Blijven jagen op misstanden op de arbeidsmarkt - Hoofdinhoud

Foto Flickr / FaceMePLS

Afgelopen weekend was het weer raak: uit verschillende voorbeelden bleek opnieuw dat de fatsoenlijke arbeidsmarkt waar de PvdA voor staat absoluut niet vanzelfsprekend is en elke dag opnieuw bevochten moet worden. En dat doen we dan ook. Of het nu gaat om een eigenaardige afspraak tussen belastingdienst en PostNL over pakketbezorgers, het flink onderbetalen van bouwvakkers in Groningen of een afvloeiingsregeling van bijna een miljoen voor een waterschapsbestuurder: we gaan eropaf en stellen het aan de kaak.

Zaterdag berichtte de Volkskrant over 'een geheime deal' tussen belastingdienst en PostNL. Daarin was afgesproken dat de pakketbezorgers van het bedrijf op voorhand als zelfstandigen werden beschouwd. PostNL hoefde als gevolg daarvan geen werknemerspremies en dergelijke af te dragen. Besparing: zo'n vijftien miljoen euro per jaar, voor een bedrijf dat vorig jaar meer dan 200 miljoen euro winst maakte. Andere gevolgen, maar dan voor de pakketbezorgers in kwestie: geen cao, geen pensioenopbouw, geen bedrijfsarts of doorbetaling bij ziekte, geen werkloosheidsuitkering als het werk wegvalt enzovoorts. En dat terwijl grote vraagtekens bij hun 'zelfstandigheid' kunnen worden gezet. De pakketbezorgers kunnen niet onderhandelen over hun eigen tarief, krijgen te horen welke bus ze onder welke voorwaarden dienen aan te schaffen en welke kleding ze moeten dragen en kunnen hun eigen werk en werktijden niet zelf indelen. Bovendien hebben ze maar één enkele opdrachtgever: PostNL.

Ik heb de staatssecretaris om opheldering gevraagd. Het mag dan wel zo zijn dat de afspraak met PostNL zoals beide partijen beweren 'niet onwettig' is, de vraag is vooral of-ie niet onwenselijk is. Of bij het maken ervan niet alleen naar het gemak van belastingdienst en PostNL is gekeken, maar ook naar het belang van de pakketbezorgers. En dat betwijfel ik.

Om overigens een door sommigen bewust gecreëerd misverstand weg te nemen: de PvdA heeft niets tegen zelfstandigen. Integendeel: ze vormen een onmisbaar onderdeel van onze arbeidsmarkt en dragen bij aan onze welvaart. En heel vaak is het zzp-schap ook 'de volgende stap in de emancipatie van de arbeider'. Maar daar waar het 'de klok 100 jaar terugdraaien' is, grijpen we in. Voor de mensen in kwestie, maar ook in het belang van de arbeidsmarkt als geheel.

Tenslotte: toen ik eind 2012 in de Tweede Kamer kwam, heb ik er datzelfde jaar nog bij het kabinet op aangedrongen om schijnconstructies die geen ander doel dienen dan regels ter bescherming van werknemers te omzeilen stevig aan te pakken. De Partij van de Arbeid staat immers voor een fatsoenlijke arbeidsmarkt. Een arbeidsmarkt die mensen perspectief biedt en waarop werknemers worden gezien als het grootste kapitaal van een bedrijf, niet als noodzakelijke kostenpost. En hoewel we er nog lang niet zijn, in onze strijd daarvoor boeken we successen. Met de Wet Aanpak Schijnconstructies bijvoorbeeld, de Wet Werk en Zekerheid, met het weer in dienst nemen van schoonmakers door de rijksoverheid of (afgelopen vrijdag nog) het besluit van diezelfde rijksoverheid om te stoppen met 'payrolling' en het aantal uitzendkrachten terug te dringen en in plaats daarvan meer mensen een echt contract te geven.