bleek dat veel van hen zich niet veilig voelen, zeker na de moord op Labour-politica Jo Cox. Meer dan de helft van de ondervraagden gaf aan weleens met de dood te zijn bedreigd. En tweederde had te maken met seksistisch commentaar, soms van collega’s.

Els Borst, samen met Annemarie Jorritsma onze eerste vrouwelijke vicepremiers, zei ooit dat de politiek te belangrijk is om aan mannen over te laten. En dat is precies waarom wij het de hoogste tijd vinden dat meer vrouwen ervoor kiezen politiek actief te worden, zodat er ook meer vrouwen zijn waarop mensen kunnen stemmen. Of, zoals Agnes Jongerius het zo treffend omschreef: het is tijd dat vrouwen hun vinger opsteken. Dat begint met lid worden van een politieke partij.

Wij hebben zelf inspiratie gevonden in de lessen van Aletta Jacobs en Joke Smit, twee belangrijke feministische rolmodellen in de Nederlandse geschiedenis. Zij leerden ons dat we onze stem moeten laten gelden, ook op momenten dat anderen het lastig vinden. We hebben geleerd hoeveel kracht er zit in samenwerking tussen vrouwen, ook over partijlijnen heen.

Maar, zoals Joke Smit waarschuwde, alleen met vrouwengroepen red je het niet, kijk ook naar mannen die het belang zien van evenwichtige representatie van mannen en vrouwen voor ons land. Gelukkig hebben wij altijd veel steun gehad van mannen die ons hielpen onze ambities te verwezenlijken. En gelukkig maken onze partijen werk van man-vrouwdiversiteit, bijvoorbeeld door een om-en-omlijst en het Els Borst Netwerk.

We hopen uiteraard dat vrouwen hun stem laten gelden bij de verkiezingen van 15 maart, niet alleen door strategisch op vrouwen te stemmen maar vooral op partijen die de stem van vrouwen serieus nemen.

Er komen ook gemeenteraadsverkiezingen aan in 2018 en Provinciale Statenverkiezingen en Eerste Kamerverkiezingen in 2019.

Het is aan de politieke partijen om actief te werven onder vrouwelijk en kleurrijk talent. Maar dan moeten we wel ja zeggen en dat begint nog steeds bij je vinger op te steken. Dat is belangrijk, want alleen zo kunnen nieuwe generaties zich herkennen in politiek als iets van iedereen.

Dit opiniestuk verscheen in NRCnext op 14 februari.