Motie VVD: coulante handhaving bij verbod gratis plastic tassen - Hoofdinhoud

Per 1 januari 2016 gaat het verbod op gratis plastic tassen in. De VVD vindt dit verbod onnodig en betuttelend.

Ondanks onze inzet om het verbod tegen te houden, heeft een Kamermeerderheid besloten om mensen vanaf 1 januari 2016 te laten betalen voor een plastic tas. Via mijn aangenomen VVD-motie hebben wij in ieder geval bereikt dat er coulance komt bij de handhaving.

Te zwaar middel

De VVD is van mening dat winkeliers en consumenten zelf hun verantwoordelijkheid kunnen nemen. Dit wettelijk verbod is dan ook veel te rigoureus. Je bepaalt zelf of je een eigen tas meeneemt, of niet. Maar soms heb je geen eigen tas bij je en dan geeft het gemak, bijvoorbeeld bij een impulsaankoop.

Voorlichting en bewustwording van klanten en caissières helpt al veel. Bij de kassa de vraag stellen: "gaat het zo mee?" geeft hetzelfde resultaat. Bovendien zwerfvuil voorkom je niet met een verbod, want zwerfvuil komt door asociaal gedrag. Deze wet is daarom een vorm van symboolpolitiek.

Onduidelijkheid troef

Voor ondernemers in de retail is nog veel onduidelijk welke tassen nog zijn toegestaan. Er is geen sprake van onwil bij de retailers, maar vanwege de gebrekkige informatievoorziening weten ze nog amper waar ze aan toe zijn.

Zo moet de schoenmaker de consument belasten voor een plastic tas, terwijl alleen een dienst is verleend met gerepareerde schoenen. De stomerij hoeft daarentegen geen kosten te heffen op een kledinghoes, hoewel dat heeft niets te maken heeft met de uitzonderingsbepaling voor voedselveiligheid. De Chinese rijsttafel, inclusief de foeyonghai en kroepoek, moet volgens de staatssecretaris, toch in een eigen tas mee naar huis. Net als een warme gegrilde kip of friet in een papieren tas. Bij de aankoop van duurdere producten zoals een spijkerboek of schoenen moet men apart bijbetalen voor een plastic tas. De bosbessen en vleeswaren en vis mogen weer wel in een gratis tasje, de bloemkool en komkommer echt weer niet. Sommige webwinkels stappen over op kartonnen dozen en gaan pakketjes met piepschuim verzenden, in plaats van een slimme stevige plastic tas. En altijd dient de winkelier (en zelfs de marktkoopman!) een bonnetje met btw te kunnen tonen, anders pleegt deze een economisch delict en levert een klein tasje met waarde van nog geen kwart cent, een boete op van €220,-. Dus waar veel winkels graag service bieden, is dit nu minder mogelijk en levert het discussies en administratief gedoe op. Dat moeten we voorkomen.

Milieueffect

Ondanks vele vragen van de VVD is het milieueffect van dit verbod op gratis plastic tassen niet genoeg onderbouwd. Het is mogelijk zelfs negatief, omdat alternatieven zoals papier meer milieubelastend zijn. Die papieren tassen gaan sneller stuk en vergen bij productie veel meer CO2 uitstoot. De gelamineerde plastic tassen mogen overigens ook niet meer gratis verstrekt worden. Het is lastig om het milieueffect van het verbod precies te meten. De bijdrage aan de plastic soup, zwerfvuil en vooral de te meten aantallen en effecten blijven vaag.

Handhaven

Het belangrijkste is echter dat een verbod niet goed valt te handhaven. Handhavers zijn natuurlijk beter inzetbaar, dan als plastic politie over de markt te lopen. Vanwege de huidige onduidelijkheden bij ondernemers wil de VVD niet dat er direct boetes worden uitgedeeld. Daarom heb ik via een motie een periode van coulante handhaving afgedwongen. Dit was het hoogst haalbare en het blijft jammer dat het zo moest. Met alles verbieden gaan we zwerfvuil niet voorkomen en voorbij aan weldenkende mensen of oplossingen die wel duurzaam zijn.