Verbod op asbestdaken vraagt meer dan politiek belletje trekken - Hoofdinhoud

In Nederland ligt momenteel nog zo'n 120 miljoen vierkante meter aan asbestdaken, waarvan 80% binnen de agrarische sector. Gezien de enorme opgave en het huidige tempo van saneringen, zal het op deze manier nog dertig jaar duren. Het verbod op het hebben van asbestdaken is door oud-staatssecretaris Mansveld echter al ingesteld per 2024. Dit betekent dat eigenaren van panden met asbestdaken deze vóór die tijd moeten hebben vervangen.

Hier doet zich meteen een levensgroot maatschappelijk probleem voor. Particulieren kunnen subsidie aanvragen om deze daken te saneren. De maatschappelijke kosten voor de gehele sanering en vervanging van daken komen neer op circa €3,5 miljard; een gigantisch bedrag! De subsidiepot met €75 miljoen van de Rijksoverheid die staatssecretaris Dijksma heeft vrijgemaakt, steekt hier schril bij af. Op deze huidige koers kunnen we niet doorgaan: het roer moet om.

Boeren maken zich terecht zorgen

De verantwoordelijkheid voor asbestdaken ligt primair bij de eigenaar zelf. De eigenaar draait op voor de kosten van de vervanging. Maar wat ik niet wil is dat boeren geen dak voor hun koeien of kippen meer hebben. Boeren maken zich dan ook grote zorgen. Ik begrijp die zorgen. Ze zitten met hun handen in het haar, hebben het geld niet, of worden gedwongen te saneren voordat hun dak aan vervanging toe is. Het idee van de staatssecretaris is om via dwangsommen boeren te dwingen vaart te maken.

Als we asbest als een maatschappelijk probleem zien, is een dwangsom uitdelen aan een boer zonder geld dan terecht? Volgens de VVD moet het voor boeren een stuk eenvoudiger en goedkoper worden om een asbestdak te saneren. Overigens zonder te marchanderen met de veiligheid. De eisen zijn nu te streng en dat maakt het kostbaarder dan nodig is.

Blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen over subsidies voor asbestsanering en zonnepanelen.

Lening met gunstige voorwaarden

Ook als het gaat om de financiering. Een mogelijkheid is het uitgeven van leningen tegen gunstige voorwaarden. Eigenaren van een asbestdak kunnen de rekening van het saneren dan terugbetalen tegen een voordelige rente, met een lange looptijd, zonder BKR registratie en leeftijdsdiscriminatie.

Een tweede optie is het collectief aanbesteden van de sanering van asbestdaken. In een wijk of regio worden in één keer alle daken vervangen, waardoor de prijs per huishouden of boerenbedrijf wordt gedrukt. Kostenefficiënt is bijvoorbeeld ook aan het einde van de economische levensduur het asbestdak tegelijkertijd te saneren en vervangen en het leggen van een nieuw dak met zonnepanelen. Dan snijdt het mes aan twee kanten; opbrengsten door CO2-vrije energie en een veilig dak voor het vee.

De VVD staat achter de missie om Nederland asbestvrij te maken. Nog altijd worden mensen ernstig ziek, die beroepshalve langdurig zijn blootgesteld aan asbest. In dergelijke gevallen kan asbest een risico vormen voor de gezondheid. Een verbod op asbestdaken vraagt echter meer dan alleen een aankondiging, een deadline en dwangsommen. Staatssecretaris Dijksma moet met een beter plan komen.

Resultaten tot nu toe bedroevend

Tot nu toe is ruim een jaar verstreken en de resultaten zijn bedroevend. Voor slechts 1% van de asbestdaken is een oplossing gevonden. Ik verwacht dat Dijksma (PvdA) alles uit de kast trekt om samen met provincies, gemeenten en deskundigen na de zomer een gedegen aanvalsplan te presenteren aan de Tweede Kamer. Niet alles hoeft op de schouders van de overheid neer te komen; maar zoals het nu gaat, komt staatssecretaris Dijksma niet veel verder dan politiek belletje trekken. Zoiets als 'Hallo, uw asbestdak is verboden per 2024, het dak moet eraf ... succes ermee'. Terwijl de overheid juist partijen bij elkaar kan brengen en oplossingen kan realiseren die de maatschappelijke opgave eenvoudiger maken. Aan het werk dus! Ik ben benieuwd.