Spreektekst debat met staatssecretaris Klijnsma over de versnelde verhoging van de AOW-leeftijd - Hoofdinhoud
26 maart 2015
Voorzitter,
De levensverwachting van mensen stijgt veel sneller dan we ooit verwachten. Sinds de introductie van de AOW in 1957 is de levensverwachting met vijf jaar gestegen. Door onze goede gezondheidszorg en de ontwikkeling van de medische technologie stijgt de levensverwachting met nog eens vijf jaar tot 2060. In de praktijk leven 65-jarigen nog veel langer, omdat zij gebruik maken van de ontwikkeling in de medische technologie na hun 65e.
Voorzitter,
We moeten op deze ontwikkelingen inspelen om de AOW houdbaar te maken. Dit voorstel draagt daar op middellange termijn aan bij, want de uitgaven aan AOW stabiliseren hierdoor tot 2019. Het is verantwoord dat de AOW-leeftijd versneld wordt verhoogd. Cumulatief levert dit wetsvoorstel inclusief de extra belasting- en premieinkomsten 3,6 miljard euro op tot 2024.
Voorzitter,
Ook de VVD-fractie had liever gezien dat dit voorstel twee jaar eerder bij de Kamer was ingediend. De versnelling van de verhoging van de AOW leeftijd tot 67 in 2021 is bij de start van dit Kabinet in 2012 uitgebreid aangekondigd in de media en ook de website van de Sociale VerzekeringsBank heeft hierover geen twijfel laten bestaan. Graag hoor ik van de staatssecretaris hoe zij mensen actief gaat informeren over wat hun AOW leeftijd is?
Voor mensen die zich niet hebben kunnen voorbereiden op de verhoging van de AOW leeftijd toen ze met vervroegd pensioen gingen, hebben we een overbruggingsregeling afgesproken. Die regeling is voor meer mensen beschikbaar dan origineel bedoeld in het regeerakkoord. Mensen met een inkomen uit een vervroegd pensioenuitkering tot 3000 euro per maand en samenwonenden tot 4.500 euro per maand kunnen ter overbrugging AOW krijgen. In 2013 en 2014 is hier weinig gebruik van gemaakt. Maar de grote stap naar 6 maanden verhoging voor 171.000 mensen moet per januari 2016 nog komen, dus de kans is groot dat mensen dan alsnog gebruik maken van de overbruggingsregeling als ze die nodig hebben. Veel pensioenfondsen hebben dit AOW gat ook al gedicht. Ze kunnen dit gat echter niet dichten voor de versnelling van de verhoging, omdat de wet hiertoe niet is toegerust. Daartoe hebben collega Vermeij en ik amendement nr 9 ingediend.
Voorzitter,
De VVD kijkt naar de toekomst om de houdbaarheid van de AOW ook voor volgende generaties te bestendigen. De overbruggingsregeling geldt ook voor de mensen die met de versnelde verhoging te maken krijgen, die loopt tot 2019.
De VVD vindt dat het aan het volgende Kabinet is of we deze overbruggingsregeling continueren tot 2023, omdat ook de lasten bij dat Kabinet worden neergelegd. Partijen die pleiten voor verlenging van deze regeling van 2019 tot 2023 dekken dit met schulden voor een volgend kabinet en daar doet de VVD niet aan mee. Want zoals we allemaal weten: gratis geld bestaat niet en 48 miljoen euro is veel geld.
Voorzitter,
Omdat we hebben afgesproken de AOW leeftijd aan de levensverwachting te koppelen, moet dit besluit zonder politieke interventie worden genomen. We moeten hier een automatisme van maken en geen jaarlijks vast te stellen Algemene Maatregel van Bestuur met een advies van de Raad van State. De voorwaarden voor het besluit zijn expliciet in de wet geformuleerd, in artikel 7a2. Het besluit volgt dus al direct uit de wet en een Algemene Maatregel van Bestuur is overbodig. Een ministeriële bekendmaking door publicatie in de Staatscourant volstaat. Hiertoe heb ik amendement nr. 7 ingediend. Graag hoor ik hierop de reactie van de staatssecretaris.
Voorzitter,
Vanaf 2022 is in de wet geregeld dat de AOW-leeftijd gekoppeld wordt aan de levensverwachting. Nu is al duidelijk dat de AOW-leeftijd dan met 3 maanden moet worden verhoogd en verder verhoogd in de jaren erna. Dit besluit willen we niet uitstellen tot december 2016 als we nu al weten dat het deze verhoging eraan zit te komen. De VVD wil voorkomen dat we tot in lengte van dagen een tijdelijke overbruggingsregeling nodig hebben. Daarom willen we mensen zo lang als mogelijk is tijd geven zich voor te bereiden. Door de medisch-technologische ontwikkelingen in de gezondheidszorg wordt een verdere stijging van de levensverwachting verwacht op de middellange termijn. Zodra de CBS prognoses die stijging in de levensverwachting in opeenvolgende jaren laten zien, moet de verhoging van de AOW leeftijd worden aangekondigd. En niet wachten tot vijf jaar vooraf. Zodat mensen eerder weten waar ze aan toe zijn, zich langer kunnen voorbereiden en de verzekeringsmarkt hierop producten kan ontwikkelen.
Om dit mogelijk te maken heb ik amendement nr. 8 ingediend. Graag wil ik hierop een reactie van de staatssecretaris?
Voorzitter,
De VVD ondersteunt dit wetsvoorstel. De uitgaven aan AOW zijn al jaren groter dan de inkomsten uit premies. De VVD vindt het positief dat de versnelling van de verhoging van de AOW leeftijd bijdraagt aan de stabilisering van de uitgaven aan AOW. En dat we zien dat door deze en andere maatregelen mensen langer blijven doorwerken. Jong en oud zijn nodig op de arbeidsmarkt, om onze sociale zekerheid toegankelijk en betaalbaar te houden!